Dagblaðið Vísir - DV - 26.04.2010, Page 15

Borist hafa fyrirspurnir frá forsvar-
mönnum húsfélaga vegna svokall-
aðra dópgrena þar sem eiturlyf,
brennivín, ofbeldishneigð, geð-
bilun og ranghugmyndir mynda
háskalega blöndu og skapa neyð-
arástand. Landsliðið í sukki, dópi,
ofbeldi og afbrotum, rottar sig þar
saman og gefur dauðan og djöf-
ulinn í „pakkið í húsinu“. Friður
er úti hvort heldur er á degi eða
nóttu. Sífelldar uppákomur; slags-
mál, nauðganir, lögreglurassí-
ur vegna fíkninefna og þýfis. Að
ógleymdum íkveikjum. Sprautur,
nálar og pillur eins og hráviði fyrir
fótum barna
Dópgreni.
Hvorki verandi né farandi
Það færist í vöxt að dópistar og
glæpahyski hreiðri um sig í frið-
sælum fjölbýlishúsum og hverfum.
Friðarspillar fara sínu fram með
yfirgangi, ofbeldi og hótunum.
Ónæði er ómælt og sóðaskapur er
yfirgengilegur og skemmdarverk
daglegt brauð. Þeir sem kvarta fá
fyrir ferðina. Svona húsbölvaldar
eru gjarnan ofsafengnir og upp-
fullir af ranghugmyndum og til alls
vísir. Friðsælt fjölskyldulíf fölnar í
skugga þeirra. Þeir geta valdið gíf-
urlegri röskun á lífi og högum sak-
lausra sambýlinga. Í flest skjól fýkur
og það er hvorki verandi né farandi.
Heimilislíf umturnast í öryggis-
leysi, ótta og skelfingu og martrað-
ir í svefni og vöku. Fólk upplifir sig
bjargarlaust í gíslingu og spyr hvað
sé til ráða. Svona ástand spillir sál-
arró fólks. Í stað þess að fólk hvíl-
ist og hlaði sig orku heima staulast
það úttaugað að heiman.
Harmleikir.
Ekki heiðra skálkinn
Svona mál eru oftast torsótt og erf-
ið þótt lagalegur réttur þolenda og
réttleysi gerenda sé augljós. Yfir-
leitt er um að ræða harmleiki fyrir
alla, bæði þolendur og hina brot-
legu sem oftast eru fársjúkir þræl-
ar fíkna sinna og hafa misst sjónar
á þeim gildum sem mannleg sam-
skipti byggjast á. Þegar reynt er
að koma tauti við ónæðisseggina
bregðast þeir ókvæða við og taka
og svara með gagnárás og hótun-
um. Dæmi eru um líkamsmeið-
ingar og skemmdarverk á bílum
þeirra sem kvarta. Oft þorir fólk
ekki að hringja á lögreglu af ótta
við hefndaraðgerðir. Um það vitna
mörg varnaðarvítin að ekki er hægt
að kaupa húsfrið með undirgefni,
aðgerðarleysi og undanlátssemi.
„Heiðraðu skálkinn svo hann skaði
þig ekki“ gerir bara illt verra.
Tillitssemi og umburðarlyndi
Eigendum er skylt að haga hagnýt-
ingu sinni þannig að aðrir í húsinu
verði ekki fyrir meiri ama, ónæði og
óþægindum en óhjákvæmileg er.
Eiganda ber að sína tillitssemi og
taka eðlilegt tillit til sambýlisfólks
síns. Oftast er sambýlið með ágæt-
um og lífið gengur sinn gang án
þess að menn séu að velta fyrir sér
reglum. Það er einatt erfitt að draga
mörkin milli þess sem má og ekki
má. Sumar athafnir eru leyfilegar
þótt þeim fylgi ónæði og óþægindi.
Hjá því verður ekki komist, það
leiðir af eðli hlutanna, loft eins er
annars gólf o.s.frv. Eigendur verða
að umlíða hið venjulega, þ.e. það
ónæði sem alltaf hlýtur að fylgja
venjulegu heimilislífi nágranna.
Þeir sem eru fyrirferðarmiklir og
háværir eiga ekki kröfu á því að
sameigendurnir umlíði þeim það
og þeir sem eru viðkvæmari en
gengur og gerist eiga heldur ekki
kröfu á því að sameigendurnir taki
sérstakt tillit til þeirra.
Lagaúrræði
Fjöleignarhúsalögin hafa að geyma
úrræði gagnvart grófum eða ítrek-
uðum brotum eigenda eða íbúa. Ef
hinn brotlegi lætur ekki segjast við
aðvörun geti húsfélagið lagt bann
við búsetu og dvöl hans í húsinu
og gert honum að flytja og kraf-
ist þess að hann selji íbúð sína..
