Fréttablaðið - 22.11.2013, Qupperneq 18

22. nóvember 2013 FÖSTUDAGURSKOÐUN
HALLDÓR
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík Sími: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRI: Andri Ólafsson andri@frettabladid.is HELGAREFNI: Kjartan Guðmundsson kjartan@frettabladid.is MENNING: Friðrika Benónýsdóttir fridrikab@frettabladid.is
DÆGURMÁL: Lilja Katrín Gunnarsdóttir liljakatrin@frettabladid.is VÍSIR: Kristján Hjálmarsson, kristjan@visir.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is ÚTLITSHÖNNUN: Silja Ástþórsdóttir siljaa@frettabladid.is
FRÁ DEGI
TIL DAGS
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRAR: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is, Mikael Torfason mikael@frettabladid.is Fréttablaðið kemur út í 90.000
eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslunum á
landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
ISSN 1670-3871
Í síðustu viku kynnti kanadíska ráðgjafa-
fyrirtækið Metsco Energy Solutions Inc.
niðurstöður sínar um tækniþróun jarð-
strengja og kostnaðarsamanburð við loft-
línur á háum spennustigum. Niðurstaðan
er ótvíræð: jarðstrengir og loftlínur eru
hvoru tveggja raunhæfir valkostir og ber
að taka báða til skoðunar þegar ákvarðan-
ir eru teknar um einstök verkefni í megin-
flutningskerfinu. Skýrsla Metsco sýnir að
jarðstrengur er aðeins fjórum til tuttugu
prósentum dýrari en loftlína eftir því hve
stór raflínan er (132kV eða 220kV). Kostn-
aðarmunur er því fjarri því að vera marg-
faldur eins og ranglega hefur verið haldið
fram hérlendis hingað til.
Landsnet gagnrýndi ákveðnar forsend-
ur fyrir kostnaðarútreikningum Metsco í
Fréttablaðinu þann 15. nóvember síðast-
liðinn, sérstaklega það að Metsco notar
60 ára líftíma jarðstrengja og loftlína í
útreikningum sínum. Þess skal getið að
Metsco vitnar til ritaðra heimilda erlend-
is frá um áætlaðan líftíma nútíma jarð-
strengja, en niðurstöður rannsókna sýna
að þeir standast ítrustu kröfur um end-
ingu. Jafnframt fullyrðir franska raforku-
flutningsfyrirtækið að strengirnir endist í
yfir 70 ár, en fyrirtækið hefur einna mestu
reynslu af rekstri jarðstrengja í Evrópu.
Landsnet hefur hingað til hafnað því
að meta umhverfisáhrif jarðstrengja
líkt og gert er fyrir loftlínur. Þetta hefur
fyrirtækið gert á grundvelli fullyrð-
inga sinna um að kostnaðarmunur jarð-
strengja og loftlína sé alltof mikill þann-
ig að það muni hvort eð er ekki koma
til þess að leggja strengina og því gæti
umhverfismat þeirra valdið óraunhæf-
um væntingum hjá fólki. Í ljósi niður-
staðna Metsco, heldur þessi röksemda-
færsla Landsnets ekki lengur.
Stórar loftlínur eru mjög umdeild
mannvirki á Íslandi, ekki síst vegna
sjónrænna áhrifa þeirra. Til dæmis
sýna niðurstöður kannana neikvætt við-
horf mikils meirihluta ferðamanna á
hálendinu til háspennulína. Ekki gengur
lengur að skýla sér á bak við dýrari jarð-
strengi og Landsnet skuldar því almenn-
ingi í landinu að meta kosti og galla
jarðstrengja til jafns á við loftlínur á
þeim línuleiðum sem fyrirtækið vinnur
núna að, þar með talið á Reykjanesskaga
(Suðvesturlínur), í Skagafirði, Hörgár-
sveit, Eyjafirði, Fljótsdal og víðar. Slíkur
samanburður ætti að auðvelda mat á því
hvar ásættanlegt er að leggja raflínur í
jörð og hvar ekki, ekki síst á lengri línu-
leiðum.
