Dagblaðið Vísir - DV - 04.04.2011, Qupperneq 15

Óviðunandi verðmerkingar Verðmerkingar í stærstu verslunar-
miðstöðvum landsins eru langt frá því að vera viðunandi. Þetta kemur fram á heima-
síðu Neytendastofu en fulltrúar hennar fylgdu eftir skoðun á verðmerkingum sem
gerð var í byrjun desember 2010. Farið var aftur í 96 verslanir í Kringlunni og Smáralind
sem ekki voru með verðmerkingar í lagi í desember. Skoðað var hvort verðmerkingar
voru í lagi í verslun og sýningarglugga og enn vantaði upp á að slíkt væri viðunandi,
bæði í Kringlunni og í Smáralind. Jafnframt segir á heimasíðu Neytendastofu að
verslunareigendur verði að fara vel yfir verðmerkingar og verklag í verslunum sínum og
bregðast fljótt við tilmælum Neytendastofu til að forðast sektir.
Svona nærðu kettinum af sófanum
Gæludýraeigendur kannast líklega allir við þann hvimleiða vana
ferfætlinganna að ganga á og yfir húsgögnin á heimilinu. Gott ráð
til að venja þau af því er að breiða álpappír yfir húsgögnin. Dýrunum
finnst það óþægileg tilfinning að ganga á álpappírnum auk þess
sem hljóðið fer í taugarnar á þeim. Til að fá dýrin til að hætta að
klóra í húsgögnin er hægt að setja appelsínu- eða sítrónubörk
nálægt staðnum og jafnvel nudda staðinn með berkinum. Köttum
og hundum líkar ekki lyktin af slíkum ávöxtum.
Neytendur | 15Mánudagur 4. apríl 2011
„Langstærstur hluti þeirra lyfja
sem er seldur á netinu er falsað-
ur. Sumt getur verið með lýsingu
á innihaldsefnum en sum þeirra
innihalda allt önnur efni en til-
greind eru. Það er varla fyrir neinn
nema sérfræðing að finna út hvort
um fölsuð lyf sé að ræða,“ segir
Mímir Arnórsson, lyfjafræðingur
hjá Lyfjastofnun.
Erfitt að sjá hvað er falsað
Netverslun færist sífellt í aukana og
það á einnig við um verslun með
lyf. Í frétt Lyfjastofnunar frá 2009
segir að svokölluð lífsstílslyf séu
til sölu á netinu á mun lægra verði
en eftir hefðbundnum, löglegum
leiðum. Líkur séu á því að meira en
helmingur þeirra lyfja sem séu til
sölu á netinu séu fölsuð. Þrátt fyr-
ir hættuna sem fylgir notkun ólög-
legra lyfja eru þó margir sem kaupa
þau á netinu og hunsa þar með að-
varanir Lyfjastofnunar. Mímir segir
að svo virðist sem það sé afar auð-
velt nú til dags að búa til pakkn-
ingar og töflur sem líkjast því sem
kemur frá viðurkenndum framleið-
endum. Það sé því ekki fyrir hvern
sem er að sjá hvað sé falsað og hvað
ekki.
Færist í vöxt
„Við birtum öðru hvoru fréttir og
vörum við ýmsum efnum og lyfj-
um. Venjulega eru þetta svokölluð
lífsstílslyf, svo sem megrunar- og
stinningarlyf sem eru mjög gjarnan
fölsuð,“ segir Mímir og bætir við að
fólk eigi ekki að kaupa lyf á netinu.
Það sé óheimilt að versla með lyf í
netverslunum samkvæmt íslensk-
um lögum en talsvert sé þó um
það. „Við erum ekki með nákvæm-
ar tölur en þetta færist í vöxt hér á
landi eins og um allan heim.“ Að-
spurður hvort Lyfjastofnun sé með
lista yfir hættuleg efni í lyfjum segir
hann að svo sé ekki en bendir á að
lyf, hvort sem þau séu lögleg eða
ólögleg, séu ekki skaðlaus heldur
geti þau öll verið skaðleg séu þau
notuð á rangan hátt.
Geta leitt til dauða
Á heimasíðu dönsku Lyfjastofnun-
arinnar segir að megrunarpillur,
sem eru ekki viðurkenndar af yfir-
völdum, geti í raun innihaldið hvað
sem er og ekki sé hægt að treysta því
sem stendur á pakkningunum eða
innhaldslýsingum. Til dæmis hefur
fundist sement í sumum þessara
lyfja. Enginn viti í raun hvað geti
gerst ef maður tekur þessar hættu-
legu pillur en segja má að ef þú sért
heppinn, virki þær ekki. Ef allt fer
á versta veg gætir þú orðið fyrir al-
varlegri eitrun en eins geta þær
innihaldið virk efni sem geta með-
al annars leitt til blóðtappa í heila
og lömunar og, í sumum tilfellum,
dauða. Þar er sterklega mælt gegn
notkun þessara lyfja.
Efni sem séstaklega
er varað við
Neytendur þurfa að vera á varð-
bergi þegar þeir kaupa slík lyf því
netið er gósenland fyrir svindlara.
