Morgunblaðið - 13.09.2012, Page 12

12 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 13. SEPTEMBER 2012
Kjartan Kjartansson
Guðni Einarsson
Viðgerð Kópaskerslínu 1 gekk vel í
gær og er vonast til þess að henni
ljúki í dag, að sögn Guðlaugs Sig-
urgeirssonar, deildarstjóra net-
rekstrar hjá Landsneti. Með því fá
byggðir og bú á Melrakkasléttu raf-
orku úr dreifikerfinu í stað varaafls-
stöðva. Gott veður var til viðgerð-
arstarfa í gær. Viðgerð á Laxárlínu 1
lauk í gær og komst hún í rekstur kl.
16.30. Í dag hefst undirbúningur að
viðgerð Kröflulínu 1 og verða tæki
og efni flutt þangað sem stæður
brotnuðu. Stefnt er að því að ljúka
viðgerðinni um helgina.
Heildarkostnaðurinn við viðgerðir
á raforkulínum í kjölfar haustlægð-
arinnar sem gekk yfir landið á
sunnudag og mánudag gæti numið
hátt í 300 milljónum króna. Hátt í
hundrað manns starfa nú við við-
gerðir á þeim á Norðausturlandi.
„Ef maður tekur til kostnaðinn við
endanlega lagfæringu myndi ég
skjóta á að þetta væru 150-200 millj-
ónir króna. En það er ekki farið að
spá í það, menn einbeita sér bara að
því að koma rafmagni á,“ segir Ör-
lygur Jónasson, framkvæmdastjóri
rekstrarsviðs hjá RARIK.
Allt að 150 raflínustaurar fyrir-
tækisins brotnuðu undan veðri og
þyngslum á raflínum vegna ísingar.
Um miðjan dag í gær voru rúmlega
tuttugu bæir í nágrenni Mývatns
enn án rafmagns og sagði Örlygur þá
að rafmagn ætti að vera komið á alls
staðar í gærkvöldi. Um 40-50 manns
unnu við viðgerðir þar í gær.
Í flestum tilfellum er hins vegar
um bráðabrigðaviðgerðir að ræða og
verður nóg að gera hjá starfsmönn-
um RARIK við fullnaðarviðgerðir á
næstunni að því er kom fram í til-
kynningu frá fyrirtækinu í gær.
Dísilvélar hafa séð íbúum á norð-
austurhorni landsins fyrir rafmagni
á meðan flutningslína Landsnets frá
Laxá til Kópaskers hefur verið úti,
þar á meðal á Raufarhöfn, Kópaskeri
og nærsveitum. Tveimur færanleg-
um varavélum var bætt þar við á
þriðjudag. Rafmagn var skammtað
þar á meðan.
Guðmundur Ingi Ásmundsson, að-
stoðarforstjóri Landsnets, sagði í
gær að áætlað beint tjón fyrirtæk-
isins vegna skemmda næmi 80-100
milljónum króna. Þá væri ótalinn ol-
íukostnaður við vararafstöðvarnar.
Rúmlega fjörutíu starfsmenn ynnu
að viðgerðum á flutningslínunum.
Tjónið á raflínum nem-
ur hundruðum milljóna
Ljósmynd/þeistareykir.is
Viðgerðir Unnið að viðgerð á rafmagnslínu á Reykjaheiði á þriðjudag.
 Áfram unnið að
viðgerðum á NA-
landi í dag
Skemmdir
» 24 staurastæður í Kópa-
skerslínu 1 skemmdust.
»Í Kröflulínu 1 brotnuðu tólf
stæður og hefst undirbúningur
viðgerðar þar í dag.
»Í Laxárlínu 1 fóru línur í
sundur á tveimur stöðum. Við-
gerð lauk síðdegis í gær.
Kjartan Kjartansson
kjartan@mbl.is
Mannanafnanefnd hafa borist
tæplega 60 erindi um ný nöfn það
sem af er ári. Það er örlítið undir
meðallagi. Að sögn Ágústu Þor-
bergsdóttur, formanns nefnd-
arinnar, er algengara að umsókn-
ir um ný nöfn séu samþykktar en
að þeim sé hafnað.
