Skessuhorn - 03.02.2010, Síða 13

13MIÐVIKUDAGUR 3. FEBRÚAR
anna. Mik il ó yndi voru í mér, ég var
al veg við þols laus af heim þrá og svaf
stund um ekki á nótt unni. Síð an
hefi ég vel skil ið líð an stroku hest­
anna. Um miðj an nóv em ber þeg ar
ég var bú inn að vera í skól an um í
hálf an ann an mán uð stóðst ég ekki
mát ið. Strand ferða skip ið Esja var í
ferð um og ég tók mér far með því
aust ur, strauk úr mennta skól an um.
For eldr ar mín ir voru vita skuld ekki
á nægð ir þeg ar ég kom heim, en
mér leyfð ist þó að vera heima fram
yfir ára mót in. Þá fór ég aft ur til Ak­
ur eyr ar í skól ann og síð an hef ir mér
aldrei leiðst eða þjáðst af heim þrá
hvar sem ég hefi dval ið og ég lauk
stúd ents prófi frá MA á rétt um tíma
eða vor ið 1948.“
Í há skóla nám
til Banda ríkj anna
Ingi mar sagð ist ekki hafa ver­
ið á kveð inn eft ir stúd ents próf ið
hvaða stefnu skyldi taka. „Ég ætl­
aði að taka mér árs frí frá námi en þá
var það sem ég fyr ir til vilj un rakst á
aug lýs ingu í blaði. Þar var aug lýst ur
skóla styrk ur til náms í land bún að­
ar há skóla í Pulm an í Was hington­
fylki í Banda ríkj un um. Þetta vakti
á huga minn, ég sótti um og ó vænt í
á gúst mán uði fékk ég sím skeyti þess
efn is að ég fengi styrk inn og skóla­
vist ina. En það var skamm ur tími
til stefnu, skól inn átti að byrja eft ir
ein ung is viku.
Þetta voru erf ið ir tím ar rétt
upp úr stríði. Til að fá dval ar leyfi
í Banda ríkj un um þurfti að afla til­
skil inna leyfa og vott orða, sem
sýndu að ég væri hvorki með berkla
eða kyn sjúk dóma og hefði aldrei
ver ið með lim ur í Komm ún ista­
flokkn um,“ seg ir Ingi mar og hlær.
„Gjald eyr is höft voru líka á þess­
um tíma og ekki auð velt að út vega
skot silf ur til far ar inn ar. Í gegn um
kunn ings skap tókst að út vega mér
10 doll ara í pen ing um og 100 doll­
ara á vís un. Doll ar inn kost aði þá að­
eins 6,50 kr. Meira hafði ég ekki til
ferð ar inn ar. Þeg ar kom ið var út til
New York varð ég að greiða 8 doll­
ara af þess um 10 sem ég fékk í pen­
ing um í komu skatt og ekki reynd ist
auð velt að fá ís lenskri á vís un skipt.
Ég kynnt ist í ferð inni strák sem
var að fara til náms í ann an skóla
í Banda ríkj un um. Við þurft um að
fara alla leið nið ur á Wall Street
til að fá á vís un um okk ar skipt. En
mik ið létti okk ur eft ir það, ekki er
gam an að vera pen inga laus í fram­
andi landi.“
Feðg ar í fé lags bú
Ingi mar var ytra sam fellt öll fjög­
ur ár náms tím ans. „ Þetta var mjög
góð ur skóli, ég lærði þar margt og
það var gam an að koma heim vor ið
1952. Þá stofn uð um við Jón bróð­
ir minn og fað ir okk ar fé lags bú
um bú skap inn á Eg ils stöð um, sem
nefnt var Eg ils staða bú ið. Jón er
mennt að ur flug virki og nám okk ar
beggja nýtt ist mög vel við bú skap­
inn.“
Með an Sveinn Jóns son var að­
al bónd inn á Eg ils stöð um var lengi
vel sauð fé aðal bú stofn inn og fjár­
fjöld inn um eða yfir 500, en þeg­
ar syn irn ir Ingi mar og Jón komu að
bú skapn um hafði fénu ver ið fækk að
nið ur í um 200. Mjólk andi kýr voru
um sex tíu tals ins en Eg ils staða­
bænd ur höfðu líka mikla nauta­
kjöts fram leiðslu, voru með stór­
gripa hús fyr ir um 250 gripi. Einnig
var búið með svín á Eg ils stöð um,
grís irn ir yf ir leit á bil inu 100 til 200,
eft ir þeim mark aði sem var fyr ir
kjöt ið.
