Dagblaðið Vísir - DV - 11.04.2011, Blaðsíða 2

2 | Fréttir 11. apríl 2011 Mánudagur
„Það var rétt hjá fjármálaráðherra í
morgun ... að leggja höfuðáherslu
á að Bretar og Hollendingar hefðu
tryggt í hendi alveg risavaxnar fjár-
hæðir.“ Þetta sagði forseti Íslands,
Ólafur Ragnar Grímsson, á blaða-
mannafundi sem hann boðaði til
á Bessastöðum á sunnudag vegna
niðurstöðu Icesave-málsins. Ólafur
Ragnar las upp yfirlýsingu og tók síð-
an við spurningum, en hann lagði
höfuðáherslu á það í yfirlýsingu sinni
að lýðræðislegur vilji þjóðarinnar
hafi komið fram í þjóðaratkvæða-
greiðslunni á laugardag. Sagði Ólafur
að báðar þjóðaratkvæðagreiðslurnar
um Icesave hefðu haft í för með sér
veigamikla ávinninga. „Þær hafa gert
þjóðinni kleift að endurheimta lýð-
ræðislegt sjálfstraust sitt, treyst þá
sýn að þjóðin sé gerandi í eigin mál-
um,“ sagði forsetinn. Hann lagði þó
áherslu á að Bretar og Hollendingar
muni fá borgað, þrátt fyrir að samn-
ingnum um Icesave hafi verið hafn-
að.
Afgerandi svar
Íslendingar gengu til þjóðaratkvæða-
greiðslu á laugardag um Icesave III-
samninginn, eða Buchheit-samning-
inn eins og hann er jafnan kallaður.
Svar kjósenda var afgerandi, en 60
prósent kjósenda ákváðu að hafna
samningnum. Lengi leit út fyrir að
Reykjavíkurkjördæmi suður yrði
eina kjördæmið sem myndi sam-
þykkja samninginn en að lokum fór
þó svo að Nei-atkvæðin sigldu fram
úr. Svarið var hvergi meira afgerandi
en í Suðurkjördæmi, en þar höfnuðu
73 prósent kjósenda samningnum.
Kjörsókn á landsvísu var 75 prósent,
um 12 prósentum meira en í síð-
ustu þjóðaratkvæðagreiðslu um Ice-
save. Kjörsóknin var þó öllu betri fyr-
ir Alþingiskosningar árið 2009, eða
85 prósent, og því erfitt að sjá hvar
þjóðin hafi tapað lýðræðislegu sjálfs-
trausti sínu – sé miðað við orð Ólafs
Ragnars.
Verðum að útskýra mál okkar
Steingrímur J. Sigfússon fjármálaráð-
herra hélt einnig blaðamannafund í
gær – meðal annars fyrir erlenda
blaðamenn. „Við munum gera allt
sem við getum til þess að þetta valdi
sem allra minnstri truflun á því pró-
grammi sem við erum í,“ sagði Stein-
grímur. Eftirlitsstofnun Fríverslunar-
samtaka Evrópu, ESA, er nú þegar
með dómsmál á hendur Íslendingum
í farvegi, en málið var þó í biðstöðu
uns niðurstaða þjóðaratkvæða-
greiðslunnar um Icesave III yrði ljós.
Steingrímur lagði áherslu á að svara
þyrfti ásökunum ESA og sagði hann
að drög að svarinu hefðu verið til-
búin síðan í september í fyrra. „Það
ætti ekki að vera mikið vandamál að
dusta rykið af því,“ sagði Steingrímur
en hann lagði jafnframt áherslu á að
öll svör Íslendinga yrðu nú að vera
„yfirveguð og fumlaus“.
Líklega fyrir EFTA-dómstól
Líklegt verður að teljast að Icesave-
deilan fari nú fyrir dómstól Fríversl-
unarsamtaka Evrópu, EFTA. Málið
myndi þá væntanlega snúast um það
hvort íslenska ríkið hafi brotið gegn
samningsskuldbindingum sínum
á grundvelli samningsins um Evr-
ópska efnahagssvæðið. Bent hefur
verið á að þegar ESA hefur farið með
mál fyrir EFTA-dómstólinn hefur
verið dæmt ESA í hag, í 27 af 29 skipt-
um.
Áminningarbréf ESA, sem nú
stendur til að svara, kvað á um að ís-
lenska ríkið hafi gerst brotlegt um
tilskipun 94/19 um innistæðutrygg-
ingar. Þar segir að íslenska ríkið hafi
brugðist þeirri skyldu sinni að koma
á fót innistæðukerfi sem virkaði.
Margrét Einarsdóttir, kennari í Evr-
ópurétti við Háskólann í Reykjavík,
skrifaði í grein sem birtist í Frétta-
blaðinu þann 17. mars síðastliðinn
að hún hallaðist að því að Ísland
myndi tapa dómsmáli færi samn-
ingurinn um Icesave fyrir dómstól
EFTA. „Við fall bankanna í október
2008 voru innistæður í innlendum
útibúum tryggðar að fullu á með-
an innistæður í erlendum útibúum
nutu engrar tryggingar. Í þessu felst
óbein mismunun á grundvelli þjóð-
ernis,“ skrifaði Margrét.