Meta verður jarðstrengi
UMHVERFIS-
MÁL
Guðmundur Ingi
Guðbrandsson
framkvæmdastjóri
Landverndar
R
æða Hönnu Birnu Kristjánsdóttur innanríkisráðherra
á kirkjuþingi um síðustu helgi hefur vakið nokkra
athygli, ekki sízt gagnrýni hennar á borgarstjórnar-
meirihlutann í Reykjavík – þótt hún talaði reyndar
undir rós – fyrir að reyna að skera á samskipti skóla og
kristinna trúfélaga.
„Sum sveitarfélög og sumir
stjórnmálamenn hafa talið
það forgangsverkefni á þeim
tímum sem við nú lifum að
finna leiðir til að færa trúna,
boðskap hennar og áherslur
eins langt frá æsku þessa lands
og mögulegt er. Á tímum þar
sem eðlilega er mikið rætt um
víðsýni, umburðarlyndi og fjölbreytni er þannig markvisst unnið
að því að halda öllu sem skilgreina má sem trúarlegt frá skóla-
börnum,“ sagði Hanna Birna.
Ráðherrann benti líka á að á sama tíma og börn fengju á
vegum skólanna að kynnast margs konar fyrirtækjum, stofn-
unum og félagasamtökum væri „Gídeonfélagið hins vegar sett á
bannlista“ og „af alvöru rætt um að heimsóknir barna í kirkjur
landsins, einstaka Faðir vor eða jólasálmar geti skaðað æsku
þessa lands.“
Einhvers misskilnings hefur gætt hjá þeim sem hafa brugð izt
ókvæða við ummælum Hönnu Birnu, til dæmis um að hún vilji
trúboð í skólum og sé á móti almennri fræðslu um margvísleg
trúarbrögð, önnur en kristindóminn. Hvorugt liggur í orðunum,
þvert á móti lagði ráðherrann áherzlu á að skólastarf ætti að „ein-
kennast af fjölbreytni, vali og trú á því að einstaklingarnir sjálfir
fái með fræðslu og upplýsingu tækifæri til að móta sínar lífsskoð-
anir, trú og sannfæringu.“
Í aðalnámskrá grunnskóla er lögð áherzla á að nemendur fái
fræðslu um kristindóminn, ekki sízt í samhengi við sögu og menn-
ingu íslenzku þjóðarinnar. Þetta tvennt verður ekki skilið svo auð-
veldlega sundur eftir rúmlega þúsund ára samfylgd. Þar er líka
markmið að nemendur þekki bæði kirkjuna í sinni heimabyggð og
Biblíuna, svo dæmi séu nefnd. Að banna heimsóknir Gídeonfélags-
ins á skólatíma og hætta kirkjuferðum, eins og ýmsir grunnskólar
í Reykjavík hafa gert, rímar illa við þau markmið.
Reglur borgaryfirvalda um samskipti skóla og trúfélaga ganga
raunar miklu skemmra en fyrstu tillögur Samfylkingarinnar og
Bezta flokksins, þar sem átti að úthýsa jólaföndrinu, sálmasöng
og helgileikjum úr skólunum, hætta að gefa frí vegna fermingar-
fræðsluferða og banna prestum að veita áfallahjálp í skólanum.
Þær ganga samt lengra en nauðsynlegt er til að vernda hags-
muni þess minnihluta íbúa Reykjavíkur, sem ekki játar kristna
trú. Full þörf var á að setja skýrar reglur til að tryggja að börn
foreldra sem aðhyllast önnur trúarbrögð eða engin þyrftu ekki að
taka þátt í hefðum eða athöfnum sem væru þeim á móti skapi og
fengju verðug verkefni í staðinn. Borgaryfirvöld féllu hins vegar
í þá gryfju, vegna kvartana lítils minnihluta, að taka gamlar og
góðar hefðir af meirihlutanum sem hafði aldrei beðið um það.
