Dagblaðið Vísir - DV - 24.01.2011, Síða 6

6 | Fréttir 24. janúar 2011 Mánudagur
Ráðlagði Vesturbyggð að nýta rétt sinn í Sparisjóði Vestfirðinga:
Ráðlagði kaup á stofnfé
Endurnærir og hreinsar ristilinn
allir dásama OXYTARM
Í boði eru 60-150 töflu skammtar
30+
Betr i apotekin og Maður l i fandi www.sologhei lsa. is
OXYTARM
Sól og
heilsa ehf
=
Losnið við hættulega
kviðfitu og komið maganum
í lag með því að nota náttúrulyfin
Oxytarm og 30 days saman120 töflu skammtur
days
detox
Áhyggjur af fáliðun
Stjórn Lögreglufélags Vesturlands
hefur óskað eftir fundi með Ög-
mundi Jónassyni innanríkisráð-
herra vegna fáliðunar í lögreglunni
á svæðinu. Enginn lögregluþjónn er
í Dölum og frá haustinu 2008 hafa
lögregluembættin í landshlutanum
öll skorið niður með því að draga
úr yfirvinnu og afleysingu. Skera á
enn frekar niður í ár. Á vef RÚV segir
Jón Arnar Sigurþórsson, formaður
Lögreglufélags Vesturlands, að um
síðustu áramót hafi lögregluþjón-
um fækkað um einn á
Akranesi sem og í Borg-
arfirði. Á Snæfellsnesi
séu tvær lausar
stöður sem ekki
hafi verið ráð-
ið í. Fyrir vikið
er mikið álag á
þeim lögreglu-
mönnum sem eftir
eru og ekki hægt að
búast við því að þeir
veiti sömu þjónustu.
Eldur í Gufunes-
bryggju
Eldur kviknaði í Gufunesbryggju ná-
lægt Áburðarverksmiðjunni í Gufun-
esi á sunnudagskvöld. Eldur logaði
í bryggjunni og lagði reyk yfir hluta
Grafarvogs og Mosfellssveitar. Tvær
sveitir voru notaðar til verksins og
tók slökkvistarf á annan klukkutíma.
„Það er mestmegnis lítil handavinna
eftir,“ sagði Oddur Hallgrímsson,
varðstjóri hjá slökkviliðinu á höfuð-
borgarsvæðinu í samtali við DV um
kvöldmatarleytið á sunnudag.
Hafsögubáturinn Magni var
notaður við slökkvistarfið en hann
dældi gífurlegu magni af sjó á
bryggjuna. „Bryggjan er löskuð og
var mjög þreytt fyrir,“ segir Oddur en
um trébryggju er að ræða. Eldsupp-
tök eru ókunn að sögn Odds.
Sveiflaði hníf
í miðbænum
Lögreglan á höfuðborgarsvæð-
inu handtók ungan mann í mjög
annarlegu ástandi í miðborg
Reykjavíkur aðfaranótt sunnu-
dagsins, eftir að hann hafði sveifl-
að hnífi á almannafæri. Engum
varð meint af uppátæki manns-
ins, en það var hins vegar nóg
til þess að hann var handtekinn
og látinn gista fangageymslu á
Hverfisgötu. Samkvæmt upplýs-
ingum frá lögreglu gat maður-
inn ekki gefið skýringar á hegðun
sinni.
Ígrunduð yfirtaka
sparisjóðanna
Spurninga er nú daglega spurt um
málefni sparisjóðanna þegar til stend-
ur að leggja þeim til milljarða króna
af opinberu fé til endurreisnar. Þar er
meðal annars átt við Sparisjóð Kefla-
víkur og Byr, sem varð í fyrstu til með
sameiningu Sparisjóðs Hafnarfjarðar
og Sparisjóðs vélstjóra. DV hefur áður
greint ítarlega frá því hvernig fyrirtæki
á vegum Baugs keypti upp stofnfjár-
hluti í Sparisjóði Hafnarfjarðar til þess
að ná þar undirtökunum.
Gagnrýnt er að ákveðið sé að láta
milljarða króna af opinberu fé renna til
endurreisnar sparisjóðanna án þess að
rannsókn hafi farið fram á málefnum
þeirra svo sem Alþingi hefur ákveðið.
„Mér finnst ég hafa verið blekkt-
ur. Ég er alveg sannfærður um það að
staða sparisjóðsins í Keflavík hafi ekki
verið eins góð og hún var sögð vera.
