Fréttir - Eyjafréttir - 15.06.2000, Blaðsíða 11

Fimmtudagur 15.júní2000
Fréttir
11
dag,“ segir Jeff og hlær. „Ég var í
nokkur ár við Island að veiða háhym-
inga fyrir Seaworld skemmtigarðinn.
Ég kom fyrst til íslands árið 1976 og
þá kom ég í fyrsta skipti til Vest-
mannaeyja. Ég var svo héma á
árunum 1977, 1982, 1985, 1887 og
1990. Á þessum ámm var ég á bátnum
Guðrúnu frá Hafnarfirði sem veiddi
háhyminga tyrir sjávardýrasöfii út um
allan heim. Ég man að fyrsta árið
veiddum við sex háhyminga. Eftir
dvöl mína á íslandi árið 1990 varð
nokkur bið á að ég kæmi til íslands en
það gerðist þó árið 1998 og þá var ég í
allt öðmm tilgangi því þá var ég að
leita að heppilegum stað fyrir Keikó.“
Vestmannaeyjar strax inni í
myndinni
Hvenær komu Vestmannaeyjar til
greina sem áfangastaður Keikós á leið
til frelsisins? „Ég held að Vestmanna-
eyjar hafi alltaf verið inni í myndinni.
Sjálfur sannfærðist ég um að Kletts-
víkin væri staðurinn þegar verið var að
skoða mynd af konunni sem tekin var
á útsýnispallinum með víkina í
baksýn. Mér þykir vænt um myndina
því þama var konan mín ófrísk og
með bumbuna út í loftið. Þegar ég fór
að skoða myndina nánar sannfærðist
ég enn frekar."
Jeff segir að reynslan af háhym-
ingaveiðunum hafi komið sér vel í
núverandi starfi því þar hafi hann
öðlast gmnninn að vitneskju sinni um
þessar merku skepnur. „Á þessum
ámm sá ég ekkert athugavert við
veiðamar en viðhorf okkar allra hefur
breyst til hvalanna sem synda um
höfin. Nú skiljum við hvalina betur og
við vitum að þeir geta kennt okkur
heilmikið þó við veiðum þá ekki
lengur.“
Það hefur fleira breyst frá þessum
tíma en viðhorfið til hvalveiða. Hvað
með íslenkst þjóðfélag, hefur það lfka
tekið breytingum? „Já, það hefur
breyst mjög mikið á þessum 24 ámm
sem liðin em frá því ég kom hingað
fyrst. Sem dæmi get ég nefnt að mér
líkaði ekki maturinn ykkar þegar ég
kom fyrst og þá var engan bjór að
hafa. Þetta hefur allt breyst til hins
betra, bjórinn er kominn til íslands og
úrvalið í mat er miklu meira og betra.
Þessi breyting hefur gert sitt til að gera
okkur dvölina auðveldari því við emm
meira í Vestmannaeyjum en heima hjá
okkur í Bandaríkjunum. Auðvitað er
erfitt að vera svona mikið að heiman
en sjálfur hef ég alla tíð lifað í
ferðatöskum því ég hef alltaf viljað sjá
hvað er að finna hinum megin við
hæðina.“ segir Jeff.
írland, Skotland, Hjaltlandseyjar og
Suðureyjar vom meðal landa sem
komu til greina sem síðasti
áfangastaður Keikós til fulls ífelsis
auk Islands. Sjálfur segist Jeff fljótlega
fengið augastað á Vestmannaeyjum.
„Það var mín hugmynd að fara með
Keikó til Vestmannaeyja því af íyrri
-eynslu vissi ég af mikilli hvalagengd
v'ið Eyjar og það er óvíða fallegra en
lér. Hugmyndin var mín en það var
ákvörðun stjómar Keikósamtakanna
að flytja Keikó til Vestmannaeyja því
þær vom alltaf staðurinn fyrir Keikó
og em það enn.“
Jeff segir að veðurlag og aðrar
aðstæður hafi ekki komið sér svo
mjög á óvart því hann þekkti það allt
fyrir. „Ég hafði verið hér á landi í
október og alveg fram í mars þannig
að ég þekkti íslenska veturinn en ég
átti ekki von á svona miklu roki eins
og gerir stundum í Vestmannaeyjum."
