Morgunblaðið - 15.02.2013, Blaðsíða 34

34 MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 15. FEBRÚAR 2013
✝ Paul Svein-björn Johnson
fæddist í Grand
Forks í Norður-
Dakóta í Banda-
ríkjunum hinn 20.
nóvember 1921.
Hann lést á hjúkr-
unarheimilinu
Grund hinn 8. febr-
úar 2013.
Foreldrar hans
voru Sveinbjörn
Jónsson Johnson, f. 10.7. 1883,
d. 19.3. 1946, og Esther Henri-
etta Johnson, f. 16.8. 1893, d.
19.5. 1964. Paul eignaðist eina
systur, Barböru, sem lést á
barnsaldri. Paul eignaðist tvö
börn með fyrri konu sinni
Margaret Glenn: 1) Kathleen
Esther, f. 1955, gift Lynn Men-
love; 2) Knut Sveinbjörn, f.
1957, börn hans og Lourdes eru
Nathaniel og Patrick. Paul
kvæntist eftirlifandi konu sinni,
Áslaugu Ragnhildi, f. Holm
Jónsson, síðar Johnson, ólst upp
í Norður-Dakóta og hófst þar til
vegs, varð bæði dómsmála-
ráðherra og hæstaréttardómari
í því ríki og síðar prófessor í
lögum við háskólann í Urbana-
Champaign í Illinois. Paul ólst
upp í Urbana-Champaign og
lauk lagaprófi frá University of
Illinois. Áður hafði hann gegnt
herþjónustu í bandaríska hern-
um í heimsstyrjöldinni síðari.
Hann var liðsforingi í ridd-
araliði 28. herdeildar fót-
gönguliðsins, en það var síðasta
riddaraliðssveit bandaríska
hersins. Á stríðsárunum tók
hann þátt í orrustum í Ardenna-
fjöllum, Rínarhéruðum og ann-
ars staðar í Mið-Evrópu. Að
loknu lagaprófi fékk hann rétt-
indi til málflutnings við hæsta-
rétt Illinois og stundaði lög-
fræðistörf í Chicago á eigin
lögfræðistofu. Hann varð vara-
ræðismaður Íslands í Chicago
1954, ræðismaður 1970 og að-
alræðismaður 1985, en þeim
störfum í þágu Íslands lauk
hann aldurs vegna á tíunda ára-
tug síðustu aldar.
Útförin fer fram í Neskirkju í
dag, 15. febrúar 2013, og hefst
athöfnin kl. 15.
Johnson, 9. maí
1964. Foreldrar
hennar voru Þórdís
Todda Jónsdóttir,
f. 20.8. 1907, d.
17.4. 1986, og Hans
N.P. Holm, f. 3.9.
1901, d. 17.2. 1968.
Börn Pauls og Ás-
laugar eru: 1) Birg-
ir Þór, f. 7.11.
1960, giftur Santok
Odedra Johnson.
Þau eiga einn son, Aneel Nik-
lolai. 2) Pétur Snæbjörn, f. 24.6.
1965. 3) Sonja Ragnhildur, f.
10.10. 1968, gift Marc Johnson,
f. 5.9. 1967. Þau eiga tvö börn:
Sóleyju Melkorku og Kristján
Marc.
Faðir Pauls, Sveinbjörn Jóns-
son, fæddist á Hólum í Hjaltadal
10. júlí 1883 en flutti til Banda-
ríkjanna fimm ára gamall með
móður sinni, Guðbjörgu Jóns-
dóttur, sem var bústýra á Hól-
um, og stjúpföður. Sveinbjörn
Elsku pabbi okkar og afi. Þó
að þú lifðir til 91 árs aldurs þá
fórstu frá okkur allt of snemma.
Héðan í frá munum við ætíð
sakna þín. Ég vil þakka þér fyrir
góðar minningar i gegnum tíðina,
og sérstaklega fyrir þær stundir
sem við vorum bara tveir, faðir
og sonur, að veiða og ferðalagið
til Englands þegar ég var 13 ára
gamall.
Einnig mun ég seint gleyma
hversu góður sögumaður þú
varst. Við skemmtum okkur svo
oft við matarborðið þegar þú
varst að rifja upp fyrir okkur
gamlar minningar og fyndnar
sögur úr fortíðinni. Við Santok
og sonur okkar Aneel munum
sakna þín sárt og heimsóknir
okkar til Íslands verða tómlegri
án þín.
Saknaðarkveðjur,
Birgir Þór, Santok
og Aneel Johnson.
