Húnavaka - 01.05.1987, Side 56

54
HUNAVAKA
Skagaströnd. Flest kaupfélög á landinu hafa orðið að heyja harða
baráttu fyrir tilveru sinni og þroska og flest hafa unnið sigur fyrr eða
síðar, misjafnlega glæsilegan eftir því sem atvik og ástæður lágu til.
Verslunarfélag Vindhælinga hefir að vonum ekki sloppið hjá slíkri
baráttu en víða hefir hún harðari verið en hér. En baráttan er tvíþætt.
Ut á við í samkeppni við kaupmannaverslanir og við ýmis sundrung-
aröfl og inn á við fyrir heppilegu skipulagi á starfsháttum öllum og
félagslegum þroska. Ut á við er sigur félagsins ótvíræður, þar sem það
er nú að heita má eitt um alla verslun á félagssvæðinu. Inn á við má
segja að enn sé margt óunnið. Enn mun skorta nokkuð á þann félags-
þroska hjá félagsmönnum almennt, er heimt gæti þá saman til mikilla
sameiginlegra átaka í þágu félagsheildarinnar. Ósíngjarn andi hins
sanna samvinnufélagsskapar, sem metur meir framtíðarvelgengni en
stundarhag og gengi heildarinnar meira en einstaklingsins, hefir enn
eigi náð hér æskilegum viðgangi.
Frá upphafi hefir félagið orðið að stríða við tvenna örðugleika.
Annar er sá að félaginu var strax skorinn þröngur stakkur um útfærslu
verslunar. A báðar hendur eru í nágrenni öflug kaupfélög og félags-
svæðið óumflýjanlega takmarkað í mesta lagi við hálfan annan hrepp.
Er Vindhælishreppur stór að vísu og nokkuð fjölmennur, en þó lítið
félagssvæði hjá þvi sem er með hinum stærri félögum. Hinn örðug-
leikinn verður bein afleiðing hins fyrra. Það má alltaf gera ráð fyrir því
að svo lítið félag hafi ekki á að skipa færum mönnum sem þarf til þess
að annast stjórn og rekstur kaupfélags. Að vísu veltur langmest á stjórn
og framkvæmdastjóra félags hvers. En þeim mönnum er þau sæti
skipa er það styrkur og jafnframt nauðsyn að geta jafnan stáðið í
lífrænu sambandi við félagsheildina, þannig að hverjir styðji aðra,
stjórn og félagsmenn.
Oft hefir verið alið á því utan frá að kaupfélögin séu einokunar-
hringir og gróðafyrirtæki er lítt skeyti um hag viðskiptamanna sinna.
Séu þau því engu betri en kaupmenn. Ef slíkur hugsunarháttur yrði
almennur innan félaga gæti hann verið hættulegur. En hann þrífst
ekki annars staðar en þar, sem þekking á samvinnufélagsskap og
tilgangi kaupfélaga er á mjög lágu stigi. Allir þroskaðir félagsmenn
vita betur. Ekki er því að leyna að heyrst hefir innan félags þess háttar
umræða um Verslunarfélag Vindhælinga. Meira hefir þó borið á öðru
áliti er fer í gagnstæða átt. Menn hafa oft þóst fróðir um það að
fjárreiðum félagsins væri þannig komið, að því lægi við gjaldþroti og