Fréttir - Eyjafréttir - 27.02.2003, Blaðsíða 9

Fimmtudagur 27. febrúar 2003
Fréttir
9
Dmust af og gátu þakkað það nýju björgunarlæki, gúmmíbjörgunarbát
Lögðu strax að stað til næsta
bæjar
Ekki vissu mennimir gjörla hvar þá
hafði borið að landi en þeir lögðu
þegar af stað til bæja sem sáust all-
langt frá. Þá vom þeir allir orðnir
stígvélalausir og varð mjög kalt á
fótununum er þeir ösluðu krapið fyrir
ofan íjömna í rokinu og rigningunni.
Duttu þeir oft á leiðinni enda mjög af
öllum dregið, þó sérstaklega Svein-
bimi vélstjóra sem skorist hafði á
handlegg og hafði og misst mikið
blóð. Bærinn sem fjórmenningamir
stefndu á var Hallgeirsey og þegar
þeir komu þar að túngarðinum kom
unglingspiltur á móti þeim og fylgdi
þeim til bæjar. Þar tóku Guðrún, kona
Guðjóns Jónssonar bónda, og kona af
næsta bæ á móti þeim. Höfðu kon-
umar veitt mönnunum athygli er þeir
vom á leið til bæjarins. Þóttust þær
vissar um að þama myndu aðkomu-
menn vera á ferð, og að eitthvað hefði
komið fyrir. Veittu þær mönnunum
framúrskarandi aðhlynningu.
Gúmmíbjörgunarbáturinn
bjargaði lífi þeirra
Fyrstu fréttir sem bámst um slysið til
Vestmannaeyja, komu er einn skip-
verjanna, Jón Bjömsson, hringdi frá
Hallgeirsey til skrifstofu útgerðar-
innar í Eyjum. Þá var ekkert farið að
undrast um bátinn, enda hafði hann
haft talstöðvarsamband við vitaskipið
Hermóð örskömmu áður en slysið
varð og þá verið allt í lagi um borð.
Skipbrotsmennimir komu til
Reykjavíkur 25. febrúar og höfðu þeir
gúmmíbjörgunarbátinn meðferðis.
Lýstu þeir þeirri skoðun sinni að
gúmmíbjörgunarbáturinn hefði orðið
þeim til lífs, þar sem víst væri að
enginn árabátur hefði komist í
gegnum brimgarðinn eða staðist þá
sjói sem á gúmmíbátinn komu. Þá
töldu þeir einnig að hefðu þeir verið á
opnum björgunarfleka, hefði þeim
skolað af honum er ólögin riðu yftr.
Skipbrotsmennimir skýrðu svo frá,
að enginn þeirra hefði kunnað með
gúmmíbátinn að fara, en þeir gátu
bent á ýmislegt sem gæti orðið til
frekara öryggis á bátum þessum, svo
sem að kaðalstigar yrðu strengdir yftr
botn bátsins þannig að auðveldara
væri að rétta bátinn við, ef honum
hvolfdi.
Lík þriggja skipvetja
fundust
Þeir sem fómst með m.b. Guðrúnu
voru:
Óskar Eyjólfsson skipstjóri frá Laug-
ardal í Vestmannaeyjum 36 ára,
Guðni Rósmundsson, stýrimaður
Vestmannaeyjum 26 ára, Kristinn
Aðalsteinsson matsveinn Reykjavík
23 ára, Sigþór Guðnason háseti
Sigluftrði 27 ára og Elís Hinriksson,
háseti Fáskrúsftrði 33 ára.
Lík þriggja skipverja fundust, lík
Kristins Aðalsteinssonar og Guðna
Rósmundssonar fundust fljótlega og
vom þeir jarðsettir frá Landakirkju
21. mars 1953. Þá var einnig haldin
minningarathöfn um þá Óskar
Eyjólfsson, Elís Hinriksson og Sigþór
Guðnason. Lík Óskars Eyjólfssonar
fannst svo um mánuði síðar rekið á
Þykkvabæjarfjöm. Hinir tveir fund-
ust aldrei. Mikið fjölmenni var
viðstatt athafnir þessar og vom engir
bátar á sjó frá Vestmannaeyjum þá
daga sem þær fóm fram og allt
atvinnu- og athafnalíf lagðist þar
niður.
Sveinbjörn Hjálmarsson vélstjóri á Guðrúnu VE:
Heilsar upp á félagana á hverju ári
-þann 23. febrúar
Fjórir skipverjar komust lífs af
við erfiðar aðstæður þegar
Guðrún VE 163 fórst eins og
greint er frá hér til hliðar. Þrír
þeirra eru enn á lífi, þeir Jón
Björnsson, Reynir Böðvarsson
og Sveinbjörn Hjálmarsson.
Hafsteinn Júlíusson lést fyrir
tíu árum. Sveinbjörn var
vélstjóri á Guðrúnu VE og
hafði verið þar í rúmt ár.
