Ægir

Årgang

Ægir - 01.01.2007, Side 19

Ægir - 01.01.2007, Side 19
19 um er skylda að halda æfing- ar – þegar eldur kemur upp í skipi, þegar þarf að yfirgefa skipið eða þegar maður fellur fyrir borð. Á mörgum skipum gera menn þessar æfingar, á öðrum ekki, þrátt fyrir að lagaleg skylda sé að þessar æfingar skuli fara fram einu sinni í mánuði um borð í skipum sem eru lengri en fimmtán metrar. Því miður hafa nemendur hér í Slysa- varnaskóla sjómanna sagt mér það blákalt að þeir hafi aldrei tekið þátt í æfingum um borð í skipi. Þetta er alvarlegt mál. Á kaupskipunum geta menn búist við að fá skoðunarmenn um borð í skipin í erlendum höfnum og þeir geta krafið áhafnirnar á staðnum um æfingar um borð. Ef í ljós kemur að kunnátta áhafn- arinnar er minni en krafist er geta skipstjórnendur átt það á hættu að viðkomandi skip sé kyrrsett og sú kyrrsetning getur, ef því er að skipta, varað í nokkra sólarhringa og getur kostnaðurinn af henni numið allt að hundrað þús- und dollurum. Væntanlega vill enginn skipstjóri vera með slíkan verðmiða á bak- inu. Hér á landi er heimild til þess að láta áhafnir fiskiskipa framkvæma æfingar fyrir skoðunarmenn, en því heim- ildarákvæði hefur ekki verið beitt. Það er mín skoðun að það sé ein af þeim leiðum sem væri hægt að fara til þess að halda mönnum svolítið við efnið. En það má líka taka inn í þetta að menn eiga að setjast niður og skoða vinnu- ferla um borð í skipunum, menn skoði vinnuumhverfið og ræði um hvar líkur séu á að geti orðið slys um borð í skipunum og hvernig sé hægt að koma í veg fyrir þau. Menn mega ekki gleyma því að jafnvel þótt greidd séu laun í veikindum eða menn eigi kost á einhverjum trygg- ingarbótum, þá eru þær aldrei þess virði að tapa heilsu fyrir. Það er full ástæða til þess að undirstrika að útgerðin ber ekki ábyrgð á því hvort haldnar eru æfingar um borð um skipum. Samkvæmt lögum ber skipstjórinn ábyrgð á því. Það er mín ráðlegging til útgerðanna að þær gangi eftir því við viðkomandi skip- stjóra að þessari lagaskyldu sé sinnt og öryggismálin um borð séu í lagi.” Öryggisvitund sjómanna hefur aukist - Er öryggisvitund sjómanna mismunandi eftir aldri? „Ég á erfitt með að segja til um það. Tölur hafa raunar sýnt að aldur þeirra sjómanna sem slasast fer hækkandi, en hins vegar má ekki gleyma því að lífaldur sjómanna fer einnig hækkandi. Ég vil trúa því að með nýjum kynslóðum komi nýir siðir. Ég vona að áróður í þjóðfélaginu varð- andi t.d. umferðaröryggi skili sér út í þjóðfélagið í almennt meiri öryggisvitund. Og ég vona og trúi því að það eigi líka við um sjómennskuna.” - Þú nefndir áðan að þú hafir setið undanfarin ellefu ár í Rannsóknarnefnd sjó- slysa og þar séu tiltækar mikl- ar upplýsingar varðandi slys á sjó. Hafa þessar upplýsingar verið flokkaðar og gerðar öllum aðgengilegar? „Rannsóknarnefnd sjóslysa er með vefsíðu sem ég tel að hver einasti sjómaður ætti að fara reglulega inn á. Slóðin er www.rns.is. Á síðunni eru upplýsingar um slys á sjó og er nú leitast við að koma nið- urstöðum rannsókna um slys inn á síðuna innan sex mán- uða frá slysi. En vissulega er mikið af upplýsingum frá fyrri tíð sem á eftir að vinna og gera fólki aðgengilegar í gagnagrunni.” Nauðsynlegt að skoða vinnu- ferli á gagnrýninn hátt - Hverskonar slys eru algeng- ust til sjós? „Í langflestum tilfellum er um að ræða svokölluð fall- slys. Mönnum verður fóta- skortur og þeir falla á dekk- inu eða annars staðar í skip- inu. Oft þurfa menn ekki að falla úr mikilli hæð til þess að slasast illa. Síðan er alltaf töluvert um að menn klemm- ist.” - Þú vilt ekki telja að sjó- mennskan sé hættulegra starf en mörg störf í landi, t.d. verksmiðjustörf, í bygging- ariðnaði o.fl? „Nei, ég tel að svo þurfi ekki að vera. Að vísu er vinnustaðurinn, þ.e. skipið, á hreyfingu og það getur skap- að ákveðna hættu. En sjó- menn venjast þessari hreyf- ingu og því ætti hún út af fyrir sig ekki að vera sérstak- ur áhættuþáttur. Annar áhættuþáttur er einfaldlega þreyta. Vaktavinnan getur farið illa í menn og gert það að verkum að þeir þreytist. Ég hef sagt við nemendur hér að skoða hvort mögulega sé hægt að breyta vaktavinnufyr- irkomulaginu um borð og skapa mannskapnum jafnari hvíld. Rannsóknir sýna að Ö R Y G G I S M Á L S J Ó M A N N A Á námskeiðum í Slysavarnaskóla sjómanna er þyrlan gjarnan til taks. Mynd: Sigurður Bogi Sævarsson. aegirJAN2007.indd 19 2/2/07 9:12:14 AM

x

Ægir

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Ægir
https://timarit.is/publication/584

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.