Morgunblaðið - 15.02.2013, Blaðsíða 14

SVIÐSLJÓS
Björn Jóhann Björnsson
bjb@mbl.is
Vaxandi vilji er fyrir því meðal hunda-
og kattaeigenda að fyrirkomulagi á
innflutningi gæludýra verði breytt,
þannig að ekki sé gerð krafa um að
setja dýrin í einangrun við komuna til
landsins heldur framvísa heilbrigðis-
og upprunavottorðum sem staðfesta
nauðsynlega bólusetningu og blóð-
sýnatöku. Frumvarp þessa efnis hefur
í tvígang verið lagt fram á Alþingi en
ekki náð í gegn. Flutningsmenn eru
Helgi Hjörvar, Ólína Þorvarðardóttir
og Magnús Orri Schram, öll í Samfylk-
ingunni. Nú liggur frumvarpið frammi
í þriðja sinn, en eins og kemur fram í
máli Helga hér að neðan þá er ólíklegt
að það verði afgreitt fyrir þinglok.
Í frumvarpinu er m.a. lagt til að
taka upp svonefnd gæludýravegabréf,
eða skilríki sem staðfestir að gæludýr
hafi fengið allar nauðsynlegar bólu-
setningar til að hægt sé að ferðast með
það innan landa ESB og aftur til Ís-
lands. Fylgi slík skilríki með dýrunum
þurfi ekki að fara með þau í einangrun.
Segir ennfremur í frumvarpinu að
gildandi fyrirkomulag hafi t.d. gert
eigendum blindrahunda og leitar-
hunda erfitt fyrir að ferðast á milli
landa. Er í frumvarpinu vísað til sam-
bærilegra reglna í Evrópu, sem tekn-
ar voru upp í ríkjum ESB árið 2004 og
gefist vel.
Dýrin skipta tugþúsundum
Matvælastofnun, dýralæknar, sam-
tök bænda og fleiri aðilar hafa í um-
sögnum við fyrri frumvörp lagst hart
gegn þessum hugmyndum og bent á
hættuna á smitsjúkdómum verði inn-
flutningur og flutningur með hunda og
ketti milli landa gefinn frjáls.
Við komuna til landsins er gerð
krafa um að dýrin fari í fjögurra vikna
einangrun en einangrunarstöðvar eru
í Höfnum á Suðurnesjum og Hrísey.
Kostnaður vegna einangrunar fyrir
hunda og ketti er 100-230 þús. kr.
Málið snertir marga því gæludýr
eins og hundar og kettir skipta þús-
undum hér á landi, og hefur farið ört
fjölgandi á seinni árum. Skráðir
hundar á höfuðborgarsvæðinu, Suð-
urnesjum og Akureyri eru á áttunda
þúsund og þá eru aðrir landshlutar
ótaldir, auk óskráðra hunda. Skrán-
ingarskylda er ekki til staðar fyrir
kattahald en talið er að um 30 þúsund
kettir séu á landinu og þar af um
helmingur skráður.
Fram fór áhættugreining á því árið
2002 hvaða sjúkdómar gætu borist til
landsins ef heimila ætti innflutning
hunda og katta án einangrunar. Mikl-
ar líkur voru taldar á því að gæludýr
bæru með sér hingað a.m.k. 28 sjúk-
dóma. Þar af eru 12 sjúkdómar
þekktir hér á landi og meðal hinna 16
eru margir illræmdir sjúkdómar, t.d.
gin- og klaufaveiki, hundaæði, herp-
es, gulusótt og bandormur.
Nokkrar líkur voru taldar á að 23
sjúkdómar bærust til landsins með
innfluttum hundum og köttum. Eng-
inn þeirra sjúkdóma hefur þekkst
hérlendis, eða þar til einn þeirra;
þráðormur, greindist á hundabúinu í
Dalsmynni.
„Ég verð vör við þónokkra um-
ræðu meðal gæludýraeigenda og
fleiri um að slakað verði á kröfunum
um einangrun gæludýra. Viljum við
losna við að fá fleiri smitsjúkdóma þá
er nauðsynlegt að viðhalda kröfum
um einangrun,“ segir Helga Finns-
dóttir dýralæknir en hún hefur mikl-
ar áhyggjur af því, ef krafa um ein-
angrun innfluttra gæludýra verður
afnumin.
