Morgunblaðið - 24.05.2014, Blaðsíða 38

38 MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 24. MAÍ 2014
Ólafur Sigurður
Ásgeirsson
✝ Ólafur Sig-urður Ásgeirs-
son fæddist í
Reykjavík 20. nóv-
ember 1947. Hann
andaðist 11. maí
2014. Útför Ólafs
fór fram 23. maí
2014.
Ég vil hér minn-
ast vinar og sam-
starfsmanns til
fjölda ára, Ólafs Ásgeirssonar, fv.
þjóðskjalavarðar og skátahöfð-
ingja. Honum kynntist ég fyrst að
ráði er ég kom inn í stjórn Banda-
lags íslenskra skáta (BÍS) 1990 og
svo enn betur er ég gerðist fram-
kvæmdastjóri BÍS. Hann varð
skátahöfðingi 1995 og gegndi
embættinu í níu ár. Hann stóð
ásamt stjórn fyrir öflugri upp-
byggingu og fóru skoðanir okkar
og hugmyndir vel saman. Fjár-
hagur hreyfingarinnar var afar
bágborinn, nýjar fjáraflanir þurfti
til og ávallt tók hann nýjum hug-
myndum fagnandi. Öflug útgáfu-
starfsemi fór í hönd. Skátahúsið
við Snorrabrautina hentaði starf-
seminni ekki lengur og leiddi
hann þá vinnu sem fór í hönd. Ný
og glæsileg Skátamiðstöð var vígð
árið 2003 og baráttan um sölu
Snorrabrautarinnar gleymdist.
Samtaka vorum við síðan í
þeirri stefnu að sækjast eftir
stórum verkefnum frá alþjóða-
hreyfingunni til landsins og var
hann öflugur talsmaður þess.
Þannig fengum við til landsins
Evrópuþing skáta 2004 sem tókst
afar vel. Stórt Evr-
ópumót skáta feng-
um við síðan sem
haldið var af glæsi-
leika 2009. Reynt
var lengi að fá al-
heimsmót eldri
skáta til Íslands.
Þeirri vinnu var
framhaldið eftir
okkar brottför og
verður það haldið
hér 2017 – Ólafs
verður saknað þar. Við útbjugg-
um okkar eigið alþjóðlegt mót er
við nefndum Nordjamb, nafn sem
var á alheimsmóti skáta 1975 og
áttum við langt samtal um það
hvort það væri við hæfi að nota
nafnið, var hann harður á því og
svo varð.
Úlfljótsvatn var Ólafi ávallt
hugleikið. Þar vorum við samstiga
um leiðir til að vinna að uppbygg-
ingu svæðisins sem alhliða útivist-
armiðstöð. Landsmótin skyldu
haldin þar reglulega sem hófst
með mótinu 1996 og ávallt skyldi
framkvæma eitthvað varanlegt
fyrir hvert mót. Yfirstjórn stað-
arins var tekin yfir og starfið leitt
áfram. Ótrúlegt er að sjá breyt-
ingarnar frá 1996 – nú er þar ein
glæsilegasta útivistarmiðstöð
skáta í Evrópu.
Við fórum víða um heim til
fundarhalda á vegum skáta. Alltaf
kom á óvart hin gífurlega þekking
Ólafs á öllum sviðum og hvar sem
komið var þekkti hann til sögu
lands og þjóðar og ekki sakaði öfl-
ug tungumálakunnátta hans. Í
tengslum við Evrópuþing skáta í
Lúxemborg 2001 fór hópur til
Trier. Á leiðinni þuldi hann held
ég nær alla sögu Evrópu og er
komið var til Trier heyrðum við
byggingarsögu hinnar sögufrægu
Péturskirkju. Hann var ótrúlegur
þekkingarbrunnur, og ekki skrítið
að hann hafi alla tíð átt erfitt með
að halda stutta tölu og gerðum við
oft góðlátlegt grín að því okkar á
milli. „Óli þú mátt ekki fara yfir 5
mínútur núna“ en gjarnan urðu
þær allavega 15.
Skátar sjá á eftir öflugum fé-
laga sem gegndi lengi forystu-
hlutverki og sennilega sá skáti
sem best þekkti sögu hreyfingar-
innar. Veikindin tóku sinn toll síð-
ustu misserin en hann bar sig
ávallt vel og hugurinn var alltaf
afar skýr. Ég vil þakka Ólafi sér-
lega farsælt og gott samstarf sem
og vináttu. Ég sendi konu hans,
börnum, fjölskyldu, skátasystkin-
um og vinum mínar innilegustu
samúðarkveðjur. Blessuð sé
minning Ólafs Ásgeirssonar.
