Skessuhorn - 24.04.2013, Blaðsíða 31

31MIÐVIKUDAGUR 24. APRÍL 2013
Spurningar og svör stjórnmálaleiðtoga
1. Beita gegn sæi til að þjóð in fái upp lýs ing­
ar um mál efni sem hana varð ar svo sem rekst­
ur rík is ins. Nota beint lýð ræði svo þjóð in fái
að hafa á hrif á stefnu mál inn an Al þing is. Berj­
ast fyr ir því að upp ræta fá tækt hvort sem hún
er sök um skulda vanda, lágra bóta, lágra launa
eða ann ars ó rétt læt is.
2. Ís land þarf að hafa sterk an bak beins gjald­
mið il fyr ir al menn við skipti, sem má vera ís­
lensk króna eða eitt hvað ann að ­ þó erum við
langt frá þeim við mið um sem þarf að upp­
fylla til að mega taka upp evru að það er ó hætt
að úti loka hana í bili. Svo er nauð syn legt að
gera laga breyt ing ar til að hægt verði að nota
hlið ar gjald miðla í land inu, til dæm is til að
styrkja efna hag á til tekn um svæð um eða þjóna
á kveðn um sam fé lag leg um mark mið um.
3. Pírat ar vilja að reynt verði á lög mæti verð­
trygg ing ar fyr ir dóms stól um og þar sem um
ó vissu á stand ræð ir verði neyt enda lög um
fram fylgt og því ekki meiri út burð ir eða gjald­
þrot. Pírat ar styðja lykla frum varp ið en benda
á að ekki er hægt beita því aft ur í tím ann, hér
er að eins ver ið að leggja fram lausn til fram­
tíð ar. Fram fylgja þarf þeim dóm um sem hafa
fall ið og munu falla svo hags muna neyt enda
sé gætt. Pírat ar vilja að all ar leið irn ar sem
kynnt ar hafa ver ið hjá hin um flokk un um
verði rann sak að ar og greind ar og nið ur stöð ur
þeirr ar vinnu kynnt ar fyr ir þjóð inni svo hún
geti tek ið upp lýsta á kvörð un um á hætt ur sem
þess um leið um fylg ir og þar með val ið hag­
kvæm ustu leið ina.
4. Það er mik il vægt að skipta heilsu gæsl unni
nið ur í ein ing ar þannig að hver heilsu gæslu­
stöð sé sjálf stæð rekstr ar ein ing og geti ráð­
staf að fjár magn inu sínu eft ir eig in þörf um.
Með þessi móti ætti hag kvæmni að aukast
þar sem hver ein ing hef ur betri yf ir sýn. Heil­
brigð is þjón usta á lands byggð inni er fjársvelt
og því er mik il vægt að hækka fjár veit ing ar.
Hægt er að tryggja hag kvæmni með því að
gera sam eig in leg inn kaup á lands vísu og auk­
ið gagn sæi í því hvern ig fjár mun um er ráð­
staf að hjá öll um rekstr ar ein gin um. Pírat ar eru
þeirr ar skoð un ar að smærri ein ing ar i ná lægð
við fólk ið séu betri lausn en eitt stórt sjúkra­
hús á höf uð borg ar svæð inu. Þó er ljóst að fyr­
ir komu lag ið á höf uð borg ar svæð inu þarfn ast
lag fær ing ar strax því þar er ó við un andi húsa­
kost ur og allt of dreifð vinna sem kall ar á mik­
inn auka til kostn að.
5. Stefna Pírata í skatta mál um mið ar fyrst
og fremst að því að skatt heimta sé sýni leg og
skilj an leg til að skatt greið end ur eigi auð veld­
ara með að átta sig á því hversu mik il skatt­
heimt an í raun er. Það sem skipt ir mestu máli
er að fólk viti að það sé ekki að borga of mik­
ið, eða á sama hátt of lít ið, í skatta. Eft ir að
gegn sæi hef ur ver ið beitt á stjórn sýsl una er
auð veld ara að sjá hvort mögu leik ar séu á að
lækka skatta og ef svo er þarf að tryggja að það
sé gert til að gæta hags muna þeirra sem hafa
það verst, t.d. með hækk un per sónu af slátt ar
eða lækk un á skatt pró sentu í lægsta þrepi.
6. Betra að gengi að Inter net inu eyk ur at­
vinnu mögu leika fyr ir ein stak linga af báð um
kynj um og á öll um aldri, með því að opna á
al þjóð lega mark aði fyr ir lít il fyr ir tæki. Það
þarf að styðja þá sem leita á ný mið í at vinnu­
sköp un. Það hef ur gef ið góða raun að flytja
þjón ustu stofn an ir rík is ins á lands byggð ina
svo sem Vinnu mála stofn un á Skaga strönd eða
Land mæl ing ar á Akra nes og því ber að skoða
hvort ekki séu fleiri stofn an ir sem hægt væri
að flytja út fyr ir höf uð borg ina og auka þar
með at vinnu m.a. á Vest ur landi.