Stuðningur á alþjóðavettvangi
Ólafur Ragnar Grímsson sagði í yfir-
lýsingu sinni að nú njóti málstað-
ur Íslands víðtæks stuðnings á al-
þjóðavettvangi. Erfitt er að sjá í fljótu
bragði hvaðan sá stuðningur eigi að
koma. Áminningarbréf frá ESA gef-
ur til kynna að erfitt verði að reka
málið fyrir dómstóli EFTA, og þar
að auki hafa aðildarríki ESB tekið
undir kröfur Hollendinga og Breta –
enda bandamenn innan sambands-
ins. Þegar blaðamaður spurði Ólaf í
hverju hinn víðtæki alþjóðlegi stuðn-
ingur væri fólginn svaraði forsetinn
því til að hann hefði meðal annars
komið fram í alþjóðlegum fjölmiðl-
um eins og Wall Street Journal og
Financial Times.
Ólafur sagði enn fremur að hann
hefði átt í samræðum við fulltrúa
seðlabanka, stórfyrirtækja og fjöl-
miðla, meðal annars á ráðstefnunni
World Economic Forum í Sviss. Sagði
Ólafur að þar hefði hann fundið fyrir
stuðningi, meðal annars frá fulltrú-
um ýmissa ríkisstjórna. Ólafur gat
hins vegar ekki svarað því til hvaða
ríkisstjórnir hefðu lýst yfir stuðn-
ingi sínum við Íslendinga í Icesave-
deilunni. „Þetta hefur komið fram í
einkasamtölum og fullkomlega óvið-
n Ólafur Ragnar Grímsson segir að Ísland muni borga, annað sé byggt á misskilningi n Íslenska þjóðin hefur endur-
heimt lýðræðislegt sjálfstraust sitt, segir forseti Íslands n Segir Ísland njóta alþjóðlegs stuðnings n Steingrímur J.
Sigfússon fjármálaráðherra sagði mikilvægt að útskýra okkar stöðu og svara áminningarbréfi ESA
Björn Teitsson
blaðamaður skrifar bjorn@dv.is
„Þær hafa gert þjóðinni kleift
að endurheimta lýðræðislegt
sjálfstraust sitt, treyst þá sýn að þjóðin
sé gerandi í eigin málum.
Birgir Guðmundsson, dósent í stjórnmálafræði:
Kveiktu þjóðerniskennd
„Fyrstu viðbrögðin eru þau að
nei-hliðin sigraði þetta á síðustu
vikunni. Þeim tókst að kveikja í
fólki þjóðernisvitund og það var
tilfinningalegur undirtónn í um-
ræðunni sem sveiflaði þessu
svona,“ segir Birgir Guðmunds-
son, dósent í stjórnmálafræði við
Háskólann á Akureyri. Hann tel-
ur að andstæðingum samnings-
ins hafi tekist að grípa umræðuna
og ljá henni sterkan þjóðernisblæ
og spilað þannig inn á tilfinn-
ingar kjósenda. Ríkistjórnin og
þeir stjórnmálamenn sem voru
stuðningsmenn samningsins
hafi ekki stutt nægilega mikið við
umræðuna. „Kannski þorðu þeir
því ekki,“ segir Birgir. Hafi málið
verið of tengt ríkisstjórninni og
því hafi menn ef til vill óttast að
kosið yrði um ríkisstjórnina en
ekki samninginn.Hann telur að
raddir þess efnis að ríkistjórnin
eigi að segja af sér muni líklega
koma fram á þinginu. Birgir segir
þó að næstu skref séu frekar aug-
ljós, en ljóst sé að ríkisstjórnin
ætli sér að sitja. „Þá er spurning
hvernig þingmenn taka á þessu
því nú er ljóst að tveir þriðju hlut-
ar þingsins hafa aðra sýn á þessu
heldur en þjóðin, þá er væntan-
lega komið gap á milli þings og
þjóðar,“ segir Birgir og vísar í yfir-
lýsingu Ólafs Ragnars Grímsson-
ar eftir kosningarnar. Hann tel-
ur það þó jafnvel ekki skipta svo
miklu máli, þingið þurfi að leysa
úr þeim málum. „Það er núna
bara biðstaða og við bíðum eftir
því sem gerist.“
Össur Skarphéðinsson utanríkisráðherra:
Aðalmálið að ná sáttum
„Úrslit skýr og íslenska þjóðin hefur
svarað,“ segir Össur Skarphéðinsson,
utanríkisráðherra Íslands. Hann segir
að það sé mjög mikilvægt að ná sátt-
um í samfélaginu. „Nú munu stjórn-
völd í samstarfi við stjórnarandstöðu
undirbúa harðar varnir Íslendinga í
þessu máli og allt bendir til þess að
þetta muni enda fyrir EFTA-dóm-
stólnum. Við munum beita öllum
þeim rökum sem komið hafa fram í
málinu til þess að tryggja hagsmuni
Íslands.“ Össur segir að fundað hafa
verið í utanríkisráðuneytinu til þess
að undirbúa málið og að sendiherr-
ar Íslands muni verða kallaðir á fund
ráðuneytisins og verði farið yfir málið
með þeim. Utanríkisráðuneytið hafi í
dag farið yfir stöðu mála með Bretum
og Hollendingum og upplýst þá um
stöðu mála. Aðspurður um viðbrögð
þeirra segir Össur: „Þau eru furðu
hófstillt, ef frá eru talin viðbrögð ein-
staka þingmanna í þessum löndum.“
Þau viðbrögð byggist á misskilningi.
„Aðalmálið er að koma á sáttum í
málinu þar sem öll sjónarmið kom-
„LítiLL vafi á að
ísLand tapar máLinu“