Hann rifjaði atburði þessa
örlagaríka dags upp með
blaðamanni Frétta en einnig
var notast við upptöku frá
útvarpsþætti Arnþórs Helga-
sonar, Sögur af sjó frá því 29.
nóvember árið 2000, við
gerð viðtalsins.
Guðrún fer á hliðina
„Það byrjaði fljótlega að blása eftir að
við byrjuðum að draga,“ segir
Sveinbjöm þegar hann rifjar upp
þennan örlaganka dag fyrir 50 ámm.
„Það var enginn fískur í netunum og
því var Óskar ákveðinn í að draga öll
netin og koma sér á annan stað. Öskar
bað mig að taka við stýrinu og hann
fór í talstöðina og kallaði í skipið
Hermóð sem var þama rétt við okkur
og spyr hvort þeir haldi að við séum
austasta skipið á svæðinu. Þeir sögðu
svo vera en þá sagði Óskar þeim að
bæði Týr og Leó væm austar að
veiðum. Við það fór Hermóður af
stað. Stuttu seinna kallaði Hermóður
aftur til okkar og sagði að bæði Týr og
Leó væm famir í land.“
Örfáum mínútum síðar skall fyrsta
brotið á bátnum sem fór á hliðina og
rétti sig ekki við. Sveinbjöm, sem
hafði verið aftur í skipstjóraklefa þeg-
ar ósköpin gengu yfir, braut sér leið í
gegnum bakborðsgluggann. „Eg
leitaði mér strax að bjarghring en hann
var horfinn, þá sá ég kassann með
björgunarbátnum. Við höfðum aldrei
séð bátinn og vissum lítið um hann.
Eg dreif mig að kassanum sem var
allur reyrður niður með böndum en
sem betur fer var ég með vasahníf á
mér. Eg náði að skera á böndin og svo
greip ég í kassann og reif lokið af
honum. Um leið og það gerðist
þvældist band um hendina á mér og
það fleiri en einn hring og ég gat aldrei
skilið hvemig það gerðist. Þetta var
bandið sem þurfti að kippa í til þess að
blása upp bátinn."
Sveinbjöm kom bátnum fram eftir
og festi hann tímabundið undir lunn-
ingunni, hann var sjálfur kominn í
sjóinn og hélt sér í rekkverkið. „Eg
kallaði til félaga minna og sagði þeim
að stökkva og þeir gerðu það þrír, Jón,
Reynir og Hafsteinn."
Þama misstu þeir björgunarbátinn
aðeins frá flakinu en komu honum
aftur að og kallaði Sveinbjöm þá aftur
til þeirra sem enn vom um borð að
stökkva. En þeir gerðu það ekki og
eftir skamma stund kom stór alda og
fleytti björgunarbátnum talsvert frá
flakinu.
Gleði og sorg
„Við reyndum að róa í átt að þeim
sem eftir vom í Guðrúnu en það gekk
SVEINBJÖRN segir að vistin um borð í björgunarbátnum hafi
verið þeim erfið en hann segir að þeir hafi verið mjög samhentir.
Öll ákvarðanataka í hópnum var með afbrigðum góð og bar aldrei
skugga á. Myndin er tekin á svipuðum tíma og þegar slysið varð.
HNÍFINN, sem bjargaði lífí þeirra, hefur Sveinbjörn geymt og ekki
notað í 50 ár.
ekkert enda var straumurinn á móti.
Við þurftum því að horfa á eftir
félögum okkar í djúpið."
Vistin um borð í björgunarbátnum
var þeim erfið en Sveinbjöm segir að
þeir hafi verið mjög samhentir. „Öll
ákvarðanataka í hópnum var með af-
brigðum góð og bar aldrei skugga á.“
Þegar upp í tjöru var komið var
bæði gleði og sorg. Menn vom
vitanlega fegnir að hafa náð landi en
um leið hryggir vegna þeirra sem ekki
komust lífs af. „Við sáum sveitabæ
sem við vissum ekki hver var þá. Eftir
talsverða göngu yfir sandbleytu, sem
við sukkum nokkmm sinnum í og ég
einu sinni svo djúpt að þeir þrír þurftu
allir að draga mig upp úr, kom ungur
piltur til okkar og við fómm eftir hans
leiðsögn."
Sveinbjöm sem hafði bæði skorist á
hendi og höfði var orðinn mjög
máttfarinn þegar þama var komið
sögu enda misst milcið blóð. „Guðrún,
húsmóðir í Hallgeirsey hafði kallað á
nágrannakonu sína og þær vom búnar
að hita vatn í stómm potti og þær drifu
okkur úr fötunum og beint í þurr föt
og upp í rúm. Svo röðuðu þær
flöskum með heitu vatni sem þær
höfðu sett sokka utan um í kringum
mig. Þetta var snilldarlega hugsað hjá
stelpunum."
