Fréttablaðið - 13.04.2013, Qupperneq 34

13. apríl 2013 LAUGARDAGUR| HELGIN | 34
H
Sunna
Valgerðardóttir
sunna@frettabladid.is
Merkingin á bak við merkin
Fjórtán flokkar berjast um hylli kjósenda fyrir alþingiskosningarnar sem fara fram eftir tvær vikur. Slagorð eru ekki mjög
áberandi en lógó flokkanna ber sífellt fyrir augu landsmanna. Fréttablaðið fékk Godd til að túlka hvað merkin standa fyrir.
„Annaðhvort eru menn að hlaða svona svakalega í byss-
urnar eða eru löngu byrjaðir að vinna baráttuna í sínu
nærumhverfi, sem mér skilst til dæmis að Framsókn hafi
gert í langan tíma,“ segir Sverrir Björnsson, hönnunar-
ráðgjafi hjá auglýsingastofunni Hvíta húsinu. Hann segir
baráttuna í ár afar óvenjulega, þar sem hún virðist ætla að
snúast aðallega um eitt mál: Hag heimilanna.
„Sumir flokkar eru í bullandi vandræðum og gætu komið sínum til-
verurétti mun betur á framfæri. Það er mjög stór hópur enn óákveðinn
sem auglýsingar og markaðsstarf gætu haft áhrif á,“ segir Sverrir.
Ekki hefur mikið borið á notkun stakra slagorða hjá stjórnmálaflokk-
unum fyrir komandi alþingiskosningar, líkt og tíðkaðist í fyrri tíð. Sverrir
telur eina ástæðu þess vera breytta umræðu í stjórnmálahefðinni.
„Það hefur verið mikil krafa um samræðustjórnmál og þá samræmist
ekki endilega að keyra hart á eitt ákveðið slagorð. En ef hægt er að krist-
alla stefnu á mjög einfaldan hátt í einni setningu, þá er það auðvitað gott
tæki. Hættan er þó alltaf sú að úr verði yfirborðsleg einföldun sem talar til
fárra, sérstaklega þegar um flóknari fyrirbæri eins og stjórnmálaflokka er
að ræða sem ná inn á mörg svið þjóðlífsins.“
Notkun Facebook og annarra samfélagsmiðla hefur einna helst verið
áberandi í kosningabaráttunni undanfarið. Sverrir segir þó að flokkarnir
geti miklu frekar haft áhrif á þá sem taka ákvarðanir á einfaldari forsend-
um og hafa lítinn áhuga á stjórnmálum með styttri auglýsingum í öðrum
miðlum og það gæti verið hópurinn sem ræður úrslitum.
Málin of flókin fyrir eitt slagorð
Hakakrossinn
Jafnarma kross með hök á armendum. Hökin eru hornrétt á armana, snúa öll í
sömu átt, jafnlöng örmunum eða styttri. Krossinn er fornt sólar- og helgitákn,
meðal annars þekkt frá Súmerum. Hakakrossinn var merki þýska nasistaflokksins,
svartur kross í hvítum hring á rauðum feldi var fáni Þriðja ríkisins.
Hamar og sigð
Kommúnískt tákn einingar verkamanna (hamar) og bænda (kornsigð). Var í
þjóðfána Sovétríkjanna undir fimmarma stjörnu, tákni ríkisins, á rauðum
grunni.
Kratarósin
Rauða rósin hefur verið notuð reglulega af sósíaldemókrötum um allan heim frá síð-
ustu öld. Rauði liturinn táknar baráttu fólksins við veraldlega fátækt og rósin stendur
fyrir baráttuna gegn þeirri andlegu.
Hringað A
Bókstafurinn A í miðjunni á hring, eða bókstafnum O, er best þekkta merki
anarkismans. A-ið stendur fyrir anarkisma (rótleysi) og O-ið fyrir order (reglu).
Saman tákna stafirnir slagorð stefnunnar; Rótleysið er móðir reglunnar.
Friðarmerkið
Þekktasta friðartáknið sem er notað í dag var hannað af breskum
listamanni á sjötta áratug síðustu aldar fyrir bresk baráttusamtök gegn kjarnorku.
Táknið samanstendur af stöfunum N og D, sett fram sem merkjasendingakerfi
notað til að beina flugvélum rétta leið, og þýðir „nuclear disarmament“ (afvopnun
kjarnorku).
Finnast flest víða á veggjum
S
I
A
T
B
Þ
R
BJÖRT FRAMTÍÐ
„Fjólublár skjöldur með eilífri
lykkju– sem gerir merkið dul-
spekilegt. Minnir örlítið á tákn fyrir
athyglisverðan stað ef því væri
snúið um 45 gráður. Alveg laust við
klisju samt og hefur aðdráttarafl
án þess að maður skilji beinlínis
hvers vegna. Gamalt og nútímalegt
í senn.“
FRAMSÓKNARFLOKKURINN
„Miðjusett táknmynd fyrir kornax í
grænum litum. Flokkurinn hefur til-
hneigingu til að sækja myndmál sitt
til millistríðsáranna. Þetta er tími
Jónasar frá Hriflu þegar flokkurinn
var þjóðernissinnaður bændaflokkur.