Um hundrað erindi berast
mannanafnanefnd á ári að jafnaði
og fundar nefndin minnst einu
sinni í mánuði en yfirleitt oftar að
sögn Ágústu. Á hverjum fundi
hennar eru tekin fyrir á bilinu
fimm til tíu erindi.
Hefur mánuð til að úrskurða
Nefndin tekur ekki beint á móti
erindum heldur er það Þjóðskrá
Íslands sem vísar umsóknum til
hennar ef um-
beðin nöfn eru
ekki þegar á
manna-
nafnaskrá.
Greiða þarf þrjú
þúsund króna
gjald til að er-
indi sé tekið fyr-
ir hjá nefndinni
sem hefur fjórar vikur að há-
marki til þess að kveða upp úr-
skurð.
Ekki er óalgengt að umsóknir
séu afgreiddar í sömu viku og þær
berast en í einstaka tilvikum get-
ur gagnaöflun verið tímafrek og
er þá málum jafnvel frestað.
Stundum er óskað er eftir end-
urupptöku á erindi sem hefur áð-
ur verið hafnað en þá þarf að
kanna hvort forsendur í málinu
hafa breyst.
Flest erindi um ný
nöfn eru samþykkt
„Við vorum að ræða málefni sjóðsins
í mjög víðum skilningi en fyrst og
fremst út frá því hvernig hann ætlaði
sér að styðja þá sem eru í vandræð-
um, geta ekki staðið í skilum og ann-
að slíkt,“ segir Jónína Rós Guð-
mundsdóttir, varaformaður
velferðarnefndar Alþingis og þing-
kona Samfylkingarinnar.
Málefni Íbúðalánasjóðs voru á
dagskrá nefndarinnar á fundi henn-
ar í gær. Í nýrri skýrslu velferð-
arráðherra kemur fram að sjóðurinn
hafi leyst til sín 544 eignir það sem af
er ári og nema vanskil einstaklinga
við hann um sex milljörðum króna.
Heildarfjöldi þeirra sem hafa ver-
ið í vanskilum við sjóðinn í meira en
þrjá mánuði er 4.128 lántakendur
með lán á 4.033 eignum.
Jónína Rós segir að ekki hafi verið
komist að neinni niðurstöðu en
ákveðið hafi verið að halda annan
fund þar sem umboðsmaður skuld-
ara, fulltrúar fjármálafyrirtækjanna
og fleiri yrðu kallaðir til.
Þar verði haldið áfram að ræða
hvernig staðan sé hjá þeim sem eigi
erfitt með sín húsnæðislán, hvernig
gangi með þær aðgerðir sem beitt
hafi verið og hvernig tekið verði á
þessum málum.
Ræða erfiða stöðu
skuldara ÍLS
Farsótt fyrir bóluefnaframleiðendur á leiðinni?