Það er rétt hjá Hönnu Birnu Kristjánsdóttur að það átti ekki að
vera neitt forgangsverkefni. Og gott hjá henni að vekja athygli á
því hversu öfugsnúin þessi viðleitni er. Þetta er ágætt umræðu-
efni núna þegar styttist í aðventuna með sínum rammkristnu
hefðum og venjum.
Ráðherra gagnrýnir samskiptaleysi skóla og trúfélaga:
Biblíur bannaðar
Ólafur Þ.
Stephensen
olafur@frettabladid.is
Fræðslufundur um
Lewy Body heilabilun
FAAS, félag áhugafólks og aðstandenda Alzheimerssjúklinga
og annarra skyldra sjúkdóma heldur fræðslufund þriðjudaginn
26. nóvember nk. Fundurinn sem hefst kl. 20.00 verður haldinn í
Sóltúni - hjúkrunarheimili, Sóltúni 2, Reykjavík.
Dagskrá:
• Fréttir af starfi FAAS
• Dr. Jón Snædal flytur erindi um Lewy Body heilabilun
• Umræður og fyrirspurnir
Kaffiveitingar í boði Sóltúns.
Félagsmenn og aðrir velunnarar félagsins eru hvattir til að mæta.
Allir eru velkomnir.
Stóra leyndarmálið
Í pistli á Evrópuvaktinni víkur Styrmir
Gunnarsson að hinum nýútkomnu
uppgjörsbókum ráðherra síðustu
ríkisstjórnarinnar og hinum ýmsu
uppljóstrunum sem þar koma fram.
Meðal annars er það sú staðreynd að
mikill ágreiningur hafi verið innan
stjórnarliðsins og líkir Styrmir róst-
unum við átök sem sprengdu vinstri
stjórnir á árum áður.
Slöppu fjölmiðlarnir
„Nú er komið í ljós að
ágreiningurinn var ekki
minni innan ríkisstjórn-
ar Jóhönnu og Stein-
gríms. En annað hvort
tókst þeim
betur að
fela þann
ágreining eða fjölmiðlar voru slapp-
ari við að afhjúpa þann ágreining en
fyrr á tíð.“ Það er rétt. Þessir slöppu
fjölmiðlar fjölluðu ekkert um innan-
búðardeilur innan stjórnarinnar. Ekki
mismunandi áherslur í varnarsam-
starfi, ekki um klofning í Icesave, ekki
um djúpstæðan ágreining varðandi
virkjunarmál og orkuvinnslu og alls
ekki um ESB.
Breytt fegurðarskyn
Framsóknarflokkurinn telur
að það verði að tryggja
núverandi staðsetningu
Reykjavíkurflugvallar, eða
svo sagði í tilkynningu sem
kjördæmaráð flokksins
sendi frá sér þegar
Óskar Bergsson var
kynntur til sögunnar
sem oddviti flokksins i borgar-
stjórnarkosningunum í vor. Óskari
var hins vegar mjög í nöp við flug-
völlinn fyrir nokkrum árum. Í grein
sem hann ritaði í Morgunblaðið
um miðjan mars 2001 segir Óskar:
„Í skipulagslegu tilliti er gamaldags
herflugvöllur, sem tekur yfir 170
hektara lands í hjarta höfuðborgar-
innar, fráleitur. Hið víðáttumikla
flugvallarsvæði þar sem sóðaskapur
einkennir meira og minna allt
svæðið hefur verið ögrun við
fegurðarskyn Reykvíkinga um
áratugaskeið.“ Í þá gömlu
daga sá Óskar ekkert annað
en Löngusker sem heppilegt
flugvallarstæði.
thorgils@frettabladid.is,
johanna@frettablaðið.is