Morgunblaðið - 13.11.2012, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 13. NÓVEMBER 2012
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Eitt af því semákafiráhugamenn
um að koma Íslandi
undir vald Brussel
halda fram er að
hægt sé að fá var-
anlegar undanþágur frá flestu ef
ekki öllu því sem hentar ekki Ís-
landi. Við eigum þannig, eitt
ríkja, að geta gengið inn í sér-
íslenska útgáfu af Evrópusam-
bandinu. Einn af ókostunum við
þetta séríslenska ESB er að það
er hvergi til nema í blekking-
arheimi ESB-trúboðanna og
verður aldrei til utan þess heims.
Þessi blekkingarleikur dugði á
sínum tíma til að hleypa aðlög-
unarferlinu af stað og hefur leik-
ið Ísland grátt með því að halda
stjórnmála- og embætt-
ismönnum uppteknum við þetta
óþurftarverk á tímum þegar
mikið reið á að vel yrði haldið á
spöðunum við uppbyggingu
landsins.
Meðal þess sem hefur átt að
vera í séríslenska pakkanum er
varanleg undanþága frá land-
búnaðarstefnu Evrópusam-
bandsins. Allir sem til þekkja,
ekki síst æðstu menn Evrópu-
sambandsins sjálfs, hafa vitað að
þetta er vitleysa, en talsmenn
aðildar hér á landi hafa metið
það svo að til að halda aðlög-
uninni áfram þyrfti að viðhalda
blekkingunni.
Eftir því sem tíminn líður og
staðreyndir málsins koma betur
í ljós verður þetta æ erfiðara. Nú
hefur bæst við staðreyndamegin
í umræðunni lögfræðiálit Stef-
áns Más Stefánssonar lagapró-
fessors og Benedikts Egils
Árnasonar lögmanns um heim-
ildir Finnlands og Svíþjóðar til
að styðja sérstaklega við land-
búnað á norðlægum slóðum.
Bændablaðið greinir frá því að
í lögfræðiálitinu segi að fram-
kvæmdastjórn ESB taki ákvörð-
un um styrkina og hún sé ekki
bundin við neitt lágmark fjár-
hæða, aðeins hámark. Umræddir
styrkir geti því lækkað eða fallið
alveg niður, til að
mynda ef landbún-
aðarlöggjöf Evr-
ópusambandsins
breytist.
Í lögfræðiálitinu
kemur einnig fram
að þó að í aðildarsamningnum sé
talað um að heimildin sé til langs
tíma sé hún ekki varanleg og geti
verið felld brott ef forsendur
teljist ekki lengur vera fyrir
hendi eða ef breytingar yrðu
gerðar á sameiginlegu landbún-
aðarstefnunni. Hvort tveggja er
háð ákvörðunum sem teknar eru
í Brussel en ekki í Finnlandi eða
Svíþjóð.
Í Bændablaðinu er vitnað til
orða Haraldar Benediktssonar,
formanns Bændasamtakanna,
sem segir að með greinargerð
þeirra Stefáns Más og Benedikts
Egils séu „endanlega hraktar
þær rangfærslur sem ítrekað
hefur verið haldið fram um hugs-
anlega möguleika Íslands í
samningaviðræðum við Evrópu-
sambandið. Þessi greinargerð
ætti því að kveða endanlega nið-
ur þá yfirborðskenndu og ófag-
legu nálgun sem íslensk stjórn-
völd hafa beitt varðandi hagmuni
landbúnaðarins í þessum aðild-
arviðræðum“. Haraldur bætir
því við að Bændasamtökin sakni
þess „að íslensk stjórnvöld hafi
ekki haft fyrir því að vinna að
slíkum rannsóknum og upp-
fræðslu á grundvallaratriðum
Evrópusambandsaðildar hvað
varðar landbúnað“.
Auðvitað er það rétt hjá for-
manni Bændasamtakanna að
stjórnvöld ættu sjálf að standa
fyrir upplýstri og málefnalegri
umræðu um þessi mál. Ákafinn
er hins vegar svo mikill að þau
sjást ekki fyrir og láta sig frekar
hafa það að dreifa og viðhalda
blekkingunni um að eitthvert
séríslenskt ESB leynist í pakk-
anum.