Spennandi verkefni
Þegar Jeff er spurður um ástæðu þess
að hann fór að vinna fyrir Keikó-
samtökin segir hann að þau hafi leitað
til sín. „Menn þar á bæ vissu af
reynslu minni í að vinna með dýmm
og þess vegna buðu þeir mér vinnu við
Keikóverkefnið. Ég var ekki á
flæðiskeri staddur hvað vinnu varðar
KEIKÓSAMTÖKIN hafa sett svip sinn á bæinn. í fyrra var komið upp vísi að Keikósafni í
Félagsheimilinu. Nú þegar líkur eru á að Keikó fái frelsi bendir allt til þess að safnið fari líka annað því
bæjaryfirvöld hafa ákveðið að taka ekki við safninu. Gæti það þess vegna endað á Húsavík.
I ups ÆKO' 1

JEFF hafði afgerandi áhrif á það þegar ákveðið var að flytja Keikó til Vestmannaeyja. Myndin sýnir
þegar háhyrningurinn var hífður um borð í pramma sem flutti hann í kvína í Klettsvík í september 1998.
KEIKÓ hefur farið nokkrar „gönguferðir“ undanfarið vegna
sprenginga í tengslum við framkvæmdir í höfninni.
því í sömu vikunni fékk ég þrjú
atvinnutilboð. Keikómenn ræddu við
mig og það verður að segjast eins og
er að hugmyndir okkar fóm að mörgu
leyti saman þannig að ég sló til. Mér
fannst mjög spennandi að hafa allt í
einu hval til umráða sem allur
heimurinn þekkti. Við fáum stað-
festingu á þessum áhuga fólks á
hverjum degi því daglega hefur fólk
frá öllum heimshomum samband við
okkur í gegnum netið.“
Keikó er líka að kenna okkur
Þykir þér vænt um Keikó? „Hann er
mjög sérstakur og við höfum lagt
okkur fram um að gera honum lífið
eins létt og hægt er. Við verðum að
taka tillit til þess að honum er ekki
eiginlegt að að vera lokaður inni. Við
emm að hreykja okkur af því að við
séum að kenna Keikó svo og svo
mikið en það má ekki gleyma því að
hvað hann er að kenna okkur mikið.
Þegar við lögðum í þetta verkefni
gerði ég ráð fyrir að það tæki tvö ár og
mér sýnist að það verði reyndin.
Fyrsta árið fór í rannsóknir á Keikó og
lífinu í sjónum í kringum Vestmanna-
eyjar. Núna á seinna árinu emm við að
undirbúa Keikó undir fullt frelsi. Það
var alltaf ljóst að Keikó yrði sleppt að
sumri til og nú emm við að kynna
fyrir honum staðreyndir lífsins. Hann
hefur staðið sig vel í „gönguferð-
unum“ en við höfum ekki ennþá lagt í
að hleypa honum í háhyminga-
torfumar.“
Verður Keikó sleppt í sumar? ,Já,
ég held að það séu góðir möguleikar á
því. Þegar við komum hingað haustið
1998 taldi ég helmingslíkur á að ver-
kefnið yrði til lykta leitt en það verður
að segjast eins og er að Keikó hefur
staðið sig frábærlega. Það styttist í að
okkar verki ljúki en þá á eftir að koma
í ljós hvort villtir hvalir samþykkja
hann eða ekki. En það er sama hvemig
fer, þekkingin sem við höfum aflað
okkur um háhyminga er ómetanleg.
Keikó er í raun sendiherra háhyming-
anna í mannheimum sem komið hefur
ómetanlegum upplýsingum til okkar.
Nú er bara eftir að sjá hvemig hann
bregst við fullu ffelsi. Þegar við fáum
leyfi íslenskra stjómvalda til að veita
honum fullt frelsi reikna ég með að
það líði tvær til þrjár vikur þangað til
við sleppum honum. Það gæti orðið í
lok júlí. I dag höfum við leyfi til
„gönguferðanna" og eins og ég sagði
áðan hefur hann staðið sig frábær-
lega.“
Jeff segir að starfsmenn Keikó komi
ekki til með að pakka saman og fara
heim um leið og Keikó verður sleppt.
„Við Jennifer verðum hér áfram og
reynum að fylgjast með honum eins
lengi og hægt verður. Og þó Keikó
kveðji em ótal verkefni fyrir höndum
ef vilji er íyrir höndum.“
Misjafnar væntingar
Þegar Keikó kom höfðu Eyjamenn
misjafnar væntingar til verkefnisins.
