Ægir - 01.08.2001, Side 39

39
R Æ K J U R A N N S Ó K N I R
þorski yfir 30 cm. Eftir það var
þorskur ekki áberandi fyrr en
haustið 1998 og 1999 og þó eink-
um árið 2000 (mynd 8). Stofn-
vísitala rækju fór vaxandi á önd-
verðum tíunda áratugnum eftir
lægðina á árunum 1986 til 1990
og hélst há til 1998. Ekki er vit-
að hvers vegna rækjustofninn
hrundi árið 1985, en á því ári
voru tveir sterkir árgangar af
þorski (1983 og 1984 árgangarn-
ir) að vaxa upp við Norðurland,
sbr. hrun rækju í Skagafirði á
sama tíma. Veturinn 1999/2000
snarminnkaði stofnvísitala rækju
við það að þorskur yfir 30 cm
jókst í 42 stk/klst í haustkönnun
og haustið 2000 fór þorskur yfir
30 cm í 106 stk/klst. 1999 ár-
gangurinn af ýsu var mjög sterkur
í Öxarfirði og haustið 2000 voru
mjög margar ýsur yfir 19 cm eða
557 stk/klst. Ýsa yfir 19 cm jókst
í 47 stk/klst í febrúar 2000 og
loks í 158 stk/klst í febrúar 2001
(mynd 9). Stofnvísitala rækju
hrapaði úr 3400 veturinn
1998/99 í 940 veturinn
1999/2000. Veturinn 2000/2001
lækkaði stofnvísitala rækju enn
frekar. Leyfðar voru þó mjög tak-
markaðar rækjuveiðar veturinn
2000/2001.
Lokaorð
Í stuttu máli má segja að útlitið
hvað snertir rækju á grunnslóð sé
fremur dökkt. Rækjan er fæða
fiska, einkum þorsks og magn
rækju á grunnslóð sem og annars
staðar er mjög háð því hversu af-
ræningjar eru margir. Rækjan á
flestum svæðum hrynur um leið
og afræningjum fjölgar verulega.
Miklu máli skiptir einnig hvort
afræningjarnir dvelja á svæðinu
til lengdar eða hvort fiskurinn
dvelur aðeins hluta úr árinu á
rækjumiðunum, en um það eru
takmarkaðar upplýsingar.
Öxarfjörður
0
20
40
60
80
100
120
1
9
8
8
1
9
8
9
1
9
9
0
1
9
9
1
1
9
9
2
1
9
9
3
1
9
9
4
1
9
9
5
1
9
9
6
1
9
9
7
1
9
9
8
1
9
9
9
2
0
0
0
Ár
F
jö
ld
i þ
o
rs
ks
á
k
ls
t.
0
1000
2000
3000
4000
5000
M
eð
al
ví
si
ta
la
ræ
kj
u
Öxarfjörður
0
50
100
150
200
1
9
9
3
1
9
9
4
1
9
9
5
1
9
9
6
1
9
9
7
1
9
9
8
1
9
9
9
2
0
0
0
2
0
0
1
Ár
F
jö
ld
i ý
su
á
k
ls
t.
0
1000
2000
3000
4000
5000
M
eð
al
ví
si
ta
la
ræ
kj
u
Heimildir:
Haraldur A. Einarsson 1997. Fæða ýsu (Melanogrammus
aeglefinus) við Ísland. Hafrannsóknastofnunin fjölrit nr
57. 69-77.
Ingvar Hallgrímsson 1993. Rækjuleit á djúpslóð við Ís-
land. 63 bls.
Ólafur K. Pálsson 1983. The feeding habits of demersal
fish species in Icelandic waters. Rit Fiskideildar (Journal
of the Marine Research Institute, Reykjavík). VII(1). 60
bls.
Ólafur K. Pálsson 1985. Fæða botnlægra fiska við Ísland.
Náttúrufræðingurinn 55(3). bls. 101-118.
Ólöf D. B. Jónsdottir, Albert K. Imsland og Gunnar Nævdal
1998. Population genetic studies of northern shrimp,
Pandalus borealis, in Icelandic waters and the Denmark
Strait. Can. J. Aquat. Sci. 55. 770-780.
Unnur Skúladóttir 1997. Sveiflur í rækjustofninum við
Eldey. Morgunblaðið 6. ágúst 1997
Unnur Skúladóttir og Gunnar Pétursson 1999. Defining
populations of northern shrimp, Pandalus borealis (Krøyer
1838), in Icelandic waters using maximum length and
maturity ogive of females. Rit Fiskideildar 16. 247-262.
„Í stuttu máli má segja að útlitið hvað snertir rækju á grunnslóð sé fremur dökkt.
Rækjan er fæða fiska, einkum þorsks og magn rækju á grunnslóð sem og annars
staðar er mjög háð því hversu afræningjar eru margir,“ segja greinarhöfundar m.a.
í lokaorðum greinarinnar.
Mynd 9. Fjöldi ýsu á klst. yfir 19 cm (súlur) í febrúarkönnunum og meðalvísitölur rækju (línaI)
sömu vetur.
Mynd 8. Fjöldi þorsks á klst. yfir 30 cm (súlur) í haustkönnunum og meðalvísitölur rækju
(lína) sömu vetur.