Því miður fékk ég þá frétt
langt í burtu, í Chicago, að elsku
pabbi minn hefði fallið frá, 91 árs
og ungur í hjarta, föstudags-
kvöldið 8. febrúar. Aldrei er mað-
ur tilbúinn að kveðja sínu nán-
ustu, sama um hvaða aldur er að
ræða. Ég er viss um að faðir
hans, Sveinbjörn Jónsson, sem
fór frá Íslandi sem barn til
Bandaríkjanna, hefði orðið afar
stoltur hefði hann vitað að sonur
hans eyddi sínum síðustu og ein-
hverjum ljúfustu árum í heima-
landinu.
Hann var ótrúlega hraustur,
hnyttinn og skýr allt undir það
síðasta. Hann var gáfumenni og
fullur jákvæðni, kímnigáfu og
draumóra allt fram á síðasta dag.
Ég er viss um að hann lifði svona
lengi út af því.
Hann var vinmargur og fannst
fátt skemmtilegra en að hitta vini
til að spjalla yfir kaffibolla. Í ell-
inni naut hann einskis betur en
að vera með fjölskyldu og vinum.
Í hvert sinn sem við töluðum
saman á skype sagði hann alltaf:
„Það sem er mest áríðandi fyrir
mig er að vita hvenær við hitt-
umst næst.“
Börnin mín gráta út í eitt, og
við foreldrarnir sömuleiðis.
Það fyllir mig stolti að hugsa
til þess hve hann dýrkaði barna-
börnin sín og hældi þeim á hvert
reipi og talaði um hversu frábær
þau væru.
Hann og sonur minn Kristján
tengdust sérstökum vinabönd-
um.
Þeir ræddu oft í alvörugefnum
tón um byssur, herþjónustu
pabba og stangveiðar. Við
mamma njósnuðum stundum um
samtölin þeirra handan horns og
það gladdi okkur að vita hversu
verðmætar og gjöfular þessar
samverustundir voru, ekki ein-
göngu fyrir þá tvo heldur líka
fyrir okkur tvær.
Við munum ætíð sakna hans
fyndnu, kærleiksríku, hnyttnu og
einstöku hátta. Við erum þakklát
fyrir samveruárin sem okkur
hlotnuðust.
Við elskum þig pabbi og afi
okkar „marvelous“. Sá eini sem
ég hef nokkru sinni heyrt nota
orðið „marvelous“. Hvíldu í friði
pabbi og afi okkar.
Sonja Ragnhildur og börn.
Tengdapabbi minn, Paul John-
son, bjó yfir mörgum litríkum
sögum úr seinni heimsstyrjöld-
inni, úr heimi stjórnmálanna og
af fjölda furðufugla og fyrir-
menna sem urðu á vegi hans
gegnum árin.
Hann var skýr í kollinum og
vitnaði oft í sígild ljóð og skáld-
sögur sem hann las á uppvaxt-
arárunum. Hvaðeina sem varð á
vegi hans minnti hann á hluta úr
bók sem hann greip umsvifalaust
úr bókahillu í bókasafni sínu og
las fyrir alla.
Paul gekk ætíð með stóra
drauma og vilji hans til að tengja
saman ólíkt fólk að sameiginlegu
markmiði – sér í lagi gagnvart
því að markaðssetja möguleika
Íslands – virtist án takmarkana.
Paul var sigurvegari sem sigr-
aði alkóhólisma sinn fyrir ríflega
tíu árum. Bæði hann og við hin
græddum vel á þeim sigri.
Síðan þá hefur það að hitta og
spjalla við Paul verið ein helsta
ástæðan fyrir því hvað ég hlakka
mikið til að heimsækja Ísland
hvert ár.
Ég gleymi því aldrei hversu
hlýlega og hressilega hann tók á
móti mér heim til sín í Reykjavík
sérhvert sumar, né löngum sam-
ræðum okkar um stjórnmál og
heimsmálin, né óhvikulum áhuga
hans á lífi okkar í Bandaríkjun-
um, né hversu kær hann var
barnabörnunum Sóleyju Mel-
korku og Kristjáni Marc, né
hvernig hann hvatti þau áfram,
né að hann kenndi syni mínum að
stunda fiskveiðar og útreiðar, né
heldur honum sem ástríkum og
umhyggjusömum föður sem við
Sonja gátum alltaf leitað til.
Við munum ætíð sakna hans.
Í ást og sorg.
Marc Courtney Johnson.
Meira: mbl.is/minningar
Þar sem við vorum í stuttu fríi
á Tenerife fengum við þær sorg-
arfréttir að Paul, mágur minn,
hefði dottið og slasað sig og
tveim dögum seinna var hann lát-
inn. Ég sit úti á svölum með
kertaljós og minnist hans.
