Skessuhorn - 05.12.2012, Blaðsíða 22

22 MIÐVIKUDAGUR 5. DESEMBER 2012
„Það er alltaf svo lít ið jóla barn í
mér. Í lang an tíma hef ur það ver­
ið venj an á þessu heim ili að byrja
und ir bún ing að vent unn ar og jól­
anna svona viku af nóv em ber. Um
árarað ir var ég langt á und an öll­
um með þetta, en seinni árin er fólk
far ið að skreyta fyrr þannig að ég
sker mig ekk ert sér stak lega úr nú­
orð ið. Mér finnst mjög gott að vera
í fyrra fall inu með þetta, því þá get
ég not ið þess meira sem er að ger­
ast á jóla föst unni. Ég er til dæm­
is mik ið fyr ir tón list og um marga
tón leika er að velja í des em ber mán­
uði," seg ir Hrefna Grét ars dótt ir
hús móð ir og sjúkra liði á Akra nesi.
Hrefna er þekkt hand verks kona og
jóla­ og að ventu skreyt ing arn ar á
Hjarð ar holti 9 þar sem hún býr eru
ekki venju leg ar, enda býr hún þær
flest ar til sjálf.
Fjöl breytt hand verk
Hrefna hef ur um árin verði gríð ar­
lega af kasta mik il í mjög fjöl breyttu
hand verki. Þannig að það er leik ur
einn fyr ir hana að skipta nán ast út
inn búi og skreyt ing um á jóla föst­
unni. Hún hend ir þó ekki upp jól­
un um á nokkrum dög um, það þarf
fing ur beggja handa til að telja þá
daga sem í það fer. Og fjöl breyti­
leiki hand verks ins er slík ur að vart
er hægt að hugsa sér meiri hand­
verks konu í land inu en Hrefnu. Auk
sí gildra hann yrða eins og að hekla,
prjóna og suma, hef ur Hrefna í rúm
30 ár lagt stund á búta saum, þar
sem hún hef ur saum að m.a. fal lega
dúka og teppi. Hún hef ur gert ýms­
ar skreyt ing ar úr alls kyns efn um
sem hún sæk ir gjarn an út í nátt úr­
una, enda má víðs veg ar um heim­
il ið sjá beiti lyng, vall humal, hrein­
dýramosa, kræki berja lyng, reyni­
ber og el ri köngla, svo eitt hvað sé
nefnt. Hrefna hef ur smíð að úr birki
og vaf ið í viðju og lyng fal leg varp­
hús fyr ir fugla í garð inn. Þær eru
ó tald ar dúkk urn ar sem Hrefna hef­
ur gert og eru víða til. Nú síð ast í
haust fór hún á nám skeið sem hald­
ið var í skóg rækt inni við Sel foss þar
sem m.a. var kennt að smíða gripi
úr skóg ar viði. Kunn átt an sem hún
öðl ast á því nám skeiði hef ur þeg­
ar nýst henni til að smíða fal leg an
koll.
Ólst upp í blóma búð
Hrefna er Ak ur nes ing ur að ætt og
upp runa. Hún seg ir margt hand­
verks fólk í sinni fjöl skyldu, en
á huga sinn til þeirr ar iðju rek ur hún
þó til blóma búð ar sem fað ir henn ar
Grét ar Jóns son starf rækti á Skag­
an um á samt syst ur sinni Guð laugu
Vest mann. „ Pabbi var mik ill hand­
verks mað ur og þá ekki síð ur Guð­
laug syst ir hans. Þær voru ynd is leg­
ar stund irn ar í blóma búð inni ekki
síst þeg ar kom fram á jóla föst una,
þeg ar vak að var sóla hring um sam an
við að gera skreyt ing ar og kransa.
Guð laug var gríð ar lega kröfu hörð
og treysti fáum í skreyt inga gerð­
inni. Ég fékk því ekki að lið sinna
nema að litlu leyti, svona eins og
að vigta mosa og telja köngla. Ég
hafði samt ó skap lega gam an af að
fylgj ast með öllu. Á þess um tíma
var allt hrá efni í skreyt ing ar og
kransa inn flutt, frá brugð ið því sem
ég hef gert. Ég næ í nán ast allt mitt
skreyt inga efni út í nátt úr una. Ég er
mik il úti vist ar mann eskja og nýti oft
göngu ferð ir í skóga og önn ur fal­
leg svæði í ná grenni Akra ness og
víð ar til að sækja mér efni við. Við
Árni Sig urðs son mað ur inn minn
eig um sum ar bú stað á Stóra­ Fjalli
upp við Svigna skarð í Borg ar firði
og þar er nátt úr an fjöl skrúð ug,"
seg ir Hrefna. Hún á sjálf marg ar
hug mynd irn ar að sín um mun um,
er ekki að fara mik ið eft ir teikn ing­
um og mynd um þótt hún segi að
mynd ir ýms ar hafi oft ver ið kveikja
að hug mynd um. Þá hef ur það alltaf
ver ið mottó hjá Hrefnu að sauma
sem mest í hönd um, stinga eins og
það er kall að. Jóla tepp ið á hjóna­
rúm inu er m.a. allt með hand saum­
uðu munstri, en það hef ur greini­
lega ver ið mik il vinna.
