Ægir - 01.04.2014, Blaðsíða 56

56
ið í að verja kvótakerfið síðustu
15-20 árin. Hann segist hins
vegar vonast til þess að fólk sé
loks búið að átta sig á því að
þetta kerfi sé það skilvirka
stjórntæki til ábyrgrar fiskveiði-
stjórnunar sem útgerðarmenn
hafi haldið fram.
„Stór hluti baráttunnar hefur
verið við misvitra stjórnmála-
menn sem hafa ekki hikað við
að fara á svig við staðreyndir í
þeirri viðleitni sinni að fiska at-
kvæði kjósenda. Sem betur fer
sýnist mér nú að flestir pólitík-
usar séu búnir að átta sig á því
íslenskur sjávarútvegur er það
sem hann er í dag vegna kvóta-
kerfisins. Það er ekki fullkomið
frekar en önnur mannanna verk
en þetta fyrirkomulag, þ.e.
kvótasetning með einum eða
öðrum hætti, nýtur viðurkenn-
ingar á meðal allra helstu fisk-
veiðiþjóða heims. Útfærslan er
ekki alls staðar hin sama en
grunnhugsunin er eins.“
Veiðigjöldin veikja byggðirnar
Smári er ekki kátur með veiði-
gjöld á sjávarútveginn fremur
en margir kollegar hans en seg-
ir núverandi ríkisstjórn þó hafa
lagað stöðu lítilla og meðal-
stórra útgerða frá því fyrst eftir
að gjöldin voru lögð á.
„Við greiddum 550 milljónir í
laun á síðasta ári og um 300
milljónir í skatta og gjöld til rík-
isins. Ætli starfsemi okkar sé
ekki á að giska 40% af umfangi
útgerðar og vinnslu í Grundar-
firði þannig að úr þessu litla
samfélagi skilar sjávarútvegur-
inn 750 milljónum til ríkisins og
þá eru skattar af launum starfs-
fólks ekki meðtaldir. Það
sorglega er að þessi skatt-
heimta í gegnum veiðigjöldin
sogar fjármagn úr hinum
dreifðu byggðum landsins og
veikir undirstöður þeirra. Á
sama tíma gengur ríkið á undan
með slæmu fordæmi og dregur
smám saman úr framlögum til
þeirrar grunnþjónustu sem
hvert samfélag getur illa verið
án eins og löggæslu og
heilsugæslu. Þá lokaði Lands-
bankinn, ríkisbankinn sjálfur,
útibúi sínu hér og starfsemi Ís-
landspósts, sem er í eigu ríkis-
ins, er aðeins svipur hjá sjón.
Við gætum sem best annast
þessa þjónustu í byggðarlaginu
fyrir brot af þeim fjárhæðum
sem renna í ríkiskassann. Það er
alltaf talað um nauðsyn þess að
efla byggð um landið en á
sama tíma er kerfisbundið
unnið að hinu gagnstæða. Nú-
tímafjölskyldan gerir kröfur um
sjálfsagða grunnþjónustu. Sé
hún ekki fyrir hendi leitar fólk
annað eigi það þess kost.“

Spennandi tímar framundan
Smári er þeirrar skoðunar að
það séu gríðarlega spennandi
tímar framundan í sjávarútvegi.
„Aflabrögð eru góð og tækni-
framfarir ævintýri líkastar. Tæki-
færin til að efla byggðir lands-
ins eru fyrir hendi en þá verður
einnig að vera svigrúm til fjár-
festingar annars fer glansinn af
þeirri framtíð sem við erum að
horfa til. Veiðigjöldin leggja
stein í götu sjávarútvegsfyrir-
tækjanna og bitna með ósann-
gjörnustum hætti á minni fyrir-
tækjunum og einyrkjum sem
eru eingöngu í útgerð en eru
skattlagðir eins og þeir væru
einnig með fiskvinnslu. Ég held
að það hafi örugglega ekki ver-
ið hugmynd fyrri ríkisstjórnar
að stuðla að aukinni samþjöpp-
un í sjávarútvegi en veiði-
gjöldin munu að óbreyttu
smám saman leiða til þess. Þeir
sem ekki geta hagrætt lengur
sjá þann kost einan að selja sig
út úr greininni. Það ljóta við
þetta allt saman er að það var
búið að margsýna fram á alvar-
legar afleiðingar veiðigjaldanna
en stjórnvöld höfðu engan
áhuga á að hlusta. Vonandi ber-
um við gæfu til að snúa af
þessari braut áður en það er um
seinan,“ segir Guðmundur
Smári Guðmundsson.