Þegar Paul kom inn í líf okkar
var ég aðeins 11 ára. Ég man að
mér þótti hann gamaldags því
hann bað pabba svo formlega um
hönd systur minnar, gerði grein
fyrir sér og lofaði að annast hana
og sjá vel fyrir henni. Paul var
mikill séntilmaður, virtur lög-
fræðingur og seinna aðalræðis-
maður Íslands í Chicago og stóðu
þau hjónin þá vaktina fyrir Ís-
lands hönd í mörg ár. Paul var
sérlega fágaður maður og vel
máli farinn. Hann var mjög vel
lesinn og fróður um margt og
alltaf reiðubúinn að aðstoða vini
og fjölskyldu, ef á þurfti að halda.
Við Bjarni kynntumst honum
betur eftir að þau hjónin fluttu til
Íslands og á milli okkar þróaðist
vinátta og gagnkvæm væntum-
þykja. Ég heimsótti hann oft síð-
ustu mánuði. Hann sagði mér frá
æsku sinni, foreldrum og árunum
í seinni heimsstyrjöldinni þegar
hann var í síðustu riddarasveit
Bandaríkjahers. Hann var haf-
sjór af fróðleik og skemmtilega
kaldhæðinn þegar hann vitnaði i
frægar bókmenntir og ljóð. Ég
hafði alltaf hugsað mér að taka
upp frásagnir hans en því miður
varð ekkert úr því.
Með Paul er farið eitt af prúð-
mennum síðustu aldar. Fágaður,
kurteis og sérstaklega vel máli
farinn á enska tungu; maður sem
man tímana tvenna og naut þess
að deila þeim með þeim sem vildu
hlusta. Eitt sinn var hann að
segja mér frá því þegar hann
kom fyrst hingað til Íslands 1930
með pabba sínum Sveinbirni, þá
9 ára gamall. Í þeirri ferð var
honum eftirminnileg opnun Hót-
el Borgar. Fyrir nokkrum árum
höfðum við síðan tækifæri til að
fara með honum á Hótel Borg
þegar það var opnað aftur eftir
breytingar. Þar var vel tekið á
móti honum og birtist við hann
viðtal í tímariti hér á landi sem
tekið var við það tilefni.
Síðustu árin hefur aldurinn
færst yfir og þróttur aðeins farið
þverrandi. Nú hefur Paul fengið
friðinn og getur litið til okkar
sem eftir lifa hvorum megin við
Atlantshafið sem er. Ég sé hann í
anda brosa til okkar og segja að
nú líði sér vel með foreldrum sín-
um og vinum sem fóru á undan
honum. Og ég er viss um að skila-
boð hans séu: „Dont worry about
me!“
Blessuð sé minning hans.
Emma.
Við starfslok hefjast nýir
tímar. Er hámarksaldri er náð er
manni gert að yfirgefa vinnustað
sinn með allt sitt hafurtask og
rýma fyrir næstu kynslóð. Auð-
vitað tíðkast að koma í heimsókn
til að halda í tengsl og gömul
kynni sem stundum hafa staðið í
áratugi. En eðlilega er leitað á ný
mið og ný og óvænt kynni takast
á næstu árum. Frá því er dyr lok-
uðust að baki mér hægt og rólega
í lok formlegrar starfsævi hafa
aðrar lokist upp og mér boðist að
hreiðra um mig. Eftirlætisstaður
minn er Þjóðarbókhlaðan og þar
hef ég stundum setið drjúgt og
sinnt mínu innan um bækur og
skjöl. Þar er gjarnan hópur
manna í svipuðum sporum, í
þeim erindagerðum að stunda
fræðimennsku eða sökkva sér
niður í hin aðskiljanlegustu
áhugamál sín. Í hléum hittast
menn í kaffistofunni og skegg-
ræða fræði sín og annað við sam-
tímamenn sína á þessum uppörv-
andi stað, í miðju bókahjarta
þjóðarinnar og ekki sakar að vita
af þjóðargersemum gullaldar,
handritunum, vandlega læstum
niður í rammefldu byrgi í kjall-
ara hússins.
