Fréttir - Eyjafréttir - 21.12.2000, Síða 16

16
Fréttir
Fimmtudagur 21. desember 2000
Fékk alla rr iína si<
og fyrir þ 08 er ég [ jakklát
ÞÓRA: - Það segir sig nokkuð sjálft að það var fullt starf hjá sjómönnum að stunda sjóinn og
vinnudagurinn oft Iangur. Það kom því í hlut annarra að annast það sem gera þurfti í landi
og því þurftu konumar að sjá um þá þætti. Eg sá um fjármálin hjá okkur og daglegan
rekstur heimilisins rétt eins og aðrar konur sem áttu sína menn á sjónum.
Það vill stundum
gleymast á hátíðlegum
stundum þegar
íslenskum sjómönnum
er hrósað fyrir dugnað
og vel unnin störf að
bak við flesta þeirra
stendur önnur persóna
sem ekki á síður skilið
að fá hluta af þeim
hrósyrðum. Starf
sjómannskonunnar er
ekki síður mikilvægt
en það sem unnið er á
hafí úti, oft hefur hún
verið sá bakhjarl sem
hefur þurft til að
hlutimir gengju upp
úti í sjó.
Einkenni þeirra
flestra er að láta lítið á
sér bera, halda sig til
hlés og miklast ekki af
sínu lífi og starfi. Ein
þessara kvenna er
Þóra Sigurjónsdóttir,
s
eiginkona Oskars
heitins Matthíassonar,
þess þekkta aflamanns
og útgerðarmanns.
s
þau Þóra og Oskar
eignuðust sjö böm og
em sumir sona þeirra
landsþekktir
aflamenn. Lengstaf
bjuggu þau Þóra og
s
Oskar að Illugagötu 2
s
en eftir fráfall Oskars
keypti Þóra íbúð í
blokkinni við
Hásteinsveg og undir
þar vel sínum hag.
Sigurgeir Jónsson
ræddi á aðventunni
við Þóru um líf hennar
og störf.
Saumaði jakkaföt á alla
bræðuma
Hver er þinn uppruni?
„Ég fæddist 17. júní 1924 í Víðidal
við Vestmannabraut en það hús
byggði faðir minn árið 1921. Hann
hét Siguijón Jónsson og var fæddur 3.
júlí 1887 í Vestri Holtum undir Eyja-
íjöllum. Móðir mín, Guðríður Sigur-
björg Þóroddsdóttir, var líka undan
Fjöllunum, frá Dalseli undir Vestur-
Eyjafjöllum, fædd 17. júní 1886
þannig að við áttum sama afmælisdag,
mæðgumar.
Móðir mín missti föður sinn þegar
hún var á öðru ári en ólst upp hjá
móður sinni og stjúpföður. Þegar hún
var á unglingsárum fékk hún föðurarf,
fór til Reykjavíkur og lærði þar karl-
mannafatasaum. Hún átti marga
bræður og þegar hún kom heim úr
námi þá saumaði hún jakkaföt á þá
alla. Síðar fór hún til náms í Hvítár-
bakkaskóla og var þar í tvo vetur, lauk
sínu námi 1914. Sú menntun þótti
mjög góð á þeim tíma en ekki var
mjög algengt að konur úr alþýðustétt
gengju slíkan menntaveg. Þetta sama
ár flutti hún til Vestmannaeyja og út á
þessa menntun sína fékk hún vinnu
hjá Sigurði Sigurðssyni, sem kallaður
var slembir, en hann var þá nýbúinn
að opna apótekið. En þar vann hún
stutt, því að þama kynntist hún föður
mínum og giftist honum sama ár. Þau
hófu sinn búskap í íbúð á Hrafnagili
hjá Guðmundi Ólafssyni og Soffíu
konu hans.
Faðir minn kom ungur til Eyja, bjó í
Steinum við Urðaveginn hjá Helga
Jónssyni og Þómnni konu hans og
lærði smi'ðar hjá Helga. Um það leyti
var vélbátaútgerð að fara af stað af
fullum krafti í Eyjum og faðir minn
eignaðist fljótlega hlut í bát. Algengt
var að fjórir ættu saman bát og þeir
keyptu Sæfara, 12 smálesta bát, hann
og Helgi, Bjarni í Hlaðbæ og Sveinn
Jónsson frá Landamótum. Sveinn var
formaður á bátnum og fiskaði vel.
Síðan keyptu þeir Öm, þá Skúla
fógeta og svo Karl. Allt vom þetta lítil
skip, 12 til 16 smálestir að stærð. Ég
man að mömmu þótti alltaf vænt um
bátinn Öm enda gekk mjög vel á
hann. Svo 1924 keypti faðir minn
Laxfoss sem var miklu stærra skip, 38
smálestir, og gerði hann einn út. Én sú
útgerð gekk illa og að lokum seldi
hann Gunnari Ölafssyni bátinn.
