Skessuhorn - 24.06.2009, Page 14
14 MIÐVIKUDAGUR 24. JÚNÍ
Á und an förn um miss er um hafa
fyr ir tæki lagt upp laupana hvert
á fæt ur öðru, oft vegna verk efna
skorts eða mik illa skulda, nema
hvoru tveggja sé. Ekki er óal
gengt að iðn fyr ir tæki af ýms um
toga fylli þenn an flokk nú þeg ar
dreg ið hef ur veru lega úr þensl
unni á mark að in um. En það
er alls ekki al gilt að þannig sé
hátt að í fyr ir tækj um. Lít ið fjöl
skyldu fyr ir tæki hef ur vax ið og
dafn að á und an förn um árum í
Borg ar nesi, en það er fyr ir tæki
í rekstri og eigu Ei ríks Ing ólfs
son ar húsa smíða meist ara. Hann
hef ur ver ið að í fjóra ára tugi,
átt þátt í bygg ingu fjölda mann
virkja en hef ur á síð ustu árum
sér hæft sig í sum ar húsa bygg ing
um og mest í Borg ar firði. Á tí
unda ára tugn um var hann harð
á kveð inn í að hætta fyr ir tækja
rekstri, dró sig út úr fyr ir tæki
sem hann rak á samt fleir um og
fór að starfa einn. Það ent ist hins
veg ar ekki lengi og fljót lega fór
hann að hafa menn í vinnu. „Nú
eru 15 manns að vinna í fyr ir
tæk inu og svo ég,“ eins og hann
kemst sjálf ur að orði. Þeg ar góð
ær ið náði hæst um hæð um fyr ir
um þrem ur árum síð an fór það
orð af fyr ir tæki Ei ríks að verk
efna stað an væri yf ir bók uð tvö
ár fram í tím ann og hann gæti
varla haft kveikt á sím an um. En
hvern ig skyldi þetta vera í dag?
Blaða mað ur heim sótti smið inn
og fram sókn ar mann inn Ei rík í
síð ustu viku og fékk að skyggn
ast inn í líf húsa smíða meist ar
ans sem kom fyr ir rétt um fjór um
ára tug um í Borg ar nes.
Drakk í sig fram sókn ar
mennsku í sveit inni
Fyrst að upp runan um: „Ég er
fædd ur lýð veld is ár ið 1944 og elst
upp í Dís ar dal uppi við Rauð hóla
við Reykja vík. Þá var þetta uppi
í sveit og við krakk arn ir fór um í
rútu með Guð mundi Jónassyni í
Laug ar nes skól ann á hverj um degi.
Á sumr in var ég hins veg ar send
ur í sveit aust ur að Hlíð í Skaft ár
tungu þar sem ég var í sjö sum ur.
Þar var úti bú Kaup fé lags ins og eitt
þess ara ör uggu fram sókn ar heim
ila. Tíð ar and inn og um ræð an hafði
þau á hrif að hafi börn kom ið þang
að vinstri sinn uð þá fóru þau ör
ugg lega heim á haustin í annarri
trú. Síð an hef ég ver ið fram sókn ar
mað ur og verð lík lega alltaf. Fað
ir minn sem var fædd ur árið 1892
átti hins veg ar komm ún ista skír
teini núm er 30. Hrædd ur er ég um
að nú tíma vinstri menn þættu yf ir
borðs leg ir í sam an burði við komm
ún ismann í þá daga. Það breytt ist
hins veg ar mik ið við fall Rúss lands
og frjáls hyggj an flæddi yfir okk ur.
Þrátt fyr ir þessa sterku trú pabba
þá hafði meiri á hrif á mig tíð ar and
inn í sveit inni sem mót aði mig fyr
ir lífs tíð.“
Fyrst í hús gögn
og síð an hús
Ei rík ur lærði hús gagna smíði og
flutti á samt eig in konu sinni Rann
veigu Árna dótt ur og tveim ur eldri
börn um þeirra í Borg ar nes árið
1969. „Þar fæð ist þriðja barn ið
sem er í raun eini „org inal“ Borg
nes ing ur inn í okk ar fjöl skyldu. Ég
kom til starfa á hús gagna verk stæð
inu Nes hús gögn um sem þá var rek
ið í gamla Bón us hús inu við Borg ar
braut. Ég réði mig sem verk stjóra í
hús gagna smíð ina. Ég hætti því árið
1972 og fer þá að læra húsa smíði
hjá Jó hanni Waage meist ara hér í
Borg ar nesi. Árið 1976 stofn aði ég
síð an á samt fleir um Tré smiðj una
Borg sem hér starf aði allt til árs
ins 2000. Ég hætti hins veg ar þar
árið 1993 og ætl aði að fara að vinna
sjálf stætt og einn. Fljót lega réði ég
hins veg ar menn, vor um þrír um
tíma, þá fjölg aði okk ur í tíu og nú
síð ustu árin höf um við ver ið um
fimmt án tals ins. Við höf um tek
ið að okk ur ýmis verk en lang mest
höf um við ver ið að smíða sum ar hús
í hér að inu fyr ir ein stak linga og fé
laga sam tök. Þá höf um við við hald
og eft ir lit á ein um fimm tíu sum ar
hús um fyr ir ýmis fé lög. Und an far
in ár höf um við ver ið að byggja frá
fimm og upp í tíu sum ar hús á ári
og lík lega höf um við byggt þetta
um 80 hús á und an förn um árum.
