Húnavaka - 01.05.1995, Side 182

180
HÚNAVAKA
straumþunginn minni. Einhvern tíma var hér búið enda landgæði
fyrir búsmala sem þá var höfuðkostur hvers býlis. Bærinn hér Skúti
og stóð hinum megin árinnar.
Við rákum nú hrossin meðfram ánni á móts við Skúta. Þar sýnist
okkur einna best að reka þau yfir. Ain var öll undir ísi og virtist
hann traustur. Þó vorum við tortryggnir því við þekktum af reynslu
að straumvötn éta oft ísinn neðan frá á blettum og þeir eru slysa-
gildrur sem ekki sjást. Við leituðum því að stað þar sem áin breiddi
meira úr sér og straumurinn væri minni. Töldum við það helst vera
á móts við gamla Skúta en þar breiddi hún úr sér upp að austur-
bakkanum sem var engin hindrun.
Við gengum út á ísinn og prófuðum hann með broddstöfunum
og virtist hann vera traustur. Isinn var ekki glær eða háll heldur
stamur og snjóföl yfir. Okkur fannst þetta vera ákjósanlegur staður
til þess að reka hrossin yfir. A meðan við vorum að ákveða þetta
stóðu hrossin í hóp og horfðu hvössum augum yfir í Skútahálsinn.
Auðsjáanlega langaði þau til að komast þangað því þar blasti við
auð jörð og tómur magi skepnunnar vissi hvað það þýddi. Við vild-
um samt hafa öryggið okkar megin og ákváðum að reka hrossin yfir
í smáhópum.
Fyrsti hópurinn rann viðstöðulaust yfir og þegar hestarnir komu
upp á bakkann tóku þeir undir sig stökk og hlupu yfir á hálsinn.
Við þetta ókyrrðust hin hrossin og stukku í slóðina. Við reyndum
að láta þau fara í röð en það gekk illa, þau voru svo áköf að komast
á eftir hinurn. Skyndilega stoppaði ein ljónstygg ung hryssa frá
Hofi, hringsnérist í miðjum hópnum og snaraðist síðan nokkra
metra út frá slóðinni. Þá var eins og sprengja félli. Isinn brotnaði
undan henni, hún féll í ána og vatnið náði henni upp á rniðjar síð-
ur. Við brothljóðið í ísnum og skvampið í vatninu hálftrylltust hin
hrossin, sum þutu yfir en önnur hlupu til baka.
Hryssan í vökinni braust um. Hún reis upp á afturfæturna, kom
framfótunum upp á skörina, reyndi að vega sig upp en ísinn var
flugháll af vatninu. Henni skrikaði fótur svo hún féll niður á skör-
ina sem brotnaði undan henni og aftur niður í vökina. Þetta endur-
tók sig nokkrum sinnum. Það var ótrúlegur kraftur í blessaðri
skepnunni og lífsviljinn skein úr augum hennar. Við Agúst \dldum
reyna að hjálpa henni, sem reyndar lítið vit var í, þ\í að ísinn var
orðinn flugháll og hrossið mannfælið.