Harmoníkan - 01.05.1987, Qupperneq 11

Karl Friðleifsson
Karl Friðleifsson leggur sálina í hljóðfœrið, harmoníkan er honum mikils virði, myndin
er tekin á Sjúkrahóteli Rauðakrossins þar sem hann dvaldi er ég náði af honum tali.
Eftirfarandi viðtal er tekið á
Sjúkrahóteli Rauðakrossins þar sem
Karl hefur dvalið um hríð og reyndar
oft áður, nú síðustu ár hefur hann
verið hálfgerður sjúklingur, átt við
augnsjúkdóm að stríða, datt illa í
fyrra og margt annað orðið til að
draga úr kröftum hans. Á Sjúkra-
hótelinu er hann óspart hvattur til að
spila og hefur það orðið mörgum til
mikillar upplyftingar á kvöldvökum
og við önnur tækifæri.
Viðtalið er tekið í júlí 1986, og fer
hér á eftir endursagt.
Karl er fæddur í Færeyjum 3.
september 1927 og byrjaði snemma
að hafa áhuga fyrir harmoníkuleik, á
þessum árum höfðu menn ekki fullar
hendur fjár svo hann eignast ekki
harmoníku fyrr en eftir stríð en þá gaf
faðir hans honum píanóharmoníku.
Karl fór nú heldur betur að æfa af
kappi og fékkst ekki út úr húsi nema
í ýtrustu neyð, móðir hans hafði
næmt tóneyra og því fór það í taug-
arnar á henni þegar Karl lék falskt,
hún vandaði um fyrir honum þar til
allt var orðið eins og hún gat sætt sig
við.
Fljótlega fór Karl að spila með öðr-
um á dansleikjum og segir hann með-
leikarana hafa verið með trompetta
og önnur blásturshljóðfæri, þetta
samspil gekk ekki lengi hann (spælti)
félagana af sér eins og hann sjálfur
segir. Dansleikirnir stóðu til kl. 12 á
miðnætti, en ef gott var veður var far-
ið niður á bryggju, spilað og dansað
fram eftir nóttu.
Karl var á skútum á sumrin en þess
utan síspilandi þegar tími gafst.
Til íslands kemur hann árið 1959,
það gekk illa að fá vinnu í Færeyjum
á þessum tíma, því varð ísland fyrir
valinu og víða var reynt fyrir sér,
m.a., var hann á togurum í Reykja-
vík, því næst Stykkishólmi, á vest-
fjörðum og síðast Grundarfirði þar
sem hann hefur unnið og búið síðan,
alltaf hefur nikkan fylgt með og verið
höfð í fyrirrúmi, og svo enn til að
nefna hefur Karl haft annað áhuga-
mál, það er að mála, svo það má segja
að listin sé honum í blóð borin, hann
hefur í hvorugri greininni sótt nám.
Karl vill að unga fólkið læri á har-
moníku, og áhugasömum ungmenn-
um verið veitt einhver hjálp til að
eignast hljóðfærið.
Nú tók Karl upp harmoníkuna og
lék fyrir mig lagið ,,livet í fin-
skogana“ með ýmsum tilbryggðum í
bassa og hljómborði og þá lagið ,,alt
í kameraten“ (þýskt) sem hann segir
Hitler hafa misnotað í stríðinu vegna
ofnotkunar. Hann heimsótti Fær-
eyjar 1984 þá lék hann í Færeyska út-
varpið, hann lék það lengi að hann
var þrautuppgefinn segir hann, enn
lofaði jafnframt útvarpsmönnum að
gera betur í næstu heimsókn til æsku-
stöðvanna.
Karl hefur samið mörg lög en ekk-
ert er til á nótum, hann hefur spilað
inn á bönd og Færeyska útvarpið á
upptökur, hann leyfði mér að heyra
eitt lag af spólu, það heitir ,,mig lang-
ar heim“ og er ég hafði hlýtt á þetta
hugljúfa lag spurði ég Karl hvort
hann langaði heim til Færeyja, hann
svarar að bragði að varla verði af því,
það gerir harmoníkan, það er miklu
meiri áhugi á henni hér á íslandi end-
aði Karl frásögn sína. H.H.
Molar
Á fyrstu áratugum þessarar aldar
spilaði Carl Jularbo á balli í norður
Vármland í Svíþjóð. Meðal þeirra
sem komu á dansleikinn, var hópur
skógarhöggsmanna, bæði sænskir og
norskir. Þetta voru hreystimenni
mikil og drukku stíft, ekki úr flöskum
eins og allur þorri gesta, heldur úr
könnum miklum.
Eftir smátíma reis upp ur sæti sínu,
norskur kraftakarl til að faðma Jular-
bo.
Jularbo — þú ert sá besti í öllum
heiminum, þrumaði hann, og faðm-
aði bæði spilarann og harmoníkuna
svo innilega að nikkan brotnaði. Þar
með var dansleikurinn úti.
Einn skógarhöggsmanna tók þá af
sér hattinn og gekk með hann um sal-
inn til að safna peningum. Tókst hon-
um að safna það miklu, að það dugði
bæði í ferðakostnað til Gautaborgar
og til að kaupa nýja harmoníku.
11