Fréttir - Eyjafréttir - 27.02.2003, Blaðsíða 8

8
Fréttir
Fimmtudagur 27. febrúar 2003
Fimmtíu ár eru frá Guðrúnarslysinu þegar fjórir af níu manna áhöfn k
SVEINBJÖRN hefur í 50 ár sýnt félögum sínum sem fórust með Guðrúnu VE mikla virðingu. Hér er hann við
minnisvarðann um hrapaða og drukknaða við Landakirkju þar sem nöfn þeirra eru skráð.
Gúmmíbjörgunarbáturinn
bar þá í gegnum brimið
-og skipbrotsmennirnir efuðust ekki um að þetta nýja björgunartæki
hefði bjargað lífi þeirra fjögurra sem komust frá borði
Síðastliðinn sunnudag,
23. febrúar, voru fimmtíu
ár liðin frá því að vél-
báturinn Guðrún VE 163
fórst norðvestur af
Elliðaey og með bátnum
fimm menn. Fjórir björg-
uðust giftusamlega.
Bæjarbúar voru harmi
lostnir og bæjarlífið lam-
aðist um stund, fimm
ungir menn látnir sem
allir bjuggu í Eyjum.
Vélbáturinn Guðrún var
49 smálestir að stærð,
byggður 1943 í skipa-
smíðastöð Arsæls Sveins-
sonar og var eign hans
og sona hans, Lárusar og
Sveins. Oskar Eyjólfsson
var skipstjóri á Guðrúnu
VE og hafði verið afla-
kóngur síðustu þriggja
vertíða.
Forsíður bæjarblaðanna
voru fullar af fréttum af
atburðinum og í Fylki,
málgagni Sjálfstæðis-
flokksins þann 28.
febrúar 1953 sagði með-
al annars:
„Þeir sem byggja tilveru
sína á stöðugri baráttu
við hin óblíðu náttúruöfl
verða oft fyrir sárum
harmi og svo var hér, er
5 vaskir drengir í blóma
lífsins voru hrifnir á brott.
Astvinamissirinn er sár-
astur en samúð okkar
sem fjær stöndum verður
djúp og einlæg þegar svo
traustur hlekkur hefur
brostið. Vestmannaey-
ingar hafa misst hluta af
sinni dýrmætustu eign, og
eftir stöndum við altekin
söknuði yfir hinu mikla
skarði, sem höggvið
hefur verið í sjómanna-
fylkinguna og aldrei
verður uppfyllt að nýju."
I bókunum Eyjargegnum
aldirnar eftir Guðlaug
Gíslason fyrrverandi al-
þingismann og Þraut-
góðir á raunastund, eftir
Steinar J. Lúðvíksson er
sagt frá atburðinum. í
upprifjun Frétta er stuðst
við þessar tvær bækur.
Guðrún VE fær á sig brot
Báturinn lagði af stað í róður um sex
leytið að morgni 23. febrúar 1953 og
hélt upp að Landeyjasandi en þar
hafði báturinn lagt netin, fimm trossur.
Þegar búið var að draga netin var
Guðrúnu VE snúið heimleiðis. Þegar
báturinn hafði skammt farið, var
staddur innan við Alinn, inn og norð-
vestur af Elliðaey, en þar er oft slæmt
sjólag þegar straumur liggur á móti
vindi, fékk báturinn á sig brot og við
það lagðist hann á hliðina. Fimm
menn voru í stýrishúsinu og fjórir
frammi í hásetaklefanum. Þeir sem
voru í stýrishúsinu urðu að grípa til
þess ráðs að brjóta rúður í bakborðs-
hliðinni og komust þeir þannig út, upp
á hlið stýrishússins og á síðu bátsins.
Mönnunum, sem voru frammi í
hásetaklefanum, tókst einnig að
komast upp á hlið bátsins.
Sveinbirni tókst að ná til
björgunarbátsins
Utgerðarmaður Guðrúnar VE var
Ársæll Sveinsson og hafði hann
nýverið fest kaup á gúmmí-
björgunarbát og var hann geymdur í
kassa á þaki stýrishússins. Mönnunum
varð það ljóst að á öllu valt um
björgun þeirra að þeim heppnaðist að
ná bátnum og blása hann út. Einn
skipveijanna, Sveinbjöm Hjálmarsson
vélstjóri, var vel syndur og tókst hon-
um að komast að kassanum sem
björgunarbáturinn var geymdur í, ná
bátnum út og blása hann upp en það
var gert með einu handtaki. Báturinn
var á hvolfi er hann flaut á sjónum en
Sveinbimi tókst eigi að síður að halda
honum að hinunt sökkvandi bát góða
stund. Þrír skipverjanna náðu að
stökkva ofan á björgunarbátinn, þeir
Jón Bjömsson, Reynir Böðvarsson og
Hafsteinn Júlíusson. Barst björgunar-
báturinn síðan fram með Guðrúnu VE
uns hann var kominn á móts við
vantinn að hann bar frá flakinu.
