Læknablaðið : fylgirit - 01.10.2010, Side 14

XIX ÞING LYFLÆKNA
FYLGIRIT 65
s
Agrip veggspjalda
V001 Tengsl óbeinna reykinga við kransæðasjúkdóm
Kristján Baidvinsson1, Þórarinn Guðnason2, ísleifur Ólafsson3, Karl Andersen2
'Læknadeild Háskóla íslands, 2hjartadeild, 3klínískri lífefnafræðideild Landspítala
Inngangur: Tóbaksreykingar eru eirtn af megin áhættuþáttum
kransæðasjúkdóma. Komið hefur í ljós að óbeinar reykingar valda
einnig umtalsverðu heilsutjóni. Með banni við reykingum á opinberum
stöðum hefur tekist að draga úr óbeinum reykingum. Fjöldi rannsókna
hafa sýnt að tíðni bráðra kransæðatilfella hefur minnkað um 17-20%
í kjölfar reykingabanns á opinberum stöðum. Með þessari rannsókn
er ætlunin að rannsaka nánar sambandið milli óbeinna reykinga og
kransæðasjúkdóma.
Efniviður og aðferðir: Rannsóknin var framskyggn ferilrannsókn. Öllum
sjúklingum sem fóru í hjartaþræðingu á LSH á tímabilinu 27. janúar
2010 - 12. apríl 2010 var boðin þátttaka. Alls var 361 sjúklingi boðin
þátttaka þar af tóku 269 þátt, 202 karlar og 67 konur. Upplýsingar um
áhættuþætti kransæðasjúkdóma, meðferð og niðurstöður þræðingingar
sjúklinga fengust úr SCAAR og RIKSHIA gagnagrunnum. Einnig
var spurt um reykingasögu og munntóbaks- og níkótínlyfjanotkun.
Þátttakendur voru einnig beðnir um að meta hvað þeir teldu sig
vera útsettir fyrir miklum óbeinum reyk. Blóðsýni var tekið af öllum
sjúklingum við komu og var cotinine, sem er níkótínafleiða, og hs-CRP
mælt í blóði hvers og eins.
Niðurstöður: Þýðið sem notað var við úrvinnslu voru einstaklingar
sem ekki reyktu, notuðu ekki munntóbak eða níkótínlyf samkvæmt
spurningalista. Mælanlegt cotinine í þessum hópi var talið vera vegna
óbeinna reykinga. Hlutfall sjúklinga með mælanlegan cotinine styrk í
blóði var 16,4% í hópi þeirra sem fóru í bráða hjartaþræðingu miðað
við 10,6% hjá þeim sem fóru í valþræðingu (p=0,34). 16,1% sjúklinga
með CRP>2 var með mælanlegt cotenine í blóði miðað við 9,0% hjá
sjúklingum með CRP<2 (p=0,23). Hlutfall sjúklinga með mælanlegt
cotinine í blóði eykst stigvaxandi eftir því sem kransæðasjúkdómurinn
er alvarlegri (p=0,22). Frávik er þó fyrir þrengingu í einni æð.
Alyktanir: Niðurstöður gefa hugsanlega til kynna vísbendingar um
að óbeinar reykingar hafi áhrif á tíðni brá ðra kransæðasjúkdóma og
alvarleika þess. Niðurstöður voru ekki tölfræðilega marktækar en meira
tölfræðilegt afl vantar í rannsóknina til að fá áreiðanlegri niðurstöður.
V002 Áhrif reglugerðarbreytingar á greiðsluþátttöku vegna statínlyfja
á kólesterólgildi hjá sjúklingum með blóðþurrðarhjartasjúkdóma
Karl Andersen1, Linda Rós Bjömsdóttir2, Sveinbjöm Gizurarson2, Matthías Halldórsson3,
Rannveig Alma Einarsdóttir4
'Hjartadeild Landspítala, 2lyfjafræðideild Háskóla íslands, 3landlæknisembættinu, 4deild
lyfjamála, Landspítala
Inngangur: 1. mars 2009 tók gildi ný reglulgerð um greiðsluþátttöku
ríkisins í kólesterollækkandi lyfjum. Einungis var heimiluð greiðsluþátt-
taka ódýrasta samheitalyfs (simvastatin 10 og 20 (síðar einnig 40 mg)
nema sótt væri um lyfjaskírteini. Tilgangur þessarar rannsóknar var að
meta áhrif þessarar nýju reglugerðar á kólesterolmeðferð og árangur
meðferðar hjá þeim hjartasjúklingum sem þurftu að breyta meðferð
vegna hennar.