Þorsteinn Fr. Sigurðsson.
Leiðir okkar Ólafs Ásgeirsson-
ar lágu fyrst saman sumarið 1977.
Hann var kominn á Akranes til að
stýra framhaldsskóla sem var þá
nýstofnaður. Ég var á þeim tíma
kennari við Gagnfræðaskólann
sem ásamt Iðnskólanum á Akra-
nesi varð hluti af hinum nýja
skóla, Fjölbrautaskólanum á
Akranesi. Þarna stóð hann, nýi
skólameistarinn, ungur maður,
fremur lágvaxinn en snaggaraleg-
ur og valdsmannslegur í fasi.
Fljótlega varð okkur samstarfs-
mönnum Ólafs ljóst að hann var
ekki kominn á Skagann til að taka
við orðnum hlut. Verkáætlunin
var skýr og verkefnið að búa til
nýjan skóla frá grunni. Ekki bara
einhvern skóla heldur skóla í
fremstu röð. Ólafur lagði fyrir
okkur forskriftina. Í skólanum
skyldi vera í boði nám sem hentaði
þeim þverskurði ungmenna sem
væri að finna í samfélaginu. Allt
nám, bóklegt jafn sem verklegt,
skyldi hafa sama vægi. Kennsla
ætti að vera fyrsta flokks og kröf-
ur til nemenda miklar. Öllum
skyldi komið til aukins þroska.
Ólafur var handgenginn áfanga-
kerfinu þar sem hann hafði unnið
við innleiðingu og þróun þess við
Menntaskólann við Hamrahlíð.
Fæst okkar þekktu áfangakerfið
nema af afspurn. Ólafur var ekki
lengi að koma mönnum til verka.
Hafist var handa við að skrifa nýj-
ar námsbrauta- og áfangalýsing-
ar. Menn sem litla eða enga
reynslu höfðu af slíkum verkum
voru hvattir áfram af eldhuganum
sem sannfærði menn um eigin
getu. Ég minnist þess að hafa
löngum stundum setið yfir því að
semja námslýsingar hinna marg-
víslegustu námsbrauta og náms-
greina, eðlisfræðibraut, matvæla-
tæknabraut, heilbrigðisfræði og
bakaraiðn, allt var undir. Útgáfa
námsvísa var ekki það eina sem
fyrir lá á þessum frumbýlingsár-
um skólans. Það voru lögð drög að
nýjum kennsluháttum, skólabrag-
ur endurmótaður, leyst úr hús-
næðisvanda, heimavist opnuð,
skólaakstur skipulagður, kennsla
í kvöldskóla hafin og svo mætti
áfram telja. Í þessu öllu stóð Ólaf-
ur af óbilandi elju og með þeim
sannfæringarkrafti sem honum
var eðlislægur. Dygðu fortölur
ekki varð að grípa til aðgerða og
t.d. lokaði Ólafur sig inni með hópi
nemenda og sagði engan fara út
fyrr en búið væri að stofna nem-
endafélag. Nemendafélag FA
varð þá til. Til sanns vegar má
færa að á þessum frumbýlingsár-
um fjölbrautaskólanna hafi þróun
framhaldsmenntunar verið í
höndum skólanna sjálfra, stjórn-
enda þeirra og kennara. Á þeim
árum fjölgaði nemendum ört og
mæta varð kröfum um fjölbreytt-
ara námsframboð. Ólafur Ás-
geirsson gerði sig mjög gildandi á
samstarfsvettvangi skólanna á
þessum árum og valinn þar til
trúnaðarstarfa. Þegar Ólafur var
ráðinn þjóðskjalavörður varð það
hlutskipti mitt að taka við starfi
skólameistara Fjölbrautaskólans
á Akranesi sem nokkru síðar varð
Fjölbrautaskóli Vesturlands. Þá
reyndist mér ómetanlegt að hafa
áður unnið undir handleiðslu
Ólafs Ásgeirssonar að mótun nýs
skóla. Um leið og ég votta honum
virðingu mína sendi ég Vilhelm-
ínu, börnunum og fjölskyldum
þeirra samúðarkveðjur.
Þórir Ólafsson,
fv. skólameistari FVA.