Dönsk yfirvöld tilgreina þrjú efni
sem fólk á sérstaklega að varast.
*Efedrin – engin lyf sem inni-
halda efedrin eru viðurkennd. Efn-
ið er talið hættulegt heilsunni auk
þess sem það er ávanabindandi.
Aukaverkanir þess eru meðal ann-
ars klígja, svitamyndun, útbrot og
lystarleysi.
*Rimonabant – eins og er eru
engin lyf viðurkennd sem inni-
halda efnið. Efnið getur verið mjög
hættulegt heilsunni en það getur
orsakað sykursýki og stuðlað að of
hárri fitu í blóði.
*Sibutramin – engin lyf sem
innhalda efnið eru viðurkennd. Ef
þú kaupir lyfið átt þú á hættu að
skaða heilsu þína en lyfið var tekið
af markaði vegna gruns um aukna
hættu á hjarta- og æðasjúkdómum.
Ef þú ert með lyf undir hönd-
um sem innihalda þessi efni skaltu
hætta að taka þau strax og afhenda
þau í næsta apóteki.
Hefjumst handa
við vorverkin
Nú þegar vorhret og næturfrost
eru að mestu um garð gengin má
fara að huga að því að yfirfara
garðinn og laga allt sem aflaga fór
í vetur. Taka þarf til í blómabeðum
og runnabeðum og eins má byrja að
stinga upp matjurtabeðin um leið og
frost fer úr jörðu. Grasflötina þarf að
yfirfara, laga ójöfnur með sandi og
ef til vill skera burt fífla og reyta burt
sóleyjar og annað illgresi þegar það
birtist og áður en það nær rótfestu.
Blómaval veitir þessar ráðleggingar
á heimasíðu sinni en þar segir einnig
að við vorverkin borgi sig ekki að
vera of snemma á ferðinni eða vera of
vandvirkur.
Gerum apríl
grænan
Grænn apríl er verkefni sem hópur
áhugafólks um umhverfismál hrinti
í framkvæmd. Markmið þess er að fá
ríkisstjórnina, sveitarfélög, fyrirtæki,
félagasamtök og einstaklinga til að
kynna vöru, þekkingu og þjónustu
sem er græn og umhverfisvæn og
styður við sjálfbæra framtíð á Ís-
landi. Á heimasíðunni graennapril.
is segir að með sameinuðu átaki sé
„ætlunin að gera umhverfisumræð-
una skemmtilega, líflega og kúl fyrir
alla Íslendinga.“
Gott að kynna
sér reglur
Þegar að því kemur að fella tré geta
reglur þar að lútandi verið breyti-
legar á milli sveitarfélaga en í
Reykjavík ber mönnum skylda til
að sækja um leyfi til að fella tré sem
eru hærri en 8 metrar eða eldri en 60
ára. Mikilvægt er að kynna sér reglur
viðkomandi sveitarfélags og sækja
um tilskilin leyfi áður en hafist er
handa. Á heimasíðu Blómavals segir
að sé fólk í þeim hugleiðingum að
fella tré sé gott að hafa í huga að þótt
flestir geti fellt venjuleg garðtré þá sé
í vissum tilfellum nauðsynlegt að fá
fagmenn til verksins.
n Mikið er um ólögleg lífsstílslyf á netinu n Sum þeirra eru stórhættuleg heilsu
okkar n Lyfjastofnun mælir sterklega gegn því að neytendur kaupi og noti slík lyf
Gunnhildur Steinarsdóttir
blaðamaður skrifar gunnhildur@dv.is
Sement í ólöglegum
megrunarlyfjum
„Það er varla fyrir
neinn nema sér-
fræðing að finna út hvort
um fölsuð lyf sé að ræða.
Hafðu þetta
í huga
n Forðastu heimasíður sem bjóða gull
og græna skóga. Tilboðin eiga að vera
raunhæf og trúverðug.
n Forðastu heimasíður sem auglýsa að
þær séu þær einu sem bjóða tiltekið lyf.
n Forðastu að fá upplýsingar frá einum
stað. Berðu saman upplýsingar frá fleiri
stöðum.
n Forðastu að trúa öllu sem stendur á
síðunum. Það er lítið mál fyrir forsvars-
menn ólöglegra lyfja að setja fram
flottar myndir og trúverðugan texta.
n Forðastu að trúa frásögnum annarra
um ágæti lyfjanna. Þeir vita að fyrir og
eftir myndir og frásagnir fólks sem hefur
grennst selja best.
94% netapóteka hafa ekki starfandi
lyfjafræðing
96% netapóteka starfa ólöglega
62% lyfseðilsskyldra lyfja sem seld
eru á netinu eru fölsuð
90% netapóteka selja lyfseðilsskyld
lyf án lyfseðils
UppLýSinGar aF HEiMaSíðU LyFjaStoFnUnar íSLandS
Lífsstílslyf Maður getur ekki verið viss um
að lyfin séu hættulaus. Mynd pHotoS.coM
í upphafi skyldi endinn
skoða Ólögleg lyf eru kannski
ódýrari, en ekki gefið að þau skili
árangri.