Frjáls verslun - 01.08.2005, Síða 140

140 F R J Á L S V E R S L U N • 8 . T B L . 2 0 0 5
Í
slenski hlutabréfamarkaðurinn er engum líkur. Fyrir
nákvæmlega ári, eða í byrjun október í fyrra, hafði úrvals-
vísitalan hækkað um 75% frá áramótum og mönnum
varð tíðrætt um að markaðurinn væri yfirspenntur. „Ég
held að það væri vitleysa að selja ekki við þessar aðstæður,“
mátti heyra á ráðstefnum. Síðan hefur markaðurinn haldið
áfram að hækka sem aldrei fyrr og er því spáð að hann
hækki um 40% á þessu ári, þegar upp verður staðið.
Í sjálfu sér er þetta ekki flókið; úrvalsvísitalan hefur
fjórfaldast á þremur árum. Hver hefði trúað því á haustmán-
uðum árið 2002 þegar hún rétt slefaði yfir 1.200 stig? Núna
er hún rúm 4.500 stig, en var komin upp
í nær 4.800 stig fyrir nokkrum vikum. Að
venju varð uppi fótur og fit þegar hún
byrjaði að falla í nokkra daga og ákveð-
innar taugaveiklunar gætti. Hið „frjálsa
fall“ var nú ekki meira en svo að vísitalan
lagaðist sig að 4.500 stiga markinu. Þessi
taugaveiklun var hins vegar nokkuð sér-
stök í ljósi þess að línan hefur verið
„beint upp“ frá því í ágúst 2003.
Viðskiptabankarnir þrír vega langþyngst í úrvalsvísitöl-
unni, eða um næstum 67%. Kaupþing banki einn og sér
vegur 39% af vísitölunni. Með öðrum orðum; úrvalsvísi-
talan fer strax af stað þegar gengi bréfa í Kaupþingi banka
hreyfast.
Horfur í efnahagsmálum á Íslandi eru almennt taldar
góðar þrátt fyrir að stjórnarandstaðan hafi rætt um „sýnd-
arveruleika“ þegar fjárlagafrumvarpið var lagt fram. Það
sem margir óttast er að „alvöruverðbólga“ sé í pípunum,
þ.e. það vantar fólk í vinnu og við það hækka launin.
Einhver kynni því að segja að vandinn núna væri of mik-
ill kaupmáttur. Verðbólgan hefur til
þessa að mestu stafað af aukningu á
íbúðalánum, þ.e. stórauknu fjárstreymi
til íbúðakaupa, og við það hefur verð á
fasteignum hækkað. Þá hefur hátt olíu-
verð ýtt undir verðbólguna.
Erlendir aðilar hafa verið mjög
duglegir við að gefa út skuldabréf í
íslenskum krónum að undanförnu
vegna þess hve háir nafnvextir eru hér
á landi miðað við erlendis. Kaupendur
þessara skuldabréfa eru ekki síst ríkir
útlendingar. Erlendir aðilar hafa gefið út skuldabréf fyrir
nær 70 milljarða á skömmum tíma. En það segir sig sjálft
að þegar fleiri hafa áhuga á krónunni þá styrkist krónan.
Ýmsir spá því að núna reyni mjög á Seðlabankann við
að halda verðbólgunni niðri, hækka stýrivexti og reyna
þannig að takmarka útlán bankanna. Íslensk fyrirtæki
og einstaklingar hafa hins vegar fengið lánað beint hjá
erlendum bönkum til að fjármagna hlutabréfakaup sín
erlendis og hérlendis. Segja má að þetta heiti að „tengja
framhjá“ og fyrir vikið má spyrja hvort það hafi nokkur
áhrif á stórar lántökur fjárfesta erlendis til hlutabréfa-
kaupa þótt Seðlabankinn hækki vextina.
En hvernig hreyfist hlutabréfamarkaðurinn næstu mán-
uðina? Hann er augljóslega mjög þaninn. Þetta var líka
sagt fyrir rúmu ári þegar menn ráðlögðu fólki að selja og
innleysa eitthvað af hækkuninni. Hlutabréfavísitalan hefur næstum fjórfaldast á þremur árum. Það er tóm geggjun að margra mati. Útrásin ber hækkunina uppi.
Úrvalsvísitalan hefur fjór-
faldast á þremur árum.
Hver hefði trúað því á haust-
mánuðum árið 2002
þegar hún rétt slefaði yfir
1.200 stig?
TEXTI: JÓN G. HAUKSSON
KAUPHÖLLIN
Íslenski hlutabréfamarkaðurinn hefur hækkað upp úr öllu valdi á
árinu. Fyrir nákvæmlega ári töldu flestir sérfræðingar hann þaninn
til hins ýtrasta og að „líklegast væri best fyrir alla að selja“.
300STÆRSTU