Skessuhorn - 24.06.2009, Page 18

18 MIÐVIKUDAGUR 24. JÚNÍ
Umfjöllun þessi er styrkt af
„Ég geri það stund um að koma
hing að og taka hring um svæð­
ið með hópa en það er samt minna
um það nú en var áður. Ann ars er
hér safn vörð ur að störf um og safn­
ið opið til klukk an sex á dag inn,“
seg ir Skúli Al ex and ers son, fyrr um
al þing is mað ur á Hell issandi, þeg ar
hann leið ir blaða mann í all an sann­
leika um Sjó minja safn ið á Hell­
issandi.
Nýjasta hús safns ins hef ur nú
ver ið tek ið í notk un og feng ið nafn­
ið Sala búð en búð með því nafni
var í eina tíð á Mið sand in um. Þeirri
búð fylgdi sú kvöð að þeim sem þar
bjuggu var gert að taka til vist ar þá
að komu sjó menn sem á Hell issand
þurftu að leita til lend ing ar vegna
veð urs, sér stak lega átti þetta við um
sjó menn frá Ó lafs vík. Fyrsta barna­
kennsla á Snæ fells nesi á veg um
sveit ar fé lags var í Sala búð vet ur inn
1883­1884 þeg ar Nes hrepp ur utan
Enn is rak þar skóla. Í Sala búð hinni
nýju var á sjó manna dag inn opn uð
sýn ing um ára báta­ og trillu út gerð
fram á miðja tutt ug ustu öld. Ó laf ur
Eng il berts son sagn fræð ing ur vann
sýn ing una og setti hana upp en
Menn ing ar ráð Vest ur lands styrk­
ir verk efn ið. Bygg ing nýja húss ins
hófst á síð asta ári og er henni ekki
að fullu lok ið enn þá. Nýja hús ið
hýs ir át tær ing in Ólaf Skag fjörð sem
tal inn er smíð að ur um 1870. Ann ar
át tær ing ur, Bliki, er einnig hýst ur á
sjó minja safn inu en hann var smíð­
að ur árið 1826. Bliki er elsti fiski­
bát ur inn sem varð veitt ur er á Ís­
landi. Báð ir eru bát arn ir með hið
svo kall aða breið firska báta lag og
var þeim róið til fisk veiða frá Hell­
issandi fram á sjö unda ára tug síð­
ustu ald ar.
Síð asta þurra búð in á
Hell issandi
Þor vald ar búð, sem er end ur­
bygg ing síð ustu þurra búð ar inn ar á
Hell issandi, lýs ir vel að bún aði fólks
fyrr á öld um. Þar inni er öllu fyr ir­
kom ið á sama hátt og var á tím um
þurra búð anna. Rúm in eru tví breið
en stutt og seg ir Skúli að venj an
hafi ver ið sú að fólk var með mik ið
und ir höfð inu, þrjá til fjóra þykka
kodda. Því hafi lengd rúmanna ekki
þurft að vera meiri og eins hafi fólk
ver ið styttra í þá tíð. „Það var hægt
að end ur byggja Þor vald ar búð hér
vegna þess að Lúð vík Krist jáns son
hafði mælt út þá gömlu og Vig fús
Sig ur geirs son tók mynd ir, eft ir því
var svo hægt að fara,“ seg ir Skúli.
Vél bát ur inn Klukku tind ur SH­
102 stend ur vakt ina fram an við
hús sjó minja safns ins en hann er
ann ar tveggja báta sem reru síð ast
úr gömlu höfn inni á Hell issandi.
Minn ing ar stytta um sjó menn, sem
heit ir Jöklar ar, stend ur á lóð safns­
ins. Stytt una gerði Snæ fell ing ur­
inn og mynd list ar mað ur inn Ragn­
ar Kjart ans son.
Rúm lega þrí tugt safn
Skúli seg ir ferða menn yf ir leitt
mjög á huga sama þeg ar þeir koma á
safn ið og báta sýn ing in sem nú hafi
ver ið sett upp veiti enn betri inn sýn
í líf ið á Sandi áður fyrr. Þótt nýja
Sala búð hafi ver ið tek in í notk un
er enn eft ir frá gangs vinna við hús­
ið, sem Skúli seg ir að unn in verði í
á föng um eft ir því sem efni og að­
stæð ur leyfa. „Það á eft ir að ganga
frá raf lögn um og ýmsu öðru.“ Sjó­
minja safn ið á Hell issandi hef ur ver­
ið að þró ast í gegn um tíð ina en það
var upp haf lega reist á ár un um 1977
og 1978 og þar eru marg ir mun­
ir sem at hygli vekja ekki síst upp­
stopp að ur stór þorsk ur. Safn ið seg­
ir sög una í sjáv ar plássi vel og ferð
um það er fræð andi og upp lýsandi.