7. At vinnu leysi er vax andi vanda mál hjá þess­
um ald urs hópi, ekki ein ung is hér lend is held­
ur einnig er lend is. Sam kvæmt Hag stofu eru
það mest lít il og með al stór fyr ir tæki sem skila
hagn aði inn í kerf ið. Pírat ar vilja styrkja at­
vinnu sköp un á eig in for send um, sem hent­
ar nær sam fé lag inu og nýta þá tæki færi sem
Inter net ið hef ur að bjóða þeg ar það kem ur að
at vinnu mögu leik um. Með fyr ir tækj um sem
nýta sér Inter net ið er ekki ein vörð ungu um að
ræða tækni störf held ur einnig öll af leidd störf
sem slík um fyr ir tækj um fylg ir. Einnig er vert
að nefna að fyr ir tæki sem nýta sér Inter net­
ið svo sem sala beint frá býli eða sala á heima­
gerð um lopa peys um myndi flokk ast þar und­
ir.
8. Mik il vægt er að skoða leið ir til að bæta
leigu mark að inn og mætti þar á með al nefna
dönsku leið ina eða kaup leigu mögu leika.
Húsa leigu bæt ur eins og þær eru í dag ganga
ekki upp því þær taka ekki mið af leigu verði
nema upp að ein hverju marki. Auk þess eru
þær of lág ar. Breyta þarf kerf inu og mætti
t.d. skoða lausn ir sem taka mið af því hversu
hátt hlut fall leigu kostn að ur inn er af tekj um
en passa þarf sér stak lega upp á að all ar breyt­
ing ar leiði ekki til hærra leigu verðs. Gegn­
sæi er einnig mik il vægt hér og nota þarf það
til að fylgj ast með breyt ing um á leigu mark­
aðn um. Einnig er nauð syn legt að ungt fólk,
sem og aðr ir, hafi að gang að upp lýs ing ur er
varða leigu mál og því þarf að setja á fót eða
stuðla að því að leigj enda sam tök geti starf að
sem hafa það hlut verk að að stoða og upp lýsa
þá sem vilja nýta sér leigu mark að inn.
9. Ung bænd ur eru í mikl um vand ræð um með
að kom ast í bú skap sök um verðs á jörð um og
mik ils grunn kostn að ar við að hefja rekst ur.
Það þarf að finna leið ir til að auð velda þeim
að hefja bú skap. Einnig er nauð syn legt að
auka mögu leika bænda á að selja vör una beint
frá býli og vinna vör una á bæj un um. Það fel­
ast aukn ir tekju mögu leik ar fyr ir bænd ur í að
vinna meira með vör una á bæj og fá t.d. 110
kr/kg í stað 10kr/kg fyr ir ull ina. Lækka þarf
raf orku verð til gróð ur húsa bænda þar sem
þeir eru stór kaup end ur. Ef staða bænda er
styrkt hvað raf orku kaup varð ar þá geta þeir
frek ar orð ið sjálf um sér næg ir og haf ið t.d.
fram leiðslu á repju ol íu til að setja á vinnu vél­
ar. Bænd ur búa við ein ok un ar mark að og oft
er brot ið á rétt ind um þeirra. Þetta mál þarf að
skoða og finna leið ir til að vinna með bænd­
um að því að búa til betra um hverfi fyr ir þá.
10. Já. Við lít um svo á að launa vanda mál in
stafi að miklu leyti af launa leynd sem er ein­
göngu til hags bóta fyr ir fyr ir tæk in en ekki
starfs menn ina. Með gegn sæi inn an fyr ir tækj­
anna þar sem starfs menn þekkja laun hvers
ann ars er auð veld ara að koma í veg fyr ir mis­
rétti milli kynj anna. Þessi að ferð hef ur reynst
vel m.a. í Nor egi. Einnig er mik il vægt að
stuðla að því að verka lýðs fé lög in taki út laun
milli fyr ir tækja og þannig sé gætt meira jafn­
ræð is á launa mark aðn um.
11. Það er nauð syn legt að standa vörð um há­
skól ana á lands byggð inni og þá sér í lagi þá
há skóla sem tengj ast lands byggð inni og nátt­
úr unni beint líkt og Land bún að ar há skóli Ís­
lands. Það er einnig vert að skoða hvort ekki
sé hægt að færa fleiri deild ir inn an Há skóla
Ís lands út á lands byggð ina svo sem um hverf­
is vís inda deild eða aðr ar deild ir sem tengj ast
lands byggð inni frek ar en höf uð borg inni. Með
þessu myndi at vinna aukast á lands byggð inni
og sam gang ur inn verða meiri milli svæð anna.