Kröfu húsfélagsins verður yfirleitt
að fylgja eftir með lögsókn og/eða
nauðungarsölu.. Þessi úrræði eru
fyrst og fremst sett til höfuðs alvar-
legum brotum á umgengnisreglum
og til verndar heimilisfriði annarra
eigenda. Áður en unnt er að beita
þeim verður að aðvara hinn brot-
lega.. Mjög brýnt er að aðvörun sé
með réttum hætti því þar er horn-
steinninn lagður og réttmæti frek-
ari aðgerða er háð því að þar sé allt
með réttu gert.
Neyðarúrræði.
Sönnun. Réttar aðferðir
Við beitingu þessara úrræða verður
að hafa hugfast að þetta eru neyð-
arúrræði, sem ekki má beita nema
þegar allt um þrýtur. Tilgangur
þessa er að vernda líf, eignarrétt
og heimilisfrið eigenda, sem hljóta
að eiga ríkari rétt í húsinu en hinn
brotlegi að fara sínu fram með yf-
irgangi og skeytingarleysi og fót-
um troða sambýlisreglur. Til að
dómstólar fallist á að beita þess-
um úrræðum verður að sanna brot
eiganda og eru almennt ríkar kröf-
ur gerðar um sönnun. Eins verð-
ur að gæta réttra aðferða við töku
ákvörðunar. Boðanir húsfunda og
samþykktir funda verða að vera
með réttum hætti. Helstu sönn-
unargögn á frumstigum eru lög-
regluskýrslur, vottorð, matsgerðir
myndir, fundargerðir, bréf o.fl. Fyr-
ir dómi koma svo framburðir vitna
og aðila.
Víti til varnaðar
Að fá brotlegan eiganda og við-
hengi hans burt úr húsi er oft þung
þraut en með illu skal illt út drífa.
Skýr lagaleg úrræði eru fyrir hendi
en það á auðvitað ekki að vera ein-
falt og auðvelt mál að henda eig-
anda út. Eignarrétturinn er stjórn-
arskrárvarinn og réttur til búsetu
og hagnýtingar er hluti af honum.
Þess vegna verður yfirleitt að fara
í venjulegt einkamál til að knýja
fram brottflutning, búsetubann og
sölu íbúðar. Þar fer fram sönnunar-
færsla með skjölum og vitnaskýrsl-
um og ríkar kröfur eru gerðar um
sönnun og að rétt hafi verið stað-
ið að öllu formlega. Þótt fáir dómar
og úrskurðir hafi gengið um þessi
úrræði fjöleignarhúsalaga hafa þau
ótvírætt gildi til varnaðar. Mál leys-
ast oftast án þess að til málaferla,
útburða og sölu eigna komi. Einnig
gera hinir brotlegu sér oft grein fyr-
ir vonlausri lagalegri stöðu sinni og
flytja og selja.
Nýr úrskurður.
Bætt réttarstaða
Hinn 2. febrúar sl. var kveðinn upp
úrskurður í héraðsdómi Reykja-
ness. Þar var úrskurðað að eigandi
íbúðar sem hafði brotið ítrekað og
gróft gegn sameigendum sínum
skyldi borinn út með beinni að-
farargerð. Sem sagt ekki þurfti að
fara í almennt einkamál heldur var
skemmri, einfaldari og hraðari leið
fær og skýrslur og dagbókafærsl-
ur lögreglu voru taldar fullnægj-
andi sönnun. Úrskurður þessi er
mjög merkilegur og markar von-
andi tímamót í stríði friðelskandi
fjölbýlisbúa gagnvart ofbeldis- og
ónæðisseggjum. Hann verður
vonandi til eftirbreytni og varnaðar
og með því mun mun fjúka í mörg
skálkaskjólin og staða friðsamra
íbúðareigenda styrkjast. Vonandi
verður þess úrskurður bölvöldum
í fjölbýli víti til varnaðar og fórn-
arlömbum þeirra beitt vopn í bar-
áttunni fyrir húsfriði og eðlilegu
lífi.
FANTAR OG
FÓL Í FJÖLBÝLI
SIGURÐUR HELGI GUÐJÓNSSON, formaður húseigendafélagsins svarar fyrirspurnum lesenda.
Sendið fyrirspurnir á neytendur@dv.is
NEYTENDUR 26. apríl 2010 MÁNUDAGUR 15
ÞURRKUN ULLARPEYSA Ullarvörur eru afar viðkvæm-
ar fyrir þvotti í vél. Skolið flíkurnar heldur í volgu vatni. Það
getur aukinheldur verið erfitt að þurrka slíkar peysur því
þunginn gerir það að verkum að þær teygjast ef þær eru
hengdar upp eins og annar þvottur. Nauðsynlegt er að þurrka
þær liggjandi og útbreiddar. Gott ráð er að spenna lak á tvær
snúrur (úti eða inni, bara ekki í sólskini) og leggðu flíkurnar
útbreiddar á lakið. Þær þorna fljótt og aflagast ekki.