Þegar málið er skoðað fæst
hins vegar alltaf sama nið-
urstaðan: Í pakkanum er bara
Evrópusambandið.
Nú hafa fræðimenn
kíkt í pakkann
og fundið út að
í honum er … ESB}
Kíkt í pakkann
Aðeins rúmurþriðjungur
landsmanna vill
halda áfram aðlög-
unarviðræðunum
við Evrópusam-
bandið samkvæmt
nýrri könnun sem Capacent Gall-
up gerði fyrir Heimssýn. Meiri-
hluti landsmanna vill á hinn bóg-
inn afturkalla umsóknina.
Fyrir ári var sömu spurningar
spurt og samanburður kann-
ananna sýnir að andstaða við að-
lögunina fer vaxandi og stuðn-
ingur við aðlögunarviðræðurnar
fer minnkandi.
Fjórir af hverjum fimm stuðn-
ingsmönnum Framsóknarflokks
og Sjálfstæðisflokks vilja aft-
urkalla umsókn.
Helmingur kjós-
enda VG er sömu
skoðunar, þrátt fyr-
ir að forysta flokks-
ins hafi með stuðn-
ingi við
aðlögunarferlið hrakið stóran
hluta flokksmanna frá flokknum
eins og fylgiskannanir sýna.
Hvar eru nú þeir þingmenn
VG sem fyrir nokkru sögðust
vilja endurskoðun umsókn-
arinnar? Ætla þeir að halda
áfram aðlöguninni og missa frá
sér þann helming flokksmanna
sem enn er eftir af andstæð-
ingum aðildar, eða ætla þeir að
íhuga þann möguleika að hætta
að svíkja kjósendur sína?
Ætlar forysta VG að
ganga frá flokknum
í þágu sérvisku
Samfylkingarinnar?}
Skýr skilaboð um afturköllun F
asteignasalar segja mér að algengt
sé þegar ungt fólk fer í sín fyrstu
íbúðakaup að það eigi kannski
10% af kaupverði. Restin er oft
greidd með verðtryggðu láni sem
mallar áfram næstu áratugi svo brátt verður
skuldin meiri en andvirði eignar. Þegar líður á
lánstímann skánar staðan, eignabruninn geng-
ur til baka og þegar líða fer á starfsævina ná
sumir á lygnan sjó. Eftir stendur samt sá kaldi
veruleiki að fyrir ungt fólk sem í dag er að
stofna fjölskyldu og leggja drög að framtíð
sinni eru fasteignakaup hjalli að komast yfir.
Og takið eftir, þetta er fólkið sem Sighvatur
Björgvinsson, fv. ráðherra, kallaði í blaðagrein
um helgina sjálfhverfu kynslóðina. „Þetta er
kynslóðin sem krefst þess að hagur almennings
verði bættur á kostnað almennings,“ segir Sig-
hvatur og vill meina að ungt fólk krefjist þess að sér verði
bættur skaðinn á kostnað annarra. „Þetta er kynslóðin
sem sér ekkert annað en sjálfa sig. Þetta er kynslóðin sem
ræður umfjölluninni í íslenskum fjölmiðlum,“ segir í grein
þessa fyrrverandi leiðtoga jafnaðarmanna.
Sóknarprestur, sem hóf sína þjónustu hér í Reykjavík
fyrir rúmum aldarfjórðungi, sagði mér eitt sinn að sér
hefði runnið til rifja þegar hann stóð yfir moldum fólks af
aldamótakynslóðinni hve erfitt hlutskipti margs af því
hefði orðið. Fyrstu ár 20. aldarinnar á Íslandi einkenndust
af sóknarhug og bjartsýni, en um 1930 skall kreppan mikla
á. Unga fólkið sem þá var að koma undir sig fótunum
missti allt í svelginn og náði jafnvel aldrei fót-
festu að nýju, svo vel væri.