12. Vand inn í sam göngu kerf inu ligg ur að
miklu leyti í þunga flutn inga bíl um sem keyra
eft ir veg un um og eyði leggja þá. Sér fræð ing­
ar telja að hver slík ur bíll skemmi veg ina á
við 9000 hefð bundna fólks bíla. Efla ætti því
strand­ og sjó sigl ing ar enn frek ar og leit ast
við að nýta sjó leið ina til að flytja þær vör ur
sem ekki þarfn ast hrað flutn ings. Einnig er
ó eðli legt að pen ing ar sem eyrna merkt ir eru
Vega gerð inni, svo sem skatt tekj ur af elds­
neyti, fari ekki í að efla sam göng ur held ur
týn ist inn í rík is bákn inu. Skyn sam legt get ur
ver ið að skoða for send ur fyr ir því að leggja
ó dýr ari vegi um fáfarn ari slóð ir og gera heið­
urs manna sam komu lag um að þunga bíl ar fari
ekki eft ir þeim veg um svo þeir end ist sem
lengst. Sveit irn ar sjálf ar ættu að hafa meira
um þessi mál að segja þar sem þær vita best
hvar skó inn krepp ir og hvað þarf að bæta
fyrst.
13. Varm inn okk ar á að vera sam eig in leg
auð lind og jöfn un á hús hit un ar kostn aði er að
okk ar mati, eðli leg af leið ing þess.
14. Pírat ar eru þeirr ar skoð un ar að þjón ust­
an eigi að vera til stað ar þar sem henn ar er
þörf og smærri ein ing ar eru oft hag kvæm ari
en þær stærri og yf ir grips meiri. Við vilj um
því stuðla að dreif stýr ingu um fram mið stýr­
ingu því með því gefst betri yf ir sýn og meiri
sparn að ur. Inn á þetta kem ur mann úð lega
fíkni efna stefn an okk ar sem ger ir það að verk­
um að lög gæsl an nýt ist bet ur.
15. Nei, ég er ekki fylgj andi því. Fisk veiði­
stjórn un ar hlut inn er góð ur en eign ar hlut inn
slæm ur. Til að byrja með vil ég leyfa strand­
veið ar upp að 15 sjó míl um, þ.e. línu veið ar og
hand færa veið ar og legg á herslu á að þau at­
vinnu tæki færi sem liggja þar nýt ist ekki ein­
göngu fyr ir tækj um held ur einnig ein stak ling­
um. All ur afli skal fara á mark að til að gera
við skipti með sjáv ar út vegs af urð ir heil brigð­
ari og bæta hag sjó manna og minni sjáv ar út­
vegs fyr ir tækja. All ar upp lýs ing ar af mark aði
s.s. töl fræði skulu vera gerð ar op in ber ar. Ég
tel end ur skoða þurfi kvóta eign ina en leið ir til
að ná því fram þarf að rann saka í sam ráði við
sér fræð inga og aðra sem þekkja vel til. All­
ar breyt ing ar á kvóta eign skulu vera gerð ar
op in ber ar. Fiski stofa skal halda úti og gefa út
skrá um alla kvóta eign og leigu.
16. Pírat ar líta svo á að það sé ekki hlut verk
stjórn mála flokka að hafa skoð un með eða á
móti Evr ópu sam band inu. Pírat ar að hyll ast
hins veg ar upp lýs inga stefnu og geta illa tek ið
af stöðu til máls ins án þess að hafa samn ing til
hlið sjón ar. Ljúka þarf að ild ar við ræð um þar
sem þær eru komn ar vel á veg og leyfa þjóð­
inni að kjósa um samn ing inn, en tryggja ber
jafn framt að sú kosn ing sé bind andi.
17. Það má viða spara með auknu gang sæi i
rekstri rík is ins. Pírat ar vilja opn ara bók hald
þannig að al menn ing ur geti séð hvar er ver­
ið að eyða skatt pen ingn um þeirra. Sparn að ur
þarf ekki endi lega að vera nið ur skurð ur held­
ur get ur það líka ver ið hag ræð ing á út gjöld­
um hins op in bera. Einnig er mik il vægt að
nýta þekk ingu sem fyr ir finnst inn an geirans
til að auka hag kvæmni þar sem oft er hægt
að spara um tals verð ar upp hæð ir með litl um
breyt ing um.