Rockefeller stofnuninni er búin að gefa það út að hugsanlega komi upp lífshættuleg farsótt á þessu ári 2012 ‘deadly
pandemic’ (Rockefeller Foundation GBN. Report May 2010). Á sínum tíma tókst að hræða fólk með svörtum
niðurstöðum um að “782” einstaklingar gætu látist af svínaflensu (DV. 2009) og í öllum áróðrinum frá Sóttvarnalækni
kom það fram í öllum helstu fjölmiðlum að svínaflensubóluefnið væri öruggt. Hjá Lyfjastofnun Evrópu hafði leyfið
hins vegar verið veitt eingöngu undir farsóttarkringumstæðum (‚exceptional circumstances‘), og í leiðbeiningum frá
framleiðanda bóluefnisins segir að ekkert af upplýsingum (‘No data’) séu til staðar yfir 18 ára og yngri, og ekkert
af upplýsingum (‘No data’) yfir notkun bóluefnisins á barnshafandi konum (ebookbrowse.com/gsk-pandemrix-
vaccine-lara-pdf-d29360147). Er segir okkur að bóluefnið var alls ekki öruggt. Þegar Sóttvarnalækni var bent á þetta
hafnaði hann því algjörlega og hélt áfram í öllum yfirganginum og frekjunni í fjölmiðlum, að bóluefnið væri öruggt
og “uppfyllir alla staðla um öryggi” (Fbl. 21. des. 2009), rétt eins og einhver ljótur sölumaður. Hvernig var hægt að
fullyrða eitthvað svona þegar að niðurstöður úr prófunum á barshafandi konum með Pandemrix bóluefninu lágu
ekki fyrir, eða þar sem þær hófust ekki fyrr en október 2009 og ekki liðnir 9 mánuðir? Miðað við niðurstöður hans
dr. Eric Beeth á rottum, þá var auk þess ekkert sem benti til þess að þetta bóluefni væri öruggt eftir allar þessar
vanskapanir, fósturskemmdir og aukna tíðni fósturláta hjá rottum eftir bólusetningu. Þrýstihópur skipulagðra kvenna
(National Coalition of Organized Women) gaf það út, að fleiri en 3587 fósturlát og andvana fæðingar hafi átt sér
stað eftir bólusetningu hjá konum á aldrinum 17-45 (ProgressiveConvergence.com). Ekki einn einasti bæklingur
eða blað var útgefið hér á landi yfir áhættur og innihaldsefni, og menn höfðu heldur ekki neinar leiðbeiningar frá
framleiðanda bóluefnisins frammi á heilsugæslustöðum. Ekkert yfir innihaldsefnin, eins og t.d. formaldehyde þar
sem að efnið er þekkt fyrir að valda krabbameini og vansköpunum, en það má benda á þetta efni í áróðrinum
gegn sígarettureykingum, en ekki þegar efninu er sprautað beint inn. Það mátti ekki heldur minnast á eiturefnið
Polysorbate80 sem veldur hrörnun eggbúsins og vansköpunum hjá rottum (agny.blog.is/blog/agny/entry/1197828/),
eða hvað þá nanó–efnin þar sem að þessar örsmáu flögur eiga það til að komast inn í heilann og út um allt heilabúið.
Eftir að allar bólusetningarnar byrjuðu í Írak og Kuwait er núna allstaðar komin einhverfa, eitthvað sem heimamenn
þekktu ekki áður. Í Bandaríkjunum þá varar Umhverfisstofnunin (EPA) barnshafandi konur yfir 18 míkrógrömmum
af kvikasilfri í skelfiski og túnfiski, en hér þekkist það ekki ennþá að vara við þrátt fyrir að 25 míkrógrömm af
kvikasilfri séu notuð í öllum inflúensubóluefnum, árlega inflúensubóluefninu og svínaflensubóluefninu. Maður á
ekki von á að heyra annað aftur en “bóluefnið er öruggt”! Allar tilvitnanir í fræðilegar greinar er dr. Sherry Tenpenny
og sem aðrir hafa vísað í varðandi tengsl bóluefnisins við sjálfónæmissjúkdóma verður eins og síðast algjörlega
hafnað (Mbl. 24. júlí sl). Jafnvel þó að menn kæmu með aðrar tilvitnanir sem minnst er á hjá Discovery Medicine
varðandi tengsl sjálfsónæmissjúkdóma og Inflúensu bóluefnis (Schonberger et al) eða i sambandi við önnur bóluefni
eins og td. MMR (Wraith et al., 2003), HPV (Verstraeten et al., 2008; Sutton et al., 2009) og fleiri bóluefna við
