Fréttablaðið - 28.11.2013, Blaðsíða 22

28. nóvember 2013 FIMMTUDAGUR| FRÉTTIR VIÐSKIPTI | 22
Verðbólga í nóvembermánuði hækk-
ar í 3,7 prósent úr 3,6 prósentum í
október. Er þá horft til verðbólgu
síðastliðna 12 mánuði.
Hagstofa Íslands birti nýjustu
mælingu sína á vísitölu neysluverðs
(verðbólguvísitölunni) í morgun.
Fram kemur að miðað við verðlag
í nóvember sé vísitalan 416,7 stig og
hefur hækkað um 0,36 prósent frá
fyrra mánuði. „Vísitala neysluverðs
án húsnæðis er 394,5 stig og hækk-
aði um 0,20 prósent frá október,“
segir á vef Hagstofunnar. „Kostn-
aður vegna eigin húsnæðis hækk-
aði um 1,4 prósent á milli mánaða,“
segir í frétt Hagstofunnar, en bent
er á það í umfjöllun Greiningar
Íslandsbanka að hækkun á mark-
aðsvirði húsnæðis sé stærsti áhrifa-
valdurinn í verðbólguaukningu
nóvembermánaðar. Sjá má í tölum
Hagstofunnar að þótt ársverðbólga
mælist 3,7 prósent í mánuðinum,
þá sé verðbólga án hús-
næðis 2,9 pró-
sent.
Greining
Íslandsbanka bendir á að húsnæðis-
liðurinn í heild hafi hækkað um 0,8
prósent á milli október og nóvember,
sem vegi til 0,20 prósenta hækkun-
ar á vísitölu neysluverðs. „Og skýrir
þar með ríflega helming mánaðar-
hækkunar vísitölunnar nú,“ segir
í umfjöllun Greiningar. „Mest er
hækkunin á íbúðaverði milli mán-
aða utan höfuðborgarsvæðisins, 2,5
prósent. Þá hækkar fjölbýli á höfuð-
borgarsvæðinu um 1,9 prósent en
verð á sérbýli á höfuðborgarsvæði
stendur í stað milli mánaða.“ - óká
Tólf mánaða verðbólga í nóvembermælingu Hagstofu Íslands er 3,7 prósent, örlítið hærri en í október:
Húsnæði vegur þungt í verðbólgumælingu
Mánuður Vísitala Verðbólga
Janúar 403,3 4,2%
Febrúar 409,9 4,8%
Mars 410,7 3,9%
Apríl 411,5 3,3%
Maí 411,3 3,3%
Júní 413,5 3,3%
Júlí 412,4 3,8%
Ágúst 413,8 4,3%
September 415,2 3,9%
Október 415,2 3,6%
Nóvember 416,7 3,7%
➜ Þróun 12 mánaða
verðbólgu á árinu
Óróleiki og aukin velta á skulda-
bréfamarkaði síðustu daga hefur
verið rakið til þess að nær dragi
skilum á tillögum sérfræðinga-
hóps um höfuðstólslækkun verð-
tryggðra húsnæðislána. Boðað
hefur verið að tillögunum verði
skilað í dag.
Velta á skuldabréfamarkaði það
sem af er viku er hátt yfir meðal-
veltu ársins. Í gær var veltan 20,8
milljarðar króna, 14,5 milljarðar
á þriðjudag og 21,9 milljarðar á
mánudag. Síðastliðinn föstudag
var veltan 15,6 milljarðar.
Meðaldagsvelta á skuldabréf-
um yfir árið 2013 er mun minni,
eða 7,2 milljarðar króna.
„Það virðist vera nokkuð mik-
ill uggur í fjárfestum út af þeirri
tilkynningu sem í vændum er frá
sérfræðihópnum og heyrum við
töluvert talað um það,“ segir Jón
Bjarki Bentsson, hagfræðingur
hjá Greiningu Íslandsbanka.
„Það hefur verið mikil hreyf-
ing á veltu og ávöxtunarkraf-
an hækkað mikið. Menn virðast
hafa töluverðar áhyggjur af þess-
um tillögupakka og hvort hann
eigi eftir að auka skuldsetningu
ríkisins, beint eða óbeint,“ segir
hann. Þá virðist fjárfestar líka
óttast að ein afleiðinganna verði
aukin verðbólga og þar með
hærri stýrivextir Seðlabankans.