Ger ir gamla muni
að antik
Hrefna hef ur næmt auga fyr­
ir göml um mun um og er búin að
bjarga nokkrum frá glöt un. Hún
hef ur hreins að upp marg mál aða
s kápa og kommóðu sem nú eru
orð in hið mesta stofustáss á heim­
il inu, hrein asta antik. Kommóð an
sem er í hol inu hjá þeim Hrefnu og
Árna, keypti Grét ar fað ir Hrefnu
af hómópata sem bjó fyr ir margt
löngu á Skag an um. „ Pabbi keypti
kommóð una sem geymslu und ir
verk færi og hún fékk með ferð sem
slík hjá hon um. Kommóð an end­
aði upp á háa lofti og eft ir að hún
kom þang að var loftlúg unni breytt,
þannig að það var þó nokk uð bölv­
að þeg ar ég fór fram á það við karl­
ana að fá kommóð una til mín. Ég
hafði alltaf auga stað á henni, enda
er þetta hús gagn ör ugg lega orð­
ið meira en hund rað ára. Hún var
marg mál uð og ekki á sjá leg þeg ar
ég fór að vinna í að hreinsa hana.
Með leysi efn um og síð an græn sápu
tókst mér að hreinsa og fægja við­
inn þannig að hún leit orð ið á gæt­
lega út. Ég skipti síð an um höld ur
á skúff un um í stíl við það sem mér
fannst passa fyr ir svona gam alt hús­
gagn," seg ir Hrefna.
Það eru líka tveir fal leg ir og
gaml ir skáp ar sem Hrefna hef ur
gert upp á heim il inu. Ann ar þeirra
teng ist fjöl skyld unni og er orð­
inn mjög gam all og hinn var feng­
inn hjá fyrr ver andi lækn is hjón um á
Akra nesi.
Hitti eig anda
gamla rúms ins
Hrefnu á skotn að ist líka gam alt rúm
sem henni leist mjög vel á, en auk
þess að hreinsa það upp og lag færa
þurfti líka að lengja það. „Fólk átt­
aði sig eng an veg inn á því af hverju
ég væri að gera við þenn an rúm ræf il
sem því fannst, en mér tókst að gera
það fal legt. Það nýtt ist okk ur á gæt­
lega lengi vel hérna á heim il inu, en
var svo gef ið til skyld menna," seg ir
Hrefna en það er svo lít ið skemmti­
lega saga sem teng ist um ræddu
rúmi. „Ég hafði spurn ir um upp­
runa rúms ins, m.a. að það hafi ver ið
brúð kaups gjöf á sín um tíma og það
fannst mér merki legt. Það dróst
reynd ar í tals verð an tíma hjá mér
að fara í að lappa upp á rúm ið. Þeg­
ar ég var ný lega byrj uð á því, hitt­
ist svo á að ég var mik ið að sinna
göml um manni sem lá á hjúkr un ar­
deild sjúkra húss ins á Akra nesi, þar
sem ég hef ver ið sjúkra liði frá ár inu
1971 eða í rúm 40 ár. Ég var bú­
inn að gleyma sög unni og nafn inu
sem rúm ið tengd ist, en þeg ar ég sá
nafn ið á þess um manni átt aði ég
mig á að þarna væri lík lega fyrr ver­
andi eig andi rúms ins kom inn. Það
kom heim og sam an þeg ar ég fór að
ræða við hann, að hann kann að ist
vel við að hafa átt þetta rúm. Hann
vildi svo endi lega fylgj ast með því
hvern ig mér gengi með rúm ið sem
hann og kon an fengu í brúð kaups­
gjöf. Ég held það hafi glatt hann
ansi mik ið, segi ekki að það hafi létt
und ir að fá frétt ir af gamla rúm inu,
en í þetta skipt ið lá hann sína bana­
legu á sjúkra hús inu bless að ur gamli
mað ur inn sem var frá Borg ar nesi
og hét Odd ur Búa son."
Gamla jóla tréð
og jóla sag an
Þótt Hrefna leggi mikla á herslu á
hand verk ið og geri alla sína skraut­
muni sjálf, er í sér stöku upp á­
haldi hjá henni gam alt lít ið heima­
gert jóla tré sem afi og amma Árna
manns ins henn ar gáfu þeim. Þau
voru af Strönd un um og hétu Anna
Guð mons dótt ir og Árni Ingv ars­
son. Það er fal leg göm ul jóla saga á
bak við þetta gamla jóla tré.
„Það var ár visst hjá okk ur að bjóða
þeim Önnu og Árna í kaffi á jóla­
föst unni. Það var gam an að fá þau
í heim sókn og seg in saga að alltaf
sagði Anna þessa sömu gömlu jóla­
sögu, börn un um, barna börn un um
og tengda fólk inu, enda hef ur sag­
an fal leg an boð skap að bera. Sag an
var þannig að þeg ar Anna var lít il
stúlka á sveita bæ tals verð an spöl frá
Hólma vík var bar ið að dyr um á að­
fanga dags kvöld. Úti fyr ir var ung­
ur dreng ur af bæ í ná grenn inu sem
hafði ver ið send ur til að ná í lyf til
Hólma vík ur. Dreng ur inn hreppti
leið inda veð ur í þess ari sendi ferð og
Um árarað ir var ég langt á und an öll um
Hrefna Grét ars dótt ir hand verks kona á Akra nesi er mik ið jóla barn
Hrefna Grét ars dótt ir hand verks kona.
Gamla jóla tréð tek ur sig vel út í stof­
unni í Hjarð ar holt inu.
Gamla kommóð an sem Hrefna bjarg­
aði frá glöt un.
Fal leg ar glugga skreyt ing ar.
Víða á heim il inu eru
skemmti leg ar skreyt­
ing ar.