Fréttablaðið - 12.04.2013, Page 18

12. apríl 2013 FÖSTUDAGUR| SKOÐUN | 18
Ætli fjölmiðlaráðgjafi Ólafs Þórs
Haukssonar, sérstaks saksókn-
ara, banni honum að fjalla efnis-
lega um gagnrýni sem sett er
fram á störf embættis hans?
Getur verið að ráðgjöfin sé sú að
sérstökum saksóknara sé rétt að
bregðast við málefnalegri gagn-
rýni á störf embættisins með
því að sá fræjum tortryggni um
þá einstaklinga sem leyfa sér að
gagnrýna?
Á mánudag tilkynntu undir-
ritaðir lögmenn dómsformanni
í Al Thani-málinu að þeir létu
af störfum sem verjendur í mál-
inu. Ástæðum ákvörðunarinnar
var lýst og hún rökstudd í ítar-
legum bréfum til héraðsdómar-
ans. Meðal þess sem þar kom
fram var að embætti sérstaks
saksóknara hefði ekki virt trún-
aðarsamband verjanda og sak-
bornings, sem m.a. er varið af
Mannréttindasáttmála Evrópu,
með því að hlera og vista samtöl
verjanda og sakbornings í mál-
inu. Sagt var frá því að embættið
hefði gefið alþjóðalögreglunni
Interpol rangar upplýsingar um
sakborning í málinu í því skyni
að eftir honum yrði lýst sem
alþjóðlegum glæpamanni. Frá
því var greint að sérstakur sak-
sóknari berðist af hörku gegn
því að verjendur fengju almennt
að kynna sér niðurstöður rann-
sóknaraðgerða í málinu en teldi
rétt að verjendur sætti sig við
að hann handvelji þau gögn út úr
rannsókninni sem hann sjálfur
telur að eigi erindi inn í málið.
Fram kom að í þinghaldi 7. mars
sl. hefði saksóknari, í framhaldi
af áskorun frá verjendum, lagt
fram ný gögn sem sýna að sá
maður sem talinn er hafa verið
í sýndarviðskiptum við Kaup-
þing hefði fallist á að greiða
slitastjórn Kaupþings jafn-
virði margra milljarða króna til
þess að losna undan skuldbind-
ingu sinni í „sýndarviðskiptun-
um“. Þegar verjendur töldu sig
þurfa frest í 6-8 vikur til þess að
bregðast við þessari nýju stöðu
hefði saksóknari mótmælt því
að frestur yrði veittur. Fleiri
atriði eru tilgreind í bréfi okkar
til dómarans sem við hvetjum
fréttamenn og lesendur til að
kynna sér.
Sameiginleg skylda
Viðbrögð sérstaks saksóknara
eru öll á einn veg. Hann lætur
hjá líða að fjalla um gagnrýn-
ina eða svara henni efnislega.
Hann kýs að fullyrða að ástæð-
ur ákvörðunar okkar séu aðrar
en við höfum tilgreint. Hann
ræðst að persónu okkar með því
að halda því fram að við segj-
um ósatt um ástæður ákvörð-
unarinnar. Okkur gangi það eitt
til að tefja málið. Í forsíðuvið-
tali Fréttablaðsins við Ólaf Þór
Hauksson er haft eftir honum
af þessu tilefni að nauðsynlegt
kunni að vera að breyta lögum til
þess að koma í veg fyrir að verj-
endur geti sagt sig frá starfi sínu
með þeim hætti sem við höfum
gert. Kannski hefur saksóknar-
inn ekki hugað að efni 2. mgr. 68.
gr. stjórnarskrár og 4. gr. mann-
réttindasáttmála Evrópu, þar
sem reistar eru skorður við því
að menn séu þvingaðir til starfa,
þegar hann lét þessa ábendingu
frá sér.
Samkvæmt lögum hefur
maður sem fer með vald sak-
sóknara hlutlægnisskyldu.
Honum ber að virða réttindi
sakborninga, vinna að því að
hið sanna og rétta komi í ljós
og gæta jafnt að þeim atriðum
sem horfa til sýknu og sektar.
Hlutverk saksóknara er ekki að
standa í áróðursstríði við verj-
endur eða sakaða menn. Miklu
nær væri að embættið tæki mál-
efnalega gagnrýni alvarlega og
tæki höndum saman við verjend-
ur um að tryggja að leikreglur
réttarríkisins verði virtar. Í því
efni hafa ákærendur, verjendur
og dómarar sameiginlega skyldu.
Sérstakur saksóknari
➜ Samkvæmt lögum hefur
maður sem fer með vald sak-
sóknara hlutlægnisskyldu.
Honum ber að virða réttindi
sakborninga, vinna að því
að hið sanna og rétta komi
í ljós og gæta jafnt að þeim
atriðum sem horfa til sýknu
og sektar. Hlutverk sak-
sóknara er ekki að standa í
áróðursstríði við verjendur
eða sakaða menn.
DÓMSMÁL
Gestur
Jónsson
Ragnar H.
Hall
hæstaréttarlögmenn sem voru verjendur
tveggja sakborninga í Al Thani málinu
Öll munum við eftir ein-
elti í barnaskóla og vilj-
um trúa því að það finnist
ekki lengur. Nýleg þver-
fagleg rannsókn sýnir þó
að þrátt fyrir vitundar-
vakningu í skólum und-
anfarin ár bendir fátt til
þess að einelti í íslenskum
grunnskólum sé að minnka
(Daníel Reynisson, Hjördís
Árnadóttir og Sjöfn Krist-
jánsdóttir, 2012).