Kveðja frá Skólameist-
arafélagi Íslands
Árið 1981 komu nokkrir stór-
huga stjórnendur framhaldsskóla
saman og ræddu mikilvægi þess
að efla samstarf, fagþekkingu og
kynni þeirra sem stjórnuðu fram-
haldsskólum á Íslandi. Einn þess-
ara stórhuga stjórnenda var Ólaf-
ur Ásgeirsson sem þá var
skólameistari Fjölbrautaskólans
á Akranesi og hafði verið það frá
stofnun hans 1977. Ólafur tók þátt
í að stofna Skólameistarafélag Ís-
lands en hann lagði m.a. fram til-
lögu um nafn félagsins á fyrsta að-
alfundi þess í júní árið 1981. Hann
sat í stjórn Sambands iðnfræðslu-
skóla árin 1977 – 1985 og í stjórn
Skólameistarafélagsins árin 1983
– 1985. Ólafur var starfandi kenn-
ari og stjórnandi við framhalds-
skóla í gegnum mikið mótunar- og
umbrotaskeið í sögu íslenska
framhaldsskólans, þegar fjöl-
brautaskólarnir voru stofnaðir og
áfangakerfið var mótað. Sem
áfangastjóri MH átti hann drjúg-
an þátt í búa til þær brautir sem
enn í dag eru grunnurinn að stúd-
entsprófsbrautum framhaldsskól-
anna. Vinna Ólafs á þessum mót-
unartíma hins nýja íslenska
framhaldsskóla og eldmóður til að
efla menntun ungmenna á Íslandi
er ómetanleg og varð þeim sem á
eftir komu mikill innblástur og
góð fyrirmynd. Ólafur átti stóran
þátt í því að áfangaskólarnir
treystu samstarfið og unnu sem
ein heild að gerð áfangalýsinga og
námskráa með hag nemenda að
leiðarljósi.
Skólameistarafélag Íslands
þakkar Ólafi hugsjóna- og braut-
ryðjandastarf í þágu menntunar á
Íslandi, fyrir óeigingjarnt starf í
þágu skólameistara og skóla-
stjórnenda og að standa fast á því
að fjölbreytileikinn þjóni best
hagsmunum íslenskrar æsku.
Ársæll Guðmundsson,
formaður Skólameist-
arafélags Íslands
Sagnfræðingurinn og þjóð-
skjalavörðurinn Ólafur Ásgeirs-
son skilur eftir sig skarð í hópi
sagnfræðinga á Íslandi. Hann var
formaður Sagnfræðingafélags Ís-
lands 1987-88, átti lengi sæti í
Landsnefnd íslenskra sagnfræð-
inga og rannsakaði sjálfur sögu
fyrri alda. En stærsti vettvangur
hans á þessu sviði var að veita
Þjóðskjalasafni Íslands forstöðu í
næstum þrjá áratugi og hafa for-
ystu um að leggja grunn að nú-
tímalegu skjalasafni. Það starf er
ómetanlegt fyrir fræðiiðkun í
landinu, bæði sögu eldri tíma og
ekki síður sögu og samfélag 20.
aldar. Ólafur lagði grunn að
tengslum Þjóðskjalasafns og Há-
skóla Íslands og studdi samstarf
þessara stofnana í tengslum við
skjalfræðikennslu innan sagn-
fræðinnar, sem síðan hefur hald-
ist óslitið í nokkra áratugi. Hann
hafði forystu um að stýra Þjóð-
skjalasafninu inn í nútímann, taka
á mikilvægum þáttum í skjala-
vörslu hins opinbera og leggja
grunn fyrir stofnunina sem bæði
stjórnsýslustofnun sem tryggði
réttindi borgaranna og skjala-
vörslu til framtíðar og sem rann-
sóknastofnun. Sem þjóðskjala-
vörður stuðlaði Ólafur að útgáfu
mikilvægra frumheimilda, þátt-
töku starfsmanna í rannsóknum
sem hluta af starfi sínu og leiddi
daglegt starf af mannskilningi og
trausti til starfsmanna sinna.
Starfsmenn Þjóðskjalasafns eiga
góðar minningar um samskipti og
samvinnu við Ólaf sem yfirmann
og félaga.
Hrefna Róbertsdóttir.
Kynni okkar Ólafs Ásgeirsson-
ar hófust á sjöunda áratug síðustu
aldar, þegar hann var nemandi
minn í náttúrufræðum í Mennta-
skólanum í Reykjavík. Næst lágu
leiðir okkar saman, þegar við
kenndum báðir í Menntaskólan-
um við Hamrahlíð. Þá var áfanga-
kerfi í mótun í þeim skóla, og
kvöldskóli fyrir fullorðna, öld-
ungadeild, var önnur og þörf nýj-
ung. Ólafur tók virkan þátt í þess-
ari mótun, fyrst í Hamrahlíð en
síðan í Fjölbrautaskóla Vestur-
lands á Akranesi, þar sem hann
var skólameistari frá 1977, þar til
hann fluttist á nýjan vettvang,
sem þjóðskjalavörður, árið 1985.
