Fréttablaðið - 04.12.2013, Qupperneq 4

4. desember 2013 MIÐVIKUDAGUR| FRÉTTIR | 4
109.000 tonn af úrgangi
voru tekin í almennri sorphirðu
frá heimilum landsins árið 1995
Fimm árum síðar var sú tala 88.000
tonn, en árið 2005 voru tonnin
aðeins 55.000.
Það sem skýrir þessa þróun er
síaukin endurvinnsla.
Heimild: Hagstofa Íslands
LÖGREGLUMÁL Gunnar Kristján
Jónasson, bróðir Sævars Rafns
Jónassonar, sem var skotinn til
bana í Hraunbæ á mánudaginn,
telur að lögreglan hafi brugðist
rétt við á vettvangi.
„Ég hugsa til þeirra sem lentu
í kúlnahríðinni og get ekki séð að
þeir hafi getað brugðist á nokkurn
annan hátt við. Satt best að segja
átti maður alltaf von á því að fá
fréttir af þessum manni á hinn
veginn, að hann hefði orðið ein-
hverjum að bana,“ segir Gunnar.
Í samtali við kvöldfréttir Stöðv-
ar 2 í gær sagði Anna Jóna Jónas-
dóttir, systir Sævars, að hann hafi
fyrir nokkrum mánuðum hótað því
að grípa til vopna og drepa annað
fólk. „Við erum harmi slegin yfir
þessum atburði, en þökkum fyrir
að hann hafi fallið en ekki einhver
annar.“
Systkini Sævars vilja að harm-
leikurinn verði nýttur til góðs,
þannig að hægt verði að benda á
það sem betur má fara í geðheil-
brigðismálum. „Það er mjög sér-
stakt að svona fólk skuli búa á
meðal venjulegs fólks þegar vitað
er að það stafar af því hætta,“ segir
Gunnar. „Þetta er sorgarsaga fyrir
geðheilbrigðismál á Íslandi hvernig
tekið er á þessu. Við viljum að það
fari í gang umræða um þessi mál.“
Gunnar segist hafa verið í litlu
sambandi við Sævar. „Því miður
hefur það verið þannig. Það var
ekki hægt að vera í miklu sam-
bandi við hann. Systur hans lögðu
það á sig svolítið en hann var
bara ekki hæfur til neinna sam-
skipta, hann var það veikur. Hann
var búinn að vera veikur í ára-
tugi, frá því hann var um tvítugt.
Hann hafði „droppað“ inn og út
úr fangelsum og verið í stuttum
heimsóknum á stofnunum. Síðan
var honum bara hent út í straum-
inn sem hann ræður ekkert við og
kann engin sundtök.“
Gunnar heldur áfram: „Þetta
var mjög hæfileikaríkur ein-
staklingur sem ungur maður
en um leið og fíknin náði tökum
á honum þá hvarf karakterinn
og einhver annar, bara fíkill,
varð til og réð síðan ríkjum. Því
miður er þetta bara sorgarsaga.“
freyr@frettabladid.is
Líklegra að bróðirinn banaði manni
Bróðir Sævars Rafns Jónassonar sem var skotinn til bana í Hraunbæ á mánudagsmorgun bjóst frekar við því að hann yrði einhverjum að
bana en ekki öfugt. Hann hafði verið í fangelsi og á stofnunum allt sitt líf. Eftir að fíknin náði tökum á honum hvarf karakterinn.
Samkvæmt heimildum Fréttablaðsins voru sérþjálfaðir samningamenn,
sem eru hluti af sérsveitinni, á vettvangi í Hraunbæ á mánudaginn.
Reyndu þeir ítrekað að ná sambandi við Sævar Rafn en án árangurs.