Þessu til við bót ar höf um við byggt
eitt og eitt í búð ar hús, mest í sveit
un um hér í Borg ar firði, en höf um
þó að eins kom ið að ný bygg ing um í
Borg ar nesi einnig.“
Skil virkt
kostn að ar eft ir lit
Ei rík ur seg ir að fjöl skyld an öll
taki virk an þátt í rekstri fyr ir tæk is
ins sem er eins og áður seg ir hrein
rækt að fjöl skyldu fyr ir tæki. „Börn in
mín koma öll að þessu hvert á sinn
hátt. Hjalti Ragn ar son ur minn er
lög gilt ur end ur skoð andi og sér um
bók hald ið og pen inga mál in á samt
Sig ur björgu Stef áns dótt ur konu
sinni sem er við skipta fræð ing ur
og kem ur að þessu með hon um.
Ingólf ur Jón er verk stjóri við smíð
arn ar og byrj aði að vinna hjá mér
þeg ar hann var barn. Þá er Anna
Mar grét dótt ir mín og Haffi mað
ur henn ar sem sjá um þrif á hús un
um áður en við skil um af okk ur og
sjá líka um að bera á hús in.“
Ei rík ur seg ir að gott bók hald,
sem fært er frá degi til dags, sé al
gjör lega nauð syn legt stjórn tæki
í öll um rekstri. „Við vit um alltaf
hvar við erum að tapa og hvar að
hagn ast með að færa bók hald ið
reglu lega. Síð an lát um við bank
ann um greiðslu reikn inga og inn
heimtu fyr ir okk ur. Ég er ekki mik
ið fyr ir að bjóða í verk held ur gef
kostn að ar á ætl an ir sem fela í sér efni
og vinnu. Slík ar á ætl an ir eru síð an
grunn ur inn að samn ingi ef semst
um verk ið. Hvert verk hjá okk
ur hef ur verk núm er og síð an í lok
hverr ar viku er fram vinda verks ins
met in. Þannig reyn um við að fylgj
ast reglu lega með af kom unni við
öll verk sem við kom um ná lægt.“
Fara oft á samn ing
Að spurð ur seg ir Ei rík ur að góð
kostn að ar vit und sé önn ur af meg
in á stæð um þess að fyr ir tæk ið hef
ur not ið vel gengni á liðn um árum.
Hitt at rið ið eru góð ir starfs menn.
„Ég hef ver ið hepp inn með starfs
menn og reyni alltaf að velja til
vinnu þá sem vilja starfa við smíð ar
og vilja gera vel. Tek til dæm is ekki
mik ið af sum ar mönn um sem ætla
sér ekki að starfa við húsa smíð ar í
fram tíð inni. Nú hef ég tíu fag lærða
menn í vinnu og virki lega góð
an hóp starfs manna. Það er kúnst
að ná í góða menn og þón okkr
ir minna manna hafa far ið á samn
ing og eru þannig bún ir að ná sér í
rétt indi á þeim tíma sem þeir hafa
starf að hjá mér. Bók lega hlut ann
af nám inu er síð an í dag auð velt að
afla sér með fjar námi. Lík lega hef
ég skrif að upp á fyr ir 2030 stráka
úr hér að inu þeg ar all ir eru tald ir,“
seg ir Ei rík ur.
Í glugga og hurða smíði
Bygg inga fyr ir tæki Ei ríks á verk
stæð is hús í iðn að ar hverf inu við
Sól bakka í Borg ar nesi. Þar er nú
smekk fullt af tækj um því um síð
ustu ára mót keypti fyr ir tæk ið vél ar
af þrota búi Sól fells sem vann mik
ið við glugga og hurða smíði. Nú
fram leiða Ei rík ur og menn hans
sjálf ir glugga og hurð ir í hús in sem
þeir taka að sér að smíða og hafa til
við bót ar vél un um frá Sól felli ný
lega end ur nýj að tækja kost þannig
að tölvu stýrð ir hefl ar og fræs ar ar
létta mörg hand tök in við smíð arn
ar. „Ingólf ur son ur minn er nán ast
al inn upp við vél arn ar hjá Borg og
Sól felli og stýr ir þess ari hlið fram
leiðsl unn ar. Við smíð um fyrst og
fremst fyr ir okk ur sjálfa en líka að
eins af hurð um og glugg um fyr ir
aðra verk taka og ein stak linga í hér
að inu.“
Ró leg ast um há sum ar ið
Ei rík ur seg ir að sama gildi í smíð
un um og ýms um öðr um rekstri að
sér hæf ing borgi sig. Þannig hafi
hann veðj að á þjón ustu við stækk
andi sum ar húsa mark að í Borg ar
firði og það hafi ver ið rétt mat.