Fyrsti og
besti kenn ar inn
Eins og áður seg ir hef ur Ingi­
mar frá blautu barns beini hugs­
að um hesta og skepn ur. „Þeg ar ég
var að al ast upp var Jón Ein ars son
móð ur afi minn í vist hjá for eldr­
um mín um. Hann sá um hirð ingu
á skepn un um, þar á með al hest un­
um. Ég var öll um stund um í kring­
um afa sér stak lega þeg ar hann var
í hest hús inu. Það var al veg til fyr­
ir mynd ar hvern ig hann hugs aði
um hest ana. Þá var ekki al gengt að
sjá brúk un ar hesta kembda og gljá­
fægða eins og þeir voru hjá hon um.
Ég lærði mjög mik ið af afa mín um
sem var minn fyrsti og besti kenn ari
í skepnu hirð ingu. Hjá hon um lærði
ég hvern ig á að um gang ast skepn­
ur þannig að vel sé. Mér gekk strax
í upp hafi mjög vel að fást við hesta
og hefi alltaf tamið alla mína hesta
sjálf ur,“ seg ir Ingi mar, en dæmi um
dugn að hans og alúð við hvert við­
fangs efni er þeg ar hann ól upp af
mik illi elju móð ur laust fol ald sem
fékk nafn ið Pilat us og varð síð ar að
dug mikl um og glæsi leg um gæð ingi
og aðal reið hesti hans fram til dags­
ins í dag.
Úr bú skap í kennslu
En svo kom að breyt ing um hjá
Ingi mar bónda á Eg ils stöð um.
„Þeg ar ég hafði búið á Eg ils stöð­
um í nær 34 ár, um haust ið1985,
hafði Sveinn Hall gríms son sem þá
var skóla stjóri á Hvann eyri sam­
band við mig og spurði hvort ég
væri fá an leg ur til að koma og kenna
við skól ann. Nú væri stefnt á að efla
kennslu í hesta fræð um við skól ann.
Mér fannst á þess um tíma punkti
á gætt að breyta til, enda var þetta
bú inn að vera á gæt ur tími í bú­
skapn um.
Þeg ar ég byrj aði kennslu á
Hvann eyri var ekk ert náms efni í
hrossa rækt til tækt. Ég varð því að
viða að mér og semja kennslu efni
sem ég hefi síð an auk ið og end ur­
bætt og mik ið af því er enn not að
við kennslu í skól an um. Hrossa­
rækt var val fag í bænda deild skól ans
og skipt ist í bók legt nám og tamn­
ing ar. Auk kennsl unn ar stund aði ég
ýms ar rann sókn ir varð andi hross.“
Þró aði sína eig in
tamn ing ar að ferð
Ingi mar fór einnig utan til að afla
sér þekk ing ar. „Árið 1993 fór ég á
Equit ana hesta sýn ing una í Þýska­
landi og hitti þar Monty Ro berts
sem er Banda ríkja mað ur og heims­
fræg ur tamn inga mað ur. Þar sýndi
Monty tamn ing ar að ferð sem hann
hafði ver ið að þróa í 40 ár og bygg­
ist á að nýta sér hegð un og skynj­
un hests ins. Fá hann til að koma
til móts við tamn inga mann inn og
treysta hon um frek ar en að brjóta
hann nið ur og láta hann hlýða með
valdi. Þeg ar heim var kom ið fékk
ég leyfi til að koma upp hring gerði
við hest hús Bænda skól ans og prófa
þessa að ferð á mín um eig in tripp­
um, tamn ing artripp um nem enda
og tripp um ann arra stað ar búa og
ná granna.