Á gullöld slíkra samræðna í
kaffistofunni í Þjóðarbókhlöðu
fyrir nokkrum árum kynntist ég
Paul Sveinbirni Johnson og tók-
ust með okkur góð kynni. Þau
tókust með því að hann kom að
máli við mig og kvaðst hafa heyrt
um áhuga minn á siglingum í
Norðurhöfum, „sjóleiðina norður
til Kína“. Paul var stórhuga mað-
ur og kynnti fyrir mér hugmynd-
ir sínar um verslunarviðskipti á
norðlægum slóðum þar sem Ís-
land gæti vegna legu sinnar orðið
miðstöð til gagns fyrir land og
lýð. Benti hann á Keflavíkurflug-
völl og ónýtta möguleika. Það var
uppörvandi að spjalla við Paul
með sína víðu sýn á heiminn sem
fjölbreytileg reynsla á langri ævi
hafði þanið út og hækkað. Paul
vinur minn sá yfir allan heiminn
og vildi að ráðamenn aðhefðust
þar sem færi gæfust í framfara-
átt.
Paul var Vestur-Íslendingur
af íslensk-norskum foreldrum og
ég hálfgildings Vestur-Íslending-
ur, báðir fæddir í Norður-Amer-
íku, og kannaðist ég fyrir bragðið
við margt sem bar á góma í frá-
sögnum Pauls úr heimi Íslend-
inga vestan hafs, menn og mál-
efni og sögu.
Frásagnargleði Pauls var rík.
Hafði hann á vörum hnyttna
sögu í tengslum við umræðuefn-
ið. Hann hafði unun af að rifja
upp skringileg atvik og tilsvör úr
sarpi langrar ævi.
Þótt Paul hafi átt heima flesta
sína níu áratugi í Bandaríkjunum
og flust hingað fyrst á efri árum
hefur Ísland löngum átt hug hans
frá því er hann kom fyrst til Ís-
lands á 9. árinu, í fylgd með föður
sínum sem boðið var á Alþing-
ishátíðina 1930. Frá þeirri ferð
sagði hann okkur félögum sínum
í akademíunni á kaffistofu Þjóð-
arbókhlöðunnar. Hann var ríkur
þáttur tímabils sem þar stóð um
stund og mun verða minnst með
hlýhug.
Fátæklegum orðum um góðan
vin og mikilhæfan öðling sem ég
kynntist alltof seint lýk ég með
því að vísa lesendum á stórfróð-
legt viðtal sem Árni Helgason
átti við Paul árið 2001.
https://afkim-
ar.hi.is/04_kennsla/vefverk-
efni_nemenda/ofridur_arni-
birt.html
Við Jóhanna konan mínum
vottum Áslaugu og fjölskyldu
samúð í söknuði þeirra. Blessuð
sé minning Pauls Johnson.
Þór Jakobsson.
Fyrir 125 árum flutti Guð-
björg Jónsdóttir, bústýra á Hól-
um í Hjaltadal vestur um haf
með fimm ára gamlan son sinn. Í
dag er sonarsonur hennar, Paul
Sveinbjörn Johnson, til grafar
borinn á Íslandi eftir langa veg-
ferð þessarar fjölskyldu.
Sonur bústýrunnar á Hólum,
Sveinbjörn Jónsson, varð dóms-
málaráðherra Norður-Dakóta og
síðar dómari við Hæstarétt rík-
isins. Hann lauk starfsferli sínum
sem prófessor í lögum við há-
skóla í Illinois.
Sonur Sveinbjörns og sonar-
sonur Guðbjargar, fylgdi í fót-
spor föður síns, lauk lagaprófi og
starfaði í áratugi sem lögfræð-
ingur í Chicago. En tilfinningin
fyrir Íslandi fylgdi þessu fólki
alla tíð. Paul Sveinbjörn varð
vararæðismaður Íslands í Chi-
cago, síðar ræðismaður og loks
aðalræðismaður og sinnti áratug-
um saman margvíslegum störf-
um fyrir íslenzka lýðveldið.
Og svo kom að því á efri árum
að Paul sneri aftur til gamla
landsins, sem amma hans hafði
flutt frá og faðir hans átti óljósar
minningar um og gerðist íslenzk-
ur ríkisborgari. Það eru sjálfsagt
ekki mörg dæmi en einhver um
að afkomendur þeirra, sem fluttu
héðan undir lok 19. aldar snúi
heim.
Við töluðum saman um al-
þjóðamál og pólitík við og við í
fjóra áratugi. Paul var víðsýnn
maður og fróður og hafði haft
kynni af fólki af margvíslegum
toga. Einn þeirra var Adlai Ste-
venson, sem var forsetafram-
bjóðandi demókrata gegn Ei-
senhower í forsetakosningunum
1952 og 1956 og gat sér síðar orð,
sem sendiherra Bandaríkjanna
hjá Sameinuðu þjóðunum.