Dreymdi mikið um borð í
Guðrúnu
Sveinbjöm hafði dreymt mikið um
borð í Guðrúnu VE og leist skip-
stjóranum ekkert á það á tímabili hvað
hann var berdreyminn. „Mig dreymdi
fyrir því að það yrði bilun í vélinni,
fannst koma maður til mín sem ég sá
ekki hver var en hann rétti mér alltaf
miða sem stóð á hvað átti eftir að bila,
það fór ekkert á milli mála að sú varð
raunin. Svo gerðist það að ég kem
upp úr káetunni og segi við Óskar að
nú verði hann að passa mælanna vel í
dag af því að það eigi eftir að bila
þrisvar. Hann sagði: -Þú ert búinn að
fá vélinna á heilann en ég sagði nei,
nei, kíktu bara vel á mælana. Ég var
varla kominn út á dekk þegar fyrsta
bilunin varð og ég gekk að henni án
þess að þurfa að drepa á vélinni. Svo
þegar önnur bilunin var orðin að
veruleika sagði ég við Óskar að horfa
núna vel á mælana því ef hann tæki
ekki eftir þriðju biluninni væri hætta á
að við bræddum úr vélinni.
Svo heyrði ég bara kallað; -
Svenni, Svenni, mælirinn er fallinn.
Ég fór niður í vél og náði að laga þetta
án teljandi tjóns."
Félagamir vitjuðu hans í
draumi
„Þegar ég réðist á Guðrúnu um
haustið þá fór mig að dreyma að ég
væri staddur upp í kirkjugarði, í
norðvesturhominu. Þar vom opnar
grafir. Ég var hálfur niðri í einni
gröfinni en einhvem veginn komst ég
alltaf aftur upp og skaust út úr garð-
inum norðvestan megin og út á
Kirkjuveg. Mig dreymdi þetta
nokkrum sinnum og fór þetta illa í
mig. Ég hef tengt þá svolítið slysinu,
að þetta hafi verið svona viðvömn.
Éftir slysið dreymdi mig félaga
mína. Ég leigði herbergi út í bæ og
fannst þeir koma inn til mín og setjast
við borð, Kristinn Aðalsteinsson sat
fremstur, síðan Guðni Rósmundsson,
þá Sigþór Guðnason og svo Óskar
Eyjólfsson skipstjóri. Elís var alltaf
fjær mér, svolítið langt í burtu. Nú,
nokkmm dögum seinna rekur lík
Kristins Aðalsteinssonar í Eyjaljalla-
fjöm. Hann var fluttur heim. Litlu
seinna dreymdi mig nánast sama
draum en þá var Kristinn horfinn úr
hópnum. Nú var Guðni fremstur. Lík
hans fannst viku seinna."
Kvaddi alltaf við
Heimagötu 30
„Mig dreymdi Óskar skipstjóra oft og
alltaf vomm við að labba upp Heima-
götuna. Kvaddi hann mig alltaf við
hús númer þrjátíu. Litlu seinna var ég
á leið til Reykjavíkur þar sem átti að
líta á höndina á mér eftir slysið. Mig
dreymdi um nóttina að Óskar ræsir
mig eins og vanalega og við höldum
niður á höfn, siglum út. Allt í einu var
Guðrún orðin einhvers konar farartæki
og við höldum áfram í vestur og
keymm inn í eitthvað þorp og þar er
verslun. I glugganum á versluninni em
fimm kaffipakkar og ég segi við
Óskar, stoppaðu, ég ætla að fara og
kaupa þessa kaffipakka. Óskar gerir
það og ég fer inn, býð góðan daginn
og bið kaupmanninn að selja mér
þessa fimm kaffipakka sem vom út í
glugga. Hann segist því miður aðeins
geta selt mér þrjá kaffipakka. Ég
kaupi þá og fer út en þá er farartækið
horfið og mér finnst ég horfa á eftir
sjálfum mér labba vestur mýrina með
poka á bakinu. Þegar ég vaknaði um
morguninn fór ég að hugleiða draum-
inn og þá hringir síminn og mér er
tilkynnt að lík Óskars hafi rekið í
Þykkvabæjarfjöm.
Ég breytti fyrirhugaðri ferð minni til
Reykjavíkur og fór í Þykkvabæinn
ásamt Ragnari Eyjólfssyni, bróður
Óskars og Sveini Arsælssyni, syni
Arsæls útgerðarmanns þar sem við
vomm viðstaddir kistulagningu
Óskars. Þetta var draumurinn, Óskar
fannst rekinn eftir þijátíu daga en hann
kvaddi mig alltaf við hús númer
þrjátíu á Heimagötunni. Mig hefur
ekki dreymt félaga mína síðan en ég
heimsæki þá á hverju ári, þann 23.
febrúar og tala við þá,“ sagði Svein-
bjöm að lokum.
Samantekt: svenni@eyjafrettir.is