Efniviður og aðferðir: Upplýsingum var safnað um blóðfitulækkandi
meðferð og kólesterólgildi sjúklinga sem lögðust inn á hjartadeild LSH
einu ári fyrir reglugerðarbreytinguna 1. mars 2009. Upplýsingar um
statinlyfjanotkun fengust í lyfjaskrá Landlæknisembættisins.
Niðurstöður: 422 sjúklingar sem lágu á hjartadeild LSH voru útskrifaðir
á öðru lyfi en simvastatini síðasta árið fyrir reglugerðarbreytingu.
225 (53%) þeirra samþykktu þáttöku í rannsókninni. 86% þýðisins
voru á atorvastatini, 13% á rosuvastatini og 1% á pravastatini.
Heildarkólesteról þessara sjúklinga hækkaði að miðgildi úr 3,85 mmol/1
í 4,33 mmol/1, eða um 12,5% p<0.001. LDL kólesterol hækkaði einnig,
úr 2,0 mmol/1 fyrir reglugerð í 2,48 mmol/1, sem er 24% hækkun
p<0.001. Þríglýseríð hækkuðu somuleiðis að miðgildi úr 1,23 mmol/1
í 1,4 mmol/1, eða um 14% (p=0,08). 27% sjúklinga fengu afgreidd
kólesterollyf undir jafngildisskammti. 35% sjúklinga sem höfðu náð
meðferðarmarkmiðum (<4,5 mmol/1) fyrir reglulgerðarbreytingu
hækkuðu yfir meðferðarmarkmið. Að meðaltali hækkaði kólesterólgildi
þeirra um 0,9 mmól/1.
Alyktanir: Reglugerðarbreytingin leiddi til marktækrar hækkunar
á kólesterólgildum þeirra hjartasjúklinga sem þurftu að skipta um
lyf vegna breytingarinnar. Um þriðjungur sjúklinga sem höfðu náð
meðferðarmarkmiði fyrir reglugerðarbreytingu voru yfir meðferðar-
markmiðum nokkrum mánuðum síðar.
V003 Draga reykingar úr áhættu á gáttatifi á fyrstu dögum eftir
kransæðahjáveituaðgerð?
Davíð O. Amaru Guðrún V. Skúladóttir1-2, Ragnhildur Heiðarsdóttir1-2, Bjami Torfason1'5,
Runólfur Pálsson1-4, Viðar Ö. Eðvarðsson1-6, Gizur Gottskálksson3, Ólafur Skúli Indriðason4
'Læknadeild, 2lífeðlisfræðistofnun Háskóla íslands, 3rannsóknarstöð hjartasjúkdóma og
hjartalækningaeiningu, 4nýmalækningaeiningu, ^brjóstholsskurðlækningadeild, 6Bamaspítala
Hringsins, Landspítala
Inngangur: Gáttatif er algengur fylgikvilli hjartaskurðaðgerða. Meðal
þátta sem eru taldir auka áhættu á gáttatifi eru hár aldur, bráð
bólgusvörun og aukin styrkur katekólamína í blóði á fyrstu dögum eftir
aðgerð. Fyrirbyggjandi meðferð með beta-blokkum hefur enda gefist
vel. Neikvæðar heilsufarslegar afleiðingar reykinga eru vel þekktar.
Nikótín hvetur losun katekólamína úr nýrnahettum og taugaendum.
Markmið rannsóknarinnar var að kanna samband reykinga og gáttatifs
eftir kransæðahjáveituaðgerðir.
Efniviður og aðferðir: Rannsóknarþýðið samanstóð af 125 sjúklingum
sem tóku þátt í slembiraðaðri rannsókn á gagnsemi meðferðar
með ómega-3 fitusýrum til að fyrirbyggja gáttatif eftir opna
kransæðahjáveituaðgerð á Landspítala 2007-2009. Allir sjúklingarnir
voru í hjartarafsjá meðan á sjúkrahúsdvöl stóð. Endapunktur
rannsóknarinnar var gáttatif sem stóð í >5 mínútur. Sjúklingar með fyrri
sögu um gáttatif voru útilokaðir.
Niðurstöður: Miðgildi aldurs var 66 ár (spönn 45-82 ára) og 82% voru
karlar. Alls fengu 62 sjúklinganna (49%) gáttatif. Gáttatif greindist að
meðaltali 2,6 dögum eftir aðgerði. í gáttatifshópnum reyktu 14.5% á
móti 27% í hópnum sem fékk ekki gáttatif (p=0,086). Notkun beta-
blokka var svipuð í báðum hópunum. Við fjölþáttagreiningu var
líkindastuðull fyrir gáttatif hjá reykingamönnum 0,216 (95% vikmörk
0,070-0,664; p=0,007). Engar tengsl, hvað varðar áhættu á gáttatifi,
14 LÆKNAblaðið 2010/96