Skessuhorn - 09.07.2014, Blaðsíða 23

23MIÐVIKUDAGUR 9. JÚLÍ 2014
L
A
N
D
B
Ú
N
A
Ð
A
R
H
Á
S
K
Ó
L
I
ÍS
L
A
N
D
S

Á
S
G
A
R
Ð
U
R
G
A
M
L
I
S
K
Ó
L
I
S
K
Ó
L
A
S
T
J
Ó
R
A
H
Ú
S
K
IR
K
JA
H
V
A
N
N
IR
R
A
N
N
S
Ó
K
N
A
R
H
Ú
S
L
B
H
Í
H
A
L
L
D
Ó
R
S
FJ
Ó
S
SKEMMAN
LEIKSKÓLI
GRUNNSKÓLI
NEMENDAGARÐAR
HÓTEL SÓL
L
A
N
D
B
Ú
N
A
Ð
A
R
S
A
F
N
B
Ú
T
Æ
K
N
IH
Ú
S
U
L
L
A
R
S
E
L
K
O
L
L
U
B
A
R
LEIKFIMIHÚS
HÁTÍÐARHALDA
Á
HVANNEYRI
12.júlí kl. 1330 - 17&
FORNBÍLAR& ÓKEYPIS Á LANDBÚNAÐARSAFNIÐ
» »
Í TILEFNI AF 125 ÁRA SKÓLAHALDI EFNA STAÐARMENN TIL
FJÖLBREYTT DAGSKRÁ
SAFNADAGUR í Landbúnaðarsafni Íslands. Opið kl. 12- 18 / Fornbílafjelag
Borgarfjarðar verður á staðnum / TRAKTÓRADAGUR / OLGA Vocal Ensem-
ble syngur nokkur vel valin lög / Sveinn Hallgrímsson og Magnús B. Jónsson
ganga um HVANNEYRARTORFUNA og segja frá / Bjarni Guðmundsson fly-
tur ÁGRIP AF SÖGU SKÓLANS / Sr. Flóki og Trausti verða í KIRKJUNNI /
Guðmundur Hallgrímsson leggur fyrir SVEITAÞRAUTIR / Tóvinna á vegum
ULLARSELSINS / LEIKIR FYRIR BÖRN á vegum Ungmennafélagsins Íslendings /
MARKAÐUR í tjaldi - landbúnaðarafurðir og nytjahlutir / ÁRNI Í
ÁRDAL sér um grillið / HÚSDÝR MEÐ UNGVIÐI og teymt undir börnum /
Kvenfélagið 19. júní verður með KAFFISÖLU / SKEMMAN KAFFIHÚS býður
góðgæti til sölu / MYNDASÝNING úr skólastarfi síðustu 125 árin.
TÓNLEIKAR MEÐ BROTHER GRASS Í HALLDÓRSFJÓSI KL. 20