„Það er freistandi tilhugsun leik-
manna, að leggja megi einangrunar-
stöð gæludýra niður og opna landið
fyrir frjálsum innflutningi þeirra, því
unnt sé að bólusetja gegn sjúkdómum
og gefa sníkjudýralyf. Því miður er
málið ekki svo einfalt. Annars vegar
er ekki mögulegt að bólusetja gegn
öllum sjúkdómum og hins vegar er
hættan mikil á að gæludýr geti verið
heilbrigðir smitberar eða borið með
sér smitefni sjúkdóma sem sýkja ekki
þau sjálf,“ segir Helga.
„Ótölulegur fjöldi sníkjudýra, inn-
vortis sem útvortis, er landlægur í
flestum löndum utan Íslands, sníkju-
dýr sem geta auðveldlega borist hing-
að en við erum mun betur sett án,“
segir hún og bendir í því sambandi á að
nýlega hafi greinst nýr þráðormur hér
á landi í hundi af hundabúi, ormur sem
sé nær óþekktur í N-Evrópu.
„Gæludýravegabréfunum svoköll-
uðu svipar til vegabréfs okkar mann-
fólksins og eru samræmd vottorð ESB
um uppruna og auðkenni dýrsins, eig-
anda, hvaða bólusetningar það hefur
fengið, sem og meðhöndlun gegn
sníkjudýrum, sem er reyndar engin
sérstök krafa í flestum Evrópulöndum.
Eftir að reglurnar voru samræmdar í
Evrópu er einungis gerð krafa um
bólusetningu gegn hundaæði. Vega-
bréfin og þessar bólusetningar eru
hins vegar engin trygging fyrir því að
dýr beri ekki með sér smit. Dýr getur
einnig verið heilbrigður smitberi eða
borið með sér smitefni annarra sjúk-
dóma sem berast í önnur dýr, gæludýr
eða búfénað. Það er því miður hvorki
mögulegt að bólusetja gegn öllum
bakteríu- og veirusjúkdómum né finna
smitnefni með skimun,“ segir Helga og
telur erfitt að viðhafa heilbrigðiseftirlit
með hundum og köttum sem kæmu til
landsins hvaðanæva. Sé skaðinn skeð-
ur verði ekki aftur snúið.
Tilbúin í millileið
Jóna Th. Viðarsdóttir, formaður
Hundaræktarfélags Íslands, segir
hundaeigendur vel meðvitaða um
nauðsyn þess að fara varlega þegar
kemur að innflutningi gæludýra.
„Við erum alveg tilbúin til þess að
fara einhverja millileið til að byrja
með og fá nýtt áhættumat ef það yrði
til þess að einangrunartíminn yrði
styttur,“ segir Jóna, sem finnur fyrir
auknum áhuga hundaeigenda og
-ræktenda á breyttu fyrirkomulagi
innflutningsins. „Það er kostnaðar-
samt að setja dýrið í fjögurra vikna
einangrun og mikið álag á dýrið á
þeim tíma. Þetta takmarkar líka
möguleika á að flytja inn ræktunar-
dýr, að ferðast með dýrin eða fyrir
fólk sem er að flytjast heim.“
Jóna segir hundaeigendur ekki óá-
byrga og þeir vilji vel hlusta á mótrök,
en þeir átti sig t.d. ekki á því af hverju
innflutningur gæludýra sé hættulegri
fyrir Ísland en önnur lönd, sem mörg
hver séu nær laus við alvarlega dýra-
sjúkdóma.
Tekist á um innflutt gæludýr
Morgunblaðið/G.Rúnar
Gæludýr Hundar og kettir eru vinsælustu gæludýrin hér á landi. Eigendur
þeirra margir hverjir kalla eftir breyttum reglum um innflutning.
 Eigendur gæludýra kalla eftir breyttum lögum um innflutning dýranna  Frumvarp um gæludýra-
vegabréf hefur ekki náð fram að ganga á Alþingi  Dýralæknar vara við hættunni á smitsjúkdómum
Innflutningur hunda og katta 2003-2012
Heimild: Matvælastofnun
250
200
150
100
50
0
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
114
153
27
46
232
210
33
Hundar
Kettir
Hundar á skrá
í nokkrum sveitarfélögum
Reykjavík 2.760
Kópav-Hafnarfj-Garðab. 2.371
Suðurnes 1.233
Mosfellsbær 617
Akureyri 607
Seltjarnarnes 162
14 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 15. FEBRÚAR 2013
BJÓÐUM NOKKRAR GERÐI
R AF
FERMINGARBORÐUM.