Sápa á sagarblað
Þeir sem hafa smíðað úr timbri vita
að stundum getur verið erfitt að saga
með handsög. Þegar sagað er í tré er
ekki vitlaust að bera sápu á sagarblað-
ið, sé um stórsögun að ræða. Fitu-
himnan tryggir léttari sögun. Annars
er þumalputtareglan sú að því léttara
sem átakið er, því mun auðveldara er
að saga. Hin þumalputtareglan er að
saga ekki í þumalputtann.
dyra, tíu ára gamall Toyota Yaris, sem
hefur verið ekið 100.000 kílómetra er
metinn á 425.000 krónur.
Þú þarft með öðrum orðum ekki
lengur að reiða þig á verðið sem bíla-
salinn setur upp eða tilboð einhvers
kaupanda. Hafðu útprentuð skjöl
af verðmati Bílgreinasambandsins
meðferðis, ef ske kynni að þú fáir of
lágt tilboð í bílinn. Það borgar sig að
vera meðvitaður um áætlað verð-
mæti.
5. Góð auglýsing
Notaðu internetið til að auglýsa bíl-
inn. Allar betri bílasölur eru með
vefsíður þar sem hægt er að auglýsa
ódýrt. Þú getur líka valið að auglýsa á
eigin vegum. Veldu vettvang auglýs-
ingarinnar gaumgæfilega, með tilliti
til þess hvort bíllinn höfðar til ungra,
aldinna, hófsamra, eyðslusamra,
kvenna eða karla. Taktu eins marg-
ar myndir og þú getur; bæði að inn-
an og utan og frá öllum mögulegum
sjónarhornum, svo kaupandinn viti
að hverju hann gengur. Gerðu mik-
ið úr því sem þú hefur skipt um (til
dæmis dekkjum, púströri eða hljóm-
tækjum) og hafðu auglýsinguna
hnyttna. Láttu vita ef það eru ein-
hverjir gallar á bílnum. Umfram allt
skaltu auglýsa á Facebook.
6. Skjöl, skjöl, skjöl
Ef þú hefur samviskusamlega skráð
allar lagfæringar á bílnum,til dæmis
hvenær þú skiptir um olíu og tíma-
reim, skaltu bjóða kaupendum þau
gögn. Ef hugsanlegur kaupandi getur
ekki komið og skoðað skaltu skanna
pappíranna inn í tölvu og senda raf-
rænt. Prentaðu út sögu eignarhalds
á bílnum, skoðunarvottorð og láttu
vita ef bíllinn hefur lent í tjóni. Kaup-
andinn treystir þér frekar ef hann fær
þá tilfinningu að þú sért heiðarlegur.
Það borgar sig.
Ef um dýrari bíl er að ræða get-
ur borgað sig að fara með bílinn í
ástandsskoðun hjá hlutlausu fyrir-
tæki. Þar geturðu fengið skjalfest að
bíllinn sé ryðlaus og í topp lagi (ef
hann er það). Kaupandinn veit þá
allavega hvað þarf að gera við ef eitt-
hvað er að bílnum.
7. Vertu sveigjanlegur
Þú getur gefið þér að hugsanlegir
kaupendur reyna allt hvað þeir geta
að prútta um verðið á bílnum. Þess
vegna er gott ráð að setja aðeins
hærri verðmiða á bílinn en þú munt
á endanum sætta þig við. Þannig
eykurðu líkurnar á því að þú fáir gott
verð fyrir bílinn. Það er líklegra að
þér takist að selja bílinn ef þú ert til-
búinn að slá aðeins af auglýstu verði.
Settu 700 þúsund á bíl sem þú sættir
þig við að fá 600 þúsund krónur fyrir.
Gefðu svo aðeins eftir ef kaupandinn
er harður.
Vertu umfram allt vel upplýstur. Því
betur sem þú ert að þér um mark-
aðsvirði bílsins, þeim mun auðveld-
ara verður fyrir þig að hafna undir-
boðum.
8. Varasamur reynsluakstur
Þú getur auðvitað alltaf farið með í
bílnum þegar hugsanlegur kaupandi
vill fá að prófa. Hann vill samt örugg-
lega fá að prófa hann einn, til að geta
sýnt hann bifvélavirkja eða fengið
mat einhvers sem hann treystir. Það
er í góðu lagi, svo fremi sem hann
komi sjálfur á bíl sem hann skilur eft-
ir hjá þér. Þá kemur hann örugglega
aftur. Ef þér líst illa á kaupandann
skaltu ekki senda hann burt á bíln-
um án nokkurrar tryggingar. Maður
veit aldrei.
Byggt á grein Jessicu L. Anderson fyr-
ir Kiplinger’s Personal Finance Mag-
azine.
Reynsluakstur Ekki senda hvern
sem er á bílnum án þess að þú
hafir tryggingu fyrir því að hann
komi aftur. MYND PHOTOS.COM