Í ár eru 150 ár síðan timburkirkj-
an á Stað á Reykjanesi í Reykhóla-
hreppi var byggð. Af því tilefni
var messað í kirkjunni síðastliðinn
laugardag. Kirkjan er ekki lengur
sóknarkirkja en sameining Stað-
ar- og Reykhólaprestakalls átti sér
stað árið 1957. Prestssetrið var hins
vegar flutt að Reykhólum nokkru
fyrr eða árið 1948. Það var sr. Elína
Hrund Óskarsdóttir sóknarprestur
sem messaði.
Gamla timburkirkjan á Stað var
byggð árið 1864 af Daníel Hjalta-
syni sem var gullsmiður og þjóð-
hagi, eins og segir í heimildum, en
sr. Ólafur E. Johnsen, sóknarprest-
ur á Stað 1841-1884, var hvatamað-
ur að byggingunni. Staðarkirkja er
talin vera gott eintak af íslenskri
timburkirkju sem margar voru
byggðar fyrir miðja 19. öld. Gríð-
arlega margt fólk kemur ár hvert að
skoða kirkjuna og er m.a. talið að
það sé vegna þess að hún er sniðin
og smíðuð eftir svokölluðu gullin-
sniði. Frú Unnur Guðmundsdótt-
ir fyrrum húsfreyja á Stað lét sér
afar annt um kirkjuna á meðan hún
lifði og fylgdi gestum og gangandi
gjarnan til kirkju. Unnur hefði orð-
ið 100 ára núna 7. júlí ef hún hefði
lifað.
Árið 1964 var kirkjan tek-
in á fornleyfaskrá, þá orðin frem-
ur hrörleg og úr sér gengin. Þá
um sumarið er hún endurreist fyr-
ir tilstuðlan Þjóðminjasafnsins sem
hefur séð um viðhald hennar síð-
an. Yfirleitt er ein messa í kirkj-
unni á ári og einnig jarðarfarir, ef
ósk kemur um slíkt. Staðarbænd-
ur hafa séð um hleðslugarðinn og
einnig um garðinn sjálfan en kirkj-
an stendur í honum miðjum. bgk
Álver á heimsmælikvarða?
Undanfarnar vikur hef-
ur í fréttablöðum gefið að líta
heilsíðu auglýsingu með fyrir-
sögninni „Álver á heimsmæli-
kvarða.“ Í auglýsingunni vek-
ur Norðurál á Grundartanga at-
hygli á góðum tökum sínum á
útsleppi mengandi efna, eink-
um flúors. Norðurál telur að
áhrif fyrirtækisins á lífríki Hval-
fjarðar séu óveruleg, bendir á
niðurstöður umhverfisvöktun-
ar fyrir árið 2013 því til sönn-
unar og telur gæði rekstrarins á
heimsmælikvarða. Af þessu til-
efni óskar Umhverfisvaktin við
Hvalfjörð eftir því að forsvars-
menn Norðuráls svari eftirfar-
andi spurningum hið fyrsta og
eigi síðar en 1. ágúst n.k.
Er frammistaða Norðuráls 1.
á heimsmælikvarða ef iðju-
verið þarf heimild til að losa
ríflega 40% meira af flúor á
hvert tonn áls heldur en Alcoa
Fjarðaál?
Finnst Norðuráli rétt að miða 2.
„árangur“ sinn við s.l. ár þar
sem veðurskilyrði voru allt
önnur en árin á undan og
flúor rigndi jafnt og þétt af
gróðri?
Finnst forsvarsmönnum 3.
Norðuráls það óveruleg um-
hverfisáhrif að á meirihluta
vöktunarbæja skuli ár eftir ár
mælast svo hátt flúor í kjálk-
um sauðfjár að hætta sé á
tannskemmdum og að tann-
skemmdir hafi orðið í sauðfé
nú þegar?
Í ljósi þess að austlægar vind-4.
áttir ríkja á svæðinu: Finnst
forsvarsmönnum Norðuráls
það óveruleg umhverfisáhrif
að afföll sauðfjár vestan við
iðjuverið skuli vera marktækt
meiri og frjósemi minni held-
ur en í öðru sauðfé?
Finnst Norðuráli það æski-5.
leg staða, að áhrif langtíma
flúorálags á kindur og hross
skuli ekki þekkt, en leyfilegt
útsleppi flúors byggt á áætl-
uðu þoli dýranna?
Skýrslur sýna að heysýni voru 6.
ekki flúormæld fyrr en sex
árum eftir mengunarslysið í
álveri Norðuráls 2006. Hverju
sætir það?
Norðurál hefur á hendi um-7.
sýslan vöktunar vegna eig-
in mengunar. Telur Norður-
ál, í ljósi beinna fjárhagslegra
og viðskiptalegra tengsla fyr-
irtækisins við rannsakend-
ur, Umhverfisstofnun og höf-
unda vöktunarskýrslna, trú-
verðugleika mengunarmæl-
inga nægilegan?
Finnst forsvarsmönnum 8.
Norðuráls það til fyrirmyndar
að erfitt sé að lesa skýrslur um
umhverfisvöktun sér til gagns?
Finnst forsvarsmönnum 9.
Norðuráls það til fyrirmyndar
að ekki sé til viðbragðsáætlun
vegna mengunarslysa í iðju-
verinu?
Finnst forsvarsmönnum 10.
Norðuráls það til fyrirmynd-
ar að auka álframleiðsluna og
þar með losun flúors þó iðju-
verið starfi í blómlegu land-
búnaðarhéraði?
Svörin sendist Umhverfis-
vaktinni við Hvalfjörð: um-
hverfisvakt in@umhverfisvaktin.
is eða formanni Umhverfisvakt-
arinnar, Þórarni Jónssyni, Hálsi,
276 Kjós.
Hvalfirði, 7. júlí 2014. Um-
hverfisvaktin við Hvalfjörð.
Opið bréf til
Norðuráls á
Grundartanga
Kirkjan á Stað í Reykhólahreppi 150 ára