Dagblaðið Vísir - DV - 24.09.2010, Qupperneq 12

12 fréttir 24. september 2010 föstudagur
„Ég var á Íslandi um daginn og ég fékk
eiginlega sjokk yfir verðlaginu. Kaffið
sem ég drekk hérna í Svíþjóð er þri-
svar sinnum dýrara á Íslandi. Ég fór
með bíl í skoðun og það var 100 pró-
sent dýrara en í Svíþjóð. Það er of dýrt
að vera Íslendingur,“ segir Einar Lár-
usson, tveggja bara faðir sem flutti
með fjölskyldu sinni til Svíþjóðar í
byrjun árs. Einar vakti athygli í vikunni
þegar hann sendi þingheimi bréf þar
sem hann lýsti því að hann væri búinn
að fá nóg af íslensku þjóðfélagi. Búið
væri að ræna fólkið aleigunni. Hann
væri alvarlega að íhuga að hætta að
borga af lánum sínum.
Venjulegu fólki úthýst
„Mér finnst þetta orðið svo mikið rugl
og vitleysa. Það gengur bara ekki upp
hvernig þjóðfélagið og kerfið virkar.
Það eru allt of mörg dæmi um að farið
sé illa með venjulegt fólk,“ segir Einar
og tekur dæmi um kvikmyndagerðar-
manninn sem kom fram í Kastljósi í
fyrrakvöld. „Hann fær hvítblæði og
verður fyrir tekjutapi. Hann býr í verð-
mætri eign en getur ekki borgað leng-
ur. Missir húsið og er boðið að leigja
það á meira en þrjú hundruð þús-
und krónur á mánuði. Svo sér maður
menn sem hafa farið hamförum um
viðskiptalífið og bankana og hafa sog-
að þá innan frá. Þeir fá tugi milljarða
afskrifaða eins og ekkert sé – og fá jafn-
vel að búa í eignum sínum. Mér finnst
eiginlega ógeðslegt að horfa á þetta,“
segir Einar og bætir við að venjulegt
fólk sé rekið af heimilum sínum með
skít og skömm: „Þetta er réttlæti nor-
rænu velferðarstjórnarinnar.“
Hann segir enn fremur að það hafi
aldrei verið talað um hvað það kosti
að afskrifa milljarðaskuldir útrásar-
víkinganna. „En þegar talið berst að
Jóni og Gunnu úti í bæ, þá er allt orðið
svo rosalega dýrt og fjármálastöðug-
leikinn er í hættu ef þau fá sanngjarna
leiðréttingu á sínum málum. Það er
bara einfaldlega þannig að það fá ekki
allir sömu meðferð og sumir eru bara
mun jafnari en aðrir,“ segir hann.
Ekki samanburðarhæft
Einar, sem starfar í hugbúnaðargeir-
anum í Svíþjóð, segir að árin 2006 og
2007 hafi þau hugleitt að flytja út, þar
sem hann gat fengið vinnu og konan
hafði augastað á frekara námi. Þau
hafi hins vegar ákveðið að vera um
kyrrt á Íslandi og byggja sér hús. Svo
hafi hrunið komið með tilheyrandi
hækkunum og skertum lífskjörum.
„Ástandið heima á Íslandi varð ekki
síst til þess að við ákváðum að flytja út.
Við konan fluttum með tvö leikskóla-
börn til Svíþjóðar í janúar og hér líð-
ur okkur vel,“ segir Einar. Konan hans,
sem er hjúkrunarfræðingur og með
meistaragráðu í íslensku, er í námi en
hann starfar hjá hugbúnaðarfyrirtæki
sem er dótturfyrirtæki þess sem hann
vann hjá á Íslandi. Þau leigja hús í um
50 kílómetra fjarlægð frá Stokkhólmi
en greiða einnig af húsinu sem þau
byggðu á Íslandi.
Einar segir að samfélagið í Svíþjóð
sé miklu manneskjulegra en á Íslandi.
Hugsanagangurinn sé allt annar.
Verðlagið sé allt annað og kaupmátt-
urinn ekki samanburðarhæfur. Þau
njóti enn fremur góðs af því að fá er-
lendan gjaldeyri til að borga lánin
heima, sem hafi hækkað og hækkað.
