Skinfaxi - 01.11.2012, Page 17

SKINFAXI – tímarit Ungmennafélags Íslands 17
að vegagerð og umbótum á svæðinu. Sjö-
tíu börn frá Umf. Velvakanda dönsuðu viki-
vaka á hátíðinni og þótti það eitt tilkomu-
mesta sýningaratriðið. Seinna var stofnað-
ur vikivakaflokkur UMSK þar sem fimm
ung pör, karlar og konur, æfðu þjóðdansa
og sýndu listir sínar út um borg og bý.
Víðavangshlauparar úr Mosfellssveit og
Kjós gerðu garðinn frægan á þriðja ára-
tugnum í Víðavangshlaupi ÍR og slógu
hlaupagörpum höfuðstaðarins við í sex ár
samfleytt. Hinir léttfæru sveitamenn, þaul-
æfðir úr smalamennskum, hlupu Reykvík-
inga af sér við litlar vinsældir heimamanna.
Þeir ömuðust við því að liðsmenn Aftureld-
ingar og Drengs kepptu sameiginlega en
ungmennafélagar áttu krók á móti bragði
og stofnuðu Íþróttafélag Kjósarsýslu bein-
línis til þess að félögin gætu komið fram
undir einu merki. Félögin tvö kepptu lengi
vel sín á milli á sameiginlegum íþrótta-
mótum og liðsmenn þeirra sigruðu glæsi-
lega fyrir hönd UMSK á þriðja landsmóti
UMFÍ í Haukadal 1940 þegar mótin voru
endurvakin og hafin til vegs á ný.
Íþróttirnar taka völdin
Héraðsmót í frjálsíþróttum hófu göngu
sína 1944 og héraðskeppnir við Suður-
nesjamenn, Akureyringa og Eyfirðinga
nutu mikilla vinsælda árum saman. Svo
var farið að keppa í handknattleik, starfs-
íþróttum, knattspyrnu og skák. Um svipað
leyti fór loks að fjölga í félagahópnum hjá
UMSK. Ungmennafélögin í Kópavogi og á
Álftanesi gengu til liðs við sambandið en
aðildarfélögin voru þó ekki nema fimm
þegar UMSK fagnaði fjörtíu ára afmæli sínu
árið 1962. Félagsmenn voru rúmlega 600
en það átti eftir að breytast hressilega með
hinni miklu fjölgun íbúanna allt í kringum
Reykjavík.
Stjarnan í Garðabæ og Grótta á Seltjarn-
arnesi gengu til liðs við UMSK á sjöunda
áratugnum, að ógleymdu HK sem þá var
fámennt félag í Kópavogi. Svo komu Gerpla
og siglingafélögin Ýmir og Vogur á áttunda
áratugnum. Síðan hvert félagið af öðru.
Árið 1965 kom út fyrsta prentaða ársskýrsl-
an. Þá voru umsvif sambandsins orðin það
mikil að nauðsynlegt þótti að ráða fram-
kvæmdastjóra til starfa yfir sumarmánuð-
ina. Mosfellingurinn Sigurður Skarphéðins-
son var fyrsti framkvæmdastjórinn sumar-
ið 1967 og eftir það komu margir ágætir
menn til starfa en stöldruðu flestir stutt við.
UMSK opnaði skrifstofu við Lindargötu
þegar Sigurður hóf störf og hefur alltaf
síðan verið með fast aðsetur í Reykjavík
með einni undantekningu. Um þetta leyti
voru frjálsíþróttamenn UMSK geysilega
öflugir og tóku meðal annars þátt í 40
íþróttamótum á árinu 1969. Árið eftir bættu
þeir um betur og sigruðu í Bikarkeppni FRÍ
en helstu máttarstólpar frjálsíþróttanna
komu frá Breiðabliki í Kópavogi.
