Fréttablaðið - 06.05.2015, Side 27

7 | 6. maí 2015 | miðvikudagur
Hörður segir að einkum þrennt veki áhuga Landsvirkjunar á að skoða
lagningu sæstrengs.
● Það er í fyrsta lagi ábyrg nýting á íslenska orkukerfinu. „Hlutverk Landsvirkj-
unar er að hámarka afrakstur af þeim náttúruauðlindum sem fyrirtækjum
er trúað fyrir. Það sem er kannski sláandi í svona lokuðum orkukerfum er
að það er ákveðin sóun í kerfinu. Við teljum að tíu prósent af orkugetu
núverandi virkjana séu að meðaltali vannýtt. Það sem við erum í raun og
veru að segja er að ef þetta væri gert þá myndu tvær heilar Blönduvirkj-
anir koma í ljós sem eru til staðar í kerfinu, en við getum ekki nýtt,“ segir
Hörður. Út frá ábyrgri nýtingu náttúruauðlinda sé æskilegt að kanna mögu-
leikana.
● Í öðru lagi þurfi orkuöryggið í landinu að vera betra. „Það er tvenns konar
orkuöryggi sem við eigum við. Í fyrsta lagi ef það verða náttúruhamfarir
eins og við vorum alvarlega minnt á út af eldglæringunum í Bárðarbungu.
Hvað gerist ef hluti af okkar orkuvinnslu dettur út í einhverja daga? Þá er
það þannig að við erum með notkun, eins og í álverunum, sem er það við-
kvæm að þau þola ekki truflanir og tjónið gæti orðið það mikil. Eins það að
við erum að finna fyrir mikilli eftirspurn frá fjölbreyttum iðnaði, gagnaver-
um, fiskimjölsverksmiðjum og almennum iðnaði, þá getur orðið eftirspurn
sem verður meiri en framboðið. Þessi eftirspurn getur vaxið mjög hratt
og það eru ekki gerðir neinir samningar. Hún bara vex í orkukerfinu og
það tekur okkur þrjú til fjögur ár að byggja upp virkjun og þá getur orðið
umframeftirspurn í kerfinu,“ segir Hörður. Ef það væri tenging við annað
kerfi sem gæti flutt orku fram og til baka þá yrði orkuöryggi stóraukið.
Bæði til að takast á við náttúruhamfarir eða alvarlegar bilanir og eins til að
tryggja það að það myndist ekki ójafnvægi á markaðnum. „Þetta er það
sama og aðrar þjóðir eru meðvitaðar um og er drifkrafturinn í orkustefnu
allra þessa landa,“ segir Hörður.
● Hörður segir í þriðja lagi að sæstrengur gæti orðið mjög arðbær. Þeir 10-20
milljarðar sem búist er við að hægt verði að greiða í arð myndu aukast
verulega ef kerfið yrði nýtt betur.
ÞRJÁR ÁSTÆÐUR FYRIR FREKARI ATHUGUNUM
ár að kanna hvort það geti verið
vænlegt að leggja sæstreng áður
en mótaðar tillögur um slíkt verða
lagðar fram.
Hörður segir að gert sé ráð
fyrir að 35-40 prósent af þeirri
orku sem yrði fl utt út um sæstreng
væri umframorka sem yrði annars
ekki nýtt, svo kæmi til önnur orka
eins og vindorka eða jarðvarmi.
Að auki þyrfti að koma til orka
frá hefðbundnum virkjunum, sem
gæti orðið þriðjungur af orkunni.
Það myndi því þurfa að koma til
fl eiri virkjana ef sæstrengur yrði
lagður.
Eftirspurnin meiri en framboðið
Hörður segir þó að lagning
sæstrengs sé hluti af framtíðarsýn.
Öll vinna Landsvirkjunar núna
snúist um sölu á raforku til iðnfyr-
irtækja. Hann bendir á að eftir-
spurn eftir orkunni sé að aukast.
„Við erum að sjá mun meiri eftir-
spurn en við höfum séð áður. Það
er að gerast í fyrsta skipti núna að
eftirspurnin er meiri en framboð-
ið. Og það er komið til að vera að
okkar mati,“ segir Hörður. Hann
segir að þessi þróun hafi staðið
yfi r í fjögur til fi mm ár og skýrist
af ákveðnum aðstæðum í raforku-
kerfi heimsins. „Það eru fl eiri og
fl eiri fyrirtæki sem vilja horfa til
Íslands. Við erum að horfa til kís-
ilmálmiðnaðarins, gagnaveranna
og jafnvel eldsneytisframleiðslu
og fl eira,“ segir Hörður. Þetta hafi
mjög jákvæð áhrif á raforkumark-