Það virkar á ýmsar taugar undirmeð-
vitundar. Þessi útfærsla er samt í
anda níunda áratugar síðustu aldar.“
HÚMANISTA-
FLOKKURINN
„Möbius-borði óendanleikans á
appelsínugulum grunni. Frekar
amatörleg útfærsla þó að grunn-
hugmyndin sé ekki svo vitlaus.
Það er fyrst og fremst svarta
línan utan um táknið sem er við-
vaningsleg.“
FLOKKUR HEIMILANNA
„„Home is where the heart is“
Hjartað staðsett á útlínum Íslands.
Alveg þokkaleg hugmynd og þótt
teikningin sé barnaleg er það samt
tilvísun í einlægni.“
ALÞÝÐUFYLKINGIN
„Rauð fánaborg– minnir á merki
Samstöðu í Póllandi. Útfærslan
meira svona listræn, sýnir bylgju
og hreyfingu.“
SAMFYLKINGIN
„Rauð kúla, alls ekki klassískt kratamerki sem
væri væntanlega rós í hnefa. Alþýðuflokkurinn
gamli notaði það merki og kannski ekki hægt
á þeim tíma sem Samfylkingin var stofnuð
að nota það. Þetta merki vísar svo sem ekki í
neitt sterkt– segir allt og ekkert.“
DÖGUN
„Formið minnir svolítið á merki Sam-
taka ferðaþjónustunnar– fljúgandi
fugl og tveir tindar mæta himni.
Merkin eru ekki beinlíns lík en sama
myndmál. En það er dögun í merkinu
sem fer ekkert á milli mála.“
PÍRATAR
„Svart merki í anda anarkisma.
Dæmigerður sjóræningjafáni með
útflöttum saltfiski í blásandi byr.
Hring er brugðið utan um– það er
óneitanlega smá húmor í þessari
merkjagerð.“
Hættan er þó
alltaf sú að úr
verði yfirborðs-
leg einföldun
sem talar til
fárra, sér-
staklega þegar
um flóknari
fyrirbæri eins
og stjórn-
málaflokka er
að ræða sem ná
inn á mörg svið
þjóðlífsins.
D
SJÁLFSTÆÐISFLOKKURINN
„Merkið teiknaði Stefán Jónsson
upphaflega og byggði á útskorinni
lágmynd Ríkarðs Jónssonar, Valur á
Valshamri. Sú útgáfa sem notuð er í
dag er stílfærsla frá níunda áratugn-
um. Staða vængjanna er rómversk.
Þetta er táknmynd valdsins. Sama
táknmynd er notuð fyrir skandinav-
íska öryggisfyrirtækið Falck.“
G
HÆGRI GRÆNIR
„Einfalt merki. Hvítur hástafur G á grænu
hringformi. Ég er viss um að gamlir Alþýðu-
bandalagsmenn hrökkva í kút þegar þeir sjá
sinn gamla listabókstaf fyrir hægrisinnaðan
flokk. Merkið er sterkt í einfaldleika sínum en
G-ið er ekki almennilega miðjusett.“
J K
STURLA JÓNSSON
„Hér er tannhjólið á ferðinni– minnir
líka á hernaðarlegt andrúmsloft
millistríðsáranna. Listabókstafurinn
K settur fyrir framan dagsbrún ásamt
ör sem vísar til framtíðar. Merkið er
ágætlega gert. Það er sterkt og skila-
boðin eru barátta og látum hjólin
snúast eða allavega færum þau til.“ L
LÝÐRÆÐISVAKTIN
„Ekki beinlínis merki– miklu frekar
tímabundin redding. Setjum XL
og Lýðræðisvaktina í hvítu letri á
bláan grunn og málið er dautt. En
í sjálfu sér gæti það virkað– hreint
og beint.“
REGNBOGINN
„Regnbogalitir í blómaformi.
Jú, frekar geðugt. Notað af
mörgum, allt frá samkynhneigð-
um til samvinnuhreyfinga.
Listabókstafurinn með x-inu er
væntanlega svona tímabundin
kosningaútfærsla.“
V
VINSTRIHREYFINGIN–
GRÆNT FRAMBOÐ
„Ég hef oft fengið spurningar um
þetta merki. Ég fann einu sinni
gamalt austur-þýskt veggspjald með
hamri sem aðalatriði en úr skafti
hamarsins óx grein sem bar ávöxt.
Þetta merki minnir mig á það. Þetta
er V-form þar sem sterki leggurinn
er vinstra megin. Hægri leggurinn í
vaffinu er vaxtarsproti sem vísar til
framtíðar.“
Guðmundur
Oddur Magnús-
son, Goddur
er prófessor í
Hönnunar- og
arkitektúrdeild
Listaháskóla
Íslands. Hann
hefur um árabil
stundað rannsóknir á íslensku
myndmáli og táknmyndum í
auglýsingum.
Landsbyggðaflokkurinn skilaði inn framboðslista í einu kjördæmi í gær. Ekki reyndist
tími til að hafa hann með í þessari yfirlitsgrein.