Dagrenning - 01.10.1950, Qupperneq 21

hálfri öld (nema sú áætlun, sem á undan var
hugsuð) með því að beygja stjómmálamenn
undir vilja zionista, og sagnfræðingar fram-
tíðarinnar munu verða fonáða er þeir sjá,
hve sigursælir þeir hafa verið, jafnvel þó enda-
lokin verði ægilegt hrun. í meira en þrjá-
tíu ár hafa stjórnmálaleiðtogar hinna
kristnu Vesturlanda hópast saman með snöru
zionista um hálsinn líkt og borgaramir frá
Calais á mynd Rodins.
*
Til þess að gera sér Ijóst hve stórkostleg-
ir þessir atburðir eru, er aftur bezt að líta
á þá eins og fjallgarða, er gnæfi upp úr jafn-
sléttu tímans. Frá fvrstu mishæðinni og allt
að þeim tindi,. sem þeir liafa nú náð, ná
þeir aðeins yfir fimmtíu ára tímabil en setja
þó svip sinn á allt umliverfið og varpa skugg-
um sínum inn í framtíðina. Það var ekki fyrr
•en 1882, sem heyrðist fyrst pískrað urn póli-
tískan zionisma í Gyðingahverfum Rúss-
lands, þar sem söfnuður fólks bjó, sem hinn
kristni heimur vissi tæplega að var til. Og
það var ekki fyrr en 1897 sem Theodor Herzl
lét kalla saman fyrsta zionistaþingið í Basel.
Hann sagði: „Allt frá þeirri stundu, sem ég
gekk í zionista-hreyfinguna, beindust augu
mín að Englandi, vegna þess að ég sá, að
vegna almennra skilyrða, er þar voru fyrir
hendi, hlaut þar að verða þungamiðja og
Ivftistöng hreyfingarinnar."
Á sjötta zinonistaþinginu, 1903, sagði Max
Nordau: „Leyfið mér að benda yður á eftir-
farandi áfanga, sem eru eins og rimlar í stiga,
sem liggur hærra og hærra: Herzl, Zionista-
þingið, Unganda tillagan brezka, væntanleg
heimsstyrjöld, friðarráðstefna, þar sem Pal-
estína verður frelsuð og gefin Gyðingum með
hjálp Englands".
Það má nú segja að hér sé rétt séð fram í
tímann. Það er rétt að bera þessa furðulegu
framsýni saman við skammsýni Chamber-
lains eða Roosevelts forseta.
Fyrri heimsstvrjöldin skall á og þegar tveir
þriðjungar hennar voru liðnir, 1917, kom
Balfour yfirlýsingin, nákvæmlega samkvæmt
þessari áætlun. Balfour lýsti einu sinni sögu
mannkvnsins, sem vansæmandi tímabili í
lífi einnar af minni stjörnunum. Yfirlýsing
hans hæfir þeirri lýsingu. Við vorum skuld-
bundnir til þess að frelsa Araba undan oki
Tvrkja en höfðum ekkert vald til að skipa
fyrir um innflutning nýs fólks í land þeirra
né setja þeim nýja húsbændur. Þeir voru
ekki fremur spurðir en brezka þjóðin. Á
stríðstímum krefjast stjómmálamennirnir
ótakmarkaðs valds.
Balfour-vfirlýsingin hafðist fram mest-
megnis fyrir fortölur ýmissa levnilegra áróð-
ursmanna, sem aðstöðu liöfðu til að beita
áhrifum sínum á brezku stjórnina í þessu
máli, en um þá eða málefni þeirra vissi al-
menningur ekkert. Brottvikning Asquits úr
ráðherrastól í fyrra stríði virðist muni hafa
verið því að kenna, að hann neitaði að
stvðja pólitískan zionisma. Með Balfour-
yfirlýsingunni kemur pólitískur zionismi
fyrst opinberlega, en þó óljóst, fram á sjónar-
sviðið meðal þeirra, er keppa um völd og
landsyfirráð í heiminum. Balfour lávarður
lítur „aðeins með velþóknun á stofnun
þjóðar heimilis í Palestínu fyrir Gyðinga."
Brezkir ráðherrar tóku það fram, að „þjóðar-
heimili" þýddi ekki „zionista ríki“. Þó voru
zionista innflytjendur frá fjarlægum löndum
fluttir inn í Palestínu, undir brezkri vemd,
þar til Gyðingar voru orðnir þriðungur allra
landsmanna, en um 1917 voru þeir aðeins sjö
af hundraði. Auðséð var að meiri hluti
mundi allrei fást á þennan hátt. Uppþot
Araba í mótmælaskyni voru tíð og var
brezka stjómin beinlínis farin að óttast styrj-
öld og tilkynnti þá (1939), að hún mundi
ekki halda áfram að hlevpa þessum óboðnu
DAGRENNING 19