Fréttatíminn - 08.08.2014, Blaðsíða 14

Sætúni 8, 105 Reykjavík. Sími: 531 3300. ritstjórn@frettatiminn.is Ritstjórar: Jónas Haraldsson jonas@frettatiminn.is og Sigríður Dögg
Auðuns dóttir sigridur@frettatiminn.is. Fréttastjóri: Höskuldur Daði Magnússon hdm@frettatiminn.is. Framkvæmda- og auglýsingastjóri: Valdimar Birgisson valdimar@
frettatiminn.is. Útgáfustjóri: Teitur Jónasson teitur@frettatiminn.is . Fréttatíminn er gefinn út af Morgundegi ehf. og er prentaður í 82.000 eintökum í Landsprenti.
Í
Í þjóðfélagsumræðu hérlendis er mönnun
heldur tamt að gagnrýna það sem miður fer
en horfa síður til þess sem vel hefur tekist
og hróss er vert. Meðal helstu jákvæðra
samfélagsbreytinga hér á síðustu árum er
afstaða löggjafans og almennings til sam-
kynhneigðra. Barátta þeirra – og fjölda-
margra annarra – hefur skilað Íslandi í
fremstu röð þjóða hvað almenn mannrétt-
indi varðar. Mikil þróun
hefur orðið á síðastliðnum
árum á réttarstöðu sam-
kynhneigðra í þjóðfélaginu,
hvort sem er á sviði löggjafar
eða í samfélagslegu ljósi. Þá
hefur mikil breyting orðið
á viðhorfum almennings og
dregið hefur úr fordómum.
Þessari þróun ber að fagna
og það er markmið Hinsegin
daga, sem staðið hafa frá
þriðjudegi og ná hámarki með
gleðigöngunni á morgun, laugardag, að
gleðjast yfir þeim áföngum sem náðst hafa
í mannréttindabaráttu hinsegin fólks og
fagna sýnileika þeirra. Hinsegin dagar hafa
vaxið hratt og undanfarin ár hafa samkyn-
hneigðir, fjölskyldur þeirra og vinir fylkt
liði í gleðigöngu um miðborg Reykjavíkur
og endað með útitónleikum. Slík hefur
þróunin verið að nú eru Hinsegin dagar ein
af þremur stærstu útihátíðum þjóðarinnar
með um eða yfir sjötíu þúsund þátttak-
endum ár hvert. Hátíðin hefur því breyst úr
eins dags hátíð, eins og hún var þegar um
1500 manns komu saman á Ingólfstorgi árið
1999, í það að vera sex daga samfelld menn-
ingarhátíð.
Þótt meginmarkmið göngunnar sé
gleði yfir þeim sigrum sem náðst hafa er
markmið Hinsegin daga líka að stuðla að
umfjöllun um menningu og sögu hinsegin
fólks og minna á þau réttindi sem enn hafa
ekki náðst í baráttu þess, hvort heldur er
hérlendis eða erlendis.
Straumhvörf urðu í réttindabaráttu
samkynhneigðra þegar Alþingi ályktaði í
annað sinn, í maí 1992, um málefni sam-
kynhneigðra. Þingsályktunartillagan var
samhljóða tillögu frá 1985 og var hún flutt
af fulltrúum allra stjórnmálaflokka en með
henni lýsti Alþingi yfir vilja sínum til þess
að tryggja að misrétti gagnvart samkyn-
hneigðum ætti sér ekki stað. Margir áfang-
ar hafa náðst síðan og má fullyrða að eitt
stærsta skrefið í réttindabaráttu samkyn-
hneigðra hafi verið stigið árið 2010 þegar
Alþingi samþykkti að ein hjúskaparlög
skyldu gilda um alla. Með þeim breytingum
féllu lög um staðfesta samvist úr gildi en
í lögunum segir að þau gildi um hjúskap
„tveggja einstaklinga“ en ekki „karls og
konu“ eins og áður. Lögin gilda því um
hjúskap allra, burtséð frá kyni eða kyn-
hneigð. Fyrir tveimur árum voru síðan sam-
þykkt lög um réttarstöðu einstaklinga með
kynáráttunarvanda en lögin eru þau fyrstu
hér á landi sem varða réttarstöðu transfólks
og kveða einkum á um úrbætur sem lúta að
stjórnsýslu og málsmeðferð, tilhögun kyn-
leiðréttingar og nafnabreytingar í þjóðskrá.
Þrátt fyrir miklar úrbætur og breytt við-
horf eimir enn eftir af fordómum í garð
hinsegin fólks. Því vekja Samtökin 78
athygli á, nú í tengslum við Hinsegin daga
og gleðigönguna „hatri sem enn viðgengst
í garð hinsegin fólks, einkum og sér í lagi á
netinu.“ Samtökin segja að undanfarið hafi
borið á röddum fólks sem telji réttindabar-
áttu hinsegin fólks formlega lokið og að lítil
þörf sé á samtökum eða réttindabaráttu til
handa hinsegin fólki „af því að við höfum
það svo gott á góða Íslandi.“ Samtökin 78
telja sannarlega ekki nóg komið og vilja
draga fram í dagsljósið „þær athugasemdir
sem beinast gegn hinsegin fólki, ekki síst í
athugasemdakerfi fréttamiðla.“
Gegn hvers konar fordómum og illmælgi
skal berjast – en ekki síst fagna með þátt-
töku í gleðigöngunni á laugardag þeim sigr-
um sem hafa unnist og áföngum sem náðst
hafa í jöfnun réttinda allra, hvort heldur
er hérlendis eða erlendis enda eru réttindi
samkynhneigðra, tvíkynhneigðra og trans-
fólks mjög mismunandi eftir löndum – og
sums staðar afar takmörkuð.
Jákvæðum samfélagsbreytingum fagnað
Réttur allra skal vera sá sami
Jónas Haraldsson
jonas@frettatiminn.is
LóABORATORÍUM LóA hjáLMTýsdóTTiR
Glútenlaust,
góðan daginn!
- Samkvæmt 840.000
notendum GoodReads!
www.bjortutgafa.is
Framhald Divergent-
kvikmyndarinnar!
Önnur bókin í hinum geysivinsæla
Divergent-bókaflokki er nú komin út í kilju.
Fæst hjá öllum betri bóksölum!
14 viðhorf Helgin 8.-10. ágúst 2014