Litli Bergþór - 01.12.2012, Blaðsíða 23

Litli-Bergþór 23
umsjónarmenn og höfðu greiðasölu. „Við vorum þar
mörg góð ár“ sagði Erica í endurminningum sínum.
Sigmundur Benediktsson, Eyfirðingur sem ég talaði
við, man eftir þeim hjónum í bragganum, þar sem
haldin voru böll sem þóttu nýstárleg. Þar skaust hin
dökkeyga, smávaxna Erica á milli dansfólksins og
stráði yfir það „Konfetti“-pappírsræmum. Það hafði
ekki tíðkast í Eyjafirði þó mörg erlend áhrif hefðu
borist til Akureyrar gegnum tíðina. Þessir góðu dagar
á Melgerðismelum tóku enda eins og aðrir dagar.
Flugið fluttist inn til Akureyrar 1955. Þá var bragg-
inn rifinn og hjónin byggðu sér lítið hús, sem þau
nefndu Melbrekku.
Anders var eins og áður sagði 15 árum eldri en
Erica og heilsan fór að bila. Síðustu þrjú árin sem
hann lifði var hann á sjúkrahúsinu á Akureyri og lést
þar 30. júní 1959. Erica auglýsti látið og jarðarför-
ina rækilega. Fyrst auglýsir hún í Morgunblaðinu:
„Hjartkær eiginmaður minn og faðir A.C.Höyer, Mel-
brekku, áður Hveradölum, lést á sjúkrahúsi Akureyrar
30. júní. Jarðsett verður frá Fossvogskirkju 8. júlí kl.
2“. Þá er önnur auglýsing þar sem bálförin er auglýst
frá Fossvogskapellu þann 7. júlí og undir stendur
Erica Höyer og synir. Síðan er í Degi 16. september
auglýst minningarathöfn um Carl Höyer Jóhannesson
umsjónarmann, sem fari fram daginn eftir frá Möðru-
vallakirkju. Síðast kemur þakkartilkynning, einnig
í Degi, þar sem Erica þakkar öllum sem studdu hana
við útförina; sr. Pétri Sigurgeirssyni fyrir ræðu og
liðveislu, söngkór fyrir aðstoð og kvenfélagskonum
fyrir gefnar veitingar. Það hafa margir lagt þessari
erlendu konu lið og hún var vel kynnt hjá þeim sem
umgengust hana.
Erica átti mörg ár eftir ólifuð sem ekkja á Akur-
eyri. Hún stundaði saumaskap meðan heilsa leyfði,
eignaðist vinkonur sem ortu til hennar í minninga-
grein þegar hennar tími kom. Seinustu tvö árin átti
hún heima á dvalarheimilinu Hlíð, en hún lést 9. maí
1982, fyrir aðeins 30 árum.
Annar Kúrlendingur, Wolf von Seefeld, minnist
hennar í grein í Íslendingaþáttum Tímans, og nefndi
m.a. að hún hafi verið þrítyngd, jafnvíg á þýsku,
lettnesku og rússnesku. Íslenskan hennar var ekki
alveg eftir málfræðinni sagði hann, en kom beint frá
hjartanu. Wolf, sem seinna varð Úlfur Friðriksson,
var líka flóttamaður úr stríðunum tveim, fæddur 1912
í Kúrlandi og kom til starfa hjá föður mínum 1955.
Hann var fornfræðingur og sagnfræðingur, en hafði
„lent í garðyrkju“ upp úr stríðinu. Mér fannst hann
vera gamalmenni er ég sótti hann á rútuna þá um
sumarið, en þá hefur hann verið 43 ára. Það var þó
seigt í karli, því að hann varð 97 ára, mikill Íslend-
ingur og skrifaði bækur, bæði um íslenska hestinn og
minningabrot úr Hólavallakirkjugarði.
Nú hef ég verið að stikla á stóru í lífi útileguhjón-
anna Höyer. Ekki koma öll kurl til grafar með þeirra
líf, en þau voru hluti af íslenskri sögu á umbrota- og
framfaraskeiði þjóðarinnar og áttu sinn hlut, ekki
síður en hinir, sem hér voru bornir og barnfæddir.
Erica gaf Íslendingum góðan vitnisburð í minning-
arbrotum, sem hún var beðin um að skrifa í jólablað
Dags 1957: „Helstu kostir Íslendinga eru heilbrigð
skynsemi þeirra og jafnaðargeð. Þeir rasa ekki um
ráð fram, þeir gera ekki vanhugsaða hluti í reiðiköst-
um. Svo eru Íslendingar óþreytandi að hjálpa þeim
sem miður mega sín og gestrisni þeirra er frábær“.
Þetta er ekki slæmur vitnisburður hjá gestinum
glögga, sem bjó hér í yfir 40 ár. Þau hjónin hvíla í
Möðruvallakirkjugarði í Eyjafirði, hlið við hlið, eins
og í tjaldinu í Hveradölum forðum. En nú gildir einu
þó að rigni.
Heimildir:
Árni Óla: Erill og ferill blaðamanns hjá Morgunblaðinu
um hálfa öld, (Reykjavík: Ísafoldarprentsmiðja, 1963).
Ásgeir Guðmundsson: Berlínarblús. Íslenskir meðreiðarsveinar
og fórnarlömb þýskra nasista, (Reykjavík: Skjaldborg,
1996).
Danmarks Historie, Kjersgaard, Erik, önnur útáfa, 1997.
Erica Höyer: Anna Iwanowna, (Reykjavík: Ísafoldarprent-
smiðja, [1942]).
Hallir gróðurs háar rísa, Haraldur Sigurðsson, 1995.
Grete Grönbech: Árin okkar Gunnlaugs, ([Reykjavík]: Almenna
bókafélagið, 1979).
Garðyrkjuritið, 1953.
Íslendingaþættir Tímans, maí 1982.
Íslensk dagblöð á ýmsum tímum.
Sunnlenskar byggðir 3 : Laugardalur, Grímsnes, Þingvallasveit,
Grafningur, Ölfus, Hveragerði og Selvogur, Páll Lýðs-
son bjó undir prentun, ([Selfoss]: Búnaðarsamband
Suðurlands, 1983).
Höyer við heimili sitt í Hveradölum. Mynd í eigu MS.
Á hljóðri stundu vort hjartans mál
er helgað minningu þinni.
Sem færir vinunum frið í sál
því falslaus voru þín kynni.
Þú fyrirmynd varst þó færir hljóð
svo falslaus til munns og handa.
Þó værirðu stundum vegamóð,
samt varstu jafnt glöð í anda.
Þér erfið var stundum ævitíð
með ör eftir sár í hjarta.
Þú lifðir hvern dag svo ljúf og blíð
í listgáfu perlur skarta.
Á ævinnar morgni sólin seig
í söknuði ástar þinnar.
Er vinurinn eini helsár hneig
í hlýjan faðm brúðar sinnar.
En förunaut aftur Guð þér gaf
og glöð vildir þakkir gjalda.
Þó leynt bærir sár, þín lund bar af
svo létt, gegnum jarðvist kalda.
Nú opnast þér vina, himinn hlýr
þú huga oft þangað renndir.
Ei furða það var þótt vopnagnýr
oft vekti þér sára kennir.
(J.S)