Iðnaðarmál - 01.06.1967, Síða 47

En vegna þess, að eignarskattar eru af 8.000 = 88, en hið opinbera
frádráttarbærir við ákvörðun hreinna „greiðir“ afganginn: tekjuskattar
skattskyldra tekna, borga þeir úr eig- minnka sem því nemur. Staðan í árs-
in vasa aðeins hebninginn, eða 1,1% lok verður eftirfarandi:
Arðtekjur hluthafa
eftir greiðslu tekjuskatta: 807
Efnahagsreikningur 31/12
Ýmsir fjármunir....... 30.534 Skuldir................. 13.000
Hlutafé............... 10.000
„Skattfrj áls“ varasjóður 7.534
30.534 30.534
Tilfelli B2: Útgáfa jöfnunarbréfa;
allur ráðstafanlegur ágóði greiddur
út.
Breytingin frá tilfelli A1 er fólgin
í því, að tekjuskattur til ríkis hækkar
um 20% af 534, eða 107. Nú fá hlut-
Við samanburð tilfella A 2 og B 2
kemur í ljós, að eigið fé í heild er
hið sama, enda þótt það sé að sjálf-
sögðu samsett á ólíkan hátt. Um þýð-
ingu þess verður rætt síðar, en sam-
eiginlegt báðum tilfellunum er jafn-
hár „skattfrjáls“ varasjóður. í til-
felli B2 fá hluthafar hins vegar 123
meira en í tilfelli A2, sem er 13,7%
hærra.
Samanburður tilfella A1 og B1 er
flóknari. Hluthafar fá 190 meira í til-
felli B1 heldur en Al, en efnahags-
reikningarnar eru ekki alveg sam-
bærilegir. í tilfelli A1 er „skattfrjáls“
varasjóður, svo og heildarvirði fjár-
muna, 166 hærra en í tilfelli Bl. Á
þessu eigin fé hvílir sérstök skatt-
greiðslukvöð, sem t. d. yrði virk við
slit félagsins. Fyrst þyrfti félagið að
greiða tekjuskatt (en ekki tekjuút-
hafar í arð 2.2Í6 (3.136 -f- 920 í
tekjuskatt félags). Eftir að hluthafar
hafa greitt 50% tekjuskatt vegna
arðsins og 88 í eignarskatta (eins og
í tilfelli Al), verður eftir 1.020. Nið-
urstaðan verður því eftirfarandi:
svar, sem áður hafði verið lagt á, án
tillits til varasjóðstillags) og svo hlut-
hafarnir tekjuskatt og útsvar af því,
sem til skipta kæmi. — Skynsamlegt
virðist vera að álíta tilfellin sam-
bærileg, (1) þegar fundið hefur ver-
ið, hve mikið hluthafarnir mundu
eiga eftir af 166, eftir að tekjuskattar
hefðu verið greiddir til fullnustu og
þetta fé lagt til félagsins vaxtalaust,
og (2) reiknaðir til frádráttar tekj-
um hluthafa vextir af láni til félags-
ins vegna þess fjármagns, sem þá
vantar á, til þess að fjármagn sé
jafnt og í tilfelli Al.
Ef umframvarasjóðurinn (166)
skyldi leystur upp, ætti félagið að
greiða tekjuskatt af þeirri fjárhæð
og ekki einungis það, heldur og af
20% álagi (eins konar refsingu) á
varasjóðinn vegna ákvæða 19. gr.
reglugerðar, en þar segir m. a.: „Ef
félag, sem hefur varasjóð, myndað-
an af skattfrj álsum framlögum, ráð-
stafar honum til annars en þess að
mæta rekstrarhalla fyrirtækisins, skal
telja þá fjárhæð að viðbættum tutt-
ugu af hundraði (20%) til skatt-
skyldra tekna á því ári.“ Félagið
yrði hér að greiða í tekjuskatt 20%
af 199,2 (= 166 X 1,20), eða hér
um bil 40. Hluthafar mundu því geta
fengið 126 og halda þá eftir 63. Við
þetta mundi bilið milli tilfellanna A1
og B1 mjókka um þriðjung. Eftir að
hluthafar hefðu afhent félaginu þetta
fé sem vaxtalaust lán, vantaði þó 103
(= 166 ■— 63), að félagið væri jafn-
sett um fjármagn í báðum tilvikun-
um. Segjum, að félagið yrði að
gjalda 10% vexti af láninu, eða 10,3.
Nú eru vaxtagjöld frádráttarbær, svo
að tekjuskattar mundu minnka um
10,3 X 0,43 ( 20% tekjuskattur, ef
þessi viðskipti hefðu ekki áhrif á
varasjóðstillag, og 23% tekjuútsvar,
sem er jafngildi 30% frádráttarbærs
útsvars). Á félaginu sjálfu mundu
því lenda ca. 5,9, en sú tala lækkaði
um helming, eftir að tekið hefði ver-
ið tillit til sköttunar hluthafa.
Niðurstaðan af samanburði tilfella
A1 og B1 verður eftirfarandi:
Hluthafar fá í B1 umframarð 190
-f- minni eign hluthafa í varasj. 63
-r- vextir af láni............ 3
124
Útgáfa jöfnunarbréfa hefur því í
þessu tilviki jafnmikla yfirburði og
í tilfelli 2.
4. Um gildi niðurstaðnanna
Við útreikningana að framan hefur
verið byggt á ýmsum forsendum, sem
gætu takmarkað gildi niðurstaðn-
anna. Skal nú vikið að nokkrum
þessara forsendna.
Til þessa hefur ekki verið gefinn
gaumur að áhrifum útgáfu jöfnunar-
bréfa á skattskyldar tekjur hluthafa
vegna úthlutunar við slit félagsins.
Reglan er sú, að hluthafar skulu
gjalda tekjuskatta af þeirri fjárhæð,
sem úthlutað er við slit umfram nafn-
virði hlutabréfanna. í tilfellum A
Arðtekjur hluthafa
eftir greiðslu tekjuskatta og viðbótareignarskatts: 1.020
Efnahagsreikningur 31/12
Ýmsir fjármunir......... 30.000 Skuldir.................. 13.000
Hlutafé.................. 10.000
„Skattfrjáls“ varasjóður 7.000
30.000
30.000
IÐNAÐARMÁL
117