sjálfsónæmissjúkdóma (www.discoverymedicine.com/Hedi-Orbach/2010/02/04/vaccines-and-autoimmune-diseases-
of-the-adult/), þá yrði þeim örugglega öllum hafnað líka af Sóttvarnalæknum hér, svo að menn geti áfram endurtekið
og öskrað, “bóluefnið er öruggt”. Merkilegt að sóttvarnalæknar hér séu ekki búnir að afneita öllum skráðum
sjálfsónæmis- og skyldum sjúkdóma tilkynningum hjá Lyfjastofnun Evrópu með 38 Gullian Barré og 11 MS tilfelli og
281 drómasýkistilfelli skv. Eudravigilance eftir svínaflensubólusetninguna. Þrátt fyrir að það sé ósvöruð spurning hér,
hvort fólk fái hér bætur eftir að hafa fengið sjálfónæmis- og skylda sjúkdóma drómsýki og fl. eða vegna hugsanlegra
annarra ónafngreinda tilfella, þá er ekki að heyra annað erlendis frá en að lögsóknir séu í gangi í Austurríki, Noregi,
Írlandi og víða. Ef við gefum okkur það að einhver ný mögnuð hræðsla fari af stað til að hvetja fólk í bólusetningu,
þá má reikna með að Sóttvarnalæknar leiki sama leikinn aftur að auglýsa bóluefnið öruggt án upplýsinga um
innihaldsefni og allar áhættur. Kannski verður notast við þá aðferð að skrá einhvern 92 ára gamlan mann nýlega
látinn eftir hjartastopp sem látinn eftir svínaflensu og 18 ára stúlku er hefði allt eins getað látist af ýmsum öðrum
sjúkdómum sem látna eftir svínaflensu, eða allt fyrir áróðurinn. Hver segir að Sóttvarnalæknar ætli einhvern tímann að
taka á sig fjárhagslegar ábyrgðir fyrir öllu sem þeir hafa fullyrt með að bóluefnið sé öruggt og uppfylli alla staðla um
öryggi?
Höfundar: Þorsteinn Sch. Thorsteinsson og Ingibjörg Gunnlaugsdóttir
Félag Áhugamanna um Bólusetningar
Svo virðist sem kornakrar hafi ekki
farið eins illa út úr illviðrinu í byrjun
vikunnar og búist var við. Kornslátt-
ur hófst óvenjulega snemma í ár og
byrjuðu menn að þreskja um hálfum
mánuði fyrr en í meðalári. Margir
voru þó enn með óslegna akra á
mánudaginn þegar ofsarok gekk yfir
landið.
Hjá Búnaðarsambandi Suður-
lands fengust þær upplýsingar að
skaðinn hefði ekki orðið eins mikill
og menn bjuggust við, enda ekki ver-
ið úrkoma með rokinu. Þá hefðu
menn verið búnir að ná mestu af sex
raða bygginu í hús en það er miklu
viðkvæmara en tveggja raða byggið.
Björgvin Þór Harðarson, svína- og
kornbóndi í Laxárdal í Skeiða- og
Gnúpverjahreppi, segir að hann hafi
verið búinn að skera um helminginn
af korninu og það sem eftir er, um
130 hektarar, hafi sloppið í rokinu þó
að það best þroskaða hafi aðeins ver-
ið farið að brotna. Þórir Níelsson,
bóndi á Torfum í Eyjafjarðarsveit,
segir að hann hafi heyrt á þeim
bændum á svæðinu sem rækta korn
að annaðhvort hafi það sloppið nokk-
uð vel í rokinu eða lagst undan veðri.
„Ég veit af ökrum sem hafa lagst.
Það er hægt að greiða það upp og
þreskja ef jarðvegurinn er vel unn-
inn undir. Ég átti von á því að þrosk-
uðustu akrarnir myndu fjúka út í
loftið, en það fór ekki svo í þetta
skiptið,“ segir Þórir.
Guðmundur H. Gunnarsson, ráðu-
nautur hjá Búgarði á Akureyri, segir
að þar sem snjóaði fyrir norðan hafi
kornið sligast ansi mikið en það þurfi
ekki að vera ónýtt fyrir því. „Það er
breytilegt eftir því hvað úrkoman er
mikil. Snjór skemmir ekki korn
nema það hrynji úr axinu eða ef það
leggst það mikið niður að ekki er
hægt að ná því upp með vélunum til
að þreskja það.“ ingveldur@mbl.is
Kornakrarnir sluppu
Morgunblaðið/Sigurður Sigmundsson
Kornakrar Þeir fóru ekki eins illa í óveðrinu í vikunni og búist var við.
 Korn sligaðist og lagðist fyrir norðan
 Byrjuðu að þreskja fyrr en oft áður