Sumir sáu fyrir sér stórkostlega
fjölgun ferðamanna til Vestmanna-
eyja, töluðu jafnvel um að hér risu ný
hótel. Aðrir sáu Keikó sem góða
viðbót í að draga ferðafólk til Vest-
mannaeyja og þar í flokki vom aðilar í
ferðaþjónustu og svo er það ákveðinn
hópur fólks sem frá upphafi hefur haft
allt á homum sér þegar Keikó er
annars vegar. Hvað sem öllum vænt-
ingum líður er ljóst að Keikó hefur
haft sín áhrif í bæjarfélaginu. Reyndar
risu engin hótel, ferðaiðnaðurinn tók
ekki þann fjörkipp sem vænst var og
fýlupokamir em enn í fylu. En umsvif
Keikósamtakanna og seinna Ocean-
Future hafa verið umtalsverð. Koma
Keikó til Vestmannaeyja og vera hans
hér hefur vakið athygli á
Vestmannaeyjum og fyrsta árið var
peningaveltan hér í bæ um 130
milljónir króna. Þá má ekki gleyma
starfsfólkinu sem hefur aðlagast
samfélaginu hér og myndað tengsl
við bæði Vestmannaeyjar og þá sem
hér búa.
Jeff tekur undir með öðmm starfs-
mönnum Keikóverkefnisins, Vest-
mannaeyjar em orðnar hluti af þeim.
„Við tölum oft um þann möguleika að
setjast hér að því okkur hefur líkað
mjög vel héma þessi tæplega tvö ár.
Við höfum kynnst mörgu góðu fólki
og ekki mætt öðm en hlýju. Við
höfum reyndar ekki lagt okkur mikið
eftir því að læra íslensku sem er
kannski því að kenna hvað við höfum
mikið að gera. Tveir okkar eiga
íslenskar kæmstur og maður veit ekki
hvemig þau mál fara en flest okkar
eiga ömgglega eftir að heimsækja
Vestmannaeyjar þegar verkefninu
lýkur,“ segir Jeff.
Jeff segir ekkert því til fyrirstöðu að
framhald verði á samstarfi íslenskra
vísindamanna og Ocean-Future.
„Vestmannaeyjar em frábær staður til
hafrannsókna með allt Atlantshafið
við bæjardymar. Sjálfur vildi ég sjá
áframhald á þessum rannsóknum sem
við höfum verið að vinna og nánara
samstarf við íslenska vísindamenn en
alltaf er þetta spuming um peninga.
Við höfum fylgst með rannsóknum
Páls Marvins Jónssonar, forstöðu-
manns Rannsóknasetursins og
sjávarlíffræðings og væri gaman að
koma að því verkefni og rannsóknum
á fleiri dýmm. Sjálfur er Páll Marvin,
sem líka er kafari, ekki ókunnugur
háhymingum því hann var farinn að
synda með þeim við Eyjar áður en
Keikó kom til sögunnar. Þá höfum við
verið að vinna með Gísla Viggossyni,
hjá Hvalamiðstöðinni á Húsavík sem
líka væri gaman að fylgja eftir."
Jeff er ekki í vafa um að rann-
sóknimar á Keikó eigi eftir að skila
miklu til komandi kynslóða ekki síst
vegna þeirrar ógnar sem mannkyninu
stendur af vaxandi mengun. „Við
eigum bæði mynd- og hljóðupptökur
úr kvínni. I allt em þetta mörg þúsund
klukkustundir af efni sem bíður þess
að vera rannsakað nánar. Háhymingar
em efst í fæðukeðju hafsins og verða
því nauðsynlegur hlekkur í öllum
rannsóknum um mengun í höfunum.
Lykillinn að því að komast í tengsl við
háhyminga og önnur sjávarspendýr
em rannsóknimar í Klettsvík síðustu
tvö árin. Keikóverkefnið verður því
ekki metið til ijár þegar upp er staðið."
Sérðu fyrir þér að hvalveiðar verði
leyfðar á ný? ,Já, en ekki á allra næstu
ámm. Fyrst þurfum við að rannsaka
lífríki hafanna nánar og verði
niðurstaðan sú að hvalveiðar gætu
verið nauðsynlegar til að viðhalda
jafnvægi í höfunum sé ég ekkert því til
fyrirstöðu að þær hefjist á ný," sagði
Jeff að lokum.
Ó.G.