„Vissulega eru skoðanir skiptar
en maður heyrir áhyggjuraddir.“
- sáp, óká
ÓRÓLEIKI Uggur er í fjárfestum, segir
Jón Bjarki Bentsson hjá Íslandsbanka.
Velta á skuldabréfamarkaði hátt yfir meðalgildi:
Órói vegna boðaðrar
skuldaleiðréttingar
Hagnaður Íslandsbanka á fyrstu
níu mánuðum þessa árs er rúmum
fimm prósentum minni en á sama
tímabili í fyrra. Hagnaðurinn nú er
15,4 milljarðar króna, en var 16,2
milljarðar í fyrra.
Bankinn birti uppgjör sitt í gær,
en í því kemur jafnframt fram að
hagnaður eftir skatta á þriðja árs-
fjórðungi einum hafi verið tæplega
4,2 milljarðar króna, samanborið
við tæpa 4,6 mánuði á þriðja árs-
fjórðungi 2012. Þar munar 8,9 pró-
sentum.
Munurinn á afkomu er einna
helst sagður skýrast af samdrætti
í vaxtatekjum bankans á milli ára,
en á þriðja fjórð-
ungi nemur sam-
dráttur þeirra 5,1
prósenti. „Vaxta-
tekjur fara lækk-
andi í takt við
áætlanir eftir því
sem afföll á lána-
safni sem keypt
var frá Glitni
fara úr bókum
bankans,“ segir í afkomutilkynn-
ingu Íslandsbanka.
Hagnaður af reglulegri starf-
semi var tæpir 9,7 milljarðar króna
fyrstu níu mánuðina, samanborið
við 10,8 milljarða í fyrra.
Þá var arðsemi eigin fjár eftir
skatta 10,6 prósent á fjórðungnum
en 13,4 prósent fyrstu níu mánuði
ársins. Lækkun á arðsemi er sögð
skýrast að mestu af hærra eigin
fé, sem hækkaði um þrjú prósent á
milli fjórðunga og um fjórtán pró-
sent á milli ára.
Að sögn Birnu Einarsdóttur,
bankastjóra Íslandsbanka, stendur
upp úr í níu mánaða uppgjörinu sá
árangur sem náðst hafi í rekstrar-
hagræðingu. Kostnaður bankans
BIRNA
EINARSDÓTTIR
Afföll lánasafns rýra
hagnað Íslandsbanka
Hagnaður Íslandsbanka er 824 milljónum minni fyrstu níu mánuði ársins en á
sama tíma í fyrra. Hagrætt hefur verið fyrir 732 milljónir. Þóknanatekjur aukast.
Hlutfall lána í endurskipulagningu (LPA-hlutfall) hjá Íslandsbanka hefur
lækkað hratt síðustu misseri og var í lok september komið í 9,8 prósent.
Í september 2012 var hlutfallið 17,4 prósent og 44 prósent árið 2009. Þá
var hlutfall lána bankans sem var í meira en 90 daga vanskilum komið
niður í fimm prósent í lok þriðja fjórðungs 2013.
Frá stofnun bankans hafa um 35 þúsund einstaklingar og um 4.100
fyrirtæki fengið afskriftir, eftirgjafir eða leiðréttingar á skuldum sem
nema um 524 milljörðum króna. Hlutur einstaklinga í þeirri upphæð er
111 milljarðar, eða rúmur fimmtungur. Fyrirtækin eiga tæp 78 prósent,
413 milljarða króna. Samkvæmt upplýsingum frá Íslandsbanka er hlutfall
afskrifta til fyrirtækja og einstaklinga nokkurn veginn í samræmi við
útlánasamsetningu bankans.
Færri lán í endurskipulagningu en áður
Tíu tæknifyrirtæki í íslenskum
sjávarútvegi ætla á næstu mán-
uðum að kynna á alþjóðamarkaði
tæknilausnir sem stuðla að bættu
umhverfi. Verkefnið hefur verið
í undirbúningi í á annað ár og er
afraksturs samstarfs tæknifyrir-
tækja innan Íslenska sjávarklas-
ans, samkvæmt tilkynningu.
