Tímarit Máls og menningar - 01.11.1967, Blaðsíða 38

Timarit Máls ag menningar
En efinn er þó ekki nema til hálfs,
hinn dimmi tónn ekki einráður. Það
er ekki aðeins kvöld og nótt heldur
Dögun, og þó að „trúin á regnbog-
ann“ sé
byrgð undir hellu
sem enginn morgunn íær lyfl
má lesa í beinu framhaldi:
En magn jarðar
finn ég undir fólum mér
finu ég í brjósti
taugar slagæðar líf
mátt upprunans
sem rofið gæti steininn
vakið nýtt líf
nýa trú
Þá er svo komið að þessar hug-
leiðingar hafa smám saman, eins og
ætíð hlýtur að verða, leitt hugann frá
ásýnd kvæðanna, formi þeirra, orða-
vali, orðmyndutn, líkingum, vinnu-
hrögðunum, viðfangsefninu, að skáld-
inu sj álfu eða því sem að baki kvæð-
unum felst eða í þeim, að innihaldi
þeirra, lífslóni, þeirri sál sem þau eru
gædd, og þá kernur líka seinna að
því að bókin sjálf hverfur okkur, að
við förum að skynja líf hennaríheild,
andrúmsloftið sem umleikur hana,
eða hlusta á hljóm hennar og endur-
óm.
Það fer ekki fram hjá neinum að
kvæðin í Laufum og stjörnum eru
mjög lík hvert öðru að innihaldi, í
rauninni margvísleg tilbrigði hins
sama lema eða efnis er leitar aftur og
aftur á hug skáldsins, eða öll skírð í
sania eldi er gefur hókinni jafnt sem
hverju kvæði heildarsvip og samfelld-
an hugblæ. Einmitt hið síendurtekna
tema ákvarðar að sínu leyti hrynj-
andi þessara ljóða eða tóntegund bók-
arinnar í heild, og temað felst í sjálf-
um titli hennar, Lauf og stjörnur,
eins og ritdómarar hafa bent á, það
er hverfleikinn og varanleikinn, eða
það sem rúmast í þessari mynd „ei-
lífð fleygrar stundar“, sem er efni
hennar, þau tvö stef, dimmur tónn og
hjartur, sem bera verkið uppi eða
kvíslast um það, endurtaka sig í ýms-
um tilbrigðum, takast á og hljóma
saman. A bak við hverfleika hinnar
fleygu stundar, andartaksins, birtist
og lýsir hið varanlega, skína stjörn-
urnar eilífu, hverfleikinn er ekki ann-
að en mynd hinnar órjúfanlegu verð-
andi, fljótsins sem fer og er. Og það
er náttúran sem sjálf staðfestir þetta,
gefur skáldinu framar öðru þessa
sannfæringu hins varanlega, framtíð-
arvissuna, þar sem svefn og dauði
eru ekki annað en hvíldartíini vök-
unnar og lífsins.
Þegar hlustað er í Laufum og
stjörnum eftir samhljómi forms og
innihalds má vera að hér að framan
hafi verið gert fullmikið úr því að í
kvæðunum gæti hvergi ósamræmis
eða neitt megi betur fara, enda þarf
heita innri glóð til að gefa fullt líf
jafn óbundnu formi. Hin nýju vinnu-
brögð eru að því leyti ekki til góðs
244