Á umbrotatímum í kerfi fram-
haldsskóla, þegar áfangakerfi var
að mótast og breiðast út um land-
ið, störfuðu stjórnendur skólanna
saman og hittust oft og reglulega.
Eftir að ég tók við starfi rekt-
ors Menntaskólans við Hamrahlíð
haustið 1980 lágu leiðir okkar
Ólafs því enn saman. Meðal ann-
ars sátum við báðir í nefnd á veg-
um menntamálaráðuneytis, þar
sem lagður var rammi að skipan
námsefnis innan einstakra deilda
framhaldsskólanna, að því er að
ráðuneytinu sneri. Hygg ég að
með þessu starfi og því skipulagi
sem varð árangur þess hafi
áfangakerfi framhaldsskóla verið
settur formlegur rammi með
reglugerðum, rammi, sem enn
stendur í meginatriðum, þótt
mörgu hafi að sjálfsögðu verið
breytt.
Aldrei minnist ég þess að
hnökrar kæmu upp í samstarfi
okkar Ólafs Ásgeirssonar. Hann
var léttur í lund en jafnframt fast-
ur fyrir. Oftar en ekki trúi ég að
við höfum staðið saman þegar
ágreiningur reis um einhver atriði
varðandi störf og starfsreglur
áfangaskóla, enda báðir samherj-
ar við upphaflega gerð kerfisins í
Menntaskólanum við Hamrahlíð.
Móðir mín, sem nú er nýlátin í
hárri elli, starfaði á efri árum við
afritun og frágang gamalla skjala
við Þjóðskjalasafnið. Oft bar hún í
mín eyru lof á Ólaf Ásgeirsson
fyrir trausta stjórnun og góða
mannkosti.
Ég kveð góðan vin með söknuði
og votta fjölskyldu hans einlæga
samúð.
Örnólfur Thorlacius.
Vinur minn, Ólafur Ásgeirsson,
fv. skátahöfðingi, er látinn langt
um aldur fram. Ég kynntist Ólafi
fyrst þegar hann tók sæti í stjórn
Skátasambands Reykjavíkur fyr-
ir um aldarfjórðungi síðan. Þá
hafði ég heyrt ýmsar sögur af
honum þar sem ýmist var hann
talinn hinn mesti hrokagikkur eða
mikill snillingur og frábær
náungi. Á þessum tíma var ég fé-
lagsforingi Ægisbúa og áttum við
náið samstarf um uppbyggingu
skátastarfs í Reykjavík. Síðar
réðst ég til starfa hjá Bandalagi
íslenskra skáta og jókst þá sam-
starf okkar til muna, sérstaklega
þann tíma sem hann var skáta-
höfðingi. Samstarf okkar gekk
mjög vel, það var gaman að vinna
með Ólafi, hann leitaði lausna á
vandamálum og okkur tókst alltaf
að finna sameiginlega niðurstöðu
þó einhvers staðar í ferlinu vær-
um við ekki fyllilega sammála. Þá
var einstaklega skemmtilegt að
ræða við hann um allt og ekkert.
Öðrum eins hafsjó af fróðleik um
nánast allt milli himins og jarðar
og Ólafur bjó yfir hef ég ekki
kynnst annars staðar og gerði
hann mann oft alveg kjaftstopp í
frásögnum sínum. Eftir að Ólafur
lét af embætti skátahöfðingja
fækkaði samverustundunum, en
þó hittumst við öðru hverju og
borðuðum saman eða drukkum
saman kók úr glerflösku á skrif-
stofu þjóðskjalavarðar. Ólafur gat
vissulega verið orðhákur þegar sá
gállinn var á honum, en traustari
vin og samstarfsmann er vart
hægt að hugsa sér. Við Helga
þökkum honum samfylgdina og
sendum fjölskyldunni okkar inni-
legustu samúðarkveðjur.
Júlíus Aðalsteinsson.
Fóstbræður – Fóstbræður –
fyrstu sveit – viðbúnir, tilbúnir,
nú! Þannig hljómar flokkshróp
Fóstbræðraflokksins, sem Ólafur
Ásgeirsson stofnaði. Fóstbræðra-
flokkurinn er í Minkasveit og við
Minkarnir vorum mjög meðvitað-
ir um að það væri engin skátasveit
norðan Alpafjalla fremri okkur.
