Fréttablaðið - 11.07.2013, Blaðsíða 21

FIMMTUDAGUR 11. júlí 2013 | SKOÐUN | 21
Gámasala!

MEÐAN BIRGÐIR ENDAST
3+2+1
3+1+1
Brú
nt
Sva
rt
Hvít
t
Verð 299.000 Settið
Sófasett
Höfðabakka 9
(Bakvið Ruby Tuesday)
Topp Grade Leður
Sími: 864-8685
Opið Virka
daga kl 15-19
laugardaga - sunnudaga
kl 13-17
FRI HEIMSENDING
Mjög ofarlega í um-
ræðunni í dag er hand-
taka lögreglumanns
sem náðist á myndband.
Umræðan er mjög á einn
veg og orð eins og „ótrú-
lega harkaleg handtaka“
verið notuð. Myndskeiðið
er aðgengilegt tölvulæs-
um einstaklingum. Lítið
hefur þó verið fjallað um
handtökuna af yfirvegun.
Byrjum á byrjuninni.
Lögregla á Norðurlöndum er heims-
þekkt fyrir að vera umburðarlynd-
asta lögregla í heimi og samstarfs-
menn okkar á Norðurlöndum hafa
oftar en einu sinni haft á orði að
íslenska lögreglan sé vægari en
þeir myndu líða. Við sem íslensk-
ir lögreglumenn leyfum fólki í alls
kyns ástandi og oft með ógnandi til-
burði að koma mun nær okkur en
vel sé án þess að bregðast við. Mun
nær en við ættum frá einföldum
öryggissjónarmiðum að leyfa.
Þá er rétt að benda á að það er
afar sjaldgæft að einstaklingur
slasist í höndum íslensku lögregl-
unnar. Svo sjaldgæft að það er
fréttaefni ef það gerist, frekar en
hitt að það er frásagnarvert hvað
það gerist sjaldan.
Hluti af atburðarás
Í myndskeiðinu fáum við að sjá
hluta af atburðarás. Við fáum ekki
alla atburðarásina en við fáum
hana nokkuð skýrt frá einu sjónar-
horni. Kona tálmar för lögreglubif-
reiðar, lögreglubifreiðinni er ekið
áfram þegar tækifæri gefst til en
konan gengur samt ekki í burtu.
Hún gengur þá að glugga öku-
mannsins sem í framhaldi stjakar
henni frá með hurðinni. Þá gerist
eitthvað sem verður til þess að lög-
reglumaðurinn hleypur út úr bif-
reiðinni og handtekur konuna. Við
það beitir hann viðurkenndu lög-
reglutaki sem íslenska lögreglan
hefur tekið upp frá lögreglunni í
Noregi. Aðferðin er ekki hnökra-
laus að því marki að konan rekst í
bekk sem er þarna, en allt annað
er gert nákvæmlega eftir bókinni
og ef vel er að gáð þá held-
ur lögreglumaðurinn efri
hluta konunnar uppi til þess
að koma í veg fyrir að höfuð
hennar skelli í götuna.
Umburðarlynd lögregla
Ástæðan fyrir því að hún er dreg-
in áfram snýr að því að tryggja
líkamsstöðu þess sem verið er að
handtaka þannig að það sé auð-
velt að setja viðkomandi í hand-
járn og er hluti af aðferðinni. Vert
er að benda á að sá tími sem líður
frá því að lögreglumaðurinn gríp-
ur í konuna, hún er handjárnuð og
komin inn í lögreglubifreiðina er 25
sekúndur. Það er nokkuð fumlaus
aðgerð. Annað er ekki hægt að sjá
af myndskeiðinu og verður því að
flokkast sem getgátur og ég ætla
mér ekki út í þær enda væri það
vitlaust af mér sem öðrum.
Líkamleg valdbeiting lítur aldrei
vel út, frá hvaða sjónarmiði sem
hún er skoðuð. En hún getur verið
fumlaus og eins hættulítil og völ
er á og það á við um þetta mynd-
skeið. Því þurfum við aðeins að
fara rólega í það að básúna hugtök
eins og ótrúlega harkaleg. Ekki síst
ef við notum þau af vankunnáttu.
Starf lögreglumanna er ekki auð-
velt. Lögreglumenn sem vinna á
götunni þurfa að taka ákvarðanir
oft bæði undir álagi og tímapressu.