Í námi mínu við land bún að ar há­
skól ann í Was hington fylki í Banda­
ríkj un um var mitt aðal náms svið
bú fjár rækt, þar með tal in hrossa­
rækt. Þar kynnt ist ég all vel hross­
um af þar lend um kynj um, bæði í
reið, með för um og tamn ingu. Það
kom mér því ekk ert á ó vart að ís­
lensku hross in brugð ust að ýmsu
leyti öðru vísi við þess ari að ferð en
þau er lendu og þurfti því að taka
til lit til þess. Ég not færði mér þá
reynslu mína og að lag aði tamn ing­
ar að ferð ina ís lensk um hross um og
hefi síð an bætt inn í hana ýmsu sem
reynst hef ir mér vel í gegn um árin,
t.d. hljóð merkj um. Þetta er þannig
orð in mín eig in að ferð sem ég hefi
þró að og gef ið heit ið „Af frjáls um
vilja.“
Losn að við hræðslu
og styggð
Um ára bil hef ur Ingi mar hald­
ið tals vert af fræðslu­ og tamn inga­
nám skeið um og not að þessa að ferð
með góð um ár angri við frum tamn­
ingu á hátt á ann að þús und hross­
um, eig in hross um og ann arra, þar
á með al hross um nem enda sinna í
hrossa rækt við skól ann á Hvann­
eyri. Þá hef ur hann beitt að ferð inni
á fjöl mörg um nám skeið um víðs­
veg ar um land og einnig utan land­
steina, í Dan mörku, Nor egi og Sví­
þjóð.
„Svo til öll þess ara trippa hafa
brugð ist vel við þess ari að ferð. Þau
hafa orð ið með færi leg, losn að við
hræðslu og styggð og hægt hef­
ur ver ið að fara á bak og ríða þeim
laus um í gerð inu að loknu þriggja
daga nám skeiði. Ég hefi feng ið þó
nokk ur hross sem menn voru bún­
ir að gef ast upp við að temja með
hefð bundn um að ferð um en hafa
svar að og tamist fyr ir hafn ar laust
með þess ari að ferð.
Ég hætti fastri kennslu á Hvann­
eyri á ár inu 1998 þeg ar ég varð sjö­
tug ur. Enn held ég þó nám skeið
bæði fræðslu nám skeið og tamn­
inga nám skeið.“
Hjón in
gull merk is haf ar LH
Guð rún Gunn ars dótt ir kona
Ingi mars er líka mik il hesta­
kona. Hún var fyrsta kon an sem
sat í stjórn Lands sam bands hesta­
manna fé laga og bæði voru þau
hjón in sæmd gull merki LH fyr ir
rúmu ári. Guð rún er fædd og upp­
al in í Borg ar firð in um og seg ir hún
för sína aust ur á Hér að til vilj un, þar
sem þau Ingi mar kynnt ust.
„Það má segja að Jónas frá Hriflu
hafi séð til þess að ég fór aust­
ur. Þor steinn Jóns son föð ur bróð­
ir Ingi mars var kaup fé lags stjóri
Kaup fé lags Hér aðs búa. Ég var í
Sam vinnu skól an um þeg ar Þor­
steinn hafði sam band við Jónas og
bað hann að út vega sér stúlku og
pilt aust ur til starfa við kaup fé lag­
ið. Þar lágu leið ir okk ar því sam an,“
seg ir Guð rún.
Ríð ur út flesta daga
Ingi mar og Guð rún hafa stund að
hrossa rækt um ára bil og öll þeirra
hross eru úr eig in rækt un. Ingi­
mar seg ir að hrossa rækt in hjá þeim
bygg ist mest á hesta kyni kenndu
við Eyj ólfs staði á Hér aði. Þau hafa
að al lega rækt að út af tveim ur hryss­
um, Pílu og Veru frá Eyj ólfs stöð­
um. Vera skil aði þeim 13 folöld um
á 14 árum. „Það hef ur ekk ert af­
kvæmi henn ar brugð ist, allt orð ið
góð reið hross þó þau séu und an tíu
mis mun andi stóð hest um.“
Þótt Ingi mar sé að verða 82 ára
gam all seg ist hann enn þá ríða út og
hafa gam an af. „Ég er með sjö hross
á járn um og reið til dæm is mik ið
og lengi út í gær. Ég þori varla að
hætta. Ætli lið leik inn hverfi ekki,
ég verði fljótt lat ur og stirð ur ef ég
hætti að ríða út,“ seg ir Ingi mar að
end ingu.
þá
Ingi mar í reið túr á Hvann eyrar engj um á hross un um Austra og Tögg. Ljósm. Ás dís Helga Bjarna dótt ir.
Ingi mar er nú með sjö hross á járn um. Hann ótt ast að lið leik inn hverfi og hann
verði fljótt lat ur ef hann hætt ir að ríða út. Ljósm. Ás dís Helga Bjarna dótt ir.