Pabbi efnaðist vel á sinni útgerð og
um 1930 átti hann talsvert fé á banka.
En það missti hann þegar bankinn
varð gjaldþrota og var ekki sá eini sem
fór illa út úr því gjaldþroti. Árið 1933
veiktist hann af botnlangabólgu, lengi
vel vissu læknar ekkert hvað var að
honum. Svo var loks gerð á honum
aðgerð en upp úr henni fékk hann
lífhimnubólgu og lést þetta sama ár.
Þá var móðir mín líka orðin mikill
sjúklingur.
Við vomm fimm systkinin, fjórar
systur og einn bróðir, Soffías, sem lést
af slysfömm fímm ára gamall þegar
hann féll út um glugga í Víðidal. Það
var mikið áfall fyrir foreldra mína.
Við systumar vorum fjórar, Sigríður,
sem er látin, var elst, þá Björg, Guð-
björg og ég.
Eftirminnileg jólagjöf
Árið sem pabbi dó kveið ég því að
tómlegt yrði á jólunum. Við fómm á
aðfangadagskvöld út í Viðey til Guð-
mundar og hans fjölskyldu og hlust-
uðum þar á jólamessuna í útvarpinu en
fómm svo yfir götuna heim í Víðidal.
Þegar ég kom inn í eldhúsið stóðu þar
tveir pakkar til mrn á eldhúsborðinu. I
öðmm var hvítmálað dúkkurúm með
mynd af engli og útsaumuð sængurföt
með blúndum. I hinum pakkanum var
heimatilbúin dúkka úr flókaefni,
höfuðið smíðað úr blikki og saumað
við búkinn og dúkkan var í fallegum
fötum.
Þessar gjafir vom frá Ingibjörgu
Ólafsdóttur í Bólstaðarhlíð, hálfsystur
mömmu. Hún hafði útbúið dúkkuna
og saumað fötin á hana og sængur-
fötin en maður hennar, Bjöm í
Bólstaðarhlíð, smíðaði rúmið og
málaði það. Dætur þeirra þrjár fengu
sams konai'jólagjafir og ég þannig að
þetta hefur verið mikil vinna hjá þeim
báðum. Ég man hvað mér þótti þetta
dásamlega falleg og góð gjöf, þetta er
eftirminnilegasta jólagjöf sem ég hef
fengið.
Ég átti alltaf gott athvarf hjá Imbu
frænku í Bólstaðarhlíð, þegar ég kom
úr skólanum fór ég oft beint heim til
hennar. Þangað var gott að koma og
mér þótti vænt um Imbu.“
Með Hannesi á Núpsstað
yfir óbrúaðar jökulár
Hvernig var heimilishaldið eftir lát
föðurþíns?
„Eftir að pabbi dó var lítið heimilis-
hald í Víðidal þar sem mamma var
orðin sjúklingur. En systkini mömmu
reyndust mér ákaflega vel. Til dæmis
var ég þrjú sumur í sveit hjá Kristjáni
frænda mínum að Seljalandi undir
Vestur-Eyjafjöllum. Og eitt ár, eftir
að pabbi dó, var ég hjá Þóroddi,
bróður mömmu og Bjargeyju konu
hans og svo eitt sumar hjá Guðmundi
skósmið og Jóhönnu konu hans. Það
sumar vann ég á stakkstæði hjá Eiríki
Ásbjömssyni en bjó hjá Guðmundi og
konu hans og var þar einnig í fæði
gegn húshjálp.
Þegar ég var 15 ára var ég ráðin sem
snúningastelpa í heyskap að Hnappa-
völlum í Öræfum. Það var nú meira
ferðalagið. Fyrst var farið með
Stokkseyrarbátnum og svo þaðan til
Reykjavíkur. Þaðan var svo farið með
rútu austur að Kirkjubæjarklaustri en
lengra var ekki hægt að komast enda
óbrúaðar jökulár yfir að fara. Þar kom
Hannes á Núpsstað með hest handa
mér og við fómm yfir vötnin yfir í
Öræfasveitina. Hannes var póstur og
ég fór með honum á hvem bæ og gisti
svo á Núpsstað. Þar næsta dag fór ég
svo að Hnappavöllum.
Þetta var árið 1939, árið sem síðari
heimsstyrjöldin hófst. Samgöngur
vom stijálar og Ktið samband hægt að
hafa. En við íylgdumst með fréttum í
útvarpi. Svo einn daginn kemur til-
kynning í útvarpinu þar sem segir að
við, ég og Guðbjörg systir mín, eigum
að koma strax til Vestmannaeyja