Sama gerðist hér á landi árið 2008. Fjöldi-
ungs fólks, kannski fætt á árunum milli 1970 til
1985, fór vissulega fram af ábyrgðarleysi og
eyddi peningum eins og enginn væri morg-
undagurinn. Ég hef enga sérstaka samúð með
því fólki. Hins vegar er hræðilega blóðugt að
annar hluti 21. aldamóta kynslóðarinnar muni
líklega aldrei ná vopnum sínum fjárhagslega.
Og þó var þetta fólk ekki að fara í stórkostlegri
hluti en þá að kaupa sér íbúð í blokk, venjuleg-
an fólksbíl og reka fjölskyldu. Margir í þessum
hópi geta satt að segja ekki gert sér neinar
raunhæfar væntingar um betri tíð. Að kalla
eftir úrlausnum af hálfu stjórnvalda er því
mjög eðlileg ósk. Margt hefur sannarlega ver-
ið gert í þágu þessa hóps, en samt er hræðilega
langt í land.
Stundum hefur verið talað um hægindi þeirra sem nú
nálgast starfslokaaldur. Fólksins sem fékk íbúðirnar sínar
fyrir slikk og niðurgreiddar af verðbólgu enda engin verð-
trygging. Viðmið þeirrar kynslóðar eru því allt önnur en
þeirra sem nú basla við að halda íbúðum sínum og greiða
af stökkbreyttum lánum. Gamlir karlar sem líklega eru
komnir í fjárhagslegt skjól mættu því alveg að stilla orðum
sínum í hóf. Kynna sér erfiða stöðu ungs fólks í skulda- og
fasteignabasli. Ég efast þó um að þeir leggi sig eftir slíku,
enda sumir líklega sjálfhverfir sem er löstur á hverjum
manni. sbs@mbl.is
Eðlileg krafa unga fólksins
Pistill
Sigurður Bogi
Sævarsson
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjórar:
Davíð Oddsson Haraldur Johannessen
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Útgefandi:
Óskar Magnússon
FRÉTTASKÝRING
Heimir Snær Guðmundsson
heimirs@mbl.is
Ífrumvarpi til umferðarlagasem nú liggur fyrir Alþingi ergert ráð fyrir að lögfest verðisú regla að ökumenn sem
stjórna ökutækjum í C1,C, D1 og D
flokki til farþega- og farmflutninga í
atvinnuskyni skuli gangast undir
endurmenntun á fimm ára fresti sam-
kvæmt reglum sem ráðherra setur í
reglugerð. Þessi tilhögun á rætur sín-
ar að rekja til Evróputilskipunar sem
var innleidd í íslenskan rétt með
reglugerð 760/2006.
Í september skipaði innanrík-
isráðherra, Ögmundur Jónasson,
starfshóp með það að markmiði að
leita leiða til að tilskipunin hefði sem
vægust áhrif á íslenskt atvinnulíf og
atvinnubílstjóra sem starfa hér á
landi, m.a. með tilliti til kostnaðar
skipulags og tilhögunar námsins.
Nefndin á að skila tillögum til ráð-
herra fyrir 15. nóvember en sam-
kvæmt upplýsingum sem fengust úr
innanríkisráðuneytinu munu tillög-
urnar ekki liggja fyrir fyrr en í lok
nóvember. Formaður nefndarinnar,
Katrín Þórðardóttir, sem tilnefnd var
af innanríkisráðuneytinu, var ekki fá-
anleg til að tjá sig um framgang vinn-
unnar þegar eftir því var leitað.
Starfshópurinn hefur m.a. rætt at-
riði eins og hver skuli standa fyrir
endurmenntuninni og hvort og
hvernig námskeiðahaldi verði dreift á
árin fimm. Evróputilskipunin gerir
ráð fyrir því að bílstjórar sitji 35
stunda námskeið á fimm ára fresti.
„Við erum í sjálfu sér ekki mótfallnir
endurmenntun bílstjóra. Slíkt ætti að
skila sér í auknum gæðum í greininni.
