Morgunblaðið - 28.02.2013, Blaðsíða 4

BAKSVIÐ
Ágúst Ingi Jónsson
aij@mbl.is
Í fyrsta skipti var tré í skógum
landsins nýlega mælt hærra en 25
metrar. Samkvæmt mælingunni er
myndarlegt sitkagreni í lundi við
Kirkjubæjarklaustur hæsta tré
landsins og mældist nákvæmlega
25,20 metrar. Fleiri tré sömu teg-
undar og einnig Alaska-aspir nálg-
ast þetta met, en þangað til annað
kemur í ljós er methafinn rótfastur
í brekkunum fyrir ofan byggðina á
Klaustri.
Skjólgóðar brekkur
Þröstur Eysteinsson, sviðsstjóri
þjóðskóganna hjá Skógrækt rík-
isins, segir að þessu marki hafi ver-
ið náð heldur fyrr en hann hafði
reiknað með hjá sitkagreni, bjóst
frekar við að ösp yrði á undan.
„Þetta þarf þó ekki að koma á
óvart og skjólgóðar brekkur eins
og eru á Kirkjubæjarklaustri eru
kjörstaðir fyrir trjágróður,“ segir
Þröstur. „Þarna eru góð rakaskil-
yrði og trjám líður betur í svona
landi heldur en á flatlendi og vaxa
þar af leiðandi betur.
Sambærilegir lundir eru víðar á
Suðausturlandi, eins og í Lamb-
haga í Skaftafelli og á Reynivöllum
í Suðursveit. Á Suðausturlandi eru
sumur tiltölulega löng og mikil úr-
koma; nokkuð sem sitkagrenið
elskar. Víða annars staðar á land-
inu má finna brekkur með um og
yfir 20 metra háu sitkagreni. Í Ár-
túnsbrekkunni í Reykjavík eru
hæstu trén til dæmis komin vel yfir
20 metra, en þar eins og víða ann-
ars staðar vantar nýjar mælingar.“
Aðspurður segir Þröstur að þeir
sem starfi í skógunum hafi lengi
vitað að sitkagrenið yrði risatréð í
skógum landsins. Hann segir að
síðustu ár hafi aspir bæði í Múla-
koti og á Hallormsstað bankað á
þennan 25 metra vegg, en engin
þeirra hafi enn náð að rjúfa hann
svo vitað sé.
„Aspir og reyndar lerki líka eru
hraðvaxta í æsku og þessar teg-
undir eru fljótar að ná sæmilegri
hæð,“ segir Þröstur. „Lerkið er
síðan fyrst til að hægja á vexti og
aspirnar haga sér svipað. Þær eru
fyrstar til að ná 20 metrunum og
eru þá oft um 60 ára gamlar. Við
þann aldur vaxa þær hægar heldur
en jafn gamalt sitkagreni. Þessar
hafrænu tegundir, sem við höfum
fengið frá Alaska, einkum sitka-
greni og Alaska-ösp, eru ágætlega
aðlagaðar þeim svölu sumrum og
mildu vetrum sem í boði eru á Ís-
landi.“
Enn í fullum vexti
Skógurinn á Kirkjubæjarklaustri
er í einkaeigu en hefur verið í
umsjá Skógræktar ríkisins síðan
1964. Heimafólk á Klaustri gróð-
ursetti 60 þúsund birkiplöntur í
brekkurnar fyrir ofan byggðina
upp úr 1940 og voru sitkagrenitré
gróðursett í skjóli birkisins árið
1949.
Fjölmörg tré í skóginum eru yfir
20 metrar á hæð og eru nokkur
þeirra rúmlega 24 metra há. Sver-
asta tréð í skóginum er með um 65
sentimetra þvermál í brjósthæð.
Klafi sem notaður var til mælinga
nýlega er 60 sentimetrar og náði
ekki um trjástofninn. Það tré er
um 23,7 m á hæð og má áætla að
bolurinn gæti náð þremur rúm-
metrum viðar. Er þetta tré því
með rúmmálsmestu trjám landsins,
segir á heimasíðu Skógræktar rík-
isins.
Trén á Klaustri eru enn í fullum
vexti og gætu miðað við núverandi
vaxtarhraða náð 30 metra hæð á
næstu 10-15 árum. Sitkagreni get-
ur orðið 50-60 metra hátt í upp-
runalegum heimkynnum sínum í
Alaska og getur orðið nokkur
hundruð ára.
Rótfastur methafi í skógi á Klaustri
 Tré mælt yfir 25 metra hátt í fyrsta skipti  Sitkagreni á eftir að verða risinn í skógum landsins
 Aspir í Múlakoti og á Hallormsstað farnar að nálgast 25 metrana  Alaska-tegundir vel aðlagaðar
Ljósmynd/Hreinn Óskarsson
Nákvæmar mælingar Einar Bjarnason, umsjónamaður skógarins, mældi
bæði hæstu toppa á sitkagreninu á Klaustri og sverasta tréð í lundinum.
Hæsta tré landsins
Sitkagreni á
Kirkjubæjarklaustri
25,2 m
Hallgrímskirkja
74,5 m
4 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 28. FEBRÚAR 2013
Vel hefur verið fylgst með trján-
um í skóginum á Kirkjubæjar-
klaustri síðustu ár og þau mæld
reglulega. Hreinn Óskarsson,
skógarvörður á Suðurlandi,
mældi methafann í síðustu viku
ásamt heimamönnum.
