Fréttablaðið - 08.10.2013, Blaðsíða 12

8. október 2013 ÞRIÐJUDAGURSKOÐUN
HALLDÓR
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík Sími: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRI: Andri Ólafsson andri@frettabladid.is HELGAREFNI: Kjartan Guðmundsson kjartan@frettabladid.is MENNING: Friðrika Benónýsdóttir fridrikab@frettabladid.is DÆGURMÁL: Sara McMahon sara@frettabladid.is
VÍSIR: Kristján Hjálmarsson, kristjan@visir.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is ÚTLITSHÖNNUN: Silja Ástþórsdóttir siljaa@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRAR: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is, Mikael Torfason mikael@frettabladid.is Fréttablaðið kemur út í 90.000
eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslunum á
landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
ISSN 1670-3871
FRÁ DEGI
TIL DAGS
Evrópa er okkar mikilvægasti útflutnings-
markaður. Þangað fara um 80% af okkar
vöruútflutningi í dag og rúm 60% af okkar
innflutningi eru frá Evrópu.
Það er að mínu mati nauðsynlegt að styrkja
okkar hagsmunagæslu í Evrópusamstarfi.
Fjárlagafrumvarpið markar fyrstu skref að
þessu markmiði þar sem lagt er til að varið
verði auknu fjármagni í EES-samstarfið.
Íslensk löggjöf fylgir á flestum sviðum
evrópskri löggjöf. Ástæða þessa er EES-
samningurinn. Með honum hefur Ísland verið
hluti af innri markaði ESB frá árinu 1994 en
samningurinn gefur aðgang að 500 milljóna
manna markaði 28 ríkja ESB, auk Noregs og
Liechtenstein.
EES-samningurinn er gríðarlegt hags-
munamál. Samningurinn tryggir frelsi í við-
skiptum með vörur, fjármagn og þjónustu.
Hann tryggir einstaklingum frelsi til að flytj-
ast á milli landa, stunda atvinnu og sækja
menntun. Þótt landbúnaðarstefna og sjávar-
útvegsstefna ESB falli ekki undir samning-
inn tryggir hann greið viðskipti með landbún-
aðarvörur og sjávarafurðir. Allar reglur um
heilbrigði matvæla falla til dæmis undir EES.
EES fjallar einnig um umhverfismál,
samkeppnismál, orkumál, ríkisaðstoð við
atvinnulíf, stuðning við vísindi, menntun og
menningu svo eitthvað sé nefnt. Samningur-
inn er gangverk viðskipta við Evrópu.
Með þátttöku í EES hafa EFTA-ríkin skuld-
bundið sig til að tryggja að löggjöf sé sam-
ræmd ESB á fjölmörgum sviðum. Því er
nauðsynlegt að stjórnvöld tryggi að hagsmun-
um Íslands sé sterklega haldið fram þegar
löggjöf er mótuð innan EES, sem síðar verður
löggjöf á Íslandi. Sem sveitarstjórnarmaður,
alþingismaður og nú utanríkisráðherra þekki
ég vel hve umfangsmikill þáttur löggjafar-
starfs er tengdur EES, ekki bara á Alþingi
eða í ráðuneytum heldur einnig á vettvangi
sveitarstjórna. EES snertir daglegt líf hvers
Íslendings.
Af þessum ástæðum verður að efla hags-
munagæslu Íslands innan EES. Á það hefur
verið bent, síðast með samþykkt þingsálykt-
unar fyrr á þessu ári. Með þetta í huga er
mikilvægt að hrinda í framkvæmd aðgerðum
í þessu skyni. Forgangsraða þarf þannig að
sjónarmið Íslands komi fram í löggjafarstarfi
strax á fyrstu stigum máls.
Aukin hagsmunagæsla
í Evrópusamstarfi
EVRÓPUMÁL
Gunnar Bragi
Sveinsson
utanríkisráðherra
Í
fjárlagafrumvarpinu kemur fram vilji ríkisstjórnarinnar
til að einkaaðilar taki þátt í samgöngubótum hér á landi á
næstu árum. Hanna Birna Kristjánsdóttir innanríkisráð-
herra sagði í samtali við Fréttablaðið í gær að Vegagerðinni
hefði verið falið að skoða hvaða verkefni væru fýsileg í
vegamálum. Jafnframt kæmi til greina að einkaaðilar tækju þátt í
uppbyggingu hafna og flugvalla.
Við núverandi aðstæður, þar sem ríkissjóður er í mjög þröngri
stöðu, er fullkomlega eðlilegt að skoða möguleika á að fá nýja
peninga inn í samgönguframkvæmdir með nýjum aðferðum. Það
hlýtur líka í rauninni að vera skilyrði þess að byggja samgöngu-
mannvirki í einkaframkvæmd að
það séu raunverulega einkaaðil-
ar sem fjármagna verkin og taka
áhættuna en skattgreiðendur
borgi ekki brúsann á endanum.
Þetta á aðeins við um eina
samgönguframkvæmd hér á
landi til þessa; Hvalfjarðar-
göngin. Þar var áhætta ríkis-
ins af framkvæmdinni lítil og notendur ganganna greiða síðan
sjálfir kostnaðinn. Þegar göngin eru að fullu greidd eignast ríkið
þau. Vaðlaheiðargöngin eru sögð gerð í einkaframkvæmd. Það
er blekking af því að skattgreiðendur lána fyrirtækinu peninga
sem óvíst er að fáist til baka vegna hæpinna forsendna um meðal
annars umferðarþróun og lánskjör. Vonandi er ríkisstjórnin ekki
með hugmyndir um fleiri slíkar „einkaframkvæmdir“.