Fjölbreyttir réttir smáréttabo
rðanna
okkar henta bæði í hádegis-
og kvöldveislur.
Steikarhlaðborðin eru alltaf
vinsæl, sérstak-
lega ef um kvöldveislu er að
ræða. Bjóðum
upp á tvær gerðir kaffihlaðb
orða, en einnig
er í boði að panta einstaka h
luta úr þeim. t.d
Kaffisnittur, fermingartertur.
Pinnahlaðborð
eru þægileg og slá hvenær s
em er í gegn.
Hólshraun 3 · 220 Hafnarjörður · Símar: 555-1810, 565-1810
Fax: 565-2367 · Netfang: veislulist@veislulist.is · www.veislulist.is
æðisleg
veislan
verður
Ferming
ar-
Góð ferm
ingar-
veisla lifi
r lengi
TapasSmáréttir Kalt borð P
innamatur
SÚPA BRAUÐ OG SMÁRÉTT
IR
Hádegisveisla á milli kl 12 -
14
Verð frá kr. 2.412
TAPASVEISLA 9 RÉTTIR
Síðdegisveisla 16 -19
Verð frá kr. 3.095
TERTU OG TAPASBORÐ.
Miðdegisveisla 13 - 15
Verð frá kr. 3.222
STEIKARBORÐ
Kvöldveisla 17 - 20
Verð frá kr. 3.095
FERMINGARKAFFIHLAÐBO
RÐ
Miðegisveisla 14 - 17
Verð frá kr. 2.090
LÉTTIR FORRÉTTIR OG
STEIKARBORÐ
Verð frá kr. 3.640
PINNAMATUR
Miðdegisveisla 14-17
Verð frá kr. 2.460
KALT HLAÐBORÐ
FISKRÉTTIR
Verð frá kr. 4.687
Hundaræktarfélag Íslands, HRFÍ,
stóð fyrir kynningarfundi í vikunni
um innflutning gæludýra þar sem
fyrsti flutningsmaður gæludýra-
frumvarpsins, Helgi Hjörvar, hélt
framsögu og einnig Sigurborg Daða-
dóttir yfirdýralæknir.
Helgi segist í samtali við Morg-
unblaðið telja litlar líkur á að frum-
varpið verði afgreitt á þessu þingi.
„Ég tel mest um vert að teknar verði
vandaðar og yfirvegaðar ákvarðanir
um breytingar á þessu sviði. Í
tengslum við það fari fram nýtt
áhættumat og faglega verði tekið á
því hvaða áhrif slíkar breytingar
hafa,“ segir Helgi og bendir á að örar
breytingar á reglum um innflutning
gæludýra eigi sér stað um allan
heim, m.a. í eyríkjum eins og Bret-
landi sem hafi ríka hefð um mikið
eftirlit með innflutningi gæludýra.
Þar var fallið frá kröfum um ein-
angrun gæludýra árið 2000 en Bret-
land er eitt þeirra landa þar sem
hundaæði er ekki að finna. Helgi
segir það hafa komið fram hjá op-
inberri stofnun í Bretlandi, DEFRA,
að líkurnar á hundaæði væru í einu
tilfelli á móti hverjum 9,8 milljónum
innfluttra dýra.
„Við Íslendingar höfum stytt tím-
ann í einangrun niður í mánuð.
Ákvörðun um frekari styttingu,
möguleika á heimasóttkví eða upp-
töku sambærilegra reglna og í Evr-
ópu verður síðan að byggja á nýju
áhættumati,“ segir hann.
Sigurborg Daðadóttir yfirdýra-
læknir segir álit Matvælastofnunar
ekkert hafa breyst. Afnám einangr-
unar feli í sér aukna hættu á smit-
sjúkdómum, bólusetningarvottorð
eða gæludýravegabréf séu engin
trygging fyrir því að dýr beri ekki
með sér smit eða sjúkdóma.
„Við breytum ekki ráðleggingu
okkar til stjórnvalda nema fram fari
nýtt áhættumat og það kostar mann-
skap og peninga sem eru ekki til eins
og forangsröðunin er núna. Áhættu-
mat er heilmikið mál og þarf að
vanda verulega til verka,“ segir Sig-
urborg. bjb@mbl.is
Nýtt áhættumat
verði unnið
 Skortir peninga, segir yfirdýralæknir
Sigurborg
Daðadóttir
Helgi
Hjörvar