Hann segir að nokkur tré
nálgist 25 metrana og tré sem
hafi verið líklegur methafi hafi
misst toppinn fyrir tveimur ár-
um. Fleiri dæmi séu um slíkt,
enda skapist oft vandamál þeg-
ar tré eru orðin svona há. Lund-
urinn á Klaustri sé þó einstak-
lega gróskumikill og mikill viður
í sverustu trjánum.
„Við vitum ekki af hærra tré á
landinu og þessi mæling var ná-
kvæm og gerð með fullkomnum
leysitækjum og þríhyrnings-
mælum. Það gengur ekki að
mæla svona tré með málbandi
eða tommustokk. Þaðan af síð-
ur að príla upp, henda sér niður
úr toppnum og mæla fallhrað-
ann,“ segir Hreinn.
Nákvæm
mæling
GRÓSKUMIKILL LUNDUR
Eiginnöfnin Kraki, Járngrímur, Mi-
nerva, Úlfey, Ófelía, Hanney og
Bobba eiga það sameiginlegt að
hafa hlotið blessun mannanafna-
nefndar sem birt hefur sjö úrskurði
vegna erinda sem nefndinni bárust.
Hafa nöfnin verið færð á manna-
nafnaskrá.
Í úrskurðum nefndarinnar segir
að karlkynsnöfnin Kraki og Járn-
grímur taki íslenskri beygingu í
eignarfalli og uppfylli ákvæði laga
um mannanöfn.
Sömu sögu er að segja um kven-
kynsnöfnin Minvervu, Úlfeyju, Ófe-
líu, Hanneyju og Bobbu.
Engu nafni var hafnað að þessu
sinni.
Bobba og Kraki samþykkt
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
„Ég hef engin áform um það. Ég hef
ítrekað að áform mín séu að halda
starfsáætlun. Síðan verðum við að
sjá til hvernig það gengur,“ segir
Ásta Ragnheiður Jóhannesdóttir,
forseti Alþingis, aðspurð hvort fram
hafi komið óskir um aukadaga á Al-
þingi til að tími og ráðrúm gefist til
að afgreiða þingfrumvörp.
Ásta Ragnheiður segist hafa
fundað með formönnum þingflokk-
anna og forsætisnefnd um framhald-
ið á Alþingi. Síðdegis í gær hafi eng-
ar frekari viðræður verið boðaðar
fyrir helgi en auðvitað ræði fólk sam-
an um framhaldið.
En Morgunblaðið hafði heimildir
fyrir því úr stjórnarliðinu fyrr í vik-
unni að hugmyndir væru um að óska
eftir aukaþingdegi nk. föstudag.
Spurð hvort ekki sé ljóst að ein-
hver frumvörp verði að bíða, í ljósi
þess nauma starfstíma sem er eftir,
segist Ásta Ragnheiður ekki vilja tjá
sig um það. Hitt sé ljóst að þetta séu
„mörg mál“.
Yfirleitt tala menn saman
„Það er auðvitað spurning hversu
mörg mál er hægt að afgreiða á svo
stuttum tíma. Ég held að það sjái
það allir sem vilja. Ef menn komast
að samkomulagi um að ljúka þessum
málum yrði það ágætt. Yfirleitt tala
menn saman þegar farið er að líða að
lokum þings og reyna að komast að
samkomulagi um þinglokin.“
Mörg stór mál bíða afgreiðslu
þingsins nú þegar níu starfsdagar
eru eftir samkvæmt starfsáætlun Al-
þingis. Fjórir þingfundir eru fyrir-
hugaðir 6. til 9. mars og fimm þing-
fundir 11. til 15. mars. Eru þá
eldhúsdagur 13. mars og þingfrest-
unardagur 15. mars meðtaldir.
Stjórnarskrárfrumvarpið og
kvótafrumvarpið eru meðal frum-
varpa sem bíða afgreiðslu en að auki
má nefna nýtt frumvarp um al-
mannatryggingar sem Guðbjartur
Hannesson velferðarráðherra segir
fela í sér nýja hugsun í almanna-
tryggingum. Stefnir ríkisstjórnin á
að afgreiða það á þessu þingi.
Óafgreidd frumvörp á Alþingi
Útbýtingardagur
Frumvarp Staða máls í þinginu þingskjals í þinginu
1 Stofnun opinbers hlutafélags um byggingu nýs Landspítala. 1. umræða 25. feb. 2013
2 Stjórn fiskveiða (heildarlög). Stundum nefnt kvótafrumvarp. Bíður þess að fara úr nefnd í 2. umræðu 31. jan. 2013
3 Stjórnarskipunarlög (heildarlög). 2. umræða 16. nóv. 2012
4 Ríkisútvarpið, fjölmiðill í almannaþágu (heildarlög). 2. umræða 5. okt. 2012
5 Útlendingar (heildarlög, EES-reglur). 1. umræða 24. jan. 2013
6 Fjölmiðlar (eignarhald, ábyrgðarmenn o.fl., EES-reglur). 1. umræða 30. nóv. 2012
Ríkisstjórnin að falla á tíma
með nokkur lykilfrumvörp
DIMMALIMM
Laugavegi 53 | Sími 552 3737 | Opið mán.-fös. 10-18, lau. 10-17
Vor/sumar
2013
Ný
sending
frá