Heimaríki þeirra beggja var Ill-
inois. Hann mat Stevenson mikils
og hið sama átti við um Obama,
sem líka kom frá Illinois. Síðustu
misserin varð honum tíðrætt um
Obama og var umhugað um vel-
gengni hans, sem segir töluverða
sögu um stjórnmálaskoðanir
hans sjálfs.
Hann var á margan hátt gagn-
rýninn á umsvif og aðgerðir
Bandaríkjamanna á alþjóðavett-
vangi eins og margir landar hans
vestan hafs, sem hafa náð að
skoða þau mál út frá stærra sjón-
arhorni en þröngum hagsmunum
Bandaríkjanna einna. Sjálfur tók
Paul þátt í bardögum í heims-
styrjöldinni síðari og hafði gam-
an af að segja frá því að hann
hefði verið meðlimur síðustu
riddaraliðssveitar bandaríska
hersins.
Hann mat Vigdísi Finnboga-
dóttur mikils og gerði sér betri
grein fyrir því en ég á þeim tíma
hvað forsetatíð hennar hafði
mikla þýðingu fyrir Ísland á al-
þjóðavettvangi.
Seinni kona Pauls er Áslaug
Hólm, íslenzk en með sterkar
rætur í Danmörku. Viðhorf
þeirra beggja var því alþjóðlegt
og samtöl við þau hafa alla tið
stuðlað að því að víkka sjóndeild-
arhring þeirra, sem hafa verið
uppteknir af okkar litlu veröld
hér á Íslandi.
Við Bista sendum Áslaugu og
börnum þeirra og barnabörnum
og börnum Pauls af fyrra hjóna-
bandi, sem við höfum kynnzt
okkar innilegustu samúðarkveðj-
ur. Við minnumst Pauls Svein-
björns með virðingu og þakklæti.
Styrmir Gunnarsson.
Paul Sveinbjörn
Johnson
HINSTA KVEÐJA
Elsku pabbi minn, ég
vona að þér líði vel. Takk
fyrir að vera góður pabbi.
Bless.
Þinn
Pétur Snæbjörn Johnson.
Elsku afi okkar, við
söknum þín svo sárt. Heim-
sóknir okkar til Íslands
verða aldrei eins.
Sóley Melkorka Johnson
og Kristján Marc Johnson.
✝
Ástkær eiginmaður minn og faðir okkar,
GÚSTAF LÁRUSSON
húsasmíðameistari,
Jöldugróf 8,
Reykjavík,
lést þriðjudaginn 12. febrúar á
hjúkrunarheimilinu Skógarbæ.
Útförin fer fram í Bústaðakirkju 21. febrúar kl. 13.00.
Þórhildur Magnúsdóttir,
Ásta Gústafsdóttir, Eyjólfur Magnússon,
Hildur Gústafsdóttir, Björn Eysteinsson,
Hulda Smith, Othar Smith,
Auður Gústafsdóttir,
Margrét Gústafsdóttir,
Guðrún Gústafsdóttir, Þorsteinn Hansson,
barnabörn og barnabarnabörn.
✝
Okkar ástkæra
SIGRÍÐUR HJARTARDÓTTIR
COLLINGTON,
Sirrý,
lést að kvöldi 7. febrúar.
Bálför hefur farið fram í Bandaríkjunum
og verða jarðneskar leifar hennar fluttar
heim.
Minningar- og kveðjustund á Íslandi verður auglýst síðar.
Wayne Collington,
Gabríela Bóel, Oliver Thor, Freyja Ena,
Hjörtur Kristjánsson, Anna Margrét Einarsdóttir,
Ingibjörg F. Ottesen, Garðar Valur Jónsson,
Bóel Hjartardóttir, Hjálmar Þorsteinsson.
✝
Ástkær móðir okkar, tengdamóðir og amma,
GRÓA EGILSDÓTTIR,
Höfða,
Akranesi,
lést mánudaginn 11. febrúar.
Hún verður kvödd hinstu kveðju í Akranes-
kirkju þriðjudaginn 19. febrúar kl. 14.00.
Blóm og kransar afþakkaðir en þeir sem vilja minnast hennar
vinsamlegast láti Höfða njóta þess.
Um leið og við þökkum sýnda samúð og vinarhug færum við
starfsfólki Höfða þakkir fyrir einlæga og hlýja umönnun.
Hrafnhildur Hannibalsdóttir,
Kristján Már Hannibalsson, Ingunn Ríkharðsdóttir,
Hafþór Már Hannibalsson, Björk Svava Ingólfsdóttir
og aðrir aðstandendur.