Þar segir að umræddar tækni-
lausnir byggi meðal annars á
betri nýtingu orkugjafa, minni
olíunotkun búnaðar og betri nýt-
ingu í vinnslu hráefna. - hg
Samstarf tæknifyrirtækja:
Kynna grænar
tæknilausnir
ESA, eftirlitsstofnun EFTA,
hefur kynnt breytingar á reglum
um tímabundinn opinberan
stuðning við fjármálafyrirtæki.
Samkvæmt nýju reglunum
þurfa bankar að leggja fram áætl-
un um endurskipulagningu, þar
á meðal áætlun um hvernig auka
eigi eigið fé auk þess að sýna með
trúverðugum hætti hvernig lang-
tímarekstur eigi að verða arðbær,
áður en hann má fá ríkisaðstoð.
Reynist bankinn ekki lífvænleg-
ur þarf í staðinn að leggja fram
áform um slit hans.
Meira aðhald varðandi opin-
bera fjárhagsaðstoð við banka í
nýju reglunum eru í raun sagðar
hafa í för með sér að tímabundin
ríkisaðstoð til að bjarga banka sé
ekki lengur heimil.
Nýju reglurnar nefnast Reglur
um bankastarfsemi 2013 (e. 2013
Banking Guidelines) og koma í
stað Reglna um bankastarfsemi
2008 (2008 Banking Guidelines).
Reglurnar eru í fimm liðum og
taka til sértækra ráða sem ríki
geta gripið til í aðstoð við fjár-
málafyrirtæki í kröggum. - óká
ESA breytir reglum um neyðaraðstoð við banka:
Ríkisaðstoð bönnuð
VIÐ KIRKJUSAND 125 milljóna tap var á aflagðri starfsemi Íslandsbanka á þriðja fjórð-
ungi. Á liðinn hafa helst áhrif eignasafn Miðengis og minni áhrif eru af leigutekjum og
tekjum frá fullnustueignum, segir í afkomutilkynningu. FRÉTTABLAÐIÐ/VILHELM
hafi lækkað um 732 milljónir sem
sé raunlækkun um 7,5 prósent á
milli ára.
Bankinn vekur sömuleiðis athygli
á því að auknar þóknanatekjur, sem
jukust um þrettán prósent á milli
ára, í 7,6 milljarða á fyrstu níu
mánuðum ársins, vegi upp á móti
óreglulegum liðum tengdum lána-
safni bankans. olikr@frettabladid.is
H
eim
ild: H
agstofa Íslands
Bandarískur loftskipaframleiðandi
og Icelandair Cargo hafa tekið upp
samstarf til að kanna hvort ný teg-
und loftskipa geti orðið raunhæfur
kostur í fraktflutningum á norður-
slóðum á næstu árum. Hugmyndin
er að Ísland þjóni sem flutninga-
miðstöð loftskipa.
Þetta var staðfest með viljayfir-
lýsingu sem fyrirtækið Aeroscraft
í Kaliforníu kynnti í fyrradag um
samstarf við Icelandair Cargo.
Gunnar Már Sigurfinnsson,
framkvæmdastjóri Icelandair
Cargo, tekur fram að engin skuld-
binding felist í þessu af hálfu Ice-
landair, loftskipið sé enn á tilrauna-
stigi og ekki komið í framleiðslu og
óvíst sé hvort þessi áform verði að
veruleika. Þetta sé þó vissulega
spennandi kostur.
Aeroscraft hefur á undanförn-
um árum verið að þróa nýja teg-
und loftskipa til fraktflutninga með
stuðningi NASA og Bandaríkjahers
og stefnir að því að taka 22 slík
skip í notkun árið 2016, eftir þrjú
ár. Þau eiga að bera allt að 250 tonn
og fljúga á 180 kílómetra hraða en
eyða aðeins þriðjungi af eldsneyti
hefðbundinna flugvéla á hvert flutt
tonn.
Loftskipin þurfa ekki flugvelli og
það er ein ástæða þess að banda-
ríska fyrirtækið og Icelandair
Cargo hafa tekið upp samstarf, að
kanna kosti þess að nýta Ísland sem
miðstöð flutninga með loftskipum í
tengslum við námavinnslu, olíuleit
og fiskveiðar á afskekktum svæð-
um norðurhjarans, eins og á Græn-
landi, í Kanada og Alaska. - kmu
Icelandair í samstarf um tilraunir með notkun loftskipa á norðurslóðum:
Gæti orðið spennandi kostur
TILRAUN Frumgerð loftskips Aeroscraft tekur á loft í tilraunaflugi.