Ský - 01.08.2007, Blaðsíða 13

ský 13
á annað. Verst af öllu er að fólk getur fest í fjölskyldumynstri, kemst
ekki upp úr djúpum félagslegum hjólförum og spólar þar kynslóð
eftir kynslóð. Það er erfitt að horfa upp á slíkt. Að sjá unga krakka
og geta sagt: Já, því miður mun þetta fara svona. Og þegar það fer
„svona“ spyrja sjálfan sig: Hefði ég getað gert eitthvað?“
Mér hefur verið sagt að Birna sé einmitt boðin og búin að rétta
þeim hjálparhönd sem höllum fæti standa. Hún vill sem minnst úr
því gera. En hún viðurkennir að hún hafi orðið fyrir miklum áhrifum
frá föðurömmu sinni heima á Borgarfirði eystri sem var þekkt fyrir
„félagslega afskiptasemi“ og hljóp jafnan undir bagga með þeim sem
áttu erfitt þar um slóðir.
Á eigin vegum
Undanfarin ár hefur Birna verið í bissniss, rekið eigið fyrirtæki,
Menningarfylgd Birnu ehf. og er þar bæði eigandi, forstjóri og eini
starfsmaðurinn. Hvernig kann stjórnandinn við starfsmanninn?
„Ég er nú ekkert mjög skitsó,“ segir hún og hlær.
Hún hafði starfað í sautján ár á Læknablaðinu og ákvað að
hætta. „Þetta var spurning um að hafa bankareikninginn í lagi eða
geðheilsuna. Ég valdi geðheilsuna.“
Geisaði stríð á Læknablaðinu?
„Ja, sennilega er kalt stríð erfiðast allra stríða.“
Hún ákvað að stofna eigið fyrirtæki, ekki síst vegna þess að hún
hafði drjúga reynslu og frekar slæma af því að sækja um vinnu. Til
dæmis sótti hún tuttugu og tvisvar sinnum um fréttamannsstöður
hjá Ríkisútvarpinu. „Ég fagna því mjög hvað sú ágæta stofnun hefur
ævinlega haft góðum starfsmönnum á að skipa,“ glottir hún, „því ég
reikna auðvitað með að ætíð hafi sá hæfasti verið ráðinn.“
Varstu að stríða ríkisvaldinu með því að
sækja svona oft um eða langaði þig í raun og
veru til að verða fréttamaður?
„Mig langaði virkilega til að verða
fréttamaður. Auðvitað var mér hafnað vegna
pólitískrar virkni, þótt margir hafi verið
ráðnir fréttamenn þrátt fyrir pólitíska virkni.
Málið er þetta: Ef ég segi að George W.
Bush sé indælis piltur sem hafi lagt gjörva
hönd á margt, þá er það ekki pólitík. Ef ég
segi: George W. Bush er ekki einungis bjáni
heldur leiksoppur þeirra sem vilja ráða því
hvernig veröldin snýst til að geta grætt sem
mest og hraðast og skítt með þá sem liggja
í valnum á eftir, þá er það pólitík. Fyrir
mér er hvort tveggja pólitísk afstaða. Allt
lífið er pólitík. Við eigum öll að vera virkir
þjóðfélagsþegnar. Við eigum ekki að hugsa
sem svo: Ja, ég læt bara aðra um þetta. Það
endar með ósköpum.“
Og þegar hún hætti hjá Læknablaðinu
gekk hún út frá því að hún fengi ekki
vinnu. „Reyndar sótti ég víða um, á skrifstofum, hótelum og
svo framvegis. En ekkert gekk. Hugmyndin að Menningarfylgdinni
vaknaði í Belfast. Ég var þar á læknaráðstefnu og átti þess kost á að
fara í tveggja tíma bílferð með heimilislækni um Vestur-Belfast á
ýmsa staði sem ég þekkti úr sögunni og af fréttum og hann setti mig
inn í þá atburði sem þarna höfðu gerst. Eftir ferðina fannst mér ég
þekkja Vestur-Belfast innan frá. Hún var orðin hluti af hjarta mínu.
Ég fór að hugsa um aðrar borgir sem ég hafði kynnst með svipuðum
hætti fyrir milligöngu heimafólks, eins og Róm og París. Ég hugsaði
með mér: Hvers vegna ekki bjóða upp á svona þjónustu í Reykjavík.
Mér þykir vænt um Reykjavík. Fyrir mér er hún flott dama sem
gaman er að kynna fyrir öðrum innan frá. Þannig var upphafið.“
Menningarfylgd Birnu ehf. hefur verið til í rúmlega fimm ár.
„Þetta var svakalega erfitt í byrjun. Ég hélt ég hefði það ekki af. En
svo varð smám saman til jákvætt orðspor. Ég hef aldrei auglýst eða
markaðssett fyrirtækið skipulega en það fór að berast út frá ánægðum
viðskiptavinum að það væri gaman að hlusta á Birnu spjalla um
miðborgina í Reykjavík. Þannig fór boltinn að rúlla og núna gengur
nokkuð vel. Ég reyni að vinna öll verkefni af sömu virðingu. Fyrsta
verkefnið mitt var ofboðslega erfitt: Einn útlenskur ferðamaður sem
var torveldur í taumi. En ég hef aldrei fengið leiðinlegan gest.“
Fjöldi gesta í hópi hjá Birnu hefur verið allt frá einum og upp
í hundrað. Það má sjá á athugasemdum kúnnanna á heimasíðunni
birna.is að þeir eru ákaflega ánægðir. En hverjir eru þeir? „Þetta eru
90% Íslendingar, vinnustaðahópar, vina- og vinkvennahópar og alls
kyns fólk. Gjarnan vilja gestirnir setjast einhvers staðar niður eftir
gönguferðina og fá sér hressingu og ræða málin. Við skoðum gallerí
og kaffihús, söguslóðir og merk hús. Allt er leyfilegt og hugsanlegt.
Mér finnst ákaflega skemmtilegt að sýna fólki hversu miðborgin
okkar býr yfir miklum fjölbreytileika.“
Birna segist hafa lagt í lestur og stúdíu á miðborginni og sögu
hennar áður en hún byrjaði og enn sé hún að bæta við sig fróðleik.
„Ég hætti aldrei að safna í sarpinn. Sjálf er ég fyrstu kynslóðar
Birna Þórðar
Birna rekur fyrirtækið Menningarfylgd Birnu ehf. sem hefur það að markmiði að kynna þá margbreytilegu menningu sem þrífst í miðbæ Reykjavíkur.
Morgunblaðið/Golli