Dagrenning - 01.10.1950, Page 18

tvístrað í flaustri. Þannig komust Sovét-
ríkin yfir hálfa Evrópu, ekki af eigin ramleik,
heldur með pólitískum stuðningi Ameríku
og Bretlands og vopnum þeirra, og vegna
þess að amerísku og brezku árásinni var
skotið á frest. Markalínan lá í gegnum Berlín
og mitt Þýzkaland. Austur-Þýzkaland, þar
sem matvælaframleiðslan er öll, var afhent
Rússum, og úrræði Vestur-Þjóðverja urðu
því þau ein að afla sér fjár til matvæla-
kaujra, þar sem þeir höfðu þannig verið rænd-
ir forðabúri sínu.
Bretar tóku að sér, að sínum hluta á vestur
hernámssvæðinu að gera að engu möguleika
Þjóðverja til að vinna fyrir sér með því að
eyðileggja þýzkan iðnað. Þetta þýddi það,
ef áætlunin var framkvæmd, að fjölmennasta
þjóð Evrópu var gereyðilögð, nreð því að
skipta lrcnni, neyða hana til iðjuleysis og
svelta hana. Það líktist því, að garðyrkju-
maður væri sviptur garðinum sínum og hon-
unr síðan bannað að leita sér annars starfs.
Þessi „Þýzkalandsáætlun,“ senr er alger
hliðstæða aðgerðanna í Kína, var það, sem
mest efldi veldi Rússa frá Berlín
til Vladivostock. Höfundur hennar er talinn
vera Henry Morgenthau yngri, enrbættis-
nraður í anreríska fjármálaráðuneytinu. Að
nrinnsta kosti var hún kölluð „Morgenthau-
áætlunin". Hún átti nrikilli mótspymu að
nræta hjá tveim eldri og reyndari anrerískunr
ráðherrum, þeinr Cordell Hull og Stinrson.
Roosevelt undirbjó það að konra henni í
gegn nreð valdi, áður en lrann dó, en við-
urkenndi það síðustu dagana, senr lrann
lifði (eftir því senr einn af náustu sanr-
starfsnrönnunr hans, Robert E. Sher-
wood, segir) „að hann lrafi látið undan þrá-
beiðni ganrals og tryggs vinar, þegar hann
setti nafn sitt undir skjalið." Nafn þessa vin-
ar er ekki látið uppi, en óheillaverkið hefur
verið unnið eða að nrinnsta kosti byrjað á því.
Hönd hins óþekkta þriðja flokks er hér enn
sýnileg á bak við þessa örlagríku ákvörðun.
Húir gerir Sovét nrögulegt, er þriðji þáttur
hefst, að tefla Austur-Þjóðverjunr sífellt
franr gegn Vestur-Þjóðverjunr, og öllum
Þjóðverjunr gegn hinum vestræna heinri, nreð
því að benda á Ameríkunrenn og Breta og
segja, að þeir hafi eyðilagt einingu Þýzkalands
og þýzkan iðnað, og nreð þvr að beita stöðugt
fvrir alla Þjóðverja því agni, að skila þeim
aftur austustu héruðunum,, senr nú eru undir
sovét-pólskri stjórn, þegar keppt verður um
herstvrk þeirra í franrtíðinni.
Allt þetta gerðist í styrjöldinni. Hefðu þetta
ekki verið áfangar á leið til eflingar leynilegu
sanrsæri, heldur aðeins nristök, sem heiðar-
legir nrenn, er ekki voru vanir að standa í
stórræðunr, frönrdu, þá hefði það komið
í ljós þegar stríðinu lauk. Styrjöldinni lauk.
Trunran forseti tók við af Roosevelt. Eftir
skanmra stund urðu lrinar óheiðarlegu og
skuggalegu fyrirætlanir Sovétríkjanna of aug-
Ijósar, til þess að nokkuð þýddi að þræta fyrir
þær. Flestunr varð ljóst lrvert stefndi og nrarg-
ir urðu til að ásaka Vesturveldin fyrir linku
þeirra. Til þess að komast undan því ánræli
og sýna breytta afstöðu var byrjað á hinni
nriklu loftbrú til Berlínar. Sannleikur-
inn var þó sá, að lraldið var enn áfranr undir-
búningi að lokaþætti hins mikla sanrsæris,
eftir að friður var komin á, eins og nreðan
á stríðinu stóð. Þó að nrikið væri
talað unr óunrflýjanlega sh'rjöld milli
arrsturs og vesturs, kapitalisnra og konrmún-
isnra, frjálsrar Anreríku og þrælkaðs Rúss-
lands, lýðræðis og einræðis, lrjakkaði þó
allt í sanra farinu og andstaðan gegn Stalin
varð í raun litlu nreiri en fyrr.Þetta sást greini-
legast í Kína, þar sem skuldbindingum lloose-
velt á Yalta var í rauninni nreir en fullnægt,
löngu eftir að lrann var dáinn. Þar hefði verið
lrægt að sýna áhrifaríka andstöðu, en var
ekki gert. Það var ekki langt liðið frá dauða
16 DAGRENNING