Þegar ég var í grunn-
skóla var menning okkar barnanna
lituð af hræðslu við einelti. Þann-
ig var það í flestum skólum og er
kannski enn þá. Við vildum ekki
gera neitt sem gat reitt ákveðna
einstaklinga til reiði. Við reyndum
að láta ekki á okkur bera og pöss-
uðum að skara ekki fram úr til að
auka ekki möguleikana á áreiti og
stríðni.
Sérhagsmunir og tengsl
Það var gott að losna úr þessu
umhverfi og koma í heim þeirra
fullorðnu þar sem ég hélt að ríktu
önnur lögmál. Um tvítugt vann ég
eitt sumar á skrifstofu Hraðfrysti-
húss Eskifjarðar. Þar var mér sagt
að ef ég ætlaði að komast áfram í
lífinu þyrfti ég að ganga í Sjálf-
stæðisflokkinn. Það gerði allt skyn-
samt ungt fólk. Það var rétt, á Eski-
firði réð Hraðfrystihúsið hverjir
bjuggu á staðnum, hvaða fyrirtæki
lifðu og hver dóu og hvaða stjórn-
málaskoðanir fólkið hafði. Það var
allavega mín upplifun.
Ég var kosin í sveitarstjórn
Voga 2006 og sem oddviti minni-
hlutans taldi ég mig hafa góð tök
á því að vinna að hagsmunum
fjöldans innan kerfisins. Þá upp-
lifði ég sömu menningu og í barna-
skóla, ákvarðanir eru teknar áður
en allir kjörnir fulltrúar
koma að borðinu, í krafti
sérhagsmuna og tengsla
voru sumir alltaf sterkari
en aðrir. Málefnaleg sjón-
armið og gagnrýnin hugs-
un fengu ekki það vægi sem ég hélt
að væri eðlilegt.
Eftir kosningarnar 2010 var ég
sá bæjarfulltrúi sem hafði flest
atkvæði á bak við mig. Ég var í
meirihluta og varð forseti bæjar-
stjórnar. Þá hélt ég mig hafa gott
svigrúm til að koma hagsmunum
almennings á framfæri. Í viður-
eigninni við stórfyrirtæki og hags-
munafélög komst ég að raun um
að í íslensku samfélagi eru stjórn-
málamenn aðeins peð í taflinu. Völd
þeirra eru alls ekki eins mikil og
ætla mætti. Afl þeirra til að koma
fram sjónarmiðum almennings eru
ekki alltaf mikil þrátt fyrir allt. Ég
var komin í stöðu þess sem þarf
að þóknast þeim sem sterkari eru,
gæta þess að berjast ekki of harka-
lega og samþykkja að niðurstaða
fámennra klíka sé kallað víðtækt
samráð.
Þetta er það prinsipplausa samfé-
lag sem Styrmir Gunnarsson lýsir
svo eftirminnilega. Þetta er hegð-
un sem við lærum í skólakerfinu og
henni er viðhaldið alls staðar í sam-
félaginu. Það er eingöngu og aðeins
vegna þess að við þorum ekki að
ráðast gegn því, viljum ekki vera
með vesen, vera óvinsæl, lenda í
einelti, stríðni eða rógburði. Við
viljum ekki vera frek og leiðinleg.
Prinsipplaust samfélag
STJÓRNMÁL
Inga Sigrún
Atladóttir
í 2. sæti á lista VG í
suðurkjördæmi
➜ Þetta er hegðun
sem við lærum í
skólakerfi nu og henni
er viðhaldið alls
staðar í samfélaginu.
-Grillið í ofninum eða útigrillið, hvorutveggja er góður kostur
Fiskikóngurinn • Sogavegi 3 • www.fiskikongurinn.is
-Fiskikóngurinn mælir með að pensla með hvítlauksolíu, smá salt, pipar
og fersk steinselja, grilla inni í ofni á 250 gráður í 5 mín.
nnigrillið
Þá mæli ég með að hafa hitann á 250 gráður.
Þykkar steikur þarf að grilla í c.a. 7-10 mín, fer eftir þykkt.
Útigrillað
Hafa grillið næstum því í botni. 2 mín á fyrri hliðinni og 5 á seinni hliðinni.
Ath. Hafa grillið lokað og fá reykjarbragð í fiskinn.
Allt í lagi þó fiskurinn brenni aðeins, bara betra.
Allar leiðbeiningar með humarinn, hvernig á að klippa humar og grilla,
má finna inná www.fiskikongurinn.is
Þorsksteikur
marineraðar að
Grískum hætti
-Tómat, basil, paprika, salt,
pipar. Vilt þú slá í gegn?
Laxasteik marineruð
með Mangó Chili
Laxasteik marineruð
með Lemmon Butter
Þorsksteikur
marineraðar
með Indverskri
karríblöndu.
-Mangó & Chilie, þarf að segja
Lmeira? axinn klikkar ekki.
-Sítrónu og smjörkrydd. Mest
ldi l é i kkse axar ttur nn o ar.
-Þykkar djúsí steikur, b áðr nar
munnií .
-Laukur, paprika, hvítlaukur,
salt pipar og fullt af ást.
-Limesafi, ferskur chilie......
eg himnenalv skt.
-Sítróna og kóríanderlauf, salt,
par. Steinliggur.pi
Keilusteik marineruð
með Lemmon &
Kóriander
Löngusteik,
marineruð Grillbutter
Löngusteik,
marineruð með Chili
og Lime
Opið laugardag
10–15