Fréttablaðið hefur reynt að fá upplýsingar um fleiri aðgerðir lögregl-
unnar, þar á meðal hvort hægt hafi verið að fá starfsmann heilbrigðissviðs
á vettvang til að reyna að ræða við Sævar og hvort ekki hefði verið hægt
að bíða eftir því að hann kláraði skotfæri sín og ráðast svo inn til hans,
en fékk þau svör frá embætti ríkislögreglustjóra að það mætti ekki veita
slíkar upplýsingar á meðan rannsókn málsins stæði yfir.
➜ Með sérþjálfaða samningamenn
Hrannar Jónsson, formaður Geð-
hjálpar, telur að sérsveitin hefði ekki
átt að ráðast til inngöngu gegn Sævari
Rafni.
„Þeir ráðast til inngöngu eftir tvo
klukkutíma þegar allt fólkið er farið
og engin hætta á ferðum. Þegar upp
er staðið er ein manneskja sem hefur
beðið varanlegan skaða af þessu og
það er þessi maður,“ segir Hrannar,
aðspurður.
Hann telur að sá sem gaf skipunina
um að ráðast inn í íbúð mannsins hafi brugðist.
„Þegar menn gefa svona skipun eru miklar líkur á
að einhver deyi. Þetta eru menn sem fá þjálfun í að
skjóta til að taka menn út. Ég held að það sé mjög
gott að fjölmiðlar séu gagnrýnir og haldi umræðunni
áfram, því þetta er mjög stórt mál.“
Hrannar telur einnig að best væri ef lögreglan gæti
kallað í vettvangs-„geðteymi“ sem gæti brugðist við í
tilfellum sem þessum. Hann kallar einnig eftir því að
gerð verði opinber rannsókn á aðdraganda aðgerðar-
innar og vill ekki að ríkissaksóknari annist hana.
Honum finnst að ekki ætti að einblína á geðröskun
mannsins og kenna henni um það sem gerðist. „Rann-
sóknir sýna fram á að fólk með geðraskanir er ekkert
hættulegra en aðrir. En þegar menn eru komnir með
fíkniefni og önnur lyf þá getur allt gerst,“ segir hann
og telur að fleiri úrræði vanti fyrir fólk eins og hann.
„Þetta er tvöfaldur vandi. Langvarandi fíkniefna-
notkun, skilst mér, og geðraskanir. Það er spurning
hvar annað byrjar og hitt endar.“
Sérsveitin hefði aldrei átt að ráðast inn í íbúðina
HRANNAR
JÓNSSON
[Sævar] var hæfileika-
ríkur einstaklingur sem
ungur maður en um leið og
fíknin náði tökum á honum
þá hvarf karakterinn
Gunnar Kristján Jónasson
bróðir Sævars Rafns Jónassonar
Á VETTVANGI Tæknideild lögreglu var við störf á vettvangi í gær. Á myndinni sést inn í íbúð Sævars Rafns, og kúlnagöt á veggn-
um eftir að hann skaut á lögreglumenn. FRÉTTABLAÐIÐ/VILHELM
HEILBRIGÐISMÁL Kristján Þór Júlí-
usson heilbrigðisráðherra hefur
látið hefja endurskoðun laga um
heilbrigðisstarfsmenn vegna
ákvæðis um að heilbrigðisstarfs-
manni sé óheimilt að reka eigin
stofu eftir sjötugt. Frumvarp verð-
ur lagt fram á vorþingi og litið til
þess að breyta lögum til samræmis
við löggjöf nágrannaríkja.
Í Danmörku, Noregi, Svíþjóð,
Bretlandi og Þýskalandi eru engin
aldursmörk fyrir sjálfstætt starf-
andi lækna.
Þetta kom fram í svari Kristjáns
Þórs við fyrirspurn Sigríðar Ingu
Ingadóttir, þingmanns Samfylk-
ingarinnar, á Alþingi á mánudag.
Kristján sagði að flestir þeirra
lækna sem hann hefði rætt við um
málið væru fullfrískt fólk sem hefði
mikið fram að færa og bætti við að
„það skal viðurkennt að þjóðfélagið
hefur fulla þörf fyrir hæfni þessara
einstaklinga til að sinna þeim verk-
um sem þeir telja sig best færa til“.
