Fréttablaðið - 26.01.2015, Blaðsíða 46

„Þrátt fyrir að ævi Mozarts væri
stutt er höfundarverk hans svo
stórt að það er nær ótæmandi
sjóður. Því getum við alltaf flutt
nýtt og nýtt efni fyrir kammer-
sveit á þessum afmælistónleik-
um,“ segir Laufey Sigurðardótt-
ir, umsjónarmaður tónleika sem
haldnir verða á Kjarvalsstöðum á
morgun í boði Reykjavíkurborg-
ar. Hefð er komin á slíkan við-
burð á fæðingardegi tónskálds-
ins.
Á efnisskránni eru tvær sónöt-
ur fyrir píanó og fiðlu, sönglög og
endað á Exultate Jubilate.
Flytjendur eru þau Þóra Ein-
arsdóttir sópran, Björn Jóns-
son tenór, Laufey Sigurðardóttir
á fiðlu og Aladár Rácz á píanó.
Atli Heimir Sveinsson tónskáld
fjallar um Mozart og tónlistina
sem flutt verður.
Tónleikarnir hefjast klukk-
an 18 á morgun og aðgangur er
ókeypis. - gun
Alltaf nýtt og nýtt efni
Árlegir Mozart-tónleikar verða á Kjarvalsstöðum á
morgun, fæðingardegi tónskáldsins. Borgin býður.
TÓNLISTARKONUR Þóra Einarsdóttir söngkona og Laufey Sigurðardóttir fiðluleikari
koma fram á tónleikunum ásamt fleirum.
MENNING
Að lifa í jafnvægi
Holl fæða hjálpar okkur að skapa
stöðugleika í líkamanum og lífinu.
Ab vörurnar stuðla að lifandi jafnvægi.
BÆKUR ★★★★ ★
Hinn litlausi Tsukuru Tazaki
og pílagrímsár hans
Haruki Murakami
ÞÝÐING: INGUNN SNÆDAL BJARTUR
Hinn japanski Haruki Murakami
er einn vinsælasti höfundur ver-
aldar og bækur hans seljast í millj-
óna upplögum víða um heim. Árlega
poppar nafn hans upp í umræðunni
um Nóbelsverðlaun í bókmenntum
en enn sem komið er hefur hann þó
ekki hlotið náð fyrir augum sænsku
akademíunnar.
Hinn litlausi Tsukuru Tazaki og
pílagrímsár hans er fimmta bók
Murakamis sem kemur út hjá Bjarti
og sver sig í ætt fyrri bókanna þótt
hér sé á ferð mun þroskaðri höfund-
ur en í Spútnik-ástinni til dæmis.
Sagan hverfist um þann örlagaat-
burð í lífi Tsukuru Tazaki, ungs
verkfræðings sem vinnur við að
byggja lestarstöðvar, þegar honum
er útskúfað úr fimm manna vina-
hópi stuttu eftir að hann hefur nám í
háskóla. Vinirnir fimm, þrír strákar
og tvær stelpur, hafa verið óhemju
nánir öll menntaskólaárin og útskúf-
un Tsukuru kemur eins og þruma úr
heiðskíru lofti enda fær hann engar
skýringar á hvað veldur. Hann gælir
við hugsanir um dauðann um hríð,
en réttir smám saman úr kútnum
og er á sögutíma bókarinnar orðinn
36 ára piparsveinn, nokkuð farsæll
í starfi og ágætlega settur í lífinu
almennt. Hann hefur lokað á sárs-
aukann sem höfnuninni fylgdi en
fyrir tilstilli nýrar kærustu gengur
hann í að hafa upp á gömlu vinunum
og grafast fyrir um ástæðurnar með
nokkuð óvæntri útkomu. Var hann
kannski ekki eins saklaust fórnar-
lamb og hann hafði alltaf haldið?
Eins og svo oft áður er texti
Murakamis tilbrigði við ákveðna
tónlist sem í þessu tilviki er svít-
an Pílagrímsárin eftir Franz Liszt,
einkum verkið Le mal du pays, heiti
sem Murakami segir að skilgreina
megi sem „ástæðulausa depurð sem
sveitalandslag kallar fram í hjarta
einstaklings“ (bls. 50). Þetta verk
verður táknrænt fyrir þrá Tsuk-
urus eftir því eina heimalandi sem
honum finnst hann hafa átt; vinátt-
unni sem glataðist.
Litir leika einnig stórt hlutverk
í textanum sem helgast af því að
nafn Tsukurus er hið eina í vina-
hópnum sem ekki táknar einhvern
lit. Hann upplifir sig sem litlausan,
óáhugaverðan einstakling sem lítið
hafi fram að færa í lífinu og í raun
er hann prótótýpa hins venjulega
manns sem ekki tekst á við áföll
heldur breiðir yfir og sættir sig
við og reynir að böðlast áfram sem
best hann má þrátt fyrir tómarúm
hið innra. Hvort rótunin í fortíðinni
skili honum á betri stað er óljóst,
en í það minnsta hefur hann tekið
frumkvæði og gert eitthvað í því að
finna skýringar. Það er þó allavega
eitthvað.
Skýringarnar eru reyndar allar
hinar óljósustu og lesandinn litlu
nær um orsakir atburðarásarinnar
við enda sögu, en næmi og mann-
skilningur Murakamis valda því að
ómögulegt er annað en að sogast inn
í söguna og maður les hana nánast
eins og spennusögu, enda nýtir höf-
undurinn sér ýmis brögð úr þeirri
bókmenntagrein til að knýja söguna
áfram. Það er þó fyrst og fremst
textinn sjálfur sem hrífur, ljóm-
andi af tónlist, litum og listilega
dregnum myndum sem komast vel
til skila í læsilegri þýðingu Ingunn-
ar Snædal. Friðrika Benónýsdóttir
NIÐURSTAÐA: Murakami í fantaformi.
Bók sem unun er að lesa og vekur fleiri
spurningar en hún svarar. Staðgott
hugsanafóður.
Fortíðin er eina
heimalandið
0
3
-1
2
-2
0
1
5
2
3
:5
4
F
B
0
5
6
s
_
P
0
5
1
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
4
6
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
0
6
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
1
1
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
tio
n
P
la
te
re
m
a
k
e
: 1
7
7
E
-1
C
7
C
1
7
7
E
-1
B
4
0
1
7
7
E
-1
A
0
4
1
7
7
E
-1
8
C
8
2
8
0
X
4
0
0
5
B

F
B
0
5
6
s
_
2
5
_
1
_
2
0
1
5
C
M
Y
K