Dagblaðið Vísir - DV - 11.04.2011, Blaðsíða 23

Úttekt | 23Mánudagur 11. apríl 2011
morðingjar og því fundu mörg þeirra
ekki til löngunar til að finna þá.“
Þegar að því kom að spænskt sam-
félag varð opnara fyrir umheiminum
og það dró úr þeim ofsa sem einkennt
hafði ofsóknir stjórnvalda á hendur
andstæðingum sínum dró úr barna-
ránum að þeirra undirlagi.
En við tóku barnarán af öðrum toga
– nú voru það hrein og klár viðskipti –
læknar og hjúkrunarkonur, sumar
hverjar nunnur, tóku börn af fæðing-
ardeildum og seldu þau. Þetta fullyrða
fórnarlömb sem sum hver geta stutt þá
kenningu með dánarvottorðum sem
greinilega eru fölsuð eða kirkjugarðs-
skrám sem ganga í berhögg við það
sem foreldrum var á sínum tíma sagt.
Þrjátíu og sjö tilfelli eyrnasýk-
ingar
Eitt umræddra fórnarlamba er Mar
Soriano sem telur að systir sín sé eitt
þeirra barna sem selt var með slíkum
hætti. Í mars upplýsti Mar spænska
þingmenn um að þann 3. janúar 1964
hefði móðir hennar eignast heilbrigða
dóttur á sjúkrahúsi í Madríd. Síðar
sama dag var foreldrum Mar sagt að
dóttir þeirra hefði dáið, en þegar fað-
ir hennar hugðist sækja líkið var hon-
um sagt að það hefði þegar verið grafið
í fjöldagröf. „Þeir sögðu að hún hefði
dáið vegna sýkingar í eyra,“ sagði Mar
þingmönnunum. „Að Beatriz meðtal-
inni fæddust tíu börn á þessum sama
spítala í sama mánuði sem skráð var
að hefðu dáið úr eyrnasýkingu.“ Sam-
kvæmt Time ku 37 nýfædd börn hafa
dáið vegna eyrnasýkingar á umrædd-
um spítala í janúar 1964.
Verð: ein milljón
Í grein Time segir að sögu Mar Sor-
ino svipi til frásagna um 1.000 manns
– foreldra sem telji að börnum þeirra
hafi verið rænt, og karla og kvenna
sem telji að systkinum þeirra, eða jafn-
vel þeim sjálfum, hafi verið rænt á sín-
um tíma – sem eru hlutaðeigendur í
mál sem nýlega var tekið til meðferðar
fyrir dómstóli í Valencia.
Í öllum tilfellum er um að ræða
konur sem ólu, að því er virtist, heil-
brigt barn en var síðar sagt að það
hefði dáið og var ekki leyft að sjá lík
þess. Umrædd börn voru síðan, sam-
kvæmt því sem haldið er fram, seld
hjónum sem reiddu af hendi and-
virði 8.000 bandaríkjadala, um eina
milljón króna, og fólkið sem sakað
er um að hafa staðið að viðskiptun-
um er í mörgum tilfellum þeir læknar
og hjúkrunarkonur sem tóku á móti
börnunum.
Fjárhagslegur ábati
Svohljóðandi eru frásagnir sem lög-
fræðingar og blaðamenn hafa feng-
ið að heyra frá fólki sem óafvitandi
keypti börn og var mörgu hverju sagt
að kaupverðið væri til að gera upp
kostnað mæðranna.
Þegar þar var komið sögu var
hvergi að finna lagalega stoð fyrir
versluninni með börnin, sagði lög-
fræðingurinn Enrique Vila. „En ein-
hverjir læknar, prestar og nunnur
gerðu sér grein fyrir því að fjárhags-
legur ábati gæti fylgt stöðu þeirra,“
sagði Vila, en hann er fulltrúi Anad-
ir, samtaka foreldra og barna sem
telja að þau séu fórnarlömb þessara
barnarána.
Anadir-samtökin
Anadir-samtökin voru stofnuð af Ant-
onio Barroso og eru meðlimir sam-
takanna á níunda hundrað eins og
sakir standa. En það er að finna fleiri
samtök af svipuðum toga sem einnig
eru fjölmenn. Flestir meðlimanna eru
konur sem aldrei fengu að berja aug-
um lík barna sinna, lögðu aldrei trún-
að á fullyrðingar þess efnis að þau
hefðu dáið og hafa ekki haft erindi
sem erfiði í leit að greftrunarskýrslum
þar að lútandi í kirkjugörðum lands-
ins.
Undir lok janúar fór 261 fórnar-
lamb og fjölskyldur formlega fram á
að hið opinbera rannsakaði mál sem
varðaði umrædd barnarán og var
svæðisbundnum saksóknurum fyrir-
skipað að kanna málin.
Leitar uppruna síns
En þetta hefur ekki gengið þrauta-
laust fyrir sig og það tók mörg ár fyrir
Barroso að ná athygli spænskra dóm-
stóla. En nú hafa hundruð manns víðs
vegar af landinu verið kölluð til vitnis
og ný mál skjóta upp kollinum.