Safn ið er sér eign ar stofn un en fimm
manna stjórn þess er skip uð tveim­
ur full trú um frá Sjó manna dags­
ráði á Hell issandi og Rifi, ein um
frá Lions klúbbi Nes þinga, ein um
frá Fram fara fé lags deild inni á Hell­
issandi og Rifi og ein um starfs­
manni Snæ fells bæj ar.
hb
„Eft ir spurn eft ir timbri hef ur
stór auk ist á síð ustu árum og það
má eig in lega segja að al gjör lega
nýir tím ar séu runn ir upp í skóg­
rækt á Ís landi,“ seg ir Gísli Bald­
ur Henryson verk stjóri hjá Skóg­
rækt rík is ins í Skorra dal í sam tali
við Skessu born. „Við höf um náð að
selja allt timb ur sem fall ið hef ur til
við grisj un skóg ar ins og erum nú
að bjóða út vinnu við grisj un ina því
fasti mann skap ur inn hjá okk ur ann­
ar ekki öll um þeim verk efn um sem
við fáum. Í síð ustu viku fór full hlað­
inn flutn inga bíll frá Gísla Jóns syni
á Akra nesi með timb ur úr Stálp a­
staða skógi og fer það allt til leik­
mynda gerð ar vegna vík inga mynd­
ar inn ar sem Thrue North, kvik­
mynda fyr ir tæki á veg um Baltasars
Kor máks leik stjóra, und ir býr. Er
þar um stór mynd að ræða sem tek­
in verð ur upp á Horna firði á næsta
ári.
Gísli Bald ur seg ir að þetta timb­
ur hafi ver ið sag að nið ur eft ir grisj­
un í vet ur. Timbrið verð ur hluti
af langstærstu leik mynd sem gerð
hef ur ver ið hér á landi og er smíði
henn ar haf in í Reykja vík. „ Þetta
er stærsta leik mynd sem gerð hef­
ur ver ið hér á landi. Hún er smíð­
uð í Reykja vík og flutt í hlut um
aust ur. Þetta verð ur heilt þorp sem
þeir smíða, með al ann ars 40 metra
lang ur skáli og úti hús. Mér skilst
að byggð verði fjög ur svona þorp
þannig að um fang verks ins er gríð­
ar lega mik ið. Auk timb urs frá okk­
ur hafa þeir safn að að sér miklu
af reka viði, göml um síma staur­
um og fá auk þess birki frá Hall­
orms staðar skógi. Timbrið sem þeir
kaupa frá okk ur er allt nýtt í leik­
mynda gerð ina en það er sag að nið­
ur eft ir kúnst ar inn ar regl um. Þeir
sækj ast mik ið eft ir bök un um og ná
þannig miklu af kúptu timbri, en
engu að síð ur nýta þeir all an af­
skurð. Þá er mik il eft ir spurn orð­
in eft ir sag inu sem til fell ur, með­
al ann ars hef ur versl un in Hesta­
list keypt mik ið af því af okk ur.
Allt þetta skap ar góð ar tekj ur fyr­
ir skóg rækt ina og það má segja að
allt aðr ar að stæð ur séu nú að verða
uppi í nytja skóg rækt hér á landi,“
seg ir Gísli Bald ur að lok um.
mm
Sala búð er ný við bót við Sjó minja safn ið á Hell issandi
Skúli Al ex and ers son og Hrefna Magn ús dótt ir eig in kona hans.
Sjó minja safn ið á Hell issandi. Nýjasta hús ið er lengst til hægri. Þorvaldarbúð lengst til vinstri.
Át tær ing ur inn Bliki.
Timbrið er sag að nið ur eft ir kúnst ar inn ar regl um fyr ir leik mynd vík inga mynd ar-
inn ar.
Auk in spurn eft ir viði skóg rækt ar inn ar
Drekk hlað inn flutn inga bíll með timb ur til leik mynda gerð ar.