Morgunblaðið - 28.02.2013, Blaðsíða 26

26 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 28. FEBRÚAR 2013
REDKEN ONLY SALON
SALONVEHHÁRSNYRTING: RÁÐGJÖF, KLIPPING OG MÓTUN, HÁRLITUN, HÁRÞVOTTUR MEÐ NUDDI EÐA DJÚPNÆRINGU
VÖRUR Í VERSLUN: ALLT Í HÁRIÐ, HÁRLENGINGAR OG -KOLLUR, GREIÐUR, BURSTAR, BLÁSARAR
HÚSI VERSLUNARINNAR, KRINGLUNNI
s. 568 7305 • salonveh.is
Nýju vor- og sumarlínurnar komnar
frá Haute Coiffure Francaise
ÞÚ FÆRÐ PERSÓNULEGA OG FAGLEGA RÁÐGJÖF HJÁ OKKUR
þingholtsstræti 1 · 101 rvk · sími 562 7335
caruso.is · caruso@caruso.is
við Erum líka á facebook
Fjölbreyttur matseðill þar sem allir geta fundið eitthvað við sitt hæfi
Lifandi tónlist
um helgar
Rómantískur og hlýlegur
veitingastaður á þremur
hæðum í miðbæ Reykjavíkur
Á föstudags- og laugardagskvöldum
töfrar hinn frábæri klassíski gítarleikari
Símon H. Ívarsson fram fallegar perlur
tónlistarsögunnar.
Njóttu þess að borða góðan mat
og hlíða á töfrandi tóna í hlýlegu
umhverfi. Hjá okkur er notalegt í
skammdeginu.
Hvað vakir eiginlega
fyrir fólki sem falið er
það veigamikla hlut-
verk að ákvarða um
örlög fólks, þegar
kemur að því að það
þarf á bæði lítilli og
mikilli umönnun að
halda, á þann veg að
stefna nefndarinnar
virðist gjörsamlega út
í hött og stjórnast af
einhverju öðru en mannkærleika
eða samúð með eldri borgurum sem
þurfa á aðstoð að halda. Að ég tali
nú ekki um aðstandendur, sem oft á
tíðum eru settir í gjörsamlega von-
lausa stöðu.
Þau dæmi sem ég hefi fengið að
heyra um eru svo skelfileg að mað-
ur á erfitt með að trúa því, sem þar
er á seyði eða raunar frekar á ferð-
inni. Það virðist raunar vera orðið
þannig að þegar fólk þarf og leitar
eftir því að komast á hjúkr-
unarheimili er sá ferill svo hrikaleg-
ur að engu tali tekur. Staflar af alls
konar skýrslum eru sendir inn
ásamt beiðnum og álitsgjöfum.
Frumskógurinn virðist vera óend-
anlegur. Fólk bíður
jafnvel svo árum skipt-
ir í sárri neyð. Öldr-
uðum og fársjúkum
einstaklingum er troð-
ið upp á ættingja þó
svo að engin aðstaða
sé til að annast um við-
komandi. Ef minnsta
smuga er að aðstand-
endur geti komið að
málum er vistunarmati
umsvifalaust hafnað.
Það er ljótt til þess að
vita að sú stefna sem
virðist vera í þessum málum úr
hendi þessarar svokölluðu vist-
unarmatsnefndar í umboði núsitj-
andi kærleiksríkrar norrænnar vel-
ferðarstjórnar skuli vera með þeim
endemum sem ég hefi orðið vitni að
og er engu fólki sæmandi. Því mið-
ur virðist svo að vald þessarar
nefndar hafi svipt þá einstaklinga
sem hana sitja allri venjulegri sam-
úð og kærleiksríkri umgengni við
þá sem til hennar leita og þurfa á
hennar hjálp að halda. Vald hennar
virðist ótrúlega mikið. Stefnan virð-
ist vera í stórum dráttum þannig að
enginn komist inn á hjúkrunarheim-
ili, sem hefur fótavist og getur
hreyft sig sjálfur. Næsta skrefið
verður eflaust það að ekki verði tek-
ið við fólki nema í láréttri stöðu. Svo
skulum við líka hafa það í huga að
það virðast ekki gilda endilega
sömu reglur fyrir Jón og séra Jón
og oft á tíðum óskiljanlegt hvernig
fólki er raðað á forgangslista.
Sú stefna sem hefur verið tekin
upp af núverandi velferðarstjórn
varðandi dvalarrými og hjúkr-
unarrými virðist vera að koma illi-
lega í bakið á okkur öllum. Ég
skora á alla hlutaðeigandi að endur-
skoða þá stefnu sem nú er ríkjandi
og taka upp breytt og kærleiksrík-
ari vinnubrögð heldur en nú eru
viðhöfð.
Er svokölluð vistunarmats-
nefnd orðin að ríki í ríkinu?