Lífsýni hefur leitt í ljós að Antonio
Barroso er ekki skyldur uppeldisfor-
eldrum sínum, en í huga hans snýst
málið ekki aðeins um að svipta hul-
unni af glæpsamlegu athæfi á liðnum
tíma heldur einnig að komast að því
hver hann í reynd er: „Við höfum mál
mæðra sem létu opna grafir barna
sinna og komust að því að þær eru
tómar og þær höfðu sett blóm á leið-
ið í 30 ár. Mæður sem voru blekktar af
ásetningi. Svo er fólk eins og ég, með
fölsuð fæðingarvottorð.“
Vitni að barnsránum
Einnig segir á vef BBC frá fyrrver-
andi hjúkrunarkonu sem fullyrðir að
hún hafi orðið vitni að barnsránum í
Madríd og einnig vitnar BBC í kirkju-
garðsstarfsmann í Granada í Anda-
lúsíu á Spáni sem segist hafa með-
höndlað barnalíkkistur sem voru
grunsamlega léttar.
Anadir-samtökin sögðu BBC frá
endurfundum konu, sem sagt var að
barn hennar hefði dáið, og dóttur
hennar í Barcelona. Sú fjölskylda hef-
ur ekki tjáð sig um málið opinberlega.
Enrique Vila, lögfræðingur Anad-
ir-samtakanna, velkist ekki í vafa um
umfang málsins: „Þetta er bara ein
manneskja. Ímyndið ykkur fjöldann
sem kynni að fyrirfinnast um gjörvall-
an Spán. Þetta hlýtur að verða gríðar-
lega umfangsmikil rannsókn.“
HeiMiLd: tiMe.coM, bbc.co.uk, teLegrApH.co.uk,
wikipediA.org og FLeiri MiðLAr
Barnsrán
og blóm við tómar grafir
Tuttugu tómar kistur
Á vefsíðu BBC er sögð saga Solidad Hernandez og sonar hennar Albertos en þau eru
bæði meðlimir Anadir. Ef grunur þeirra reynist á rökum reistur virðist ljóst að viðskipti
með börn sem hafði verið rænt tíðkuðust mun lengur en ætla mætti. Á níunda áratug
síðustu aldar ól Solidad tvíbura og var henni sagt að annar hefði dáið. En líkt og virðist
vera tilfellið hjá fjölda mæðra fékk hún aldrei að sjá lík barnsins og segir Alberto að skrár
þar að lútandi fái ekki staðist: „Samkvæmt einni skrá var bróðir minn grafinn, sam-
kvæmt annarri var líkið brennt. Samkvæmt einni dó hann vegna öndunarvandamála,
samkvæmt annarri var vannæringu um að kenna.“
Alberto segir sem er að þau viti ekkert og verði að rannsaka málið: „Við verðum að
skoða allar skrár og, ef nauðsynlegt reynist, láta grafa kistuna upp og sjá hvort gröfin er
tóm.“ Að sögn Albertos viðurkenndi starfsmaður útfararþjónustu nýlega að hafa á árum
áður meðhöndlað 20 tómar kistur sem hefðu í reynd átt að innihalda barnslík.
tvær frásagnir
frá La Líne
Hvorki skráð fæðing né dauði
Ein þeirra kvenna sem sagt hafa sögu
sína er Cristina Diaz Carrasco. Saga
hennar fjallar um undarlegt hvarf
bróður hennar af sjúkrahúsi í La Líne,
spænskum bæ við landamæri Gí-
braltar. Bróðir hennar fæddist árið 1967
og var því haldið fram að hann hefði
dáið skömmu eftir fæðingu. Þar sem
móðir Cristinu var frá Irún í norðurhluta
Spánar átti hún enga ættingja í grennd
við La Líne og var lík drengsins „grafið“
á vegum spítalans.
Á hverju sumri gerði fjölskyldan sér
ferð til La Líne og lagði blóm á leiði
hans, en eftir endurbætur í kirkjugarð-
inum árið 1980 var ekki nokkur leið að
finna gröfina og í kjölfarið kom í ljós að
engar skýrslur varðandi hana var að
finna á skrifstofu kirkjugarðsins eða
hjá þjóðskrá, hvort heldur sem var um
fæðingu drengsins eða dauða.
Líkindi með sögu cristinu
Seinni frásögnin varðar einnig La Líne
og gerðist um ári síðar. Kona að nafni
Carmen kom til La Líne árið 1968 frá
Kanaríeyjum ásamt eiginmanni sínum
til að vinna þar. Carmen var þá barns-
hafandi og þar sem hún hafði áhyggjur
af því að eitthvað kynni að ama að
fóstrinu leitaði hún til heilbrigðisstofn-
unar þar í bæ.
Þann 14. nóvember sama ár ól hún
son á einkareknu fæðingarheimili og
var skömmu síðar sagt að honum hefði
ekki verið lífs auðið. Líkt og Cristina
áttu hjónakornin enga fjölskyldu á
staðnum en var sagt að hafa ekki
áhyggjur; fæðingarheimilið myndi sjá
um allt.
Það var ekki fyrr en dóttir Carmen
sá sjónvarpsviðtal við Cristinu Diaz
Carrasco þar sem hún sagði sögu sína
að tvær grímur runnu á Carmen og fjöl-
skyldu hennar; enda líkindin sláandi og
skammt á milli umræddra atburða.
Ólíkt Cristinu hafði Carmen ekki gert
sér ferð árlega að leiði sonar síns en tók
þá ákvörðun að vert væri að fara til La
Líne. Í kirkjugarðinum var engin gröf,
engar skrár fyrirfundust sem staðfestu
að þar hefði lík barns verið grafið í
nóvember 1968. Engu líkara er en sonur
Carmen hefði aldrei fæðst, aldrei dáið,
verið grafinn eða yfirhöfuð verið til, til
lengri tíma eða skamms.
krefjast réttlætis og rannsóknar Meðlimir Anadir-samtakanna hafa formlega krafist
rannsóknar á barnaránum fyrri tíma.