„Það er betra að reyna að sér hæfa
sig ef þess er nokk ur kost ur og vera
til dæm is ekki að þeys ast í ólík verk
efni og víða. Það er einna helst að
ef við tök um að okk ur önn ur verk
efni en sum ar hús í þeim til fell um
þeg ar fé lög og ein stak ling ar sem
við höf um þjón að í sum ar hús un um
hafa beð ið okk ur um slík verk. Við
höf um kom ið okk ur vel hjá þessu
fólki og þannig er hand verk okk ar
og við skipti hér sem leiða til þess
að fólk vill láta okk ur vinna fyr ir sig
í öðru.“ Að spurð ur seg ist Ei rík ur
hafa næg verk efni eitt hvað fram á
næsta ár og það sé ó trú lega mik ið
um að það sé ver ið að spyrj ast fyr ir
þrátt fyr ir efna hags á stand ið. „Okk
ar mesti á lags tími er á vor in og svo
aft ur á haustin. Þeg ar mað ur sinn ir
svona sum ar húsa mark aði er minnst
um slíka vinnu yfir há sum ar ið.
Þannig fara all ir starfs menn í frí hjá
okk ur í tvær vik ur í lok júlí og við
lok um á með an. Mér finnst gott að
hafa þann hátt inn á.“
Ei rík ur vinn ur sjálf ur lang
an vinnu dag, fer af stað um sex á
morgn ana og er að fram til tíu á
kvöld in. En nær hann ein hvern
tím ann að taka sér frí? „Já, ég er svo
hepp inn að þeg ar ég tek mér frí get
ég skil ið vinnu sím ann minn eft ir,
hef ann an síma ef strák arn ir verða
nauð syn lega að ná í mig.“
Eldra fólk fór sér hæg ar
Ei rík ur neit ar því ekki að hann
hafi ver ið hepp inn með að krækja
í verk efni nú þeg ar krepp ir að, en
það sé kannski ekki til vilj un. „Ég
er svo hepp inn að ég get tal að við
alla mína fyrr um við skipta vini og
hef ekki brennt nein ar brýr að baki.
Það er gríð ar lega mik il vægt að ljúka
öll um verk um og láta ekki þurfa að
klaga upp á sig fyr ir hálf unn in verk.
Svo er líka stór hóp ur minna við
skipta vina fólk af sömu kyn slóð og
það er alls ekki aura laust í dag eins
og margt af unga fólk inu. Eldra fólk
fór sér ekki óðs lega í þensl unni, tók
ekki þátt í henni með sama hætti.
Núna fleyt ir þessi við skipta manna
hóp ur mér og mínu fyr ir tæki á fram.
Síð an erum við í góðu sam bandi við
ýmis fé laga sam tök sem enn eru að
fram kvæma þannig að það er furðu
góð verk efna staða hjá okk ur.“
Ei rík ur seg ir þó að nú í vor hafi
í fyrsta skipti í 14 ár ekki ver ið stór
hóp ur manna frá sér í vinnu í Húsa
felli. „Ég hef ver ið nær sam fellt í
vinnu í Húsa felli all an þenn an tíma
og það sýn ir sig líka í mann skapn
um sem hjá mér starfar, að lík
lega er ég með sjö upp sveita menn
í vinnu. Nú eru stærstu verk efn
in okk ar hins veg ar í Svigna skarði
þar sem ver ið er að end ur nýja mik
ið af hús um. Þá höf um við náð okk
ur í bygg inga rétt á 16 nýj um lóð um
í Svigna skarði, erum með rað húsa
lóð á Varma landi og erum núna
að ganga frá hús eign um utan dyra
á Rauða torg inu í Borg ar nesi fyr ir
Ör yrkja banda lag ið. Verk efn in eru
því næg næstu mán uð ina og það er
mað ur þakk lát ur fyr ir.“
Góða skap ið gild ir
En get ur Ei rík ur gef ið ung um og
upp renn andi húsa mið um góð ráð í
veg a nesti? „Ég er bú inn að nefna
at riði eins og traust an og vand virk
an mann skap, að kostn að ar eft ir lit ið
þurfi að vera í lagi og það þurfi að
ljúka öll um verk um 100%. Það er
kannski eitt at riði til við bót ar sem
Kon ráð í Loftorku kenndi mér. Það
þarf að reyna að vera alltaf í góðu
skapi, það er raun ar skil yrði. Ef
mað ur er í vondu skapi þá er betra
Fjöru tíu ár við smíð ar í Borg ar nesi
Ei rík ur Ing ólfs son hef ur sér hæft sig í sum ar húsa smíði og vegn ar vel
Í síð ustu viku skil uðu Ei rík ur og menn hans af sér þessu glæsi lega sum ar húsi í landi Svigna skarðs. Hand bragð ið var til fyr ir-
mynd ar, enda kannski eins gott því það var byggt fyr ir Tré smiða fé lag Reykja vík ur.
Ingólf ur Jón og Ei rík ur á tré smíða verk stæð inu í Borg ar nesi.