Fréttablaðið - 09.08.2013, Blaðsíða 13

FÖSTUDAGUR 9. ágúst 2013 | SKOÐUN | 13
AF NETINU
Glæpurinn gegn Flateyri
Síðan kvótakerfinu var komið á hafa reglulega borist neyðaróp frá Flateyri, en ráðamenn hafa hingað til ekki haft
dug í sér til þess að taka á rót vandans. Mér var því nokkuð brugðið í fyrstu þegar það barst stríðsyfirlýsing frá
forseta bæjarstjórnar á Ísafirði um að framinn hefði verið glæpur gegn samfélaginu á Flateyri.
Í fyrstu hélt ég að nú loksins hefði meirihluti bæjarstjórnar á Ísafirði viðurkennt opinberlega þá augljósu stað-
reynd sem blasir við, þ.e. að kvótakerfið sé orsök vandans, og að það sé sú meinsemd sem er að leggja sjávarbyggð-
irnar í rúst. Ekki reyndist raunin sú þegar betur var að gáð, heldur var forseti sveitarstjórnar að beina spjótum sínum
að kvótalítilli útgerð, sem reynt hefur að hasla sér völl innan um hákarla gjafakvótans með því að nýta sér byggða-
kvóta. Spurningin sem eftir stendur er: Hvaða gæðingur mun nú fá úthlutað byggðakvóta Flateyrar?
blog.pressan.is/sigurjonth
Sigurjón Þórðarson
Tröllasaga um tölvublaður
Engum með viti dettur í hug að oddvitar al-Kaída leggi í tölvusamskiptum á ráðin um hryðjuverk. Þeir vita eins
og þú og ég að Bandaríkin hlera símtöl og samskipti á veraldarvefnum. Þegar Bandaríkin loka sendiráðum, er
það ekki vörn gegn hryðjuverkum. Enda kemur tröllasagan um blaður al-Kaída á vefnum beint í kjölfar upp-
ljóstrana um síma- og tölvuhleranir. Hún er misheppnuð tilraun til að segja fólki að njósnir Bandaríkjanna séu
nytsamlegar og beri árangur. Barack Obama reynir að segja landsmönnum að afnám borgaralegra réttinda sé
bráðnauðsynlegt af öryggisástæðum. Það er allt og sumt.
jonas.is
Jónas Kristjánsson
Hópur þingmanna stjórnarmeiri-
hlutans hefur fengið það hlutverk
að leita leiða til að skera niður í
ríkisrekstri. Það er auðvitað fyrir-
sjáanlegt að stjórnarandstaðan
gagnrýni þau áform. En gagnrýni
á þeim forsendum að áformin séu
einhver sérstök svik við fyrir-
heit úr kosningabaráttunni missa
marks. Ekki veit ég til þess að
Sjálfstæðisflokkurinn hafi lofað að
hagræða ekki í ríkisrekstri.
Ef það er einhver munur hægri-
og vinstrimönnum þá liggur hann
í því hvernig þessir tveir hópar
bregðast við fjárlagagati. Hægri-
menn bregðast við því með niður-
skurði en vinstrimenn með skatta-
hækkunum. Það á ekki að koma
mikið á óvart.
Fyrir þarseinustu kosningar
lofaði Samfylkingin að ganga í
ESB. VG lofaðri norrænni velferð.
Kosningaslagorð vinstriflokkanna
gengu út á þetta. Hvorugur flokk-
anna keypti heilsíður í apríl 2009
og lofaði því með stríðsletri að hann
myndi „HÆKKA ALLA SKATTA“.
Samt var það síðan það sem þeir
helst gerðu. Voru það kosninga-
svik? Nei, varla.
Lítum aftur á verk núverandi
stjórnar. Það má taka undir margt
af gagnrýninni á það hvernig
stjórnarmeirihlutinn hefur höndlað
tekjuhlið fjárlaga. Betra hefði verið
að lækka tolla eða almennan virðis-
aukaskatt en að lækka veiðileyfa-
gjaldið og viðhalda sérkjörum
ferðaþjónustunnar á virðisauka-
skatti á gistingu. En það er samt
verðugt verkefni að reyna að halda
útgjöldunum í skefjum og fá sem
mest fyrir peninginn. Óháð öðru.
Mögulegt og nauðsynlegt
Árið 2009 eyddu Íslendingar hlut-
fallslega mest allra OECD-ríkja í
menntamál: 8,1% af vergri lands-
framleiðslu. Þrátt fyrir þetta er
árangur okkar í PISA-könnunum
í meðallagi og hlutfall háskóla-
menntaðra í þjóðfélaginu lágt.
Menntakerfið er kannski ekki
glatað, við gætum verið fá meira
fyrir peninginn.
Bent hefur verið á að seinasta
stjórn (og sveitarfélög landsins)
hafi þegar skorið umtalsvert niður
í þessum málaflokki og að „ekki
verði skorið niður meira“. Þannig
fóru opinber framlög á hvern nem-
anda í menntakerfinu úr 440 þús-
undum árið 2008 í 380 þúsund árið
2012 (miðað við óbreytt verðlag).
En það er ekki þar með sagt að það
sé ekki hægt að reka hagkvæm-
ara menntakerfi. Samanburður
við önnur OECD-ríki sýnir, þvert á
móti, að það ætti að vera vel hægt.