Hvað hafnir og flugvelli varðar hlýtur einkarekstur að koma
vel til greina í ýmsum tilvikum. Til dæmis má vel hugsa sér að
einkafyrirtæki reki Leifsstöð og beri fjárhagslega áhættu af
nauðsynlegri stækkun hennar til að anna stóraukinni umferð –
en njóti jafnframt ávinningsins ef því tekst að skapa nægilegar
tekjur af viðskiptum flugfélaga og verzlun ferðamanna.
Innanríkisráðherrann nefnir að einkafyrirtæki hafi áhuga á
hafnarframkvæmdum í tengslum við auknar siglingar um norður-
slóðir. Það væri raunar fráleitt að skattgreiðendur legðu fé til
slíkra framkvæmda vegna þeirrar áhættu sem þær fela í sér, en
sjálfsagt að einkaaðilar hætti peningunum sínum.
Í vegamálunum segir ráðherrann það skilyrði að íbúar og
vegfarendur eigi kost á annarri leið – eins og á við í Hvalfirðinum.
Þetta liggur út af fyrir sig í augum uppi. Það eru hins vegar ekki
óskaplega margir samgöngukostir sem þetta ætti við um. Eigi
að vera nægileg umferð um vegina og göngin til að notendagjöld
standi undir þeim, þyrftu þessar framkvæmdir flestar að vera
á Suðvesturlandi, þar sem umferðin er þéttust. Sundabraut gæti
verið slík samgöngubót, enda hefur áður verið skoðað hvort hún
gæti farið í einkaframkvæmd.
Þá geta menn sagt sem svo að lítið réttlæti sé í því að láta
höfuðborgarbúa borga fyrir þessa hagkvæmu samgöngubót en
rukka engan fyrir afnot af mun óhagkvæmari framkvæmdum
eins og jarðgöngunum sem boruð eru í gegnum fjöll víða um land.
Á móti kemur að valdahlutföllin á Alþingi eru enn þá þannig að
framkvæmdirnar úti um land eru mun líklegri til að fá fjárveit-
ingu en samgöngubætur á suðvesturhorninu.
Á næstu árum er ekki víst að höfuðborgarbúar fái samgöngubót
eins og Sundabraut nema borga sjálfir fyrir að nota hana. Senni-
lega hefðu Hvalfjarðargöngin enn ekki verið boruð nema af því að
það var gert í einkaframkvæmd og notendur borga.
Ríkisstjórnin vill einkaframkvæmd í samgöngum:
Borað og borgað
Ólafur Þ.
Stephensen
olafur@frettabladid.is
➜ EES snertir daglegt líf
hvers Íslendings.
Allt hitt
Um þessar mundir eru fimm ár frá
hruni og af því tilefni verður varla
þverfótað fyrir frásögnum þar sem
hitt og þetta hruntengt er rifjað
upp. Annað hvert Facebook-
sjálf hefur rifjað upp hvar það
var statt þegar það hlýddi á
dramatískt ávarp Geirs H.
Haarde og fjölmiðlar birta
hrunsannála dag eftir dag. En
það var hins vegar fleira sem
gerðist á Íslandi á þessum
örlagatímum en hrun
efnahagslífsins. Lítum
á nokkur dæmi:
Trúður án
tyggjókúlu
Greint var frá því
að minkar væru að
hverfa af Tjörnesi og veiðimenn voru
nokkuð roggnir með árangurinn.
Baltasar Kormákur kynnti líka áform
um víkingamynd sem hann hugðist
leikstýra á Íslandi og ekki mátti ráða
annað af fréttunum en að gengið
hefði verið frá sjö milljarða króna
fjármögnun fyrir hana.
Hún hefur þó aldrei
orðið. Og svo var það
Tyggjótrúðurinn frá
Kjörís– tilkynnt var
að tyggjó-
kúlan yrði
fjarlægð
úr honum svo að hún gæti ekki
hrokkið ofan í börn.
Norn, tóbak og risahús
Og það var meira á seyði í þessari
viku: Árni Þórarinsson gerði það
gott í Frakklandi með Tíma nornar-
innar, KR-ingar urðu bikarmeistarar
í karlafótbolta, þingkonan Ásta
Möller vildi hætta að selja tóbak
í Fríhöfninni á Keflavíkurflugvelli
vegna lýðheilsusjónarmiða og
það var kannski viðeigandi að
sunnudaginn 5. október 2008 var
Korputorg opnað, sem er enn eitt
alstærsta hús landsins. Það
er sem sagt ljóst að Íslend-
ingar hefðu haft kappnóg
að smjatta á þótt hér
hefði ekkert hrunið.
stigur@frettabladid.is
HÚSNÆÐI FYRIR
LÍKAMSRÆKTARSTÖÐ
Húsnæðið er innréttað með stórum búnings-
herbergjum og hentar fyrir hvers konar
íþróttaiðkun, dans eða félagsstörf. Áður
CrossFit Reykjavík.
Upplýsingar eru veittar í síma 590 2200 eða
með tölvupósti á utleiga@eik.is
Eik fasteignafélag leigir 678 m2
líkamsræktarstöð í Skeifunni