Fréttablaðið - 02.04.2015, Blaðsíða 16

| SKÍRDAGUR | 16 2. apríl 2015 FIMMTUDAGUR
Ég komst að því að
mér þóttu íþróttir leiðin-
legar en hafði rosalega
gaman af því að dansa.
Það er mjög margt
sem spírar hérna, við
köllum þetta oft dans-
gróðurhús. Það er svo
margt sem spírar hér,
stækkar svo, verður of
stórt fyrir þetta hús og fer
annað og blómstrar.
Ég fæ aldrei leiða á
þessu. Ég man aldrei eftir
að hafa kviðið því að fara í
vinnuna, ég er svo heppin.
Aldur er svo afstæður. Mér
finnst ég alveg eins vera 55
ára eða yngri. Mér bregður
stundum hvað ég er orðin
gömul.
Allt iðar af í húsi í litlum bakgarði á Skólavörðu-stíg. Þar hefur Kram-húsið verið rekið undan-farin þrjátíu ár og slagorðið verið „orku-
stöð í miðbænum“.
Hafdís Árnadóttir er stofnandi
og eigandi Kramhússins þar sem
dansinn hefur dunað í þrjá ára-
tugi og fjölbreytt lista- og menn-
ingarlíf hefur fengið að blómstra.
Hún verður 77 ára í haust en er
hvergi nærri hætt að kenna enda
er það hreyfingin sem heldur henni
gangandi. Hafdís fékk á dögunum
heiðurs viðurkenningu á Samfélags-
verðlaunum Fréttablaðsins fyrir að
hafa með ævistarfi sínu stuðlað að
betra samfélagi.
Það er líf og fjör í Kramhúsinu
þegar blaðamann ber að garði.
Tvær konur á miðjum aldri eru
að spjalla saman eftir tíma. Þegar
spurt er um Hafdísi eru hæg
heimatökin, starfskona fer út á
tröppur Kramhússins og kallar upp
í átt að íbúð á annarri hæð, á ská á
móti Kramhúsinu. „Ég kem,“ kallar
Hafdís niður af annarri hæðinni og
er komin niður innan skamms. Leið
okkar liggur upp í íbúð hennar sem
er rúmgóð og björt með útsýni yfir
port Kramhússins öðrum megin og
Bergstaðastræti og Skólavörðustíg
hinum megin.
Íbúðin ber svo sannarlega merki
fjölmenningar. Munir frá fjarlæg-
um löndum á víð og dreif í bland
við gömul íslensk tekkhúsgögn.
„Þetta er voða frjálst hérna hjá
okkur. Hér fæðast hugmyndirnar,
við köllum þetta hugmyndaborð-
ið,“ segir Hafdís og bendir á stórt
borð inni í eldhúsi. Hér hafa starfs-
menn aðstöðu til að fara yfir málin
og íbúðin nýtist í ýmislegt annað.
Um daginn var til dæmis kenndur
þar danstími vegna þess að báðir
salir Kramhússins voru bókað-
ir. Þessa dagana er líka verið að
undir búa afmælissýningu hússins
sem fer fram 12. apríl í Gamla bíó
og um 100 nemendur taka þátt í.
„Það þarf að huga að mörgu en það
skiptir ekki endilega máli að dans-
sporin séu öll á hreinu, bara að það
sé gaman og fólk skemmti sér vel.“
Þóttu íþróttir leiðinlegar
Hafdís er fædd árið 1938 og ólst
upp á Hjalteyri í Eyjafirði. „Þar
sem allt snerist um síldina,“ segir
hún hlæjandi. Hafdís fór svo í
íþróttakennaranám á Laugarvatni
en fann fljótt að íþróttakennslan
átti ekki vel við hana. „Ég komst
að því að mér þóttu íþróttir leiðin-
legar en hafði rosalega gaman af
því að dansa.“
Eftir íþróttakennaranámið
kenndi hún þó íþróttir í nokkur ár,
í Vestmannaeyjum og Reykjavík.
„Íþróttakennslan átti ekkert við
mig. Mér fannst þetta mjög íhalds-
samt og eftir einhverjum formúl-
um sem höfðuðu ekki til mín. Þá
fór ég til Danmerkur að kynna
mér dans, kóreógrafíu og nútíma-
dans,“ segir hún. Þar stundaði hún
nám við skóla Lis Bur meister sem
kenndi það sem kallaðist rytme-
gymnastik eða dans innan íþrótta-
geirans.
Ónýtt húsnæði
Þar var hún í ár en eftir að hún
kom heim stofnaði hún Leikfimi-
skóla Hafdísar Árnadóttur en þá
var það sem stundum var kallað
frúarleikfimi að ryðja sér til rúms
hér á landi og nokkrir skólar voru
stofnaðir á svipuðum tíma. Árið
1972 þegar samtök áhugafólks um
leiklistarnám stofnuðu Leiklistar-
skóla SÁL var Hafdís fengin til að
leiða líkamsbeitingarkennslu og