Samkvæmt eldri lögum mátti
læknir starfa á eigin stofu til 75 ára
aldurs og sækja þá um leyfi til land-
læknis til eins árs í senn. - shá
Aldurstakmarkanir heilbrigðisstarfsfólks í lögum endurskoðaðar:
Eldri læknar fá að starfa lengur
KRISTJÁN ÞÓR
JÚLÍUSSON
SIGRÍÐUR
INGIBJÖRG
INGADÓTTIR
BRETLAND Alan Rusbridger, rit-
stjóri The Guardian, segir aðeins
um eitt prósent gagna frá upp-
ljóstraranum Edward Snowden
hafa verið birt. Alls hafi blaðinu
borist um 58 þúsund skjöl frá
Snowden.
Þetta sagði hann í yfirheyrslu
hjá innanríkismálanefnd breska
þingsins í gær. Hann sakar bresk
stjórnvöld um að hafa beitt bein-
um og óbeinum hótunum í von um
að hræða blaðið frá því að birta
upplýsingar frá Snowden. - gb
Ritstjóri um uppljóstranir:
Eitt prósent
gagnanna birt
AUGLÝSINGADEILDIR FRÉTTABLAÐSINS– AUGLÝSINGASTJÓRI: Jón Laufdal jonl@frettabladid.is ALMENNAR SÍMI 512-5401: Guðmundur Steinsson gudmundur@365.is, Hjördís Zoëga hjordis@frettabladid.is, Hlynur Þór Steingrímsson hlynur@365.is, Laila Awad laila@365.is,
Sigríður Dagný Sigurbjörnsdóttir sigridurdagny@365.is, Örn Geirsson orn.geirsson@365.is FÓLK/LÍFIÐ/SÉRBLÖÐ SÍMI 512-5402: Atli Bergmann atli.bergmann@365.is, Bryndís Hauksdóttir bryndis@365.is, Ívar Örn Hansen ivarorn@365.is, Kolbeinn Kolbeinsson kolli@365.is, Sverrir Birgir Sverrisson sverrirbs@365.is
FÓLK OG SÉRBLÖÐ EFNI: Sólveig Gísladóttir solveig@365.is og Vera Einarsdóttir vera@365.is RAÐAUGLÝSINGAR /FASTEIGNIR SÍMI 512-5403: Hrannar Helgason hrannar@365.is, Viðar Ingi Pétursson vip@365.is ÞJÓNUSTUAUGLÝSINGAR SÍMI 512-5407: Arna Rut Kristinsdóttir arnarut@365.is, Sigrún Helga Guðmundsdóttir sigrunh@365.is
SVONA ERUM VIÐ
Veðurspá
Fimmtudagur
Hæg breytileg átt, vaxandi SA-átt
SV-til.
KÓLNAR UM ALLT LAND Fremur hæg norðanátt í dag með heldur kólnandi veðri
um allt land. Frost að 12 stigum í innsveitum í dag en allt að 20 stiga frost inn til
landsins á fimmtudag og föstudag.
-9°
7
m/s
-5°
7
m/s
-4°
5
m/s
-1°
10
m/s
Á morgun
Víðast hægur vindur, hvassast A-lands.
Gildistími korta er um hádegi
-9°
-12°
-11°
-15°
-14°
Alicante
Basel
Berlín
18°
8°
4°
Billund
Frankfurt
Friedrichshafen
7°
4°
8°
Gautaborg
Kaupmannahöfn
Las Palmas
7°
7°
24°
London
Mallorca
New York
8°
18°
11°
Orlando
Osló
París
27°
1°
6°
San Francisco
Stokkhólmur
11°
3°
-4°
8
m/s
-3°
12
m/s
-5°
8
m/s
-6°
10
m/s
-8°
7
m/s
-8°
6
m/s
-12°
7
m/s
-8°
-11°
-10°
-11°
-10°