Stór hluti af eignum sparisjóðsins var
í Exista. Þess vegna held að ég þessar
lánveitingar til stofnfjáraukningar geti
ekki talist vera löglegar... Tilfinning
mín segir mér að þetta hafi verið svik
og að þessi gjörningur eigi að ganga
til baka,“ sagði Karl Sigurgeirsson á
Hvammstanga í samtali við DV 19. jan-
úar. Karl tók nokkrar milljónir króna að
láni í Sparisjóði Keflavíkur og í Lands-
bankanum árið 2007 til kaupa á stofn-
fjárhlutum þegar Sparisjóður Húna-
þings og Stranda rann inn í Sparisjóð
Keflavíkur.
Dómstóll komst að því fyrir helg-
ina að blekkingum hefði verið beitt við
stofnfjáraukningu í Sparisjóði Norð-
lendinga og í Byr í árslok 2007, en
Glitnir lánaði þá fjölda manns stórfé til
að auka við stofnfjárhluti sína.
Hvað á að rannsaka?
Dómurinn vísar sterklega til þeirrar
nauðsynjar að rannsaka málefni spari-
sjóðanna áður en almannafé verð-
ur látið af hendi til bjargar þeim. Í lok
september á síðasta ári var samþykkt
þingsálykturnartillaga um sjálfstæða
og óháða rannsókn á aðdraganda og
orsökum falls sparisjóðanna frá því að
viðskipti með stofnfé voru gefin frjáls.
„Í kjölfar þess fari fram heildarendur-
skoðun á stefnu og starfsemi sparisjóð-
anna,“ segir orðrétt í samþykkt Alþing-
is.
Verslun með stofnfjárhluti og þar
með valdið yfir sparisjóðunum hófst
fyrir 8 til 9 árum með lagabreytingum
sem tóku gildi árið 2002. Einkavæðing
stóru bankanna stóð þá sem sem hæst.
Tilraunir til þess að ganga alla leið og
breyta sparisjóðunum í hlutafélög eru
álíka gamlar. Snemma árs 2002 fékk
stjórn SPRON heimild stofnfjáreigenda
til þess að vinna að því að breyta spari-
sjóðnum í hlutafélag. Það gekk ekki
eftir en stofnfjárhlutir í SPRON gengu
kaupum og sölu þegar árið 2004. Það
var ekki fyrr en sumarið 2007 að stofn-
fjáreigendur samþykktu, að tillögu
stjórnar SPRON, að breyta sparisjóðn-
um í hlutafélag. Eftir þetta hófust við-
ræður um samruna SPRON við Kaup-
þing. Þau áform urðu að engu þegar
Kaupþing féll og Fjármálaeftirlitið tók
við rekstri bankans.
Átökin um Sparisjóð
Hólahrepps
Á árunum 2000 til 2003 komust Kaup-
félag Skagfirðinga og nokkrir stjórn-
endur þess yfir stóran hlut í Sparisjóð
Hólahrepps. Þórólfur Gíslason, kaup-
félagsstjóri KS fór þá einnig fyrir fjár-
festingum á vegum kaupfélagsins.
Hann var og er enn einn valdamesti
maður innan Framsóknarflokksins.
Fjárvaki, sem var að öllu leyti í eigu
KS, keypti tíu stofnbréf í mars árið
2000. Sigurjón R. Rafnsson, aðstoðar-
kaupfélagsstjóri, og Jón Eðvald Frið-
riksson, framkvæmdastjóri Fiðskiðj-
unnar Skagfirðings, keyptu einnig sinn
hlutinn hvor. Stofnfjárbréf voru 40 og
fjórðungur þeirra í eigu fyrirtækja und-
ir hatti KS. Aðrir einstaklingar, eink-
um stjórnendur innan kaupfélagsins,
áttu enn eftir að styrkja stöðu sína inn-
an sjóðsins árið 2001 og síðar. Miklar
tæknilegar deilur stóðu lengi um veru-
lega aukinn hlut KS og aðila tengda
Sparsjóði Hólahrepps en sú regla gilti
að enginn gæti farið með meira en 5
prósent atkvæða. Málið kom meðal
annars til kasta Fjármálaeftirlitsins en
forstjóri þess var þá Páll Gunnar Páls-
son.
Í ársbyrjun 2002 samdi Sparisjóð-
ur Hólahrepps við Íbúðalánasjóð um
að sérstakur 300 milljóna króna ör-
yggissjóður ÍLS yrði vistaður og ávaxt-
aður í Sparisjóði Hólahrepps. Samn-
ingurinn var undirritaður af Sigurjóni
Rafnssyni aðstoðarkaupfélagsstjóra
og Guðmundi Bjarnasyni fyrrverandi
ráðherra Framsóknarflokksins sem þá
var orðinn forstjóri ÍLS. Athyglisvert
er að í samningnum er gert ráð fyr-
ir að Fjárvaki eða Kaupfélag Skagfirð-
inga njóti beins fjárhagslegs ávinnings
af viðskiptunum við Íbúðalánasjóð.