Við áttum líka sjálfan skátahöfð-
ingjann yfir Íslandi, Ólaf Ásgeirs-
son, og komum fyrir mynd af hon-
um uppi á vegg við hliðina á
myndinni af Lord Baden-Powell.
Ég varð þeirrar gæfu aðnjót-
andi að kynnast Ólafi vel. Sautján
ára varð ég fyrir því óláni að missa
sumarvinnuna og fékk að vera fá-
eina daga á Þjóðskjalasafni hjá
Ólafi við ýmis störf. Þeir fáeinu
dagar urðu heilt sumar. Ólafur
var frábær leiðbeinandi á nám-
skeiðum skáta og greiddi götu
mína til að fá störf hjá Alþjóða-
bandalagi skáta í Sviss og síðar á
vegum Boy Scouts of America í
New Mexico. Allt varð þetta mér
ómetanleg lífsreynsla. Síðar veitti
hann mér mikla aðstoð við öflun
gagna fyrir margvíslegar sagn-
fræðirannsóknir mínar.
Ólafur er farinn heim, alltof
snemma. Eftir lifir minningin um
frábæran skátaforingja, nákvæm-
an embættismann og góðan vin.
Björn Jón Bragason.
 Fleiri minningargreinar
um Ólaf Sigurð Ásgeirsson
bíða birtingar og munu birt-
ast í blaðinu næstu daga.
✝
Innilegar þakkir til allra þeirra sem sýndu
okkur samúð og vinarhug við andlát og
útför elskulegs eiginmanns míns, föður
okkar, tengdaföður, afa og langafa,
HALLFREÐS BJÖRGVINS LÁRUSSONAR
húsasmíðameistara,
Silfurgötu 42,
Stykkishólmi.
Helga Hjördís Þorvarðardóttir,
Hulda M. Hallfreðsdóttir, Björgvin Ragnarsson,
Lárus F. Hallfreðsson, Guðrún Hauksdóttir,
Sigþór U. Hallfreðsson, Ann Linda Denner,
Elvar H. Hallfreðsson,
Halla Dís Hallfreðsdóttir, Helgi B. Haraldsson,
Elín E. Hallfreðsdóttir, Haukur Garðarsson,
barnabörn og barnabarnabörn.
✝
Innilegar þakkir fyrir auðsýnda samúð og
hlýhug við andlát og útför elsku móður okkar,
tengdamóður og ömmu,
LILJU HALLGRÍMSDÓTTUR,
Skálateigi 3,
Akureyri.
Sérstakar þakkir fá Eyþór Ingi Jónsson
organisti Akureyrarkirkju, Hymnodia kammerkór, Elvý G.
Hreinsdóttir, Kvennakórinn Embla, Ásdís Arnardóttir, sr. Svavar
A. Jónsson, starfsfólk lyflækningadeildar, krabbameinsdeildar og
Heimahlynning á Akureyri.
Guð blessi ykkur öll.
Gréta Baldursdóttir, Jón Pálmi Magnússon,
Geir Baldursson, Svava Hauksdóttir,
Lilja Sigurðardóttir,
Valborg Rut Geirsdóttir,
Baldur Geirsson,
Agnar Geirsson,
Elísa Ósk Jónsdóttir,
Sóley Margrét Jónsdóttir.
✝
Hjartans þakkir fyrir auðsýnda samúð og
hlýhug við andlát og útför okkar ástkæra
HANNESAR Þ. SIGURÐSSONAR.
Margrét Erlingsdóttir,
Sigurður Hannesson, Margrét Karlsdóttir,
Kristín Hannesdóttir, Páll Einar Kristinsson,
Erlingur Hannesson, Halldóra Halldórsdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
✝
Ástkær faðir minn, tengdafaðir og afi,
SVERRIR BENEDIKTSSON,
Reyðarfirði,
verður jarðsunginn frá Reyðarfjarðarkirkju
þriðjudaginn 27. maí kl. 11.
Örn Benedikt Sverrisson, Ingibjörg G. Marísdóttir,
barnabörn.
✝
Innilegar þakkir til allra sem sýndu okkur
samúð og hlýhug við andlát og útför elsku-
legs eiginmanns míns, föður okkar, tengda-
föður og afa,
JÓNS ÓSKARSSONAR,
fv. stöðvarstjóra Flugleiða
í Keflavík.
Hafdís Hlíf Sigurbjörnsdóttir,
Björn Jónsson, Anna Kristín Daníelsdóttir,
Óskar Örn Jónsson, Gerður Ríkharðsdóttir,
Sigmar Jónsson, Birna Björg Másdóttir
og barnabörn.