Eftir Helga K.
Hjálmsson
Helgi K. Hjálmsson
» Svo skulum við líka
hafa það í huga að
það virðast ekki gilda
endilega sömu reglur
fyrir Jón og séra Jón og
oft á tíðum óskiljanlegt
hvernig fólki er raðað á
forgangslista.
Höfundur er viðskiptafræðingur og
fyrverandi formaður LEB.
Góan er framundan
en hún er fimmti og
næstsíðasti mánuður
vetrar samkvæmt
gömlu íslensku tímatali.
Góan tekur við af þorr-
anum og hefst á sunnu-
degi á bilinu 18.-24.
febrúar og stendur þar
til einmánuður tekur
við. Þorrinn og góan
þóttu erfiðastir vetr-
armánaða þar sem oft var farið að
ganga á matarbirgðirnar. Á fyrri tím-
um var stundum talað um „að þreyja
þorrann og góuna“ í merkingunni að
lifa af þeim birgðum sem hafði verið
safnað fyrir veturinn.
Líkja má lífeyrismálum við búskap
fyrri alda. Nútímafólk leggur fyrir á
starfsævinni og byggir upp eft-
irlaunasjóð og lífeyrisréttindi til að
lifa af þegar vinnu lýkur og eft-
irlaunaárin taka við. Stærsti hluti eft-
irlauna landsmanna er ellilífeyrir líf-
eyrissjóða sem er oftast greiddur frá
67 ára aldri til æviloka.
Nýlega hafa birst
greinar og auglýsingar í
dagblöðum þar sem líf-
eyrissjóðirnir eru gagn-
rýndir fyrir að nota
ekki eignir sínar í annað
en að greiða lífeyri. Þar
er því haldið fram að
nota mætti eignir sjóð-
anna m.a. til að byggja
hjúkrunarheimili fyrir
aldraða og sjúka. Ætla
verður að þessi skoðun
sé byggð á misskilningi
eða þekkingarleysi á lögum og til-
gangi lífeyrissjóða.
Það er vissulega rétt að lífeyr-
issjóðir eiga miklar eignir eða digra
sjóði eins og það er orðað. Hins vegar
virðist það hafa gleymst að lífeyr-
issjóðirnir hafa skyldum að gegna og
á bak við eignirnar eru skuldbind-
ingar. Hlutverk lífeyrissjóða er að
greiða eftirlaun til æviloka þegar
starfsævi lýkur, greiða örorkulífeyri
ef einstaklingar verða óvinnufærir
vegna örorku og styðja maka og börn
við fráfall sjóðfélaga.
Sjóðfélagar greiða iðgjöld til sjóð-
anna, sem samanstanda af framlagi
launþega og mótframlagi launagreið-
enda. Fyrir iðgjöldin eignast þeir
réttindi en lífeyrissjóðirnir leggja
fjármunina til hliðar til að greiða sjóð-
félögum eða aðstandendum þeirra líf-
eyri síðar. Sjóðirnir hafa ekki heimild
til að ráðstafa iðgjöldunum í neitt
annað.
Bændur og búalið fyrri tíma hefðu
ekki lifað af þorrann og góuna ef þeir
hefðu nýtt sumarhýruna í annað en
að birgja sig fyrir veturinn. Sömu
gildi eiga við um lífeyrissparnað. Sem
betur fer liggur það fyrir flestum
okkar að eldast og fara á eftirlaun
einhvern tíma í framtíðinni. Þá verð-
ur gott að eiga rétt á eftirlaunum sem
endast ævina alla og gildir þá einu
hvort við lifum lengi eða stutt.
Að þreyja góuna
Eftir Gunnar
Baldvinsson » Það hlýtur að stafa
af misskilningi eða
þekkingarleysi að telja
að lífeyrissjóðir geti
ráðstafað fjármunum
sjóðfélaga í annað en að
greiða lífeyri
Gunnar Baldvinsson
Höfundur er formaður
Landssamtaka lífeyrissjóða og fram-
kvæmdastjóri Almenna
lífeyrissjóðsins.
Móttaka
aðsendra greina
Morgunblaðið er vettvangur lif-
andi umræðu í landinu og birtir
aðsendar greinar alla útgáfudaga.
Þeir sem vilja senda Morg-
unblaðinu greinar eru vinsamlega
beðnir að nota innsendikerfi
blaðsins. Kerfið er auðvelt í notk-
un og tryggir öryggi í samskiptum
milli starfsfólks Morgunblaðsins
og höfunda. Morgunblaðið birtir
ekki greinar sem einnig eru send-
ar eru á aðra miðla.
Að senda grein
Kerfið er aðgengilegt undir
Morgunblaðslógóinu efst í hægra
horni forsíðu mbl.is. Þegar smellt
er á lógóið birtist felligluggi þar
sem liðurinn "Senda inn grein" er
valinn.