„Fólk hristir höfuðið og hlær“
Einar segist hafa bundið vonir við að
ný ríkisstjórn breytti þeirri stefnu sem
frjálshyggjustefnan hafi markað á Ís-
landi. „En svo sér maður bara núna í
morgun að það er enn verið að ráða
inn í embættiskerfið, tímabundið og
án auglýsingar. Maður hristir bara
hausinn og skilur þetta ekki. Ríkis-
stjórnarflokkarnir eru búnir að tala
svo lengi um að allt eigi að breytast.
Þeirra tími sé kominn. Þetta er hins
vegar bara alveg eins og stjórnvöld
ráða ekki við ástandið,“ segir Einar
sem hefur ekki í hyggju að flytja til Ís-
lands í bráð. „Maður saknar auðvitað
þess sem manni finnst gaman að gera
á Íslandi. Ég hef unun af landinu og er
með ákveðna heimþrá. En þegar mað-
ur hefur þennan möguleika, að búa
annars staðar í betra samfélagi, þá er
valið ekki erfitt,“ segir hann.
Einar segir enn fremur að þó þeim
hafi tekist að leigja húsið sitt á Ís-
landi sé greiðsluviljinn ekki óþrjót-
andi. „Við erum farin að spá í því hvað
maður eigi að gera. Að borga af þessu
láni er eins og að henda peningun-
um inn í brennsluofn. Það hefur ekk-
ert að segja og lánin bara hækka. Þessi
blessaða verðtrygging virðst vera nátt-
úrulögmál sem ekki má snerta,“ segir
hann og heldur áfram: „Þegar ég lýsi
ástandinu fyrir vinnufélögunum hrist-
ir fólk bara höfuðið og hlær. Það skil-
ur ekki að ég skuli alltaf borga af hús-
næðisláninu mínu en samt hafi það
hækkað um þrjár til fjórar milljónir
síðan ég tók það. Fólk bara skilur þetta
ekki.“
Bankarnir eignast húsin
Einar vakti athygli í vikunni þegar
hann sendi öllum þingheimi og efna-
hags- og viðskiptaráðherra bréf þar
sem hann lýsti viðhorfi sínu til stjórn-
valda. „Þar sem ég get ekki farið nið-
ur á Austurvöll og lamið þar potta og
pönnur ákvað ég að fara þessa leið,“
segir hann og bætir við að viðbrögð-
in sem hann fékk hafi komið honum
á óvart. Pressan greindi frá bréfinu í
vikunni og sagði frá því að Margrét
Tryggvadóttir, þingmaður Hreyfing-
arinnar, hefði verið sú eina sem sendi
svar. „Það hefði hver sem er getað
skrifað þetta bréf. Mér finnst hins veg-
ar að það þurfi að ræða þessa hluti og
vandamálið sem þjóðin glímir við er
mjög aðkallandi. Það eina sem mað-
ur sér á næstunni er gjaldþrot heim-
ilanna. Bankarnir eignast húsin og
hvað svo?“ spyr Einar en bréfið sem
hann skrifaði má lesa hér til hliðar.
Jákvæðir og jarðbundnir Svíar
Einar segir aðspurður að Íslending-
ar eigi mjög auðvelt með að aðlagast
öðrum Norðurlandabúum. Heilbrigð-
is- og menntakerfið sé að mörgu leyti
svipað en það sé mun auðveldara að
komast af í samfélaginu í Svíþjóð en
á Íslandi. „Reynsla mín af Svíum er
mjög góð. Þeir eru mjög jákvæðir en
jarðbundnir og myndu aldrei haga
sér eins og við höfum gert,“ segir Ein-
ar og bætir við að hann hafi um dag-
inn verið að bera saman vexti af bíla-
lánum í Svíþjóð og á Íslandi. Svíunum
bjóðist lán á þriggja til fjögurra pró-
senta vöxtum á meðan íslenskir vextir
séu nú allavega helmingi hærri. „Svo
þegar maður talar við þá segja þeir að
þriggja til fjögurra prósenta vextir séu
rán.“
„Ef Íslendingur vinnur milljón í
happadrætti fær hann aðra milljón að
láni og kaupir tveggja milljóna króna
bíl. Ef Svíinn fær vinninginn kaupir
hann bíl á hálfa milljón og leggur hálfa
milljón inn á bankabók,“ segir Einar
um muninn á Svíum og Íslendingum.