Það má til sanns vegar færa að eitt
erfiðasta starf lögreglumanns sé að
vinna á götunni og þar ertu jafn-
framt í langmestri hættu. Hættu á
því að verða alvarlega slasaður eða
átt á hættu að verða dreginn fyrir
dómstóla fyrir það að vinna vinnu
þína í góðri trú. Við Íslendingar
búum í einu öruggasta landi í heimi
og eigum eina umburðar lyndustu
lögreglu sem til er. Gerum því ekki
úlfalda úr mýflugu og förum var-
lega í stóru orðin þegar við dæmum
aðra.
Fumlaus handtaka
Nýlega kom út skýrsla sem
sýnir að Íslendingar eru
elstir allra til að útskrifast
úr háskóla. Sama skýrsla
segir líka að við séum eina
þjóðin sem styrkir grunn-
skólanemendur meira en
háskólanema. Nú hefur
stjórn Lánasjóðs íslenskra
námsmanna ákveðið að
námsmenn þurfi að hafa
75% námsframvindu til
að geta fengið námslán.
Fyrsta hugsun mín þegar
ég heyrði um tillögu LÍN var eftir-
farandi: Veruleikafirring. Fólkið
sem stendur að þessari breytingu
hefur ekki þurft að lifa á náms-
lánum á sínum námsárum, hvað
þá erlendis. Ég skrifaði um LÍN í
Fréttablaðið í fyrra til að vonast
eftir umbótum á öðrum hlægileg-
um LÍN-reglum, en ekki batnar
ástandið. Það versnar.
75% nám þýðir 22,5 einingar,
í flestum háskólum Evrópu eru
fögin 10 einingar og 100% nám
því 30 einingar, svo í rauninni
þýðir þetta að maður verði að vera
í 100% námi og ná öllum prófun-
um til að geta fengið krónu í náms-
lán. Í mörgum af nágrannalöndum
okkar eru hluti peninganna styrk-
ur, jafnvel allt saman. Við erum að
tala um lán en nú á að hefta enn
frekar möguleika fólks til að geta
tekið þetta lán. Í hvernig aðstæð-
ur setur þetta fólk sem fær tíma-
bundið lán þangað til að námslán-
in koma eftir prófin? Það þurfa
margir að gera því ekki er hægt
að lifa á lofti fyrstu önn háskóla-
námsins. Þetta eykur á kvíða og
stillir fólki upp við vegg.
Töpum öll
Ég tel mig vera góðan námsmann.
Ég tók BA-gráðuna mína erlendis
og útskrifaðist á réttum
tíma með góðum árangri.
Samt hafði ég þörf fyrir
að taka tvö fög (67% nám)
en ekki þrjú eitt misserið,
sem ég svo náði upp með
því að taka fjögur fög
(133% nám) önnina eftir.
Ég get kallast dæmi gegn
orðum Illuga Gunnars-
sonar menntamálaráð-
herra um að þetta sé eðli-
leg krafa sem þeir sem
séu í námi af fullri alvöru
ættu að ráða við. Ég þurfti svig-
rúm þrátt fyrir að hafa tekið mitt
nám mjög alvarlega. Það er mann-
legt, æfingin skapar meistar-
ann og það sýndi ég önnina eftir
þegar mér tókst að taka 133% með
góðum árangri, enda aðstæður
aðrar. Hefði ég ekki fengið krónu
þetta sérstaka misseri, sem var
undartekning frá reglunni, hefði
minn persónulegi fjárhagur farið
í rúst. Til hvers? Er það hvatning
til frekara náms?
Háskólamenntun vanmetin
Allt bendir í sömu átt. Háskóla-
menntun er vanmetin á Íslandi
sem hefur neikvæðar afleiðing-
ar. Það er erfitt að vera í námi á
íslenskum námslánum án þess
að vinna með. Þess vegna er ekki
skrítið að fólki seinki í námi, enda
er nám full vinna og ósanngjörn
krafa að fólk geti unnið meira en
100% með góðum árangri. Það
væri réttara að byrja á að vinna
gegn þessum vanda áður en hægt
er að íhuga að krefjast enn meiri
námsframvindu. Þessi nýja regla
mun auka enn á vandamálin. Fólk
hefur ekki tíma til eða efni á að
mennta sig og hættir því námi eða
kemst seint út á vinnumarkaðinn.
Við töpum öll á því.
LÍN-grín
MENNTUN
Dóra Björt
Guðjónsdóttir
BA í heimspeki frá
Háskólanum í Ósló
LÖGREGLA
Gísli Jökull
Gíslason
lögreglumaður
➜ Gerum ekki úlfalda
úr mýfl ugu og förum
varlega í stóru orðin
þegar við dæmum aðra.