18. Hér er mik il vægt að und ir búa Vest ur­
land und ir ferða manna um ferð með fram því
sem hún er auk in svo ekki hljót ist af nei kvæð
á hrif á nátt úruperl ur og fal leg svæði. Bætt ar
sam göng ur og kynn ing ar eru lyk il at riði þeg­
ar kem ur að ferða þjón ustu en jafn framt þarf
að huga að breyt ing um á virð is auka skatts­
kerf inu sem hafa vald ið ferða þjón ust unni
mikl um vand ræð um og aukn um til kostn aði
m.a. við bók hald. Nýir mögu leik ar í ferða­
þjón ustu leyn ast víða á Vest ur landi og mætti
nefna " gullna hring inn" s.s. Húsa fell, Surts­
helli, Barna foss og Hraun fossa og Deilda­
tungu hver svo eitt hvað se nefnt.
19. Pírat ar vilja nátt úru vernd um fram virkj­
an ir þar sem virkj an ir eru kostn að ar sam ar og
nátt úru spill andi og þær skila ekki nema 1% af
tekj um hag kerf is ins. Við vilj um held ur leggja
á herslu á hin 99% en þar und ir er stærst­
ur hluti lít il og með al stór fyr ir tæki sem eru
starfs manna væn og skila góð um hagn aði.
20. Það er mik il vægt að ná fram góðu jafn­
vægi milli lands mál anna og mál efna í heima­
byggð. Það næst ekki fram með því að hafa
land ið sem eitt kjör dæmi, en þó er rétt að
eins og stað an er hafa kjör dæm in mis jafnt at­
kvæða vægi. Þetta er hægt að laga og verð ur
eitt af því sem Pírat ar beita sér fyr ir ­ enda er
ekki van þörf á betri kosn inga lög um sem taka
bet ur mið af vilja fólks.
21. Taka á mál efn um aldr að ara, ör yrkja og
heil brigð is þjón ust unni í heild sinni. Mig
svíð ur hvern ig kom ið er fram við fólk ið sem
lagði grunn inn að þjóð fé lag inu okk ar og fólk
sem hef ur veikst eða orð ið fyr ir slysi. Að
hneppa fólk í fá tækt og ein angr un er ó af sak­
an lega og mig lang ar að ganga svo langt að
kalla það ó geðs legt. Heil brigð is kerf ið í heild
sinni þarf að rann saka og leita þarf leiða við
að ná fram sparn aði án þess að skerða þjón­
ustu. Ég vil auka þjón ustu í heil brigð is kerf­
inu en spara pen inga á stjórn sýslu svið inu eða
með skyn sam leg um lausn um frá fólk inu sem
sjálft vinn ur á staðn um og sér hvern ig ör lít­
il breyt ing get ur spar að háar upp hæð ir. Þessi
mál efni snerta allt land ið.
22. Ís land er ein stór nátt úruperla og verð ur
ekki met in til fjár. Þjóð garð ar á borð við þann
sem er á Snæ fellsjökli eru bæði mik il væg ir til
þess að vernda nátt úr una og einnig við skipta­
tæki færi fyr ir ferða mennsku á svæð inu.
23. 3 sæti fari til Fram sókn ar flokks ins, 2 sæti
til Sjálf stæð is flokks ins, 2 sæti til Sam fylk ing­
ar inn ar og 1 sæti til Pírata.
24. Rík is stjórn sem hlust ar á þjóð ina og nýt­
ir þekk ingu þeirra sem hafa unn ið á svæð­
inu eða við geir ann þeg ar gera á breyt ing­
ar. Oft gleym ist að taka til lit til sér þekk ing­
ar ó breyttra starfs manna, bænda eða ann arra
sem mál ið varð ar og ef ein göngu er hlusta á
sér fræð inga sem hafa ekki hald bæra þekk ingu
á mál efn inu þá end ar oft með ó sköp um, sbr.
leið in yfir Þrösk ulda, Land eyja höfn og fl.
25. Á Vest ur landi eru tveir af sjö há skól­
um lands ins svo þekk ing in er gríð ar leg. Ég
tel mik il vægt að gefa ungu fólki og frum­
kvöðl um tæki færi til að fram kvæma hug­
mynd ir sín ar. Net efl ing hjálp ar til við slíka
stefnu enda eru mikl ir sókn ar mögu leik ar
á net inu sem er í dag fimmta stærsta hag­
kerfi í heimi og skil ar 20% af hag vexti þró­
aðra hag kerfa. Þessi þró un kem ur ein ung­
is til með að aukast á kom andi árum og ekki
má gleyma öll um af leidd um störf um net­
fyr ir tækja. Beint frá býli væri t.d. hægt að
starf rækja í gegn um net ið en að þeirri sölu
kæmu bænd ur, flytj end ur og aðr ir og því er
ekki ein vörð ungu um tækni störf að ræða.
Ég tel sókn ar fær ið liggja í að nýta hug vit­
ið til að skapa störf og gera Vest ur land að
sterkri heild.
26. Flat ey á Breiða firði.
Hild ur Sif Thoraren sen, odd viti
Pírata í NV kjör dæmi