aðinn. „Þetta er alveg ný staða og
það er mjög krefjandi fyrir raf-
orkuiðnaðinn að vera allt í einu
kominn í stöðu þar sem er meiri
eftirspurn en framboð. Þetta hefur
jákvæð áhrif fyrir eiganda fyrir-
tækisins, að raforkuverð í nýjum
samningum hefur hækkað umtals-
vert sem mun þá hafa jákvæð áhrif
í endursamningum við eldri við-
skiptavini. sem eru fram undan
núna,“ segir Hörður. Afkoma
Landsvirkjunar muni batna fyrir
vikið.
Hvaða virkjunarframkvæmdir
eru fyrirsjáanlegar í framtíðinni?
Nú verður byrjað á Þeistareykjum
í sumar.
„Næsta skref verður líklegast
stækkun á Búrfelli,“ segir Hörð-
ur. Þar verði byggð önnur virkjun
við hliðina á Búrfelli og orkan nýtt
betur þar. „Svo er það að horfa til
rammaáætlunar, hvaða virkjana-
kosti Alþingi heimilar að ráðast í.
Næstu skref verða ákveðin með það
til hliðsjónar,“ segir Hörður. Hann
segir mikilvægt að hafa í huga að
allar framkvæmdir Landsvirkj-
unar hafi umtalsverð umhverfi s-
áhrif, bæði á umhverfi og lífríki.
„Við erum mjög meðvituð um það
og við leggjum mikla áherslu á það
þegar við ráðumst í framkvæmdir,
að greina áhrif framkvæmdanna
og erum í áratuga rannsóknum
með verkefni áður en við förum
út í hönnunina á þeim. Þegar við
förum út í frumhönnun á þeim þá
reynum við að draga úr neikvæð-
um áhrifum og auka jákvæð eins
og kostur er. Þegar við erum búin
að því þá leggjum við þessa kosti
fram,“ segir Hörður. Hann segir
mikilvægt að fólk geri sér grein
fyrir því að það sé ekki Lands-
virkjun sem ákveði að fara í fram-
kvæmdir. „Við höfum enga heimild
til þess,“ segir hann. Fyrirtækið
leggi fram tillögur í rammaáætl-
un og í skipulagslöggjöf, þar sem
vandað umsagnar- og samráðsferli
fer fram og á grundvelli þess taki
annars vegar Alþingi og hins vegar
stjórnvöld ákvarðanir um það hvort
heimilt sé að ráðast í virkjanirnar.
Deilurnar há fyrirtækinu
Rammaáætlun virðist valda
miklum deilum á Alþingi og vera
umdeilt mál, háir það fyrirtækinu?
„Já, það gerir það. Að mínu mati
eru allar forsendur til þess að
okkur takist, eins og Norðmönn-
um, að ná breiðri sátt allra helstu
stjórnmálafl okka um þessi stóru
auðlindamál; raforkuuppbygg-
inguna, sæstrengina og eins um
olíuna,“ segir Hörður. Hann segist
telja að þrátt fyrir allt séu fl estir
sammála um fjögur grundvallar-
atriði.
1 Við viljum umfangsmikla vernd
á mikilvægum náttúrusvæðum.
2 Við viljum frekari varfærna nýt-
ingu orkuauðlinda í efnahagsleg-
um tilgangi.
3 Ég held að við séum sammála
um það að selja raforku til fjöl-
breyttari viðskipavina.
4 Ég tel að við séum sammála
um það að fá betra verð fyrir
orkuna.
„Ég held að ef menn myndu
skoða sjónarmið mjög stórs hóps
aðila þá rúmast þau innan þessa,“
segir Hörður. Það verði alltaf álita-
mál um það hvar mörkin liggja um
einstaka kosti.
Þessir endur-
nýjanlegu
orkugjafar eru að
sækja í sig veðrið,
sérstaklega vatns-
orka.
fréttaþyrstir
notendur
Smelltu þér á Fréttablaðsappið og lestu
blaðið hvar sem er og hvenær sem er
Fáðu Fréttablaðið ókeypis í spjaldtölvuna og snjallsímann með Fréttablaðsappinu.
Sláðu inn Fréttablaðið á Google Play, Windows store eða í App store og náðu í appið.
30.000
1
5
-0
9
-2
0
1
5

1
0
:2
3
F
B
0
4
8
s
_
P
0
3
4
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
2
7
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
1
5
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
2
2
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
6
3
B
-C
8
F
C
1
6
3
B
-C
7
C
0
1
6
3
B
-C
6
8
4
1
6
3
B
-C
5
4
8
2
8
0
X
4
0
0
4
A

F
B
0
4
8
s
_
5
_
5
_
2
0
1
5
C
M
Y
K