líkamsþjálfun. Þegar Leiklistar-
skóli Íslands var stofnaður nokkr-
um árum síðar varð hún kenn-
ari þar og kenndi þar allt þar til
fyrir nokkrum árum. Auk þess ól
hún syni sína tvo upp, þá Ingólf og
Árna Ólaf Ásgeirssyni.
„Ég var rosalega dugleg að fara
á alls konar námskeið úti. Þar
kynntist ég kennurum alls staðar
að, kynntist afró, spuna og öllu því
sem leiddi svo seinna inn í Kram-
húsið.“
Kramhúsið var stofnað árið 1984
en þá var Hafdís orðin þreytt á
því að vera ekki með fast hús-
næði undir kennsluna en hún
hafði flakkað úr einu húsnæði í
annað með dansleikfimitíma sína.
„Ég var á hlaupum út um allt. Við
vorum alltaf í einhverjum hús-
næðis vandræðum og oft var ég
með tíma í húsnæði sem hentaði
engan veginn undir kennsluna.
Ég rakst á auglýsingu þar sem var
verið að auglýsa húsið. Þetta var
gamalt smíðaverkstæði. Rosalega
niðurnítt og eiginlega bara ónýtt.“
Mikil vinna
Mikla vinnu þurfti til þess að
koma húsnæðinu í stand en það
var eitthvað sem heillaði. Hafdís
og samstarfsmaður hennar og
þáverandi sambýlismaður, Gylfi
Gígja, tóku það í gegn. „Staðurinn
var svo freistandi. Húsið var allt
öðruvísi en maður var vanur og í
passlegri stærð. Við sáum einhver
tækifæri í þessu.“
Fljótlega kom í ljós að mikil þörf
var á húsnæðinu og aðsóknin frá
fyrsta degi mjög mikil. „Það var
svo mikil aðsókn og það sem við
vorum með var frekar nýtt og
óþekkt. Það var svo mikið af fólki
sem vildi gera eitthvað annað og
nýtt.“
Dansgróðurhús
Hafdís segist alltaf hafa verið
heppin með það að hafa haft gott
starfsfólk. Meðal fyrstu kenn-
ara í skólanum var nafna hennar,
Hafdís Jónsdóttir, sem nú á World
Class. „Dísa var fyrsti danskenn-
arinn hér og var rosalega vinsæl.
Svo var Anna Richards sem kenndi
spuna,“ segir hún og nefnir fleiri
um leið og hún flettir veglegri bók
um sögu Kramhússins sem kom
út fyrir stuttu. „Það er svo gott
að geta séð þetta allt hérna, það
er svo margt sem hefur gerst og
maður man þetta ekki allt,“ segir
hún hlæjandi.
Fljótlega bættist barnastarf við
flóruna. Allt frá fyrstu stundu kom
mikið af kennurum að utan og þeir
kenndu nýja strauma og stefnur.
Ekkert þótti of framandi.
Og reyndar hefur það alltaf
verið sérkenni Kramhússins að
þar fá hugmyndir að blómstra.
„Það er mjög margt sem spírar
hérna, við köllum þetta oft dans-
gróðurhús. Það er svo margt sem
spírar hér, stækkar svo, verður of
stórt fyrir þetta hús og fer annað
og blómstrar. Til dæmis Kvenna-
kór Reykjavíkur, Sirkus Íslands
og ótal leikhópar sem hafa byrj-
að hérna,“ segir hún brosandi en
um árabil var nánast eina leiklist-
arkennsla landsins, fyrir utan
Passlega kærulaus og flæðandi
Hafdís Árnadóttir stofnaði Kramhúsið fyrir þrjátíu árum. Þrátt fyrir að eiga þrjú ár í áttrætt segist hún aldrei fá leiða á
kennslunni og ætlar sér að starfa eins lengi og hún getur enda segir hún aldur afstæðan. Hún segir alla geta dansað.
Viktoría
Hermannsdóttir
viktoria@frettabladid.is
Í KRAMHÚSINU Hafdís fór í Íþróttakennaraskólann á Laugarvatni en komst fljótlega að því að íþróttakennslan átti ekki við hana. Þá fór hún utan til að læra dans. FRÉTTABLAÐIÐ/VALLI
SAMFÉLAGSVERÐLAUN FRÉTTABLAÐSINS HEIÐURSVERÐLAUN ÁRIÐ 2015
1
5
-0
9
-2
0
1
5

1
0
:2
4
F
B
0
6
4
s
_
P
0
6
4
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
4
9
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
0
1
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
1
6
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
6
3
C
-B
F
D
C
1
6
3
C
-B
E
A
0
1
6
3
C
-B
D
6
4
1
6
3
C
-B
C
2
8
2
8
0
X
4
0
0
1
A

F
B
0
6
4
s
_
1
_
4
_
2
0
1
5
C
M
Y
K