Einar Lárusson er tveggja barna faðir sem flutti með fjölskyldu sinni til Svíþjóðar í janúar. Hann segist hafa
fengið nóg af ástandinu á Íslandi og segir að fjölskyldunni líði mjög vel í Svíþjóð, þar sem samfélagið sé
manneskjulegra og fólkið jákvæðara en hér á landi. Einar sendi þingheimi harðort bréf í vikunni þar sem
hann lýsti viðhorfi sínu til ástandsins.
„Ógeðslegt að
horfa á þetta“
BaLdur guðmundSSon
blaðamaður skrifar: baldur@dv.is
Bréf Einars til viðskiptaráðherra og allra þingmanna
Sæll,hæstvirturviðskiptaráðherra.
Égerbúinnaðborgaallarmínarskuldiruppítoppfráfyrstadegieftirhrun.Ég
fékknógafþessuþjóðfélagisemþúertaðtakaþáttíaðskapaogfluttimeðmína
fjölskylduút.ViðerumbæðiháskólamenntuðoghöfðumfínavinnuáÍslandiog
þaðvarekkertsembentitilþessaðviðværumaðmissaokkaratvinnu.Samtsem
áðurákváðumviðaðflytjaaflandibrottþegaraðviðsáumíhvaðstefndi.
Íljósiþinnaummæla16.09.2010„Verðtryggðlánverðaekkileiðrétt–Allirbera
byrðarnarefillafer“semmámeðalannarslesahérhttp://www.pressan.is/Frettir/
Lesafrett/arni-pall-verdtryggd-lan-verda-ekki-leidrett---allir-bera-byrdarnar-ef-
illa-fer
Núnaerfariðaðlæðastaðmannisútilfinningaðekkertmunibreytast,
þeirsemaðrænduokkuraleigunnivalsaumogfáafskrifaðeinsogenginnsé
morgundagurinnenviðþurfumaðborgaallarþæróréttlátuskuldirsemáokkur
dynjaogtakaáokkurhækkaniráverðbólgusemerafleiðingafviðskiptasnilld
þessarasömuræningja.
Einsogtitillinngefurtilkynnaþáerégalvarlegaaðspáíþaðaðhættaaðborga
fyrirþettabankaránogþiðgetiðþáhirtþettahússemég„á“áÍslandi,þaðer
hvorteðerbúiðaðrænaölluöðru.
Þarsemégbýídaghefégþaðfínt,meðmjöggóðlaunogfrábæravinnu.Það
semmestuskiptireraðhérnaertekiðáglæpamönnumogvanhæfirstjórnmála-
mennþurfaaðaxlaábyrgðásinnivinnu.Þaðmyndit.d.aldreilíðastaðráðherra
myndiráðavinsinntilaðgegnaembætti,ensíðarkæmiádaginnaðumsækj-
andinnerbúinnaðskiljaeftirsigsviðnajörðhvarsemhannkemur,færhundruð
milljónaafskrifaðaroghrökklastsvoíburtueftireinndagístarfi.Ráðherrannog
vinurinnkemursíðanframfyriralþjóðogreyniraðmokameiriskítofanáhauginn
tilaðfelaskítinnsemþegarerbúinnaðhlaðastupp.
Nei,takkoggangiykkurvelíþessumendalausaskrípaleiksemykkurfinnst
svogamanaðleika.Fyrirallamunihaldiðáframaðhagaykkureinsogtrúðar,því
annarserekkertefnitilfyrirSpaugstofunaogáramótaskaupið.
Kv.EinarLárusson
bRÉF TIL VIÐSKIPTARÁÐHERRA
En þegar maður hefur þennan
möguleika, að búa annars
staðar í betra samfélagi,
þá er valið ekki erfitt.
„Það er of dýrt að
vera Íslendingur“
EinarLárusson
tölvunarfræðingur
fluttimeðfjölskyldu
sínatilSvíþjóðar.
Líður vel í Svíþjóð
Einarogfjölskylda
leigjasérþetta
fallegahúsum50
kílómetrafyrirutan
höfuðborgina.