Sveinbimi tókst þá að komast upp á
björgunarbátinn en hann hafði verið í
sjónum allan tímann.
Björgunarbátinn rak hratt frá
Guðrúnu
Mennimir náðu fljótlega í spýtnabrak,
sem var á floti allt í kringum bátinn og
hugðust nota það til að róa bátnum að
flaki mb. Guðrúnar sem enn hélst
ofansjávar og koma félögum sínum til
hjálpar. En það var sama hvað þeir
reyndu. Þeir fengu engu ráðið um ferð
bátsins sem bar undan vindi og sjó frá
Guðrúnu. Gúmmíbjörgunarbátinn rak
í átt til lands og fjarlægðist hann
slysstað óðfluga. Eftir að hafa verið í
bátnum um hálfa klukkustund sáu þeir
skip á siglingu, ekki langt í burtu. Var
þar vitaskipið Hermóður á ferð og
reyndu skipbrotsmennimir að vekja á
sér athygli með því að veifa og kalla,
en það var með öllu árangurslaust.
Skipið var í svo mikilli Qarlægð að
það hefði verið hrein tilviljun hefði
björgunarbáturinn sést enda var hann
enn á hvolfi. Skömmu síðar sigldi
bátur frá Vestmannaeyjum, er var á
heimleið, skammt frá þeim, en skip-
verjar á honum veittu þeim ekki
heldur eftirtekt, enda veður og sjólag
þá orðið illt.
Notuðu stígvélin til að ausa
Fjórmenningamir í björgunarbátnum
ákváðu þá að freista þess að rétta
bátinn við og tókst það eftir nokkra
stund. Þegar þeir skriðu inn í skýlið
sem var yfir bátnum var hann
hálffullur af sjó og engin austurtæki að
finna. Tóku þeir þá það til ráðs að fara
úr stígvélum sínum og ausa með þeim.
Heppnaðist þeim þannig að þurrausa
bátinn. Eftir nokkra stund hvolfdi
björgunarbátnum aftur en mönnunum
tókst öllum að halda sér í hann,
komast á kjöl fyrst en rétta hann síðan
við aftur og komast inn í hann. Rak þá
síðan í átt til lands án þess að geta haft
nokkra stjóm á ferðum sínum. Vissu
þeir að landtakan við ströndina myndi
verða erfið þar sem mikið brim var
komið við sandinn.
Hvolfdi þrívegis á leiðinni
Þeir höfðu verið rúmar þrjár klukku-
stundir á reki, kaldir og þrekaðir þegar
mikið ólag reið yfir bátinn og virtist
þeim hann fara margar veltur áður en
hann staðnæmdist á hvolfi. Fóm þá
þrír mannana út úr bátnum til þess að
rétta hann við en einn varð eftir inn í
bátnum til þess að þyngja hann og
minnka rek hans. Heppnaðist að rétta
bátinn við enn einu sinni en þegar hér
var komið við sögu vom þeir teknir að
nálgast ströndina og sjórinn orðinn
krappari. Er þeir vom nýbúnir að rétta
bátinn við hvolfdi honum f þriðja sinn.
Fór þá einn skipverjanna, Reynir
Böðvarsson, út en hinir héldust við
inni í bátnum og vom þar í sjó upp í
rnitti. Þannig höfðust menn við meðan
bátinn bar í gegnum brimið í átt til
lands en Reynir hafði náð tökum á
bátnum og hékk í honum.
Mun báturinn hafa verið um
stundaríjórðung að berast í gegnum
brimgarðinn og upp í fjöm. Bjuggust
mennimir við að báturinn myndi þá og
þegar rekast á grynningar og rifna en
þeir höfðu heppnina með sér og að
lokum fundu þeir mjúkan sand undir
fótum sér. Tókst mönnunum að
komast út og var báturinn dreginn upp
í ljömna. Þá var klukkan orðin fjögur
og fjórar klukkustundir liðnar síðan
þeir yfirgáfu skip sitt.
Það var mönnunum minnisstætt, að
síðasta stundarfjórðunginn sem þeir
vom í bátnum er hann var að berast í
gegnum brimgarðinn, fylgdi honum
jafnan selur og elti hann bátinn upp í
flæðarmálið.