Samkvæmt heimildum DV kom það
stjórnarmönnum og Kristjáni Hjelm,
þáverandi sparisjóðsstjóra Sparisjóðs
Hólahrepps, í opna skjöldu þegar
Íbúðalánasjóður lagði inn 300 milljón-
ir króna, en eigið fé sparisjóðsins var þá
aðeins nokkrar milljónir króna.
Samkvæmt sömu heimildum fór
Sigurjón fram á sambærilegar greiðslur
til KS í árslok 2003 vegna viðskiptanna
við Íbúðalánasjóð. Kristján mun hafa
þráast við og var þá vísað til samnings-
ins. Honum var síðar sagt upp störfum.
n Von um auðtekinn hagnað og útstreymi lánsfjár kynti undir átök um sparisjóðina n Til
þess þurfti að leyfa verslun með stofnfjárhluti og breyta sparisjóðum í hlutafélög n Kaup-
félag Skagfirðinga náði undirtökum með uppkaupum á hlutum í Sparisjóði Hólahrepps„Athyglisvert er að
í samningnum er
gert ráð fyrir að Fjárvaki
eða Kaupfélag Skagfirð-
inga njóti beins fjárhags-
legs ávinnings af viðskipt-
unum við Íbúðalánasjóð.
Jóhann Hauksson
blaðamaður skrifar johannh@dv.is
Sérfræðingar, þeirra á meðal Vil-
hjálmur Bjarnason, dósent við Há-
skóla Íslands, mæltu eindregið með
því við bæjaryfirvöld í Vesturbyggð
í árslok 2007, að sveitarfélagið nýtti
sér heimild til stofnfjáraukningar í
Sparisjóði Vestfjarða. Vesturbyggð
stóð þá til boða að taka þátt í slíku
útboði.
„Ég var þá bæjarstjóri og bað val-
inkunna menn um álit. Þeir voru
afar jákvæðir og töldu rétt að nýta
heimildina. Það var síðan samþykkt
í bæjarstjórn með öllum greiddum
atkvæðum, einnig núverandi meiri-
hlutamanna,“ segir Ragnar Jörunds-
son, fyrrverandi bæjarstjóri Vestur-
byggðar.
Meðal þeirra sem Ragnar ráð-
færði sig við voru sparisjóðsstjórar
Sparisjóðs Vestfjarða og Sparisjóðs
Húnaþings og Stranda sem síðar
sameinuðust Sparisjóði Keflavíkur.
„Allir sem einn eru sammála um að
mjög óskynsamlegt sé að nýta ekki
heimildina,“ segir í bréfi Ragnars
til bæjarstjórnar Vesturbyggðar 14.
desember 2007.
Vilhjálmur Bjarnason benti á það
í umsögn sinni að stofnfjáreigend-
ur væru nauðbeygðir til að kaupa
samkvæmt forgangsrétti ef þeir vildu
verja hlut sinn í sameignarsjóði SpVf.
„Væntanlegar arðgreiðslur frá hin-
um sameinaða Sparisjóði munu fara
langt með að standa undir vöxtum
af lánum á næstu tveimur árum og
á þeim tíma mun hlutafélagavæðing
ná fram að ganga. Þá mun sveitarfé-
lagið Vesturbyggð geta selt sinn hlut
og innleyst sinn hlut í sameigninni,“
segir meðal annars í umsögn Vil-
hjálms frá þessum tíma, sem DV hef-
ur undir höndum.
„Niðurstaða mín er því sú að Vest-
urbyggð beri að kaupa að minnsta
kosti forgangsréttarhlut sinn í útboð-
inu. - Allt sem hér er sagt á jafnframt
við aðra stofnfjáreigendur í Spari-
sjóði Vestfjarða,“ segir í umsögn Vil-
hjálms. Allt er þetta fé Vesturbyggð-
ar nú tapað, alls um 150 milljónir
króna. johannh@dv.is
Í góðri trú? Vilhjálmur Bjarnason, dósent
við HÍ, gerði enga fyrirvara er hann ráðlagði
Vesturbyggð að kaupa.
Valdamikill kaupfélagsstjóri Þórólfur
Gíslason, kaupfélagsstjóri KS í Skagafirði, er
valdamikill innan Framsóknarflokksins. Heim-
ildir DV herma að Sparisjóður Hólahrepps hafi
átt að vera banki VÍS til að byrja með.
Samdi við félagana í Skagafirði Í
forstjóratíð Guðmundar Bjarnasonar hjá
Íbúðalánasjóði var 300 milljóna króna
öryggissjóður ÍLS fluttur til ávöxturnar í
Sparisjóð Hólahrepps.
Sauðárkrókur Kaupfélag Skagfirðinga átti að njóta fjárhagslegs ávinnings af samningi
sem aðstoðarkaupfélagsstjórinn og forstjóri Íbúðalánasjóðs undirrituðu.