Við höfum verið að berjast fyrir því
að lotunum sé skipt þannig að kennt
verði í 3,5 klst í einu í stað 7 klst. Við
höfum talað fyrir því að hægt sé að
brjóta námskeiðin upp svo bílstjórar
þurfi ekki að sitja í heila viku í senn á
námskeiðunum. Þannig sé hægt að
skila 7 klst á ári, þ.e. einu námskeiði á
ári í þessi fimm ár. Það myndi felast
mikill kostnaður í þessu fyrir okkur
ef þetta yrði sett upp eins og það var
gert upphaflega, þ.e. 7 klst lotur, og
þannig myndum við missa viðkom-
andi bílstjóra út í heilan dag,“ segir
Rúnar Garðarsson rekstrarstjóri
Reykjavík Excursion – Allra handa
en hjá fyrirtækinu starfa um 80 bíl-
stjórar sem keyra innlenda og er-
lenda ferðamenn um allt land.
Álagið mjög árstíðarbundið
Rúnar segir að hinar nýju reglur
gætu einnig haft töluverð áhrif vegna
sumarafleysinga. „Greinin byggist á
því að fá mikið af afleysingafólki yfir
sumarið þegar háannatíminn er. Það
er atriði sem menn þurfa að reyna að
leysa, hvernig megi koma því við að
menn geti stundað þessa vinnu áfram
án þess að leggja í mikinn kostnað til
að viðhalda réttindum sem þeir nota
kannski bara í 1-3 mánuði á ári,“ seg-
ir Rúnar
Í kynningu sem Umferðarstofa
hefur tekið saman um áðurnefnda
Evróputilskipun kemur m.a. fram að
markmið tilskipunarinnar sé að sam-
ræma kröfur til atvinnubílstjóra,
auka umferðaröryggi og jafna sam-
keppnisstöðu.
Tryggvi Marteinsson, þjón-
ustustjóri hjá Eflingu, er tilnefndur
af ASÍ í áðurnefndan starfshóp sem
miðar að því að milda áhrif innleið-
ingar. Hann segist leggja höf-
uðáherslu á að ekki verði um að ræða
vikunámskeið í einu heldur megi
dreifa námskeiðahaldi t.d. þannig að
kennt verði einn dag á ári. Þá segir
hann að einnig sé nauðsynlegt að bíl-
stjórar þurfi ekki að sæta því að taka
próf, svo atvinna manna sé ekki undir
á fimm ára fresti. Aðeins eigi að vera
um endurmenntun að ræða.
Vilja að námskeiðin
verði brotin upp
Morgunblaðið/Golli
Sumar Aðilar innan ferðaþjónustunnar hafa áhyggjur af mönnun yfir há-
sumarið vegna Evróputilskipunar sem skikkar bílstjóra í endurmenntun.
Gunnar Valur Sveinsson, verk-
efnastjóri hjá Samtökum ferða-
þjónustunnar, á sæti í starfs-
hópi sem leitar leiða til að milda
áhrif innleiðingarinnar. „Tilskip-
unin mun hafa mikil áhrif á
sumarstarfsmenn í öllum grein-
um og kannski sérstaklega í
ferðaþjónustunni. Fjöldi þeirra
sem koma inn sem rútubíl-
stjórar sem lausamenn á sumr-
in skiptir hundruðum. Sumir
taka kannski eina eða tvær
ferðir meðan aðrir vinna í þrjá
mánuði. Við teljum að þótt við
séum hluti af EES séu aðstæður
þannig hér á landi að við þurf-
um ákveðnar undanþágur, þótt
við vissulega skiljum áhersluna
á öryggisþáttinn, “ segir Gunn-
ar.
Hann segir einnig að öku-
skólar þurfi ekki endilega að sjá
um endurmenntun í heild. Þar
geti fræðslumiðstöðvar og
hugsanlegar aðrir aðilar einnig
komið inn.
Flækir málin
á sumrin
ÁHRIF Á FERÐAÞJÓNUSTU