Margt má nefna. Háskólar eru
margir. Það eru margir starfs-
menn á hvern nemanda í íslenskum
grunnskólum og þrátt fyrir von
margra (sérstaklega kennara) um
hið gagnstæða hafa rann sóknir
ekki sýnt fram á gríðarlega mikla
fylgni milli bekkjastærðar og
námsárangurs. Námstími til stúd-
entsprófs er lengri en í flestum
öðrum löndum án þess að neitt
bendi til að hann skili sér með þeim
hætti að sá aukni kostnaður sem
af þessu hlýst fyrir nemendur og
skattgreiðendur sé réttlætanlegur.
Hagræðing og niðurskurður eru
stundum besta leiðin til að sjá hvort
við virkilega þurfum á einhverju að
halda. Segjum að við værum með
einn ríkisháskóla. Væri augljóst
að viðbótarfjármagni til háskóla-
stigsins væri best varið í það að
splitta þeim skóla upp? Segjum að
framhaldsskólinn væri þegar þrjú
ár og fólk útskrifaðist þaðan að
jafnaði 19 ára. Nú kæmi fram ríkis-
stjórn sem vildi stórauka framlög
til menntamála. Væri sú ríkisstjórn
líkleg til að nota þau viðbótarfram-
lög til að lengja framhaldsskólann
um eitt ár?
Heilbrigði skynsemi
Hvað heilbrigðismálin snertir játa
ég að ég þekki ekki nægilega vel
til til þess að benda á jafnaug ljósar
leiðir til hagræðingar og í tilfelli
menntamála. En lítum samt á
gögn OECD: Árið 2009 voru opin-
ber útgjöld til heilbrigðismála á
Íslandi 7,8% af vergri landsfram-
leiðslu, sem var það sama og í Sví-
þjóð. En íslenska þjóðin er enn til-
tölulega ung. AGS spáir því þessi
útgjöld muni að óbreyttu fara upp
í 15,2% árið 2050 en Svíar verða þá
í 8,3%. Bara svo menn átti sig á því
hvert stefnir.
Stærsti hluti opinberra útgjalda
fer í mennta-, heilbrigðis- og
félagsmál. Því er ljóst að veru-
legum sparnaði í opinberum rekstri
verður ekki náð án þess að sparað
sé í þessum málaflokkum. Viðleitni
stjórnarinnar í þeim efnum kann
að þykja óvinsæl. En hún er samt
nauðsynleg. Og ætti þar að auki
varla að koma neinum á óvart.
Víst má hagræða
Í DAG
Pawel Bartoszek
stærðfræðingur
Hvorugur flokkanna
keypti heilsíður í
apríl 2009 og lofaði því
með stríðsletri að hann
myndi „HÆKKA ALLA
SKATTA“. Samt var það
síðan það sem þeir helst
gerðu. Voru það kosninga-
svik? Nei, varla.
Breyting á svæðisskipulagi
höfuðborgarsvæðisins 2001 - 2024
vegna endurskoðunar aðalskipulags
Reykjavíkur og annarra sveitarfélaga.
Svæðisskipulagsnefnd höfuðborgarsvæðisins samþykkti á
fundi sínum þann 19. apríl 2013 að auglýsa tillögu að breytingu á
svæðisskipulagi höfuðborgarsvæðisins 2001 - 2024 samkvæmt
24. gr. skipulagslaga nr. 123/2010 og 7. gr. laga um umhverfismat
áætlana nr. 105/2006. Breytingartillögurnar eru tilkomnar vegna
endurskoðunar aðalskipulags Reykjavíkur og Kópavogs sem
auglýstar eru á sama tíma og snerta landnotkun og skipulags-
tölur viðkomandi sveitarfélaga. Einnig eru gerðar breytingar sem
heimila vikmörk á skipulagstölur allra sveitarfélaga á höfuð-
borgarsvæðinu.
Breytingartillagan ásamt umhverfisskýrslu og öðrum fylgigögn-
um verða til sýnis á skrifstofu SSH, Hamraborg 9 Kópavogi, hjá
Skipulagstofnun, Laugavegi 166 í Reykjavík og á skrifstofum allra
sveitarfélaga á höfuðborgarsvæðinu frá og með 9. ágúst 2013.
Gögnin eru einnig aðgengileg á heimasíðu SSH, www.ssh.is
Svæðisskipulagstillagan er kynnt samhliða tillögum að nýju
Aðalskipulagi Reykjavíkur 2010 - 2030 og Aðalskipulagi Kópavogs
2012 - 2024. Jafnframt eru kynntar athugasemdir og ábendingar
Skipulagsstofnunar dagssettar 25. júní 2013 sem og athuga-
semdir sem bárust í forkynningu skv. 2. mgr. 23. gr. skipulagslaga,
ásamt viðbrögðum við þeim.
Hver sá sem telur sig eiga hagsmuna að gæta er hvattur til
að kynna sér tillögurnar. Ábendingum og athugasemdum við
tillögurnar skal skila skriflega til skrifstofu SSH Hamraborg 9,
200 Kópavogi eða á netfangið ssh@ssh.is eigi síðar en kl. 15:00
föstudaginn 20. september 2013. Vinsamlegast notið uppgefið
netfang fyrir innsendar athugasemdir með tölvupósti.
Svæðisskipulagsstjóri höfuðborgarsvæðisins
Samtök sveitarfélaga
á höfuðborgarsvæðinu
Save the Children á Íslandi