Enn fjölgaði íþróttamótum á héraðs-
vísu. Borðtennis og badminton bættust í
hópinn á áttunda áratugnum og seinna
komu karate, siglingar og blak. UMSK hafði
lengi háð harða baráttu við nágranna sína
í HSK um sigra á landsmótum UMFÍ en
sífellt mátt sætta sig við annað sætið. Á
landsmóti á Akranesi 1975 tókst Kjalnes-
ingum að skáka Skarphéðinsmönnum og
vinna frækinn sigur. Reyndar var hann
nokkuð dýru verði keyptur því fjárhagur-
inn fór á hliðina og sambandið var fram-
kvæmdastjóralaust um nokkurra ára skeið.
Það rétti þó fljótlega úr kútnum, svo var
dugmiklum forystumönnum fyrir að þakka.
Á sextugsafmælinu árið 1982 voru félögin
orðin 15 og félagsmenn á sjötta þúsund.
Fámennið var að baki.

Sambúð með UMFÍ
Árið 1981 settist UMSK að í Mjölnisholti
14 í Reykjavík, við hliðina á skrifstofum
UMFÍ, og naut góðs af nágrenninu. Þá hófst
útgáfa fréttabréfs UMSK sem var öflugur
útbreiðslumiðill meðal félaganna. Á þess-
um tíma voru Kjalnesingar tíðir gestir í
Þrastaskógi undir forystu formannsins,
Páls Aðalsteinssonar, sem hafði tekið ást-
fóstri við staðinn.
Útihátíðin Gaukurinn í Þjórsárdal var
haldin tvívegis í samstarfi við HSK á níunda
áratugnum og reyndist vera gullgæs hin
mesta. Síðar slitnaði upp úr samstarfinu
og leigusamningurinn í Mjölnisholti rann
út. Þá fluttu Kjalnesingar upp í Mosfellsbæ
en sneru aftur ári síðar og fengu inni hjá
UMFÍ sem hafði flust á Öldugötu 14. Tveim-
ur árum síðar flutti UMSK höfuðstöðvar
sínar í Íþróttamiðstöðina í Laugardal þar
sem það hefur átt heima síðan.
Sigur í Mosfellsbæ og Kópavogi
Árið 1987 var Einar Sigurðsson ráðinn
fyrsti framkvæmdastjórinn sem var í fullu
starfi allt árið. Sambandið stækkaði ár frá
ári, bæði að félögum og félagsmönnum,
og nú fannst Kjalnesingum kominn tími til
að halda sjálfir landsmót UMFÍ. Þeir sóttu
um að halda landsmót í Mosfellsbæ árið
1990 og var það samþykkt. Landsmótið
var bæði glæsilegt og fjölmennt þrátt fyrir
rysjótt veður og heimamenn kórónuðu
framkvæmdina með því að sigra í stiga-
keppninni í þriðja sinn á öldinni. Þeir áttu
keppendur í öllum greinum, nema reynd-
ar glímu, og fengu stig í þeim flestum.
Aftur héldu Kjalnesingar landsmót í
Kópavogi árið 2007, á 100 ára afmæli UMFÍ.
Ekkert var til sparað að gera það sem veg-
legast og hinir 1250 keppendur spreyttu
sig í 18 greinum mótsins. Stærsti hópurinn
var frá heimamönnum sem hrósuðu
öruggum sigri og munaði þar mestu að
vera með í sem flestum greinum. Mótið
var poppað upp á margan máta og nörda-
keppni í knattspyrnu milli Íslands og
Svíþjóðar og Íslandsmet í vatnsbyssuslag
vakti mikla athygli.
Mynd efst til vinstri: Kjalnesingar fagna sigri á
landsmótinu á Akranesi 1975.
Efst til hægri: Vikivakaflokkur UMSK sem sýndi
víða á fjórða áratugnum.
Næst efst til hægri: Hinir fræknu íþróttamenn UMSK
sem sigruðu á landsmótinu í Haukadal 1940.
Neðst til hægri: Guðbjörn Guðmundsson prentari
var fyrsti formaður UMSK.